غبار: مطالعات هنر اسلامی | Ghubar: Islamic Art Studies

📚کتاب تازه | هنر ایران از دورهٔ ساسانی تا جمهوری اسلامی:‌ جستارهایی در بزرگداشت لیندا کومارُف| Iranian Art from the Sasanians to the Islamic Republic: Essays in Honour of Linda Komaroff Editors: Sheila S. Blair, Jonathan M. Bloom, and Sandra S. Williams Edinburgh University Press, 2024 🔻این کتاب جشن‌نامه‌ای است به افتخار لیندا کومارُف، موزه‌گردان با سابقهٔ هنر خاور میانه در موزهٔ هنر لس‌آنجلس (LACMA) . او از پیشگامان مطالعه و نمایش هنر اسلامی با تأکید بر آثار معاصر است و از دیرباز توجهی ویژه به هنر ایران داشته‌است. در مقالات این کتاب که به قلم دوستان و همکاران او نوشته شده‌اند، هنر ایران از رسانه‌های کلاسیک آن  یعنی معماری، نسخه‌های خطی و منسوجات  تا رسانه‌های معاصر شامل نقاشی، عکاسی، چاپ  و ویدئو آرت  معرفی شده‌است. نویسندگان این مقالات گذشته از رویکرد‌‌های سنتی به تاریخ هنر همچون تحلیل متن، هنر‌شناسی، تحلیل فنی و مادی  و باستان‌‌شناسی، هنر ایران را در چهارچوب موضوعات جدید‌تری چون هنر همچون پیشکش، دیاسپورای هنر ایرانی، هنر سیاسی، روابط میان دیروز و امروز و ارتباط هنر ایران و هنر غرب نیز بررسی کرده‌اند و نشان می‌دهند که هنر چگونه می‌تواند منبعی برای مطالعهٔ تاریخ و سیاست باشد. 🔻فهرست کتاب:  INTRODUCTION: Celebrating the Career, Writings and Exhibitions of Linda Komaroff CHAPTER 1 A Mongol Historian Looks at Art: Abu’l Qasim Kashani’s Description of Sultaniyya Sheila Blair and Wheeler M. Thackston CHAPTER 2 From Memory to Drawing: The Evolution of Islamic Design Jonathan M. Bloom CHAPTER 3 A Reflection on Armour of Then and Now Filiz Çakır Phillip CHAPTER 4 Allusive Expressions: Siah Armajani’s Persian-period Collages (1957–1964) Maryam Ekhtiar CHAPTER 5 Ceramic Decals on Minaʾi Wares John Hirx CHAPTER 6 An Overview of Islamic Artefacts Brought to Pre-Modern Japan: Glass, Ceramics, Textiles, Metalwork and Calligraphy Tomoko Masuya CHAPTER 7 The Baysunghur Kutubkhana and Emulation in the Arts of the Book Bernard O’Kane CHAPTER 8 Shahpour Pouyan Venetia Porter CHAPTER 9 Musical Life in Seventeenth-Century Isfahan Amir Hosein Pourjavady and Shadi Shafiei Javadi CHAPTER 10 Gift-giving between Iran and Iberia from Timur to Tahmasp Marianna Shreve Simpson CHAPTER 11 A Speculation on the Design of the Ardabil Carpets Tim Stanley CHAPTER 12 Minaʾi from Fustat: An Iranian Spoke in a Fatimid Ceramic Wheel Oliver Watson CHAPTER 13 A Queer Palimpsest: Historical Layers in Salman Toor’s The Bar on East 13th Street Sandra S. Williams Appendix: Linda Komaroff: Selected Bibliography #تازه‌ها

📣 کتاب تازه |تفکرات فلسفی در باب موسیقی| نویسنده: فضل الشهادی مترجم: سهند سلطان‌دوست ناشر : مرکز چاپ اول تیر ۱۴۰۳ 🔗 فهرست کتاب 🔻کتاب حاضر مروری است بر تفکرات فلسفی در باب موسیقی نزد مهم‌ترین متفکران جهان اسلام مابین قرن‌های نهم تا پانزدهم میلادی/ سوم تا نهم هجری قمری. کتاب گستر‌هٔ مباحثی از فیزیک صوت و زیباشناسی آن، ماهیت موسیقی، جایگاه آن در طرح کلی امور و حیات آدمی و نسبت بین موسیقی و ویژگی احساسات و رفتار بشری را در بر می‌گیرد. این کتاب تأثیر تفکر یونانیان، به‌ویژه آرای فیثاغورث و آریستوگزنوس، را در جهان اسلام حول این موضوع پی می‌گیرد و هدفش ارائه‌ٔ تبیینی به لحاظ فلسفی منسجم از تفکر نویسندگان مسلمان مدنظر، توضیح ادله‌ٔ محوری ایشان و ارزیابی انتقادی از مشی فکری‌شان است. مؤلف طیف وسیعی از مواد مطالعاتیِ برگرفته از منابع نسخ خطی را به کار می‌گیرد که بخش عمده‌ای از آن‌ها پیش از این منتشر نشده‌اند. 🔻نویسندهٔ کتاب فضل الشهادی، زاده‌ٔ بیروت و دانش‌آموخته‌ٔ دکتری فلسفه از دانشگاه پرینستون، استاد فلسفه‌ٔ دانشگاه راتگرز و آوازخوانی حرفه‌ای بوده، و آثاری در حوزه‌ٔ فلسفه‌ٔ اسلامی منتشر کرده است. #تازه‌ها

📣 فراخوان | کمک هزینهٔ فرصت مطالعاتی حامی | 🔻موسسه حامی به منظور گسترش علوم انسانی در کشور از دانشجویان این رشته‌ها جهت شرکت در دوره‌های فرصت مطالعاتی در حین دوره‌ی دکتری حمایت مالی می‌نماید. 📌مهلت ثبت‌نام: تا ۱۵ مرداد 📌مبلغ کمک هزینه: تا سقف ۷ هزار دلار 🔗 برای اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام از طریق سایت حامی به نشانی https://haamee.org/award-type/visiting-scholar-fa اقدام کنید. 🎥ویدیوی راهنما برای ثبت‌نام در کمک‌هزینه فرصت مطالعاتی حامی: https://youtu.be/zsihXWOVe7Y?si=wImk63d1CcrjZkGR

📣 رویداد |نشست تحلیل و بررسی پرترهٔ فتحعلی شاه قاجار اثر مهرعلی شیرازی| نشست تحلیل و بررسی پرترهٔ فتحعلی شاه قاجار اثر مهرعلی شیرازی در موزهٔ هنرهای زیبا به همت موزهٔ هنرهای زیبای سعد آباد و با حضور نعمت‌الله کی‌کاووسی، دکتر جواد علیمحمدی اردکانی و دکتر فرشته کیاوش برگزار می‌شود. این نشست نخستین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی یک موزه، یک اثر است که هر ماه با تمرکز بر یکی از آثار هنری محفوظ در موزه‌های مجموعهٔ فرهنگی تاریخی سعدآباد برگزار می‌شود. 📌مکان: خیابان ولیعصر، خیابان شهید فلاحی(زعفرانیه)، انتهای خیابان شهید کمال طاهری، مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد، طبقهٔ دوم موزه هنرهای زیبا. 📌زمان: سه‌شنبه ۱۹ تیرماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۵:۳۰ تا ۱۷:۳۰. 📌ورود برای عموم علاقمندان آزاد است. #رویداد

🔸موزه‌پژوهی: مجموعه‌های شخصی هنر اسلامی در موزه‌ها نویسنده: سلیمه حسینی شکل‌گیری تاریخ هنر اسلامی در قالب شاخه‌ای پژوهشی رابطۀ تنگاتنگی با مجموعه‌داری آثار هنری در سرزمین‌های اسلامی و همچنین غرب دارد. رابطۀ دوسویۀ تاریخ هنر و مجموعه‌داری بدین گونه بوده است که از یک سو اشیای موجود در مجموعه‌ها و دسترسی به آن‌ها به مسیر و موضوع مطالعات تاریخ هنر جهت می‌داده است و از سوی دیگر این مطالعات تعیین‌کنندۀ نوع اشیایی بود که در مجموعه‌ها گردآوری می‌شده. مجموعه‌داری خصوصی از دیرباز در میان هنردوستان نوعی سرگرمی محسوب می‌شده و علاقه‌مندانی داشته است که البته نشانگر تموّل و منزلت اجتماعی صاحب آن نیز بوده. به موازات گشایش موزه‌های متعدد از نیمۀ سدۀ نوزدهم در اروپا و اوایل سدۀ بیستم در آمریکا و کشورهای اسلامی، موج جدیدی از علاقه به گردآوری آثار هنر اسلامی در میان مجموعه‌داران خصوصی به راه افتاد. بدین ترتیب بسیاری از آثار هنر اسلامی سر از خانه‌های مجموعه‌داران درآورد و دسترسی عمومی پژوهشگران و علاقه‌مندان به آن‌ها بسیار دشوار شد. در اروپا، از دهۀ ۱۹۱۰ که نمایشگاه‌های متعددی به هنر اسلامی اختصاص داده شد، گه‌گاه اشیای معدودی از مجموعه‌های خصوصی افراد در کنار اشیای موزه‌ها در فضاهای عمومی به نمایش در می‌آمد و توجه پژوهشگران را به خود جلب می‌کرد. اگرچه بسیاری از مجموعه‌داران به تدریج بخشی از آثار مجموعه‌های خود را به موزه‌ها اهدا کردند و می‌کنند، همچنان بخش قابل توجهی از آثار شاخص هنر اسلامی، نه در موزه‌ها، بلکه در مجموعه‌های شخصی افراد حقیقی و حقوقی نگه‌داری می‌شود و دسترسی به آن‌ها کار آسانی نیست. 🔸متن کامل این مرور را در وبسایت غبار یا در ادامهٔ این پست در instant view بخوانید.

📣 فراخوان | مقاله و یادداشت پژوهشی برای شمارهٔ جدید نشریهٔ موزهٔ متروپولیتن | شورای سردبیری نشریهٔ موزهٔ متروپولیتن از پژوهشگران دعوت می‌کند تا مقالات و یادداشت‌های پژوهشی خود را برای انتشار در شصتمین شمارهٔ این نشریه که در سال ۲۰۲۵ منتشر می‌شود ارسال کنند. مقالات و یادداشت‌ها باید به محوریت آثار محفوظ در این موزه نوشته‌شوند. 📌مهلت ارسال ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴ | ۲۵ شهریور ۱۴۰۳ 📌 متن کامل فراخوان و شیوه‌نامهٔ نگارش مقالات را در پیوند زیر ببینید. https://www.journals.uchicago.edu/journals/met/instruct

📚کتاب تازه | فلسفۀ هنرهای دینی نویسنده: گوردون گراهام مترجم : محمدرضا ابوالقاسمی نشر نی از مقدمهٔ مترجم

در روزگاری که از تضاد دین و علم سخن می‌گویند، اتحاد روحانی و طبیعیِ دین و هنر را با آغوش باز می‌پذیرند، فلسفۀ هنرهای دینی به بررسی میزان صحت این موضوع می پردازد و نشان می‌دهد که مفاهیم مدرن «هنر » غالباً هنرهای مقدس را به حاشیه می‌رانند و موسیقی باکلام و بی‌کلام، نقاشی و شمایل‌نگاری، شعر، درام و معماری را ذیل هنرهای «کاربردی » ونتیجتاً دور از ایدئال «هنر از بهر هنر» می‌گنجانند. گراهام، با تکیه بر تاریخ هنر و زیباشناسی فلسفی، مسیری تاریخی را ترسیم می‌کند که هنرها طی آن خود را از سیطرۀ دین می‌رهانند و، در گام بعد، به مفهوم سازی بستری فرهنگی می‌پردازد که هنر دینی، در حال حاضر، در آن قرار می‌گیرد. این کتاب سپس هنر دینی را در زیباشناسی زندگی روزمره می‌گنجاند. فصل‌های بعدی نظام‌مندانه هریک از هنرهای مقدس را بررسی می‌کند. نویسنده به‌ کمک طیف وسیعی از مثال‌های روشنگر نشان می‌دهد که آثار هنری چگونه می‌توانند بر ایمان دینی پرتو بیفکنند، و محتوای دینی چگونه می‌تواند به آثار هنری ابعاد عمیق‌تری ببخشد.

📕نشریه‌ی تازه: «ایران‌پژوهی» Iranian Studies, Volume 57, Issue 2, April 2024. این شماره‌ی مطالعات ایران شامل چهار مقاله، گزارشی آرشیوی، یک میز گرد، و چند نقد کتاب‌ است. در مقاله‌ی نزهت احمدی و محمد امین کیخاشاهین‌پور، با بررسی اسناد عثمانی، سیاست‌های عثمانی در قبال شاه اسماعیل روشن می‌شود. تحقیق ایشان، در نبود منابع متناظر ایرانی، دریچه‌ی جدیدی به روی ارتباطات دوره‌ی صفویه و عثمانی می‌گشاید. افه بالیکچی اوغلو مطالعه‌ای قیاسی بر دریافت و ادراک شعر عمر خیام در ترجمه‌های عثمانی و ترکی فراهم می‌کند. مقاله‌ی سارا اسکندری بر زیارت و واگیر بیماری، در اواخر دوره‌ی قاجاریه، و به ویژه بر انتقال وبا بر اثر سفر زواران متمرکز است. این تحقیق بر بحران سلامت عمومی ناشی از سفرهای مذهبی عمیقاً همخوان با تجربه‌‌ی اخیر فراگیری بیماری کویید است. محدثه سالاری سرداری معماری مدرن ایرانی را بررسی می‌کند؛ بر خلاف دیدگاه رایجی که معماران فرانسوی، آندره گدار و ماکسیم سیرو، را در جایگاه عوامل اصلی غربی‌ فرض می‌گیرد، سالاری تاریخ پیچیده‌تری را عرضه می‌کند که به مدرنیسم معماریانه در این منطقه شکل داده است. گزارش آرشیوی کاترین بابایان پروژه‌ی مشترک دانشگاه میشیگان و دانشگاه اصفهان را معرفی می‌کند. در این پروژه، بناست گلچین‌ها و مجموعه‌های موجود متعلق به قرن هفدهم میلادی در ایران جمع‌آوری و مستند شود. دانشجویان هر دو مؤسسه، با همکاری دانشوران، فهرستی از محتوای این گلچین‌ها تهیه می‌کنند تا سرانجام پایگاهی داده‌ای فراهم شود و دردسترس مورخان دوره‌ی صفویه در سراسر جهان قرار ‌گیرد. این شماره همچنین شامل میزگردی است به سردبیری برزو الیاسی درباره‌ی جوامع در اقلیّت در ایران. با در نظر گرفتن نقش زبان، قومیت، جنسیت، و مذهب، پیدا می‌شود که چه گفتمان‌های ملی‌گرای هویت ایرانی از دیده پنهان شده‌‌ است. 🔸فهرست مطالب این شماره: ◽Editor's Note | Nasrin Rahimieh ◽Ottoman Policies Regarding Shah Ismāʿīl II as Seen through Ottoman Documents | Nozhat Ahmadi and Mohammad Amin Keikha Shahinpour ◽Quatrains of Many Receptions: A Survey of Perceptions of ‘Omar Khayyām in Ottoman and Turkish Translations | Efe Murat Balıkçıoğlu ◽Tohfeye Ziyarat (Souvenir of Pilgrimage): Religious Mobility and Public Health in Late Qajar Iran, c. 1890–1904 | Sarah Eskandari ◽Andre Godard and Maxime Siroux: Disentangling the Narrative of French Colonialism and Modern Architecture in Iran | Mohadeseh Salari Sardari ◽The Isfahan Anthology Project | Nozhat Ahmadi and Kathryn Babayan ◽Minoritized Communities in Iran: The Struggle for Unconditional Equality | Barzoo Eliassi ◽Iranian Identity and National Oppression: Crafting the Modern Iranian Nation–State | Afshin Matin-Asgari ◽The Security-Development Nexus and the Jina Mahsa Amini Protests in Iran's Border Provinces | Eric Lob ◽The Nation-State and the (Re)Construction of Religious, Ethnic and Gender Relations | Azadeh Kian ◽Monolingualism in Iran: The Politics of Writing in Azeri Turkish | Leila Rahimi Bahmany ◽Quiet Strength: Kurdish Women Kolbars and the Feminization of Poverty | Yosra AleAhmad ◽The Armenian Community and Changing Iranian Perceptions of Minority | James Barry 🔸اطلاعات بیشتر درباره‌ی نشریه و دسترس به مقالات و مرورها: https://www.cambridge.org/core/journals/iranian-studies/latest-issue #نشریه‌ی_تازه @asmaaneh

رویداد | نشست رونمایی از کتاب پژوهشی در نگاره‌های مجمع‌التواریخ حافظ ابرو (د. ۸۲۳ق) و جامع‌التواریخ رشیدالدّین فضل‌الله همدانی (د. ۷۱۸ق) محمدرضا غیاثیان در این کتاب به بررسی دستنویس خرینهٔ ۱۶۵۳  محفوظ در کتابخانهٔ توپقاپی‌سرایِ استانبول پرداخته است. این دستنویس در برگیرندهٔ کهن‌ترین دستنویس جامع‌التواریخ رشیدی ( ۷۱۴ق) و دستنویس مجمع التواریخ  نوشتهٔ حافظ ابرو است. یک قرن پس از کتابت جامع‌التواریخ در ربع رشیدی این نسخه به کتابخانهٔ شاهرخ تیموری در هرات راه یافت و حافظ ابرو موظف به تکمیل بخش‌ پیش از اسلام آن‌ شد و بر آن نام مجمع‌التواریخ نهاد(بیشتر بخوانید). سخنرانان: سعید خودداری نائینی (عضو هیئت‌علمی دانشگاه هنر تهران) ولی‌الله کاووسی (عضو هیئت‌علمی بنیاد دایرةالمعارف اسلامی) اردشیر مجرد تاکستانی (نگارگر و محقق نگارگری) محمدرضا غیاثیان (عضو هیئت‌علمی دانشگاه کاشان) زمان: شنبه 26 خرداد 1403 ، ساعت 16 مکان: تهران- خیابان انقلاب- بین خیابان دانشگاه و خیابان ابوریحان- شمارۀ 1182 (ساختمان فروردین) طبقۀ دوم-  واحد 8- مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب پخش همزمان در🔽 https://www.instagram.com/mirasmaktoob/ #رویداد

نگارخانهٔ غبار | قالی اردبیل امروز در تقویم روز ملی فرش است. به این مناسبت نگاهی بیاندازید به تصاویر قالی اردبیل در وبسایت موزهٔ ویکتوریا و آلبرت. (پیوند) قالی اردبیلِ موزهٔ ویکتوریا و آلبرت یکی از جفت فرش نفیسی است که در ۹۴۶ هجری در زمان شاه طهماسب برای مقبرهٔ جد صفویان یعنی شیخ صفی‌الدین اردبیلی بافته شد. پس از این‌که مقبره در اثر زلزله آسیب فراوانی دید این فرش‌های آسیب دیده نیز به کارخانهٔ فرشی در منچستر فروخته شدند. سرانجام در ۱۸۹۳ فرشی که آسیب کمتری دیده بود به پیشنهاد ویلیام موریس برای موزهٔ ویکتوریا و آلبرت خریداری شد. قالی دیگر نیز به تملک موزهٔ هنر لس آنجلس درآمد. در این فیلم (پیوند) کارشناسان موزهٔ ویکتوریا و آلبرت از اقدامات حفاظتی موزه در نمایش این قالی گرانقدر سخن می‌گویند. .