📗Adabiýoťga oshno qalblar📗

21-Октябрь.Тил байрамига бағишланади. ЎЗБЕК ТИЛИДА СЎЗЛАШМАГАНЛАРГА. Номус, ғурур, ор, билан юзлашмаган одамлар, Ўз миллатин шаънини кўзлашмаган одамлар, Қайдан билсин дўстларим она тилин қадрини, Ўзбек бўлиб ўзбекча сўзлашмаган одамлар. Тил миллат кўзгусидир, тил миллат -дурдонаси, Ўзбекдир боболари, ўзбек ота онаси, Эрта ёш авлодда ҳам ниш урар нишонаси, Ўзбек бўлиб ўзбекча сўзлашмаган одамлар. Тил билмоқ эл билмоқдир ўрганинг кўп тилларни, Тараққиёт йўлига сочинг алвон гулларни, Лек ўз тилин билмасдан вайрон қилманг дилларни, Ўзбек бўлиб ўзбекча сўзлашмаган одамлар. Ўтиб кетган миллатга,тилга қўйилган гумон, Рус тилини зўр билган,,жентлмен,,бўлган замон, Ўз тилида ор қилиб сўзлашмаслик оҳ ёмон, Ўзбек бўлиб ўзбекча сўзлашмаган одамлар. Ўзбекистон ҳур диёр,ўзбек тили нур,зиё, Ўзбеклигим фаҳримдир,қаддим тик ,бошим само, Билмасангиз майлига тажаввуз қилманг асло, Ўзбек бўлиб ўзбекча сўзлашмаган одамлар. Рус тилини сиз каби сўзлашаман билсангиз, Ўз тилимни билмасам ярашади кулсангиз, Ўзбек бўлиб туғилиб ўзбек бўлиб ўтсак биз, Ўзбек бўлиб ўзбекча сўзлашмаган одамлар. Она тилим жон тилим,қалбим сени ардоқлар, Сенга тошлар отилса,юрагимда титроқлар, Бешигида,, ОНА '' деб улғайсин чақалоқлар, Ўзбек бўлиб ўзбекча сўзлашайлик одамлар. 🖋Хуршид Карим

Аждодлардан қолган меросим буюк, Асрлар қатида нур сочар билим. Ўзингдирсан менга ҳар недан суюк , Гавҳарим, дурдонам, сен она тилим. Ҳар элга ўз тили азиздан азиз, Жаҳонга тарихин қилгувчи кўз - кўз. Румий маснаъвийси , ҳар сатри лазиз, Ўтмишдан таралган хуш ифор ҳар сўз. Рубоий қасрининг ҳокими мутлоқ, Номидан ўзига ясалмиш ҳайкал, Форсий забон султон - дилларда титроқ, Умар Ҳайёмни мен ўқисам ҳар гал. Воқелик саҳнида кўпда мен ҳайрон, Тил шунча мукаммал бўлурми ҳайҳот, Ижодий йўл солсам Шекспир томон Ҳисларга таслимман ана шу заҳот. Ҳар халқнинг тарихи, кеча , бугуни , Эртаси ҳақида битилган нома Фузулий орзуси , умидларидан, Дилларда битилмиш неча "Шоҳнома". Аммо... ўзбек тилим - ўзимнинг тилим Сен ҳақда сўз кетса жўшгум билмай ҳад . Ифтихор ҳиссидан яйрайди дилим, Ўзингни жон қадар суяман беҳад ! Сен ҳақда Навоий қилгани барпо, Сўзнинг гулзорида ажиб чаманни. Бобуринг аслида қилган мубтало, Дил ва тил соғинчи нимталаб танни. Сен ўша Муқимий, сен ўша Фурқат , Ватан деб дил яра, бағри хунимсан. Чўлпоним , Носирим , Қодирий абад, Мозийдан сўзловчи ўтган кунимсан. Сен дилкаш Ойбексан , Абдулла Қаҳҳор Завқларга йўғрилган киноя ўзинг. Саид Аҳмад бўлиб топилмас такрор, Инсонийлик аталмиш ҳикоя ўзинг. Гоҳида топмайин мушкул чорасин , Юзимга йўрғалар шашқатор ёшим Ҳаёт асли - "Икки эшик ораси"- Устозим ўзидир ул- Ўткир Ҳошим Эркин Воҳид ўзинг, Абдулла Ориф, Мангулик ашъорин битган қоянгга. Муҳаммад Юсуфсан минг бор оҳ уриб, Римни алишмаган бедапоянгга. Варақлаб умрнинг саҳифаларин Ёзарда кечмишлар турфа ифода Жамласам сўзимга иқрорим барин, Қиёсинг йўқ экан асли дунёда ... Она тилим, сенга бўлган севгимни, Юрагим тўридан изҳор қиламан. Қўш-қўллаб тутайин сенга меҳримни, Ватан каби сени тенгсиз биламан. Сен борсан-ки мудом яшайди миллат, Сенинг авжларингда юксалар Ватан Жаҳон айвонида ўзбек керар қад Боиси забонлар ичра яккасан ! Муаллиф : Хазонрезги Каналга уланиш 👇 :

Бугун Ўзбек тили куни! Отадирман, каломингдан қувонгувчи, Боладирман, шу тил бирла уйғонгувчи, Ҳар сўзингни тинглаганда тўлғонгувчи, Жон ичимда, жон ичимда Она тилим! Келмоқдасен, қипчоқ элдан карвон бўлиб, Қошғарийлар, Навоийлар сарбон бўлиб, Яшаётир Ўзлуқ бўлиб, Шайбон бўлиб, Хон ичимда, хон ичимда Она тилим! Покланганинг рост бўлсиней, гард - ғубордан, Юраккинам тўлиб тошсин шу виқордан, Минбарларда янграганда ифтихордан, Шон ичимда, шон ичимда Она тилим! Элим менинг, шу тилимни Она деган, Меҳри бордир, ташна қалбим қонадиган, Шеър ёзай мен, ўқиганда ёнадиган, Ён ичимда, ён ичимда Она тилим! Сен бир нурсан, вужудимни ёқаётган, Тамаддунлар дарчасидан боқаётган, Неча йилки томиримда оқаётган, Қон ичимда, қон ичимда Она тилим! Ўлмасбек Самарқандий.

O‘zbekiston xalq yozuvchisi Odil Yoqubov 1926 yil 20 oktyabrda Qozog‘istonning Qarnoq qishlog‘ida tug‘ilgan.  U 1956 yil ToshDUning (hozirgi O‘zbekiston Milliy universiteti) filologiya fakultetini tamomlagan. Dastlabki asari — «Tengdoshlar» qissasi 1951 yil e’lon qilingan. Shundan so‘ng yozuvchining «Dastlabki qadam» (1953), «Ikki muhabbat» (1955), «Muqaddas (1960), «Tilla uzuk», «Bir felyeton qissasi» (1961), «Qanot juft bo‘ladi», «Matluba» (1970) qissa va hikoyalar to‘plamlari nashr etilgan. U «Er boshiga ish tushsa…» (1966), «Ulug‘bek xazinasi» (1973), «Ko‘hna dunyo» (1982), «Diyonat» (1977), «Oqqushlar, oppoq qushlar» (1988), «Adolat manzili» (1998) kabi romanlar muallifi. «Chin muhabbat» (1955), «Aytsam tilim, aytmasam dilim kuyadi», «Yurak yonmog‘i kerak» (1958), «Olma gullaganda» (1961), «Muzaffar Temur» (1996), «Bir koshona sirlari» (2000) kabi pyesalar, «Dilbarim», «Bahor yomg‘irlari» kinossenariylari ham bor (1971). Odil Yoqubov 2009 yil 21 dekabrda Toshkent shahrida vafot etgan. Hamza nomidagi O‘zbekiston Davlat mukofoti laureati (1977), «Do‘stlik» (1994), «El-yurt hurmati» (1998) ordenlari bilan mukofotlangan

MIRZAKALON ISMOILIY. Taniqli adib, mohir tarjimon Mirzakalon Ismoiliy 1908 yili 15 oktyabrda Qirg‘izistonning O‘sh shahrida dunyoga keldi. Ota-onadan erta yetim qolib, bolalar uyida tarbiyalandi. Toshkentga kelib, o‘zbek bilim yurtida ta’lim oldi. 1928–1930 yillarda O‘rta Osiyo Davlat universitetining Sharq fakultetida o‘qidi, o‘qituvchilik qildi. Toshkent kinostudiyasi, O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi, “Qizil O‘zbekiston” gazetasi va “Sharq yulduzi” jurnali tahririyatlarida hamda O‘zbekiston Davlat nashriyotida xizmat qildi. U rus adabiyoti klassiklaridan M. Lermontov, L. Tolstoy, A. Chexov, M. Gorkiy, M. Sholoxov asarlarini hamda jahon adabiyoti namunalarini o‘zbek tiliga o‘girdi. Adib urushdan keyingi yillarda yaratgan “Farg‘ona tong otguncha” (1958,1967) trilogiyasida oktyabr to‘ntarishi arafasidagi o‘zbek mehnatkashlarining hayoti va ma’rifat sari intilishini tasvirladi. Ismoiliy yoshlar hayotini aks ettiruvchi “Bizning roman” (1963), “Odamiylik qissasi” (1965) kabi asarlari mashhur edi

​​15 октябр - Халқаро қишлоқ аёллари куни! ҚИШЛОҚ АЁЛИ Бошин кўтармаган қуёш ҳам ҳамон, Фақат у уйғониб очади эшик. Ичкарида қолар, жўжабирдай жон, Бола йўргакланган нақшувор бешик. Тирамоҳ шудринги томчилар чак-чак, Ботмаган ой боқар унинг кўзига. Ғаддор супургисин тортар келинчак, Хазонлар тўкилган ҳовли юзига. Сўнг сигир соғади, говмиш бехато, Жим тутиб туради елинларини. Бегона қилмайди кучуклар ҳатто Шу олис қишлоқнинг келинларини. Челаклаб сув ташир шу нозик билак, Ялт этиб тер томар пешонасига. Обдаста ҳозирлаб қўймоқ ҳам керак, Бомдодга уйғонган қайнонасига. Тонг отар, уйғонар ҳамма шу чоқда, У эса тўплайди яна бор кучин. Чой қайнар, сут пишар ўтин ўчоқда Дастурхон ёзилар нонушта учун. Иш, мактаб ва боғча... Тарқайди ҳамма, У эса ишсиздир, маълумоти йўқ. Бироқ, ҳеч нимадан қилмайди таъма, Тақдирнинг измига арзи-доди йўқ. ... Бироқ давом этар ҳаёт беомон, Хиёнат йўқ аҳду паймонасига. Сўнгра отланади пахтазор томон, Гўдагин қолдириб қайнонасига. Пахталарга тўлган этагин қучиб, Аллоҳга шукрона айтади яна. Тушликда милтиқнинг ўқидай учиб, Боласин эмизиб қайтади яна. Кеч тушиб қораяр осмоннинг қоши, Тўлиб турар яна говмиш елини. Бироқ тўлмайди ҳеч унинг бардоши, Катта бир ҳовлининг кичик келини. Яна сигир соғар, шиддати жўшиб, Ечмай жомакорин ҳали устидан. Қовурма тайёрлар, қотган нон қўшиб, Эри олиб келган товуқ гўштидан. Кейин кир ювади, уюм-уюм кир, Бироқ, чеҳрасини кўрмайсиз хомуш. Свет ўчса ҳамки йўқ ҳеч хавотир, Осмон тутиб турар ой деган фонус. Тун чўкар... Ҳилол ҳам жилмайиб кулар, Суқилар оҳиста осмон қўйнига. У эса, рўмолин ечиб термулар, Тўйида момоси берган ойнага. Кафт-ла суриб қўяр қалдирғоч қошни, Зебу пардозларга кетмас хаёли, Айт қайдан оласан шунча бардошни, Нолишни билмаган қишлоқ аёли?! Ўлмасбек Самарқандий.

​​Менинг шоир укам, саломатмисиз, Соғ - омон бормисиз, шоира синглим? Ёзганларим балки қилмас сизга кор, Бир сўз айтмоқ учун куч топди кўнглим. Кузак хазонларга кўмдими, дейман, Юрак деб аталмиш ерларингизни. Қайда кўзим тушса, яхшими, ёмон, Ўқиб бораяпман шеърларингизни. Бир гўзал мавзулар бисотингизда, Янги кашфиётлар, янги ақида. "Ёрнинг рўмоли"- ю, қошлар битилди, Нега шеър ёзмайсиз калиш ҳақида?! Ёзсангиз муҳаббат ҳақида эмас, Ишқдан зада бўлган титроқни ёзинг. Ватан деб жар солиб куйлашдан аввал, Оёғингиз босган тупроқни ёзинг. Ҳадеб, гўзалликлар мадҳин мақтаманг, Ҳаёт деб аталмиш ўнгирдан битинг. Дилларни шодлаган висол ҳақда-мас, Ёлғиз яшаётган кўнгилдан битинг. " Отам давлатим", деб юз ашъор битинг, Бўлолмас, ғамгусор дилларга тенг шеър. Онаси йўқларнинг дарди бир китоб, Отаси йўқларнинг фарёди минг шеър! Сиз буни эплайсиз, топинг илтимос, Ҳеч ким айтолмаган дурдона сўзни. Буюк шоирларга айламанг тақлид, Ўзингизга ўхшанг, кашф этинг ўзни! Менинг шоир укам, саломатмисиз, Соғ - омон бормисиз, шоира синглим? Ўлмасбек Самарқандий.

Азизларим... Яқинимсиз жонимга қадар, Сўнги лаҳза онимга қадар Сиздан бўлак кимим бор ахир Азизларим... Азиз одамлар! Қўлин очиб дуолар қилган, Эзгуликнинг ортидан юрган Меҳр берган, муҳаббат берган Азизларим... Азиз одамлар! Қалби тоза, покдир виждони Оқибатга, ошно ошёни Англаб етдим сизла дунёни Азизларим... Азиз одамлар! Дилимдасиз, хуш ёдимдасиз Ёнимдасиз ҳар онимдасиз. Кўзим нури,қароғимдасиз Азизларим... Азиз одамлар! Йўлимиз бир, маконимиз бир Эзгу мақсад, манзилимиз бир Умид, ишонч имконимиз бир Азизларим... Азиз одамлар! Биздан қолар бир ҳовуч тупроқ, Дил, дилларга пайваста гиёҳ Бўлсин сизга Яратган паноҳ Азизларим... Азиз одамлар! Сарлавҳасиз баётимдасиз, Танда жоним, ҳаётимдасиз Сиз керагим оламда тенгсиз Азизларим... Азиз одамлар! ✍Маъмура Муҳаммад 🍃🌺🍃

САВОЛ Мунча қовоқ уясан, шаҳар? Арпангни хом ўриб қўйдимми? Истеҳзоли соласан назар, Ё сиримни бериб қўйдимми? Танийсан-ку, мен ўша ўсмир, Ўттиз йиллик эски меҳмонинг. Нега жининг суймайди, гапир, Нега кўрсанг чиқади жонинг? Қўмсадингми кўча замонин? Савол ташлаб, тилдан тутардинг. Ёқангга қўл борган ҳамони Салимбойнинг номин сотардинг. Илинтираман деб қизларни Тузоқларга тушганим бор гап. Моматалоқ бўлиб юзларим Чорсуларда юрганман «порлаб». Хилватингда жўжахўрозлар Бармоқ - қайчи, тортишар эди. Дўппи торроқ келиб қолса гар Бойнинг номин сотишар эди. Мен бировнинг отин тутмадим, Оломонда қопкетсам ҳамки. Ошналардан кўмак кутмадим Ночорликда ёд этсам ҳамки... Яна нима истайсан, шаҳар? Мендан яна нима тилайсан? «Разбор» қилгин эпласанг агар, Бўйнимга ил, тамом, қил яксон! Аммо... жоним қўлингда гаров, Битта қалтис савол бергим бор. Муҳаммадни танийсанми, ўв!? Аллоҳни-чи, укам?! - дегим бор. © Иқбол МИРЗО

* * * Мен ҳам бир бандаман, Аллоҳ яратган, Дунё ор қиларли армонларим бор. Йўлга тушмоғини интизор кутган, Сарбонин йўқотган карвонларим бор! Мен ҳам бир бандаман, Аллоҳ яратган, Балки сиз билмаган имконларим бор. Фақат дуоларда исми таралган, Худодан сўралган инсонларим бор! Тирик эканимни саодат билган, Қай кўнгил тубида паноҳларим бор! Борига боримни баҳшида қилган, Мухаббат аталмуш гуноҳларим бор! Кимлар юраверар қадримни билмай, Ҳар тола сочимга шайдоларим бор. Қай манзил, қай макон, қай йўлдан юрмай, Шул заҳот қошимда пайдоларим бор. Атай тарозуни қийшиқ қўйсалар, Ишқ ҳаққи ҳиёнат бозорларим бор, Тириклар тик қараб кўзим ўйсалар, Бориб бағрим босар мозорларим бор! Малика Тавфиқ 🌸 ☘