فردوسی و شاعران سبک خراسانی

اندرزها در شاهنامه ورجاوند بخشِ [ ۲۱۸ ] گفتار اندر نامه فِرِستادنِ اسکندر بَنزدیکِ فورِ هندی 🥀سرِ نامه کرد آفرینِ خدای 🥀کجا بود و باشَد هَمیشَه بَجای 🥀کَسی را که او کرد پیروزبَخت 🥀بَمانَد بَدو کشور و تاج و تخت 🥀گَرَش خوار گیرد بَمانَد نِژَنْد 🥀نتابَد بَرو آفنابِ بُلند 🥀شِنیدی هُمانا که یزدانِ پاک 🥀چِه داده‌ست ما را بَدین تیرَه‌خاک 🥀ز پیروزیِ بخت و از فرَّهی 🥀ز دَیهیم و از تختِ شاهنشَهی 🥀بَمانَد همین، روز بر ما بگذَرَد 🥀کَسی دیگر آیَد کزو بَرخَوْرَد 🥀هَمی نام کوشم که مانَد، نه ننگ 🥀بَدین مرکزِ ماه و پَرگارِ تنگ 🥀چُن این نامه آرند نزدیکِ تو 🥀پُر از داد کن رایِ تاریکِ تو! 🥀ز تختِ بلندی بَه اسپ اندرآی! 🥀مزن رای با موبَد و رهنمای! 🥀ز ما ایمِنی خواه و چارَه مساز! 🥀که بر چارَه‌گر کار گردد دَراز 🥀ز فرمان اگر یَک زمان بگذری 🥀بُلندی گُزینی و گُندآوری، 🥀بیارم چُن آتش سِپاهی گَران 🥀گُزیدَه‌دِلیران و گُندآوران 🥀چو با من سُواران بیایم بَه جَنگ 🥀پَشیمانی آید تُرا از دِرَنگ از برافزوده‌هایِ شاهنامه: 🥀هَمَه راهِ دیوان گِرِفتَه بَه دَست 🥀دِل و جانِ مردم از اندازَه پَست [۱] 🥀هَمَه زیردستان بَه رنج‌اندرون 🥀زَبَردَست را بر بَدی رهنمون [۲] 🥀بَتَرسم کزین بَد سر آری جَهان 🥀چو آیَم ز ایران سُویِ تو دَمان [۳] 🥀بَچِشمَم ز زن کمتری روزِ کین 🥀براندیش و این کار بهتر ببین [۴] پی‌نوشت: سراینده: حکیم فردوسی بزرگ ویرایش: دکتر جلال خالقی مطلق گزینش و نگارش: امیر مهدی بُردبار [اسپندیار] [۱ ، ۲]- این دو بیت در دستنویسِ کنابخانه‌یِ بریتانیا در لندن مورخِ ۸۴۱ق آمده است. [۳ ، ۴]- این دو‌بیت در دستنویسِ دارالکنبِ قاهره مورخِ ۷۹۶ق آمده است.

اندرزها در شاهنامه ورجاوند بخشِ [ ۲۱۷ ] گفتار اندر آزمودنِ اسکندر فیلسوفِ هند را 🥀تو گفتی که از فیلسوفانِ شهر 🥀ز دانِش مرا خود فُزونَست بهر 🥀بَه پاسخ چُنین گفتم اَی پادشا 🥀که دانا دِلِ مردمِ پارسا، 🥀چو سوزن پی و استخوان بَشمَرَد 🥀اگر سنگ پیش آیَدَش بگذَرَد 🥀بَه پاسخ بَه دانا چُنین گفت شاه 🥀که هر دِل که آن گشتَه باشَد سیاه، 🥀بَه بزم و بَه رزم و بَه خون ریختن 🥀بَه هر جای با دُشْمن آویختن، 🥀سَخُن‌هایِ باریکِ مردِ خِرَد 🥀چو دِل تیرَه باشَد کجا بگذَرَد؟ 🥀تُرا گفتم: این خوب گفتارِ من 🥀رُوان و دِل و رایِ هُشیارِ من، 🥀سَحُن دارد از موی باریک‌تر 🥀تُرا دِل ز آهن نه تاریک‌تر 🥀تو گفتی: برین سالیان برگذشت 🥀ز خون‌ها دِلم پُر ز زنگار گشت 🥀چِگونَه بَه راه آید این تیرَگی؟ 🥀چِه پیچم سَخُن را بَدین چیرَگی؟ 🥀تُرا گفتم: از دانِش آسمان 🥀زدودن دِلت، کی شود بَدگُمان؟ 🥀از آن پَس که چُن آب گردد بَه رنگ 🥀کجا کرد یارَد بر او کار زنگ؟ 🥀پَسَند آمَدَش نغز گفتارِ اوی 🥀دِلش تیزتر گشت بر کارِ اوی از برافزوده‌هایِ شاهنامه: 🥀چُنین دان که آن موبَدان و رَدان 🥀هم آن دادگر پاکدِل بَخرَدان [۱] 🥀هَمان پارسایانِ نیکی‌گُمان 🥀که بودند از آغاز تا این زمان [۲] 🥀اگر زِندَه آیَد بَه گیتی درون 🥀بَگیتی تُرا و‌ مرا رهنمون [۳] 🥀جَهان یَکسر آباد گشتی ز داد 🥀نکردی کَس از رنجِ بی‌داد یاد [۴] 🥀ور ایدونکِ از بَدگُهر مردمان 🥀که بَدخواه بودند و هم بَدگُمان [۵] 🥀گذر یافتندَی زِ چنگالِ مرگ 🥀ازین تیزدَم اَژدَهاگیر کَرْگ [۶] 🥀بَدین سان جَهان پاک ویران شدی 🥀هَمان اورمَزدِ تو ویران شدی [۷]، پی‌نوشت: سراینده: حکیم فردوسی بزرگ ویرایش: دکتر جلال خالقی مطلق گزینش و نگارش: امیر مهدی بُردبار [اسپندیار] [۱ - ۷]- این هفت بیت در دستنویس‌هایِ دارالکتبِ قاهره مورخِ ۷۹۶ق و موزه‌یِ ملّیِ کراچی مورخِ ۷۵۲ق آمده است.

اندرزها در شاهنامه ورجاوند بخشِ [ ۲۱۶ ] گفتار اندر نامه فِرِستادنِ اسکندر بَه نزدیکِ فورِ هندی 🥀چُن آن نامه برخوانْد فورِ سُتُرگ 🥀برآشفت از آن نامدارِ بزرگ 🥀هم آنگه یَکی تُند پاسخ نِبِشت 🥀بَه پالیز کینَه دَرَختی بَکِشت 🥀نگوییم چندین سَخُن بر گزاف 🥀که بیچارَه باشَد خداوندِ لاف! 🥀مرا پیش خوانی؟ تُرا شرم نیست؟ 🥀خِرَد را برِ مغزت آزرم نیست؟ 🥀اگر فیلقوس این نِبِشتی بَه فور 🥀تو هم نیز از آن کار بردار شور! 🥀ز دارا بَدین‌سان شدَه‌ستی دِلیر 🥀کزو‌ گشتَه بُد چرخِ گردندَه سیر 🥀چو بر تُخْمَه‌یی بگذرد روزگار 🥀نسازند با پندِ آموزگار! 🥀هَمان نیز بزم آمَدَت رزمِ کَید 🥀برآنی که شاهانْت گشتند صید 🥀برین گونَه عنوان، برین سان سَخُن 🥀نیامد بَه ما زان کَیانِ کَهُن 🥀منم فور و از فور دارم نِژاد 🥀که از قَیصران کَس نکردیم یاد 🥀بَدانگه که دارا مرا یار خواست 🥀دِل و بخت با او ندیدیم راست 🥀هَمی زَندَه پیلان فِرِستادَمَش 🥀هَمیدون بَه بازی زبان دادَمَش 🥀که بر دستِ آن بَندَه‌بَر کُشتَه شد 🥀سرِ بختِ ایرانیان گشتَه شد 🥀ز دارا چو رویِ زَمین پاک شد 🥀تُرا زَهرِ بُرّندَه تِریاک شد 🥀گر او را ز دستور بَدْ بَد رَسید 🥀چَرا شد خِرَد در سَرَت ناپَدید؟ 🥀تو در جنگ چَندین دِلیری مکن! 🥀که با مات جُز کو، نباشَد سَخُن! 🥀ببینی کنون زَندَه پیل و سِپاه 🥀که در دشت بَندند بر باد راه 🥀هَمَه رایِ تو برتری جُستن‌ست 🥀نِهانِ تو چون رنگِ آهَرْمَن‌ست 🥀بَه گیتی هَمَه تخمِ زُفتی مکار! 🥀بَتَرس از گُزَند و بَدِ روزگار! 🥀بَدین نامه ما نیکوْی خواستیم 🥀بَه دانِش دِلت را بیاراستیم از برافزوده‌هایِ شاهنامه: 🥀کنون اَی خِرَدمندِ دانِش‌پَذیر 🥀اگر بایَدَت یَک سَخُن یادگیر [۱] 🥀بخیلی مکن هیچ اگر مردمی 🥀ممان تا کم از تو کند مردمی [۲] پی‌نوشت: سراینده: حکیم فردوسی بزرگ ویرایش: دکتر جلال خالقی مطلق گزینش و نگارش: امیر مهدی بُردبار [اسپندیار] [۱ ، ۲]- این دو بیت در دستنویسِ کتابخانه‌یِ دولتی برلین مورخِ ۸۹۴ق آمده است.

گروه دانش‌آموزی دبیران ادبیات کشور لطفا قبل از طرح پرسش، در گروه و کانال‌های مرتبط مطلب خود را جستجو کنید. ساعات کار گروه: 16 _ 23 https://t.me/+3mxWOB2kEENmMTY8

فنون و دانش‌های ادبی: بیان(تشبیه،استعاره،مجاز،کنایه) آرایه‌های ادبی(لفظی و معنوی) عروض و قافیه تاریخ ادبیات سبک‌ها و... درس_تست_نمونه سؤال_کنکور ID: @daneshhayeadabi https://t.me/joinchat/AAAAAD8C8AAWs2pOc8idjw تبلیغات و تبادل: @Rahaii_moha

اندرزها در شاهنامه ورجاوند بخشِ [ ۲۱۵ ] گفتار اندر رفتنِ اسکندر بَه رسولی بَنزدِ قَیدافه 🥀بَخندید قَیدافه از کارِ اوی 🥀از آن مردی و تُندگفتارِ اوی 🥀بَدو‌ گفت کاَی خُسرَوِ شیر فَش 🥀بَه مردی مگردان سرِ خویش گَش! 🥀نه از فرِّ تو کُشتَه شد فورِ هِند، 🥀نه دارایِ داراب و گُردانِ سِند، 🥀که برگشت روزِ بزرگانِ دَهر 🥀از اختر تُرا بیشتر بود بَهر 🥀بَه مردی، تو گُستاخ گشتی چُنین 🥀که مِهتر شدی بر زمان و‌ زمین 🥀هَمَه نیکوْی‌ها ز یزدان شِناس! 🥀وُ زو دار، تا زِندَه باشی، سِپاس! 🥀تو گویی که دانِش بَه گیتی مراست 🥀نبینم‌هَمی گفت و گویِ تو راست! 🥀کجا آوَرَد دانِش تو بَها 🥀چو آیی چُنین در دَمِ اَژدَها؟ 🥀بَدوزی بَه روزِ جُوانی کَفَن 🥀فِرِستادَه‌یی سازی از خویشتن 🥀مرا نیست آیینِ خون ریختن 🥀نه بر خیرَه با مِهتر آویختن 🥀چو شاهی بَه کاری تُوانا بُوَد 🥀بَبَخشاید از داد، دانا بُوَد! 🥀چُنان دان که ریزندَه‌یِ خونِ شاه 🥀جُز آتش نبیند بَه فَرجام گاه! از برافزوده‌هایِ شاهنامه: 🥀هَمی‌خَوْرْد با خوبرویانِ خویش 🥀هَمی بود با غَمگُسارانِ خویش [۱] 🥀بَه شادی هَمیخورز و ذو هم شاد باش [!] 🥀ز دَستِ زبانِ بَد آزاد باش [۲] 🥀بَمانَد ز تو نام چون بگذری 🥀چو نیکی کنی تن بَنیکی بَری [۳] 🥀چُنان چون بَخَوْرْدَست بهرام نوش 🥀بَخَوْر شاد و از غم برآور تو جوش [۴] 🥀کنون زین سپس سازِ نَخچیرگاه 🥀بَگویم که کَردَست بهرام شاه [۵] پی‌نوشت: سراینده: حکیم فردوسی بزرگ ویرایش: دکتر جلال خالقی مطلق گزینش و نگارش: امیر مهدی بُردبار [اسپندیار] [۱ ،۲ ،۳ ،۴ ، ۵]- این پنج بیت در دستنویسِ موزه‌یِ ملّیِ کراچی مورخِ ۷۵۲ق آمده است

اندرزها در شاهنامه ورجاوند بخشِ [ ۲۱۴ ] گفتار اندر رفتنِ سِکندر بَه شهرِ برهمنان 🥀برهمن بَدو گفت کاَی پادشا 🥀جَهاندار و دانا و فرمانروا، 🥀چو دانی که از مرگ خود چاره نیست، 🥀ز پیری بَتَر نیز پَتیارَه نیست، 🥀جَهان را بَه کوشِش چِه جویی‌هَمی 🥀گُلِ زَهْر خیرَه چِه بویی‌هَمی؟ 🥀ز تو بازمانَدهَمی گنجِ تو 🥀بَه دُشْمن رَسد کوشِش و‌ رنجِ تو! 🥀ز بَهرِ کَسان رنج بر تن نهی 🥀ز کم دانِشی باشَد و ابلهی! 🥀پَیامَست از مرگ مویِ سَپید 🥀بَه‌ بودن چِه داری تو چَندین امید؟ 🥀چُنین گفت بیداردِل‌شهریار 🥀که گر بَندَه از بَخشِشِ کَردَگار، 🥀گذر یافتی، من گذشتی هَمان 🥀بَه تدبیر برگشتنِ آسْمان! 🥀ز فرزانَه و مردِ پَرخاشخَر 🥀ز بَخشِش بَه کوشِش نیابَد گذر! 🥀دِگر هرکه در جنگِ من کُشتَه شد، 🥀گر از اخترش روز برگشتَه شد، 🥀بَه دَرد و بَه خون ریختن بُد سَزا 🥀که بیدادگرکَس نیارَد بَها! 🥀بَدیدند پاداَفْرَهِ ایزدی 🥀چو گشتند باز از رهِ بَخْرَدی! 🥀کَس از خواستِ یزدان کرانه نیافت 🥀ز کارِ زمانه بَهانه نیافت! 🥀بَسی چیز بَخشید و نسْتَد کَسی 🥀نبُد آز نزدیکِ ایشان بَسی! از برافزوده‌هایِ شاهنامه: 🥀کنون اَی خِرَدمندِ دانِش‌پَذیر 🥀اگر بایَدَت یَک سَخُن یادگیر [۱] 🥀بَخیلی مکن هیچ اگر مَردمی 🥀مَمان تا کم از تو کند مَردمی [۲] پی‌نوشت: سراینده: حکیم فردوسی بزرگ ویرایش: دکتر جلال خالقی مطلق گزینش و نگارش: امیر مهدی بُردبار [اسپندیار] [۱ ، ۲]- این دو بیت در دستنویس‌هایِ موزه‌یِ ملّیِ کراچی مورخِ ۷۵۲ق و کتابخانه‌یِ طوپقاپوسرای در استانبول مورخِ ۹۰۳ق و کتابخانه‌یِ دانشگاهِ لیدن مورخِ ۸۴۰ق و کتابخانه‌یِ بریتانیا در لندن مورخِ ۸۴۱ق و کتابخانه‌یِ ملّیِ پاریس مورخِ ۸۴۴ق و کتابخانه‌یِ پاپ در واتیکان مورخِ ۸۴۸ق و کتابخانه‌یِ دانشگاهِ آکسفورد مورخِ ۸۵۲ق آمده است.

اندرزها در شاهنامه ورجاوند بخشِ [ ۲۱۳ ] گفتار اندر رفتنِ سِکندر بَه شهرِ برهمنان 🥀بَپُرسید: خود گَوْهَرِ آز چیست؟ 🥀کَش از بهرِ بیشی بَباید گِریست؟ 🥀چُنین داد پاسخ که آز و نِیاز 🥀دو دیوند پَتیارَه و دیر ساز، 🥀یَکی را ز کمّی شده خُشک لب 🥀یَکی از فُزونی‌ست بی‌خواب شب، 🥀هَمان هر دو را روزِ بَد بَشکَرَد 🥀خُنُک آنکِ جانَش پذیرد خِرَد! 🥀سِکندر چو گفتار ایشان شِنید 🥀بَه رُخسارَه شد چون گُلِ شَنبلید 🥀دو رُخ زرد و دیدَه پُر از آب کرد 🥀هَمان چِهرِ خندان پُر از تاب کرد 🥀بُپُرسید پَس شاهِ فرمانروا 🥀که حاجت چِه باشَد شما را بَه ما؟ 🥀ندارم دِریغ از شما گنجِ خویش! 🥀نه هرگز براندیشَم از رنجِ خویش! 🥀یَکی گفت کاَی شهریارِ بُلند 🥀درِ پیری و مرگ بر ما بَبَند! 🥀چُنین داد پاسخ بَدو شهریار 🥀که با مرگ خواهِش نیایَد بَه کار! 🥀چِه پرهیزی از تیزچَنگ‌اَژدَها؟ 🥀که گر زآهنی زو نیابی رَها! 🥀جُوانی که ایدر بَمانَد دَراز 🥀هَم از روزِ پیری نیایَد جَواز! از برافزوده‌هایِ شاهنامه: 🥀که جاوید باد این خِرَدمندشاه 🥀مبیناد بی او کَسی تاج و گاه [۱] 🥀خدایا رُوانِ چُنین شهریار 🥀رُوان کن بَفردوس اَی کَردَگار [۲] 🥀ز روحِ محمّد درودش نِثار 🥀بَهَر ساعتی هَزاران‌هَزار [۳] 🥀بَبَخشای و جایَش دِه اندر بِهِشت 🥀بَرَش دِه ز تُخْمی که اینجا بَکِشت [۴] پی‌نوشت: سراینده: حکیم فردوسی بزرگ ویرایش: دکتر جلال خالقی مطلق گزینش و نگارش: امیر مهدی بًردبار [اسپندیار] [۱ ، ۲ ،۳ ،۴]- این چهار بیت در دستنویسِ دارالکتبِ قاهره مورخِ ۷۹۶ق آمده است.

آیا از آزمون های مکرر خسته شده ای ؟ 🤔 نمی دانی چه کنی و دنبال قبولی هستی ؟😵‍💫 بزن روی لینک ها که ایستگاه قبولی اینجاست 😍 دنبال نمونه سوال هستی ؟🧐😎 زود جوین شو تا پاک نشده😍 ✅مجموعه ای کامل از بهترین فایل های آموشی در لینک زیر😍 ✅  لیستی کوتاه و کاربردی از بهترین کانالهای درسی ، نهایی ، کنکور  ، ادبی و کانال های با ارزش دیگر 🤓 💯دیگه نیازی به پرداخت هزینه اضافی برای ثبت نام در کلاس های آموزشی نیست اینجا🔻 همه چی رایگان برات گذاشته شده 🔻🔻 ارتباط با ادمین رو از بیو این کانال پیدا می کنی😉⏬ 🆔@daneshhayeadabi https://t.me/addlist/bjNCCXTvV78zMzM0

آیا از آزمون های مکرر خسته شده ای ؟ 🤔 نمی دانی چه کنی و دنبال قبولی هستی ؟😵‍💫 بزن روی لینک ها که ایستگاه قبولی اینجاست 😍 دنبال نمونه سوال هستی ؟🧐😎 زود جوین شو تا پاک نشده😍 ✅مجموعه ای کامل از بهترین فایل های آموشی در لینک زیر😍 ✅  لیستی کوتاه و کاربردی از بهترین کانالهای درسی ، نهایی ، کنکور  ، ادبی و کانال های با ارزش دیگر 🤓 💯دیگه نیازی به پرداخت هزینه اضافی برای ثبت نام در کلاس های آموزشی نیست اینجا🔻 همه چی رایگان برات گذاشته شده 🔻🔻 ارتباط با ادمین رو از بیو این کانال پیدا می کنی😉⏬ 🆔@daneshhayeadabi https://t.me/addlist/bjNCCXTvV78zMzM0