در مردم ايران «فيلاسوفی» قوت ندارد
ما فلسفه را خفه كرديم
مقدمه: موجي برخاسته است، در ايران از سالهاي آغازين دهه 1370 در ترجمه و تاليف آثار فلسفي. شكي نيست كه حجم آثار فلسفي كه در اين قريب به 30 سال به فارسي منتشر شده، با معدود كتابها و مقالات پيش از انقلاب، قابل مقايسه نيست. گويي وجدان «نگران» (اگر نگوييم معذب) فكر ايراني، از پي يك انقلاب، يك گسست بزرگ فرهنگي، سياسي و اجتماعي با سپري شدن فترتي 10 ساله در دهه 1360 بر ضرورت تاملي فلسفي در وضعيت معاصريت خود پي برده و متوجه شده كه اگر ميخواهد به نسبت سنت و تجدد بينديشد و آگاهانه در معرض بادهاي غربي قرار بگيرد، لامحاله بايد فلسفه بداند. اين را شمار انبوه كتابهاي فلسفي كه در اين سه دهه ترجمه و تاليف شده، در كنار تعداد قابل توجه فارغالتحصيلان فلسفه در شاخههاي متنوع آن ثابت ميكند. با اين همه آشكار است كه كماكان كميت ما در ترجمه آثار كلاسيك فلسفي سخت ميلنگد و در اين آشفتهبازار پرهياهوي چاپ و نشر آثار فلسفي، كتابهاي اثرگذار با ترجمههاي دقيق و درست و روان انگشتشمارند، تا جايي كه هنوز زود است موج برخاسته را با نهضت ترجمهاي كه در سدههاي آغازين تاريخ تمدن اسلامي شكل گرفت، مقايسه كرد، چه برسد به اينكه انتظار داشته باشيم همچون آن دوران در توليد انديشه فلسفي مساهمتي داشته باشيم و بزرگاني چون ابنسينا و فارابي به تاريخ فلسفه عرضه كنيم. علي فردوسي، معتقد است در اين مسير راهي دراز در پيش داريم، اگرچه نبايد نااميد باشيم. اين استاد ممتاز دانشگاه نوتردام كاليفرنيا خود در سالهاي اخير به ترجمه آثار كلاسيك فلسفه غرب روي آورده و سال گذشته كتاب سترگ اسپينوزا، رساله الهي- سياسي را به فارسي ترجمه كرد. با او درباره ضرورت ترجمه كلاسيكها و ارزيابي وضعيت ترجمه آثار فلسفي گفتوگو كرديم كه از نظر ميگذرد.
بخشهایی از گفتگو:
شما در سالهاي اخير به ترجمه آثار كلاسيك فلسفي فيلسوفاني چون اسپينوزا و فيشته روي آوردهايد. در ابتدا ميخواستم بپرسم علت اهميت يافتن كلاسيكها براي شما چيست و چرا بايد كلاسيكها را خواند؟
البته پاسخ اين سوال مفصل است. چند دليل دارد. اول اينكه سالها پيش، قبل از اينكه دكترايم را بگيرم، با دكتر علي استيلايي يكي از استادان بزرگ ژنتيك مواجه شدم كه در امريكا استاد ژنتيك بود. البته باعث تاسف است كه ايشان نتوانست در ايران به فعاليت خود ادامه دهد و به دانشگاه ديويس زيرمجموعه دانشگاه كاليفرنيا رفت. ميدانستم دكتر استيلايي چقدر احترام دارد. يك بار از او در مقام دانشجو پرسيدم كه شما كه اين اندازه مهم هستيد، وقتي خودتان را با غربيها مقايسه ميكنيد، به چه نتيجهاي ميرسيد؟ پاسخ داد كه من يك تيزهوشي و درخششي دارم، اما گاهي حس ميكنم كه....
برای مطالعه متن کامل
کلیک کنید یا Instant View را در پایین پست لمس کنید.
﹏﹏✎ #علی_فردوسی
در «مصاحبه با روزنامه اعتماد»
#فلسفه_باستان، #افلاطون، #ارسطو، #باروخ_اسپینوزا، #کارل_مارکس، #میشل_فوکو، #آلن_بدیو، #جورجو_آگامبن، #محمدعلی_فروغی
Taamoq | تَعَمُّق