KUN TARIXI

#tarixda_shu_kun ⚡️1994-yilning 6-iyun kuni (mahalliy vaqt bilan 03:47 da) Kolumbiyaning janubiy qismlarida kuchli zilzila bo'lib o'tgan. 6.4 balli bu tabiiy ofat tufayli 1000 kishi hayotdan ko'z yumgan. 🗺Hududda joylashgan maktablarning 60 tasi ta'mir talab ahvolga kelgan. Uzunligi 100 km bo'lgan 13 ta asosiy yo'llar hamda 15 ta jamoatchilik binolari (cherkovlar, shifoxonalar...) butkul vayron bo'lgan. 📌Ijtimoiy tarmog‘imizni kuzatib boring! @Kun_tarixi_TV24

#kunkishisi Bugun 6-iyun - Aleksandr Sergeyevich Pushkin tug‘ilgan kun. Aleksandr Sergeyevich Pushkin  (1799-yil 26-may (6-iyun)  Moskva – 1837-yil 29-yanvar (10-fevral) Sankt-Peterburg) - ulugʻ rus adibi, yangi rus adabiyotining asoschisi,  dramaturg va nasr yozuvchi. Pushkinning dastlabki she'ri matbuotda  1814-yildayoq  bosilgan edi. 1833-yil  dekabrida Nikolay I Pushkinni kamer — yunker qilib tayinlagan. 1837-yilda yosh fransuz ofitseri Jorj Dantes bilan duelda Pushkin ogʻir yaralanib, vafot etadi. Pushkinning koʻplab asarlari oʻzbek tiliga tarjima qilingan («Boris Godunov», «Dubrovskiy», «Kavkaz asiri» Choʻlpon tomonidan (1936-37), «Yevgeniy Onegin» Oybek tomonidan (1937), «Boqchasaroy fontani» Usmon Nosir  tomonidan (1937), «Kapitan qizi» Abdulla Qahhor  tomonidan (1939), «Ruslan va Lyudmila» Mirtemir tomonidan (1948) tarjima qilingan). Kanalga ulanish⤵️ @Kun_tarixi_tv24

6-iyun – Butunjahon yashil tom kuni Butunjahon yashil tom kuni har yili 6-iyunda nishonlanadigan tadbirdir. Bu yashil tomlarning ahamiyati va ularning atrof-muhit va shahar landshaftlariga foydalari haqida xabardorlikni oshirishga bag'ishlangan kun. Yashil tomlar atrof-muhitning bir qator afzalliklarini ta'minlash, jumladan, yomg'ir suvi oqimini kamaytirish, havo sifatini yaxshilash, yovvoyi tabiat uchun yashash muhitini ta'minlash uchun mo'ljallangan o'simlik tomlari tizimidir. Ular, shuningdek, izolyatsiyani ta'minlash va konditsionerga bo'lgan ehtiyojni kamaytirish orqali energiya samaradorligini oshirishi mumkin. Birinchi Butunjahon Yashil tom kuni 2020-yilda nishonlandi va odamlar barqaror shahar hayotining muhimligini anglab yetganligi sababli u tobora kuchayib bormoqda. Bu kun bizning sayyoramizni himoya qilishda barchamizning rolimiz borligini va kichik harakatlar yanada barqaror kelajakni yaratishda katta o'zgarishlarga olib kelishi mumkinligini eslatib turadi.‌‌ @Kun_tarixi_tv24

6-iyun – Rus tili kuni Rus tili kuni har yili 6-iyunda nishonlanadi. U 2010-yilda Birlashgan Millatlar Tashkilotining Ta’lim, fan va madaniyat masalalari bo‘yicha tashkiloti (YUNESKO) tomonidan ko‘p tillilik va madaniy xilma-xillikni rivojlantirish maqsadida tashkil etilgan. Rus tili Birlashgan Millatlar Tashkilotining oltita rasmiy tillaridan biri bo'lib, bu tilda dunyo bo'ylab 258 milliondan ortiq kishi so'zlashadi. Bu eng keng tarqalgan slavyan tili bo'lib, shuningdek, Birlashgan Millatlar Tashkilotining oltita rasmiy tillaridan biridir. Rus tili kunida butun dunyodagi odamlar rus tili va madaniyatini rus adabiyotini o'qish, rus filmlarini tomosha qilish, yangi ruscha so'z va iboralarni o'rganish, madaniy tadbirlarda qatnashish va boshqalar orqali nishonlaydilar. Bu kun, shuningdek, turli xalqlar o'rtasida madaniy almashinuv va tushunish vositasi sifatida til o'rganishni rivojlantirish uchun imkoniyat bo'lib xizmat qiladi.‌‌ @Kun_tarixi_tv24

Bugun 5-iyun 2024-yil, chorshanba. 👉 TAVALLUDLAR: - 1723 - Adam Smit (1790) - ingliz iqtisodchisi va faylasufi. - 1798 - Aleksey Lvov (1870) - general, skripkachi va bastakor, Rossiya imperiyasi madhiyasi muallifi. - 1819 - Jon Kauch Adams (1892) - ingliz astronomi va matematigi. - 1862 - Allvar Gullstrand (1930) - Shvetsiya oftalmologi, Nobel mukofoti sohibi (1911). - 1878 - Pancho Vilya (1923) - Meksika inqilobi davrida dehqonlar yo‘lboshchisi. - 1891 - John Hovard Northrop (1987) - amerikalik biokimyogar olim, Nobel mukofoti sohibi (1946). - 1894 - Roy Gerbert Tompson (1976) - kanadalik mediamagnat, “Thompson Corporation” ning asoschisi. - 1898 - Federeko Garsia Lorka (1936) - ispan shoiri va dramaturgi. - 1900 - Dennis Gabor (1979) - ingliz fizigi, golografiya asoschisi, Nobel mukofoti sohibi (1972). - 1913 - Nazira Ahmedova (1964) - o‘zbek opera xonandasi (lirik-koloraturali soprano), O‘zbekiston xalq artisti (1951).  - 1909 - Ahmadjon Shukurov (1990) - Ikkinchi jahon urushi qatnashchisi, serjant, Sovet Ittifoqi Qahramoni (1943). - 1921 - Toʻxta Rahmonova (1984)  qoraqalpoq aktrisasi. Oʻzbekiston xalq artisti (1950).  - 1929 - Ivar Giaever - amerikalik fizik, Nobel mukofoti sohibi (1973). - 1934 - Iskandar Xamroyev (2009) - sovet va rus kinorejissyori, ssenariynavis. - 1939 - Azimjonova Matluba (2009) - Markaziy Osiyoda Neonatologiya asoschisi, pediatr, gematolog. - 1941 - Barbara Briylska - polshalik teatr va kino aktrisasi. - 1950 - Anorqul Nazarov - kompozitor, Oʻzbekiston Respublikasi sanʼat arbobi (1995) - 1957 - Yusup Roziqov - oʻzbek va rus kinorejissyori va ssenariynavis, Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan san’at arbobi (2001). - 1971 - Mark Uolberg - amerikalik aktyor, prodyuser, filantrop. - 1985 - Ruben de la Red - ispan futbolchisi, Yevropa chempioni. - 1990 - Sofi Kukson - britaniyalik aktrisa. - 1997 - Tursunoy Rahimova - oʻzbekistonlik bokschi, oʻta yengil vazn egasi.  - 1998 - Yuliya Lipniskaya - rossiyalik figurali uchish ustasi, olimpiada chempioni. @Kun_tarixi_TV24

Bugun 5-iyun 2024-yil, chorshanba. 👉BAYRAMLAR: 🇺🇳 BMT - Butunjahon atrof-muhit kuni. 🇺🇳 BMT - Noqonuniy, qayd etilmagan va tartibga solinmagan baliq ovlashga qarshi xalqaro kurash kuni. 🌏 Butunjahon yugurish kuni. 👉 MILLIY BAYRAMLAR: 🇷🇺 Rossiya ‐ Ekologlar kuni. 🇹🇯 Tojikiston ‐ Gidrometeorologlar kuni. 🇰🇿 Qozog‘iston - Ekologlar kuni. 🇬🇶 Ekvatorial Gvineya ‐ Prezident kuni. 🇳🇿 Yangi Zelandiya - Daraxt ekish kuni. 🇩🇰 Daniya - Otalar kuni. 🇩🇰 Daniya - Konstitutsiya kuni. 🇦🇿 Ozarbayjon - Melioratorlar kuni. 🇧🇾 Belarus ‐ Atrof-muhitni muhofaza qilish kuni. 🇮🇷 Eron ‐ Xordod harakatining yubileyi. 🇺🇸 AQSh ‐ OIVdan uzoq muddatli omon qolganlar haqida xabardorlik kuni. 👉 VOQEALAR: - 1224 - Neapol universitetiga asos solindi. - 1284 - Sitsiliya urushlari: Neapol dengiz jangi bo'lib o'tdi. - 1494 - Bobur Mirzo Farg‘ona taxtiga o‘tirdi. - 1706 - Moskvada harbiy gospital (hozirgi Burdenko nomida) ochildi. - 1783 - Jozef-Mishel va  Jak-Etenn Mongolfe birinchi havo sharlarini uchirishdi. - 1798 - 1798-yilgi Irlandiya qo'zg'oloni paytida Nyu-Ross jangi bo'lib o'tdi va inglizlarning g'alabasi bilan yakunlandi. - 1806 - Lui Bonapart Gollandiya Qirolligi tuzilganligini e’lon qildi. - 1849 - Daniya konstitutsion monarxiyaga aylandi. - 1862 - Saygon shartnomasi. - 1873 - Angliya tazyiqi ostida Zanzibarda jahondagi eng katta qul bozori yopildi. - 1876 - Kanada Oliy sudining birinchi majlisi bo'lib o'tdi. - 1881 - AQSh prezidenti Jeyms Garfildga suiqasd uyushtirildi. - 1909 - Aleksandr III haykali ochildi. - 1912 - AQSh dengiz piyodalari Kubaga kelib tushishdi. - 1940 - Birinchi sintetik rezina shinalar AQShda namoyish etildi. - 1940 - Kanada 16 ta tashkilot, jumladan fashistlar va kommunistlar faoliyatini taqiqladi. - 1947 - AQSH davlat kotibi Jorj Marshall Yevropaga yordam berish rejasini taklif etdi. - 1953 - AQSh Senati Xitoyning BMTga a'zoligini rad etdi. - 1967 - Yaqin Sharqda Olti kunlik arab-isroil urushi boshlandi. - 1968 - Kaliforniyadagi prezidentlik saylovlari 1-turidada g'alaba qozongan senator Robert Kennedi og‘ir jarohatlandi va ertasi kuni vafot etdi. - 1977 -  Burinchi Apple II kompyuterlari sotuvga chiqdi. - 1995 - Andijon muhandislik iqtisodiyot universiteti tashkil etildi. - 2006 - Serbiya o‘z mustaqilligini e’lon qildi. - 2008 - O‘zbekiston Republikasi Prezidentining "Toshkent shahrida "O‘zbekiston" anjumanlar saroyini qurish to‘g'risida"gi qarori qabul qilindi. - 2010 - NASA mutaxassislari Amerikaning Kassini avtomatik sayyoralararo stansiyasi Saturnning yo'ldoshi Titanda hayot belgilarini aniqlaganini taxmin qilishdi. - 2022 - Qozog‘istonda konstitutsiyaviy referendum. @Kun_tarixi_tv24

5-iyun – Birinchi havo shari havoga uchirilgan kun Bundan 240 yil muqaddam 1783-yil 5-iyunda Fransiyaning Annoe shahrida ixtirochi aka- uka Mangolfyelar tarixda birinchi marta omma oldida Aerostatni havoga uchirdilar. Mangolfyelar yaratgan shar qog‘ozli bo‘lib, zig‘irpoya  tolasidan to‘qilgan polotno bilan qistirilgan bo‘lgan. Aerostatning qobig‘i achchiq tosh eritmasi bilan shimdirilgan, uning pastki qismiga esa to‘qilgan savat o‘rnatilgan. Sharning balandligi 15 metr, hajmi - 2200 m³ va og‘irligi 200 kg dan iborat bo‘lgan. @Kun_tarixi_tv24

5-iyun – Xalqaro noqonuniy, qayd etilmagan va tartibga solinmagan baliq ovlashga qarshi kurash kuni Har yili 5-iyun kuni bu kun nishonlanadi. Bu kun Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi tomonidan noqonuniy, xabar qilinmagan va tartibga solinmagan baliq ovining dengiz ekotizimlari va qirg'oq jamoalariga salbiy ta'siri haqida xabardorlikni oshirish uchun tashkil etilgan. Noqonuniy, qayd etilmagan va tartibga solinmagan baliq ovlash (IUU baliq ovlash) global muammo bo'lib, baliqchilikning barqarorligiga va ularga bog'liq bo'lgan millionlab odamlarning turmush tarziga tahdid soladi. IUU baliq ovlash litsenziyasiz baliq ovlash yoki taqiqlangan vositalardan foydalanish kabi milliy yoki xalqaro qonunlarni buzadigan baliq ovlash faoliyatini o'z ichiga oladi. Bu harakatlar haddan tashqari baliq ovlashga, baliq zahiralarining kamayishiga va dengizning yashash joylariga zarar yetkazishiga olib kelishi mumkin. @Kun_tarixi_tv24

#bayramlar Bugun 5-iyun - Butunjahon atrof-muhitni muhofaza qilish kuni 🔹Har yili 5-iyunda o‘tkaziladigan Atrof-muhitni muhofaza kuni BMTning butun jahon jamiyati e'tiborini atrof muhitni muhofaza muammolariga jalb qilishdan iborat. 🔹Bu bayram 1972-yil 5-iyunda Atrof-muhitni muhofaza qilish  bo‘yicha Stokgolmda o‘tkazilgan konferensiyaning rezolyutsiyasiga asosan qabul qilindi.   🔹Bu kunning nishonlanishi har bir insonni Atrof-muhitni muhofaza qilish uchun o‘z hissasini qo‘shishga undaydi. 🔹Bu  kunning maqsadi - hamma davlatlar birlashgan holda atrof muhitni muhofaza qilish uchun kurashishlari kerak. 🔹Bu kun butun dunyoda ananaga aylangan bo‘lib, bu kunda ko‘chalarda mitinglar, velosipedchilarning paradlari, ochiq maydonlarda konsertlar, maktablarda turli ko‘rik tanlovlar  va boshqa tadbirlar o‘tkaziladi, shuningdek bu kunda daraxtlar, gullar ekiladi, maydonlar tozalanadi. @Kun_tarixi_TV24

Bugun 4-iyun 2024-yil, seshanba. 👉 BAYRAMLAR: 🇺🇳 BMT - Xalqaro tajovuz qurbonlari begunoh bolalar kuni. 👉 MILLIY BAYRAMLAR: 🇷🇴 Ruminiya ‐ Trianon shartnomasi kuni. 🇵🇱 Polsha ‐ Erkinlik va fuqarolik huquqlari kuni. 🇭🇺 Vengriya ‐ O'qituvchilar kuni va Milliy birlik kuni. 🇫🇮 Finlandiya - Karl Gustaf Emil Mannerxaymning tug'ilgan kuni. 🇪🇪 Estoniya - Bayroq kuni. 🇰🇿 Qozog‘iston - Davlat ramzlari kuni. 🇲🇩 Moldova - Bank xodimlari kuni. 🇮🇷 Eron ‐ Humayniy vafotining yilligi. 🇹🇴 Tonga - Ozodlik kuni. 👉 VOQEALAR: - 1039 - Genrix III Germaniya qiroli tojini kiydi. - 1286 - Quddus qirolligi Kipr qirolligiga qo‘shib olindi. - 1716 - Luiziana (Shimoliy Amerika) ga dastlabki afrikalik qullar keltirildi. - 1800 - Vashingtonda Oq uy qurilishi yakunlandi. Prezident Jon Adams va xotini Oq uyga ko‘chib o‘tishdi. - 1856 - Tretyakov gakereyasiga asos solindi. - 1878 - Usmonlilar imperiyasi  kelishuvga muvofiq Buyuk Britaniyaga Kipr orolini berdi. - 1918 - Nemislar Litvani qirollik deb e’lon qilishdi. - 1916 - Birinchi jahon urushi: Brusilov qamalini yorib oʻtish boshlandi. - 1920 - Trianon shartnomasiga koʻra  Vengriya  72 % hududi va 64 % aholisini yoʻqotdi. - 1925 - “Kraysler” avtomobil konserni tashkil topdi. @Kun_tarixi_tv24 - 1939 - AQSH kemada kelgan 963 yahudiylarni qabul qilmadi. - 1942 - Birinchi jahon urushi: Miduey orollaridagi jang. - 1970 - Tonga Britaniyadan mustaqil bo‘ldi. - 1977 - SSSR Konstitutsiyasi loyihasi jamoat muhokamasi uchun e’lon qilindi. - 1989 - Pekindagi talabalar qoʻzgʻolonining bostirilishi. - 1989 - Ufadagi temiryoʻl halokati. - 1999 - Putrajaya Malayziyaning yangi federal poytaxtiga aylandi. - 2010 - Kanaveral burnidan “Falcon-9” raketasining birinchi uchirilishi amalga oshirildi. 👉 TAVALLUDLAR: - 1738 - Georg III Gannoverskiy (1820) - Angliya qiroli (1760-1801). - 1801- Mixail Bestujiyev-Ryumin (1826) - rus harbiyi, dekabrist. - 1821 - Apollon Maykov (1897) - rus shoiri. - 1867 - Karl Gustav Mannergeym (1951) - finlandiyalik davlat arbobi, marshal, Finlandiya prezidenti (1944-1946). - 1907 - Rozalina Rassel (1976) - amerikalik aktrisa, besh karra “Oltin Globus” mukofoti sohibasi. - 1908 - Aminov Mahmud (1992) - tarixchi olim, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1977). - 1929 - Maʼrifat Ubaydullayeva - aktrisa, Oʻzbekiston xalq artisti (1983). - 1930 - Viktor Tixonov (2014) - sovet xokkeychisi, mashhur xokkey treneri. - 1939 - Po’latova Naima - aktrisa, xonanda (soprano), O’zbekiston xalq artisti (1997).  - 1957 - Mustafa Belyalov - sovet va oʻzbek futbolchisi. - 1966 - Chechiliya Bartoli - italyan opera qo‘shiqchisi (messo-soprano). - 1973 - Igor Lavrov - rus gandbolchisi, darvozabon, olimpiada chempioni (2000), Yevropa va jahon chempioni. - 1975 - Anjelina Joli - amerikalik aktrisa, fotomodel, uch karra “Oltin Globus” hamda “Oskar” mukofotlari sohibasi. - 1985 - Lukas Podolski - nemis futbolchisi, jahon chempioni (2014). - 1985 - Yevgeniy Ustyugov - rossiyalik biotlonchi, ikki karra olimpiada chempioni. - 1986 - Faxriye Evcen O‘zchivit - turk kino va televideniye aktrisasi. - 1990 - Jesun Pema Vangchuk - Butan qirolichasi. - 1995 - Rashida Ellis - amerikalik bokschi, 60 kg gacha toifasida ishtirok etadi, Jahon chempioni (2019). @Kun_tarixi_TV24