सारांश:-
विचार करा आणि श्रीमंत व्हा! – भाग १ (Think And Grow Rich)
think-and-grow-rich
नेपोलियन हील यांनी त्यांच्या कारकिर्दीची सुरुवात एक पत्रकार बनुन सुरु केली, जेमतेम वीस वर्षाचे असताना एका वृत्तपत्रात नौकरीवर रुजु झाले होते तेव्हाची गोष्ट! त्यांच्या संपादकांनी त्यांना, पुर्वी प्रचंड गरीबीमध्ये असलेले पण थोड्या कालावधीत प्रचंड श्रीमंत झालेल्या लोकांची यादी बनवायला सांगितली आणि त्या श्रीमंत लोकांचे, संपत्तीवान बनण्याच्या मार्गावरच्या अनुभवांचा अभ्यास करुन, त्यांच्यावर लेख लिहण्याची कामगिरी सोपवली.
ह्या निमीत्ताने त्यांची भेट तेव्हाचे जगातले एक सर्वात श्रीमंत व्यक्तीमत्व आणि पोलाद उद्योगाचे सम्राट एण्ड्रु कार्नेजी यांच्याशी होते. मुळचे स्कॉटलंडचे असलेले एण्ड्रु कार्नेजी यांचा पुर्ण अमेरिकेत दबदबा होता. पण इथपर्यंतचा त्यांचा प्रवास, इतरांसाठी, अत्यंत गुढ, जादुई आणि चमत्कारिक असा होता, कारण कुमारवयात असताना ते एक गोदी कामगार असल्यापासुन कामाची सुरुवात केली होती.
माणसं श्रीमंत कशी होतात? आणि श्रीमंत होण्यासाठी एखाद्याने आपल्यामध्ये कोणकोणते गुण जोपासावेत? ह्या विषयावर नेपोलियन हीलने त्यांची मुलाखत घेतली, तेव्हा तरुण नेपोलियनची जिज्ञासुवृत्ती, चिकाटी आणि ह्या विषयातला रस पाहुन एन्ड्रु कार्नेजी प्रसन्न होतात. मुलाखत पुर्ण झाल्यावर ते युवा, तडफदार नेपोलियनला एक ऑफर देतात, “ यश मिळवण्याचं तत्वज्ञान आणि गुपितं शोधण्यासाठी, तु तुझ्या आयुष्यातली काही वर्ष खर्चण्यासाठी तयार असशील, आणि ते सुत्रबद्ध करुन जगापुढे मांडण्यासाठी तयार असशील तर मी तुला ते सुत्र आणि त्यातील रहस्ये पुर्णपणे शोधण्यासाठी पुर्ण मदत करीन.”
एन्ड्रु कार्नेजी मिनीटवॉच हातात घेऊन नेपोलियनच्या उत्तराची वाट पाहतात, एकोणतीस सेकंद विचार करुन नेपोलियन ‘हो’ असे उत्तर देतो. “बरे झाले, तु लवकर होकार दिलास, मी तुझ्या उत्तराची फक्त एक मिनीट वाट पाहणार होतो. त्यानंतर हो असते, तरी त्याचा फायदा नव्हता.”
तर अशा थरारक पद्धतीने यशाचे तत्वज्ञान शोधण्याच्या मोहीमेवर नेपोलियन हील निघतात, पुढची तब्बल वीस वर्ष ते एक ध्यास घेतात, हजारो यशस्वी आणि अपयशी लोकांच्या जीवनाचा अभ्यास करतात. ‘द लॉ ऑफ सक्सेस’ आणि ‘थिंक एंड ग्रो रिच’ ही त्यांची पुस्तकं अमेरीकेतचं नाही तर पुर्ण जगात गाजली. १९३० च्या महामंदीनंतर संपुर्ण अमेरीका एका निराशेच्या छायेत गेली होती, पण ह्या पुस्तकांच्या कोट्यावधी प्रति खपल्या, आणि संपुर्ण अमेरीकेला नेपोलियनच्या पुस्तकांनी नैराश्येच्या मळभातुन बाहेर काढलं, आणि श्रीमंत बनण्यासाठी प्रेरणा दिली.
ह्या पुस्तकात लेखकानं श्रीमंत होणारा हा प्रवास फक्त पंधरा पावलांचा असल्याचं सांगितलं आहे. काही लेख लिहुन त्या पंधरा पावलांची मी तुम्हाला ओळख करुन देणार आहे.
पाऊल पहीले – तीव्र इच्छाशक्ती
लेखकाने हा गुण क्रमांक एक वर ठेवला आहे, आपल्याला आयुष्यात नुसत्या इच्छा खुप असतात, पण त्याला ‘बर्निंग डिझायर’ बनवलं पाहीजे. साधी इच्छा आणि तीव्र इच्छा यांच्यातला एक फरक आहे. ज्यावेळी माणुस आपल्या इच्छापुर्तीसाठी सर्वस्व पणाला लावतो, ती इच्छा पुर्ण करण्यासाठी तो समर्पित होतो, अशा इच्छेला तीव्र इच्छा असे म्हणतात.
आपल्याकडे एक म्हण आहे, गाजराची पुंगी वाजली तर वाजली नाहीतर मोडून खाल्ली, म्हणजे करुन बघुया, झाले तर ठिक, नाही झाले तरी काही प्रॉब्लेम नाही, असे अर्ध्या मनाने केलेले प्रयत्न अजिबात यशस्वी होत नाहीत. म्हणुनच बहुतांश वेळेला गाजराची पुंगी वाजतच नाही, मोडुनच खावी लागते.
जोपर्यंत यश मिळत नाही, तोपर्यंत त्याच्या पिच्छा सोडणार नाही, असा एटीट्युड असलेले लोकच ह्या जगात आपलं कर्तुत्व दिमाखाने मिरवतात. एडविन सी बार्नस ह्याला एडीसनचा भागीदार बनण्याची तीव्र इच्छा होती, त्याच्याजवळ त्या तोडीचे कसलेही ज्ञान नव्हते, पैसा नव्हता, कौशल्य नव्हते, आणि एडीसन सोबत ओळखही नव्हती, पण तीव्र इच्छाशक्ती होती, आणि त्या विचाराने तो झपाटुन गेला होता.
एके दिवशी तो एडीसनच्या ऑफीसमध्ये येऊन धडकतो. त्याचा गबाळा वेष पाहुन इतर लोक त्याची मस्करी करतात मात्र त्याची चिकाटी आणि त्याचा ठामपणा पाहुन एडीसन त्याला ऑफीसबॉय म्हणुन नाममात्र पगारीत ठेवुन घेतात.
महीने जातात, वर्षे जातात, आपल्या स्वभावाने बार्नस सर्वांचा लाडका बनतो, पडेल ते काम करत जातो, एडीसनचा विश्वासु होतो आणि एके दिवशी एडीसनच्या कंपनीत भागीदार होतो. हे सर्व त्याने आपल्या विचारांच्या सहाय्याने प्राप्त केले. तो खरोखर विचार करुन, तीव्र इच्छाशक्ती वापरुन श्रीमंत झाला.
लेखक म्हणतो, अपयश हा चकवा आहे, लोकांनी नाही म्हण्टलं म्हणुन आपण हार मानुन थांबायचं नसतं! प्रयत्न सोडुन द्यायचे नसतात. त्यासाठी ते डर्बी नावाच्या एका गृहस्थाची गोष्ट सांगतात. डर्बीनी एक सोन्याची खाण घेतलेली असते, कित्येक फुट खोदल्यवर अचानक सोन्याचे कण गायब होतात.