📕جامعه شناسی در ایران: از دیروز تا امروز 📝سمانه کوهستانی (دکتری جامعه شناسی فرهنگی) ✳️ آکادمی علوم اجتماعی سپنتا یادداشتی کوتاه در باب جامعهشناسی در ایران: از دیروز تا امروز
🆔
https://t.me/sepantasocialscience
🖊بخش اول...
📜 تاریخچه و خاستگاه
جامعهشناسی در ایران سابقهای چندان دیرینه ندارد و در دوران پهلوی بهعنوان یک رشته علمی در ایران ایجاد شد. غلامحسین صدیقی در اوایل سال ۱۳۱۷ خورشیدی رشته جامعهشناسی را بهطور رسمی در ایران بنیان نهاد. او در مهرماه سال ۱۳۱۹ خورشیدی تدریس جامعهشناسی را در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران آغاز کرد. همچنین، مؤسسه مطالعات اجتماعی دانشگاه تهران در سال 1337 به کوشش او و با هدف انجام پژوهشهای علمی در زمینههای مختلف علوم اجتماعی، تربیت پژوهشگران و متخصصان این حوزه و همچنین ارتقای سطح دانش علوم اجتماعی در ایران تأسیس شد. در سالهای اولیه پس از انقلاب، فعالیتهای جامعهشناسی با محدودیتهایی روبرو شد. بااینحال، بهتدریج و با گذشت زمان، جامعهشناسی دگربار جایگاه خود را در دانشگاهها و مراکز پژوهشی به دست آورد. در این دوره، شاهد ظهور گرایشهای جدیدی در جامعهشناسی ایران بودیم، ازجمله جامعهشناسی دین، جامعهشناسی روستایی و جامعهشناسی شهری. همچنین، در این دوره بود که انجمن جامعهشناسی ایران در سال 1370 ایجاد شد. این انجمن تا به امروز بهعنوان مهمترین نهاد صنفی جامعهشناسان ایرانی، به برگزاری همایشها، انتشار مجلات و فعالیتهای دیگر مبادرت میکند.
📚 نظریهها و رویکردهای غالب در جامعهشناسی ایران
جامعهشناسی ایران در طول حیات خود، تحت تأثیر نظریهها و رویکردهای مختلف غربی قرارگرفته است. در دوران پهلوی دوم، نظریههای کارکردگرایی و ساختارگرایی ازجمله رویکردهای غالب در جامعهشناسی ایران بودند. پس از انقلاب، شاهد گرایش بیشتر به نظریههای مارکسیستی و اسلامی در جامعهشناسی ایران بودیم. در سالهای اخیر، شاهد تنوع بیشتر در نظریهها و رویکردهای جامعهشناسی ایران هستیم و علاوه بر نظریههای کلاسیک، نظریههای فمینیستی، پستمدرن و نظریههای انتقادی و مطالعات فرهنگی نیز موردتوجه جامعهشناسان ایرانی قرارگرفتهاند.
🔎 روشهای پژوهش در جامعهشناسی ایران
جامعهشناسان ایرانی از روشهای مختلفی برای مطالعه جامعه و پدیدههای اجتماعی استفاده میکنند. ازجمله روشهای متداول میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
✔️روش پیمایشی: این روش، از طریق پرسشنامه یا مصاحبه با تعداد زیادی از افراد، اطلاعات جمعآوری میکند.
✔️روش کیفی: در این روش، بهجای جمعآوری اطلاعات از تعداد زیادی از افراد، به مطالعه عمیق و دقیق تعداد کمی از موارد پرداخته میشود.
✔️روش تاریخی: این روش، با بررسی اسناد و مدارک تاریخی، به مطالعه جامعه و پدیدههای اجتماعی در گذشته مبادرت میکند.
✔️روش تطبیقی: این روش، به مطالعه و مقایسه جوامع و فرهنگهای مختلف پرداخته میپردازد.