شرح مثنوی معنوی استاد علی مقدم

شرح مثنوی معنوی برای جوانان و نوجوانان ♦️جلسه صد و هفدهم 🌿آدرس شعر: مثنوی معنوی، دفتر اول ابیات ۲۰۳۵ الی ۲۰۴۵ 🌿نام حکایت: پیر چنگی در عهد عمر رضی اللّه عنه که از بهر خدا روز بینوایی در چنگ زد میان گورستان. 🌿نام بخش: در بیان تفسیر بیت حکیم. 🌿 بیان شعر: «آسمان‌هاست در ولایت جان، کارفرمای آسمان جهان، در ره روح پست و بالاهاست کوه‌های بلند و دریاهاست.. » 💎موضوعات: ✨ جهانِ نازل‌شده: جهان مادی سایه‌ای از جهانی لطیف‌تر در عوالم بالا است. ✨ جهان شخصی: همه‌ی انسان‌ها براساس میزان فهم و آگاهی خود، در جهان‌هایی منحصربه‌فرد زندگی می‌کنند. ✨ ظرف وجودی: هرآن‌چه که در زندگی انسان وجود دارد، بر اساس میزان ظرف وجودی او، از عوالم بالا بر او مقدر می‌شود. ✨رجعت: اولیای الهی و بزرگان، در کالبدهای مختلف در دنیای مادی زندگی می‌کنند. ✨ ابدال: ابدال اولیای الهی هستند که با نفس و دم بهاری خود، می‌توانند جان دیگران را اصلاح کنند. 📎دسترسی آسان به سایر جلسات شرح مثنوی #شرح_مثنوی @spiritual_mind

بیت ۲۰۳۳ «نیست آن باران از این ابر شما هست ابری دیگر و دیگر سما...» ☔️می‌گوید این بوی بارانی که حس کردی از این ابرهای معمولی نیست؛ از ابر دیگری و آسمان دیگریست‌! ♡♡♡♡♡♡♡♡♡♡♡♡♡♡♡♡ 🍃مولانا در این ابیات بسیار رمزگونه با ما صحبت می‌کند و نیاز به توضیحات بسیاری دارد، به همین دلیل در جلسه آینده باز همین موضوع را ادامه خواهیم داد. مولانا باز هم توضیحات کافی نمی‌دهد، اما تکه‌های پازل را طوری در اختیارمان می‌گذارد که با هوش و درایت خود به معنای ابیات پی ببریم. 🍃تمام داستان‌های حضرت مولانا یک اشارت است؛ مثل یک پازل است که باید قطعات را کنار هم‌ بچینیم تا به مفهوم ابیات پی ببریم. هرکسی اشاره را گرفت به عبارت می‌رسد هرکسی که نگرفت در جهل و تعصب خود می‌ماند. 🍃عده‌ای هستند که مثنوی را نخوانده و حضرت مولانا را نمی‌شناسند و او را به نخواندن نماز و کفر و شرک متهم می‌کنند. ایشان معنای سخن مولانا را نفهمیده‌اند چون علم‌الاشارات ندارند و نمی‌توانند اشاره را بفهمند! در حقیقت آنها در حجاب ناآگاهی‌شان گیر افتاده‌اند و پرده‌ها پیش چشمانشان افتاده و حقیقت را درک نمیکنند. 👈جناب مولانا از موحدترین بنده‌های خداوند بر روی زمین بودند و بسیار به گسترش عطر توحید در فضای جهان اسلام کمک کردند. 👈اگر امروزه بخواهیم گفتمانی پیرامون اسلام با دیگر ادیان داشته باشیم تنها از طریق سفره حضرت مولاناست که میتوانیم در این گفتمان موفق شویم چون امروزه تمام جهان بر سفره ایشان نشسته‌ و او را عزیز میدارند. بنابراین علمای اسلامی نباید این فرصت را از دست بدهند؛ چون اگر به مولانا پشت کنند وقت و فرصت و نعمتی بزرگ را برای این گفتمان بزرگ از دست داده‌اند. 🙏پروردگارا؛ تو را سپاس می‌گوییم که در این شب بر سر سفره مولانا «جلال‌الدین محمد بلخی» بنشستیم و از اسرار معنوی او بهره بردیم. 🙏پروردگارا؛ از تو طلب می‌کنیم که پرده‌ها را از پیش چشمانمان بدرانی و ما را از عطر خوش یوسف وار خود بهره‌مند گردانی. 🙏پروردگارا؛ از تو طلب می‌کنیم که بوی وصال را در دل‌های ما جاری گردانی و مدد بفرمایی که از بوی تعفن ناآگاهی دور بمانیم. 🙏پروردگارا؛ از تو طلب می‌کنیم که روح ما را شیفته جمال خودت گردانی و قلبمان تنها متوجه تو باشد. 🙏پروردگارا؛ از تو طلب می‌کنیم شایسته‌ شویم که حضور اساتید و اولیای بزرگوارت را در مسیر زندگی خود داشته باشیم؛ طلب می‌کنیم ایشان را بر ما فرو فرستی. 🙏پروردگارا؛ تو را سپاس می‌گوییم که در این شب، اسرار هستی را بر ما شکوفا کردی و دانستيم باران الهی‌ات که همواره بر ما فرو می‌فرستی، از ابری ديگر و آسمان دیگری جاریست. «لاحول و لاقوه الا بالله العلی العظیم» در پناه نور و عشق الهی باشید.☀️🤍 پایان جلسه صد و شانزده #علی_مقدم #شرح_مثنوی_معنوی #جلسه_صد_و_شانزده @masnavymoghaddam

بیت ۲۰۳۲ «گفت بهر آن نمود ای پاک جِیب چشم پاکت را خدا باران غیب...» 🪴" پاک‌ جِیب" و "پاکدامن" دو عبارت است که برای انسان اهل نجابت استفاده می‌شود. اعضای تناسلی انسان در پایین بدن است و پاکدامن اشاره به کسی است که از این قسمت مراقبت کرده و اجازه تعرض و خطا نمی‌دهد. 🪴"جیب" اشاره به یقه و بالاتنه است. پاک‌جِیب کسی است که پوشش بالاتنه خود را حفظ کرده و از خطا دور نگه میدارد. پیامبر میگوید تو پاک جیب هستی و به همین دلیل خداوند موجی از ارتعاشات غیبی را به صورت بوی باران در آن لحظه بر تو فرستاده است. #علی_مقدم #شرح_مثنوی_معنوی #جلسه_صد_و_شانزده @masnavymoghaddam

بیت ۲۰۳۱ «گفت چه بر سر فکندی از اِزار گفت کردم آن ردای تو خِمار» ☘اِزار یعنی تن‌پوش. ردا چیزی شبیه به عبا است. پارچه‌ای که دوخت زیادی نخورده و روی شانه می‌انداختند. ☘خمار هم پارچه‌ای بوده که روی سر می‌اندازند. یکی از درگیری‌های علما در حدود حجاب به‌خاطر این است که نمی‌دانند حدود خمار چقدر بوده است. در قرآن هم جمع خمار، پارچه‌ای است که روی سر می‌اندازند. روسری است؟ شال است؟ حالا گفتند چادر است چون نقاشی‌ از آن دوران نبوده، نمی‌توانند تشخیص دهند حدود خمار دقیقاً چقدر است و در روایات‌ هم بسیار گسترده است و نمی‌توان، فهمید که دقیقاً حدودش چقدر است. ☘مثلاً می‌گفتند پارچه‌ای بوده که اگر می‌کشیدید روی سر، پاها پیدا می‌شده، و اگر می‌کشیدید روی پا، سر پیدا می‌شده است. در واقع آن‌قدرها که ما فکر می‌کنیم پوشیده نبوده‌ است. 📚کتاب حجاب در عصر پیامبرِ استاد ترکاشوند را بخوانید، آنجا تمام منابع آمده که حجاب در دوره پیامبر در چه حد بوده است. به باور بنده اینکه حدودش شفاف مشخص نشده و یک نقاشی از آن زمان برای ما نمانده به خاطر این بوده که خودمان عقل داریم و میفهمیم که حدود حجاب چقدر باشد خوب است. مثلاً در لبنان حجاب یک‌جور است؛ در عربستان یک‌جور دیگر و در ایران هم متفاوت است. این‌قدر سخت‌گیری می‌کنید که باید حجاب را حفظ کنید یک مقدار را بگذارید پای عقل اجتماعی، خود عقل اجتماعی می‌داند چه خوب است. 🍀امروز در ترکیه این موضوع را فهمیده‌اند. در قونیه یک مدل حجاب و در آنتالیا مدل دیگری از حجاب را می‌بینید. تمام این‌ها نشان‌دهنده این است که تعیین حجاب را بر عهده‌ی عقل اجتماعی مردمان همان زمان گذاشته‌اند تا بر اساس محیط زندگی متفاوت باشد. 🍀پیامبر سریع موضوع را فهمیدند و گفتند: چه بر سرت کرده بودی؟ عایشه گفت: ردای تو را خمار کردم. یعنی روی سرم انداختم و بوی باران را حس کردم. 🌧بوی نم باران یکی از نشانه‌های اتصالات آگاهی‌بخش است که گاهی ممکن است به صورت ناگهانی به مشام انسان برسد. #علی_مقدم #شرح_مثنوی_معنوی #جلسه_صد_و_شانزده @masnavymoghaddam

بیت ۲۰۳۰ و ۲۰۳۱ «گفت پیغمبر چه می‌جویی شتاب گفت باران آمد امروز از سحاب» «جامه‌هایت می‌بجویم از طلب تر نمی‌بینم ز باران ای عجب» 🌿پیامبر به صدیقه گفت: اینقدر با شتاب و عجله دنبال جه هستی؟! 🌿عایشه گفت: امروز از ابر باران آمد. دست می‌زنم به لباس‌های شما و با تعجب می‌بینم که هیچ کدام تر نيستند! #علی_مقدم #شرح_مثنوی_معنوی #جلسه_صد_و_شانزده @masnavymoghaddam

بیت ۲۰۲۸ و ۲۰۲۹ «چشم صدیقه چو بر رویش فتاد پیش آمد دست بر وی می‌نهاد» «بر عمامه، روی او و موی او بر گریبان و بر و بازوی او» 🌿عایشه یا صدیقه تا پیامبر را دید دست به سر و صورتشان کشید و متوجه شد لباس و بر و روی ایشان خشک است. 🌿عمامه‌ای که الآن بعضی از روحانیان روی سرشان بسته‌اند در گذشته به این شکل نبوده؛ در آن زمان با این پارچه هم کارهای روزمره‌شان را انجام می‌دادند و هم سر و صورت خود را می‌بستند. در واقع اين ‌پارچه‌ حکم یک ابزار داشته که به واسطه‌ی آن کارهای مختلفی انجام می‌دادند؛ و امروزه‌ می‌ببينيم که به صورت لباس دینی درآمده است. #علی_مقدم #شرح_مثنوی_معنوی #جلسه_صد_و_شانزده @masnavymoghaddam

بیت ۲۰۲۷ «چون ز گورستان پیمبر بازگشت سوی صدیقه شد و هم‌راز گشت» 🌿پیامبر از گورستان برگشتند و نزد صدیقه رفتند تا با او هم‌صحبت شوند. حالا چرا صدیقه؟ چون لقب جناب ابوبکر، ابوبکر صدیق بود. عایشه دختر ابوبکر بود که به دخترش هم صدیقه(راستگو)می‌گفتند. #علی_مقدم #شرح_مثنوی_معنوی #جلسه_صد_و_شانزده @masnavymoghaddam

بیت ۲۰۲۶ «چشم می‌دزدند و آن‌جا چشم نی چشم آن باشد که بیند مأمنی» 🍀این‌ها چشم می‌دزدند در حالیکه حواس‌شان نیست کور کاملند. آن‌قدر چشم‌شان را بر حقیقت‌ها بسته‌اند و در تعصب و جهل و ناآگاهی قرار گرفته‌اند که بر رؤیت نور حقیقت کور شده‌اند. "مأمن" یعنی پناه‌گاه، نام امنیت‌بخش پروردگار است. 🪴ملجأ، پناه‌گاه و مهیمن از آن ِ چشم بیناست؛ کسی که کوردل است هرگز نمیتواند نام امنیت‌بخش پروردگار را ببیند. #علی_مقدم #شرح_مثنوی_معنوی #جلسه_صد_و_شانزده @masnavymoghaddam

بیت ۲۰۲۵ «خویشتن مشغول می‌سازند و غرق چشم می‌دزدند زین لمعان برق» 🌿"لمعان" یعنی درخشنده. در حالت سوم عده‌ای هستند که سر خودشان را گرم می‌کنند و آن‌چنان غرق در کارهای بیهوده‌ می‌شوند که نمیتوانند نور را ببینند. «چشم می‌دزدند زین لمعان و برق...» 🍃چشم می‌دزدند که حقیقت را نبینند؛ خود را به کوری خودخواسته می‌زنند. امیدوارم که ما جزو این سه دسته نباشیم. #علی_مقدم #شرح_مثنوی_معنوی #جلسه_صد_و_شانزده @masnavymoghaddam

بیت ۲۰۲۴ «منکران همچون جُعَل زان بوی گل یا چو نازک مغز در بانگ دُهُل» 🔹"جُعَل" سوسک‌هایی است که علاقه‌ی زیادی به جمع کردن پهن و پشکل‌های حیوانات دارند، آن را می‌غلتانند و به لانه‌ی خود می‌برند و کلا چیزهای بدبو را دوست دارند. 🔸منکران، کسانی که در انکار حضور حضرت حق هستند و آن انرژی جاری در گیتی و هستی را تکذیب می‌کنند مانند سوسک‌هایی هستند که به جای بوی گل به سمت بوی مدفوع حرکت میکنند. آنها در انتخاب اشتباه هستند و از منبع نادرستی تغذیه می‌کنند. در هر جایی ممکن است روح اولیای الهی جاری باشد، اما بینی‌ ما بر روی اضافات و چیزهای پلید جهان هستی تنظیم شده و قادر به درک آن نیستیم. «یا چو نازک مغز در بانگ دهل...» 👈نازک مغز یعنی کسی که زودرنج است و زود اذیت و عصبی می‌شود و تاب‌آوری ندارد. دُهل ساز‌یست که امروزه‌ در مناطق بختیاری زیاد از آن استفاده می‌کنند. بانگ دهل بانگی است مخصوص فضای باز است و شنیدن آن از دور خوشایند است. شنیدن آن از فاصله‌ی نزدیک نیاز به اعصاب بسیار قوی دارد. 🕺از طرفی با دهل باید برقصند؛ چون اگر نرقصند روانی می‌شوند. سرنا و دهل سازهایی هستند که آوازشان سریعاً انرژی انسان را افزون می‌کنند و باید تخلیه‌ شوند. در رقص کردی و رقص لری بانگی که ایجاد میشود هیجان زیادی ایجاد میکند که آدم‌ها نباید بنشینند و تا صدایش را شنیدند حتماً باید برقصند. حال احمقانه‌ترین کار این است که بگوییم این رقص حرام است! اگر این تن به رقص درنیاید دچار صدها اسپاسم میشود که درمان آن بسیار سخت است. 👈عده‌ای هستند که اعصاب شنیدن این صداها را ندارند؛ به این‌ها نازک مغز می‌گویند. 👌گاهی نوای الهی در هیاهوها سروده می‌شود و بوی خوش الهی در آنجا می‌وزد، ولی ما چون اعصاب و حوصله نداریم و نازک مغز شده‌ایم نمی‌خواهیم بشنویم و آن نوای الهی را پس می‌زنیم. 👈پس جناب مولانا دو حالت روانی را در این بیت معرفی میکند: 🔸یکی عده‌ای هستند که روی مسائل منفی تنظیم شده‌ و تبدیل به جُعل یا سوسک پهن‌خوار شده‌اند؛ 🔸و دیگری عده‌ای که نازک مغزند و ظرفیت‌شان آنقدر کم است که از دست می‌روند. نازک مغز در مسیر عرفان و معنویت به کسی گفته می‌شود که در مسیر خودشناسی وقتی به دو سه اتفاق بد برخورد می‌کند یک‌دفعه کنار میزند و می‌گوید اینها را دوست ندارم. نازک مغز زود از مسیر طریقت خسته‌ می‌شود. مثلاً عده‌ای رفتارهای خشونت‌بار داعش را می‌بینند و از کل دین و دین‌داری می‌گریزند؛ و یا حکم اعدامی به باطل‌ صادر می‌شود و با شنيدن آن به هم می‌ریزند و پیر و پیغمبر را اشتباه دانسته و دور می‌اندازند. اینگونه افراد نازک مغز هستند. 👈لطفا در مسیر الهی ضعیف نباشید. در اوج ناراحتی‌ها و ظلم‌ها و کشمکش‌ها یک نوای الهی می‌آید؛ باید حواس خود را جمع کنید که در میان‌ اتفاقات و درگیری‌های دولتی و خیابانی و اعدام‌ها و سرکوب‌های زننده یک‌دفعه بانگ الهی را فراموش نکنید. 👈آواز دهل را دریابید، گویا ریتمی از درون برای‌ شما ایجاد می‌کند. #علی_مقدم #شرح_مثنوی_معنوی #جلسه_صد_و_شانزده @masnavymoghaddam