🎓Zaktory

🏷Kalkutta qora chuquri  (shuningdek, Kalkutta Qora tuynugi, Kalkutta Qora teshigi) 📌Bu Kalkutta Fort-Uilyamdagi kichik qamoqxona kamerasining nomi bo'lib,  u yerda 1756-yili 20-iyunga o'tar kechasi shaharni egallab olgan ko'plab inglizlar bo'g'ilib o'ldirilgan . Ular bu kameraga bengal Navab Sirajud-Daul  tomonidan tashlangan , u inglizlar tomonidan ilgari erishilgan kelishuvlarni buzgan Kalkuttani mustahkamlaganiga javoban egallab olgan. Garnizon qo'mondoni Jeyms Xolvellning hisobotiga ko'ra, "qora tuynuk"dagi 146 mahbusdan atigi 23 kishi tirik qolgan. Bu voqea Navabning vahshiyligining namunasi sifatida keng muhokama qilindi va 1757 yilda Robert Klayv tomonidan Kalkuttaning qo'lga olinishiga, keyin esa butun Bengaliyani zabt etishiga sabab bo'ldi .

1757 yil yozida Palasi jangida bengallar inglizlar tomonidan mag'lubiyatga uchradi, nabobning o'zi taxtdan tushirildi va qatl qilindi, shu jumladan "Qora tuynuk" haqidagi vahshiy hikoya uchun.

ZAKTORY🔎

🏷"Moabit daftarichasi” Musa Jalil tomonidan Ikkinchi jahon urushida nemis lagerida asirlikdagi so‘nggi kunlarida yozgan she’rlar to‘plamidir. Ushbu she’rlar Moabit lageridagi tutqunlikda yozilgan bo‘lib, shoirning mustabid fashist rejimi ostidagi hayoti, ruhiy kurashlari va tatar millati uchun ko‘rsatgan qahramonligining in’ikosidir. Musa Jalil “Moabit daftari” she’rlar to‘plami uchun o‘limidan so‘ng Sovet ittifoqi qahramoni va Lenin mukofoti laureati bo‘lgan. U shuningdek, Tatar istiqlol harakatining ramzi sifatida tan olingan. Daftarlarning kórinishi bolalarning kaftidek kattalikdagi ikkita kichik edi. Birinchisi daftar arab, ikkinchisi esa tatar tillarida yozilgan jami 93 she'ri yetib keladi. Muqovasiga kimyoviy element qalam bilan nemis tilida (qamoqxonadagilarning kózini chalǵitish uchun) : "Nemis, turkiy, ruscha sóz va iboralar luǵati" Muso Jalil 1943-44, deb yozilgan. Kitobning orqasida Muso Jalil ózi bilan birga hibsga olingan 12ta odamning ismlarini yozib qóyadi. ZAKTORY🔎

"Yettinchi osmon" va "Tóqqizinchi bulut" Biror kishi juda baxtli ekanligini aytish uchun biz ko'pincha "Yettinchi osmon" iborasi qóllanamiz.Оlam yettita samoviy shardan iborat bo‘lib, ularning oxirgi qismida farishtalar yashagan.Shuning uchun "Yettinchi osmon" iborasi aytiladi. "To'qqizinchi bulut", "yettinchi osmon" dan farqli o'laroq, nisbatan yangi iboradir. Dantening "Ilohiy komediya" asarida, unda osmon 10 shardan iborat, eng yuqori o'ninchi sferada esa jismoniy mavjudotlar kirishi mumkin emasligi tasvirlangan.Dante XX asr Amerikasida Rossiyaga qaraganda ancha mashhur bo'lgan, lekin umuman G'arb madaniyatida u yangi barqaror ifodaning paydo bo'lishiga asos solganini kóramiz. Keyin Amerikada, yigirmanchi asrdan boshlab, bulutlarni tasniflash tizimi keng qo'llanila boshlandi, unda 9 raqami baland, oq va mayin bulutlarni bildiradi.

1999 yilda Brayan Adams o'zining "Cloud # 9" trekini chiqardi. Bunday reklamadan so'ng, ibora judayam mashhur bóladi.

ZAKTORY🔎

🏷"Polichinelle siri" (Секрет Полишинеля) 📌Omma orasida keng tarqalgan maxfiy maʼlumotlarni bildiruvchi frazeologik ibora.Bu sir bo'lishi kerak bo'lgan, lekin hammaga ma'lum bo'lgan narsa yoki hamma osonlik bilan taxmin qiladigan sir. Bu ibora rus tiliga frantsuzcha " un secret de Polichinelle" iborasining so'zma-so'z tarjimasi sifatida kelgan.  Polichinelle - francuz xalq qo'g'irchoq teatridagi komik qahramon. U hazil-mutoyiba sifatida tanilgan - o'zini masxara qiluvchi, hazilkash va g'iybatni yaxshi ko'radigan edi. Qahramon saroy a'zolarini, qozilarni, cherkov vakillarini, mashhur yozuvchilar va jamoat arboblarini masxara qilgan. Aynan u siyosat mavzusida eng keskin mulohazalarni oldi. Polichinelle esda qolarli ko'rinishga ega edi: uning orqa va ko'kragida dumlar, egri burun, katta iyagi, qizil qalpoq va kaftan, qo'lida tayoq. Ushbu klub yordamida buffon qo'g'irchoq sarguzashtli qiyinchiliklardan qutulib, dushmanlarni mag'lub etardi. ZAKTORY🔎

🏷Filkaning xati 📌Rus tilida barqaror ifoda  bo'lib , johil muallif tomonidan savodsiz tuzilgan yoki yuridik kuchga ega bo'lmagan hujjatni anglatadi. Dastlab, podshoh Ivan Grozniy  Moskva va Butun Rossiya mitropoliti Filipp II ning oshkor va nasihat maktublarini nafrat bilan shunday deb atagan. Keyin yuridik kuchga ega bo'lmagan hujjatlar filkin xatlari deb ataldi. Asta-sekin, bu iboraning yanada kengroq ma'nosi ildiz otib, mashhur bo'ldi. Filkaning xati" iborasi zamonaviy rus tiliga kirdi va savodsiz xabarni, obunani bekor qilishni, yoki yuridik kuchga ega bo'lmagan ruhoniy yozuv ifodaladi. Boshqa bir versiyaga ko'ra, taniqli olim N.M.Shanskiy , bu frazeologik birlik ma'naviy savodxonlik bildiradi. Filka shunchaki "ahmoq, tor fikrli odam, ahmoq" ma'nosida. Ya'ni, ilgari bu ibora biroz boshqacha ma'noga ega edi - "ahmoqona tuzilgan, yomon yozilgan hujjat". ZAKTORY🔎

🏷Mumbo-Jumbo yoki Mumbo-Yumbo 📌Bu ibora chalkash yoki ma'nosiz tilni anglatadi. Ko'pincha o'rta boshqaruv va ixtisoslik jargonlarini , masalan , mutaxassis bo'lmaganlar tushunishda qiynaladigan huquqiy tanqidni hazil bilan ifodalash uchun ishlatiladi. Bu, shuningdek, xurofotga asoslangan amaliyotlarga , chalkashliklarni keltirib chiqarishga qaratilgan marosimlarga yoki so'zlovchi tushunmaydigan tillarga ham tegishli bo'ladi. Mumbo-Jumbo G'arbiy Afrika so'zi bo'lib, ko'pincha tarixchilar va etimologlar tomonidan mandinka tilidagi "Maamajomboo" so'zidan kelib chiqqan bo'lib, diniy marosimlarda qatnashadigan niqobli erkak raqqosga ishora qiladi. 18-asrga kelib Mumbo Jumbo Gʻarbiy Afrika xudosiga ishora qilgan.  Qisqa Oksford inglizcha lug'atiga ko'ra :

Mumbo-Jumbo - bu ot va ba'zi qabilalar tomonidan sig'inadigan grotesk butning nomi . Majoziy ma'noda, Mumbo Jumbo ma'nosiz hurmat yoki ma'nosiz marosim ob'ekti hisoblanadi.

ZAKTORY🔎

🏷Kill ostida 7 fut iborasi 📌Bu frazeologizm dengizchilarga safar oldidan omad tilash,xavfsiz sayohat tilash maqsadlarida ishlatiladi.Kill bu kemalarning eng quyi qismi bólib, ular uchun quruqlik yuzasidan eng minimal xavsizlik masofasi 7 fut yani, 2metrdan biroz kóproqdir. Idiomaning bir qismi hisoblangan "7 fut" sózlari alkogolli mahsulotlar nomlarida qóllaniladi. Mutaxassislar idiomaning tóliq ishlatilmasligini madaniy ishora deb atashadi, bu esa butun frazeologik ifodani eslab aolishga yordam beradi. "7 fut" ma'lum tarzda dengiz an'analari, dengizga aloqador sayohatlar va sarguzashtlar bilan boǵliq bólgan xatti-harakatlar skriptini uyǵotadi. Bu ibora ingliz tilida sózlashuvchi mamlakatlarda keng tarqalgan "6 fut pastga" iborasiga qaysidur ma'noda antonim hisoblanadi.

🏷Pensne -francuz tilidan "pens-qisqich, nez-burun" sózlaridan hosil bólgan. 📌Asosan kórishni toǵirlash uchun optik qurilma sifatida XVI asrda paydo bólgan. Dastlab uning kózoynaklari mis yoki temir buloqqa órnatiladi, keyinchalik burun terisini metall bilan shikastlamastlik uchun uning istiga charm qistirmalar yopishtirila boshlagan. XVII asrdan boshlab keng rivojlangan. Kózoynakning shu davrlarda urfda bólgan turlaridan,burun ustiga taqiluvchi, quloqchinlariga ega bólmagan kózoynak turi. 1841-yildan boshlab optik asboblar bozorida paydo bóldi. Rasmda siz Yalta shahridagi uy muzeyda joylashgan A.P.Chexovning pensne'sini kórib turibsiz. ZAKTORY🔎