Тўғри ёзамиз — мутахассис блоги

Охирги пайт менда кўп бўлаётган ҳолат: — Менга фалонта товуқли сомса, олиб кетишга. — Собойгами? — Олиб кетишга! @xatoliklar

Учтепа тумани ҳокимлигидан янгича сўз: кибржиноятчилик! Кибржиноятчилик нима? Кибрга берилганлар фаолияти бўлса керак 😆 Кибржиноят ❌ Кибержиноят ✅ Учтепа туман ҳокимлиги ❌ Учтепа тумани ҳокимлиги ✅ @xatoliklar

Анъанага кўра, бугунги энг долзарб сўз ва жумлалар. Хайит | Xayit ❌ Ҳайит | Hayit ✅ Қурбон ҳайит | Qurbon hayit ❌ Қурбон ҳайити | Qurbon hayiti ✅ Муборакбот этаман | Muborakbot etaman ❌ Муборакбод этаман | Muborakbod etaman ✅ Бу байрам ҳаммамизга муборак бўлсин! @xatoliklar

Ўқинг, фақат йиғламанг... *Расм обуначиларимиздан @xatoliklar

Нотўғри анъаналар... Юртимизда спорт мухлислари, шу жумладан футбол шинавандалари жуда кўп. Хорижий жамоаларнинг ўйинларини доим кузатиб борамиз, шарҳларни эшитамиз. Бироқ футбол клубларининг номларини бизда тўғри транскрипция қилишадими? Сезилмаган хатоларга дуч келмаяпмизми? Германияда дунёга машҳур BAYERN футбол клуби бор (тўлиқ номи Fußball-Club Bayern München e.V.) Маълумки, ўзбек тилида бу жамоанинг номи БАВАРИЯ деб ёзилади ва айтилади. Бундай аталиши бизга шўро давридан мерос қолган. Германиядаги BAYERN географик ҳудудий бирлиги рус тилида БАВАРИЯ деб номлангани боис, клуб номи ҳам БАВАРИЯ деб аталган. Бизга географик ном кетидан жамоанинг номи ҳам шу шаклда ўтган. Аслида қандай бўлиши керак? Юқорида ёзганимиздек, клубнинг немисча номи BAYERN. Хорижий тиллардаги ҳамма ёзувларда, титрларда уни шу шаклга кўрамиз. Немисчада бошқа шаклдаги муқобили йўқ. Шунинг учун уни амалий транскрипция орқали BAYERN/ БАЙЕРН деб ёзишга ўтишимиз лозим. Бунда битта оддий мантиқ бор: Италиядаги ROMA клуби бизда ҳам ROMA/РОМА, NAPOLI клуби бизда ҳам NAPOLI/НАПОЛИ дейилади, тўғрими? Клублар номини ўша шаҳарларнинг бизда РИМ ёки НЕАПОЛЬ деб аталишидан олмаяпмиз-ку. Нотўғри давом этиб келган эски анъаналардан воз кечишнинг кечи йўқ. Ҳа, бунга ҳамма ўрганган, БАЙЕРН дейиш ноқулай ва ўнғайсиз туюлиши мумкин. Лекин ҳечдан кўра... деганларидек. Бу ерда немисча ном калька эмас, балки амалий транскрипция қилинаётганини эътибор олиш лозим. Демак: BAVARIYA/ БАВАРИЯ ❌ BAYERN/ БАЙЕРН ✅ Хорижий футбол клубларини тўғри ёзиш мавзусига яна тўхталамиз... @xatoliklar

Биргина таблодаги хатолар: 1. Эшикдан чиқиш қарама-қарши томондан (-и қўшимчаси ортиқча). 2. Эшикдан дейиш ҳам шарт эмас, одамларнинг эшикдан бошқа жойдан чиқишга кўзи учиб тургани йўқ. 3. Янгиҳаёт тумани (қўшиб ёзилади). 4. O‘zgarish (o‘ ҳарфи белгисини тўғри ишлатиш керак) *Расм обуначиларимиздан @xatoliklar

Ёзув бошқа, талаффуз бошқа Дунё амалиётига кўра, брендлар ва компанияларнинг номлари бошқа тилларда асл ҳолича ёзилади. Уларни шу шаклда ҳамма танийди, билади, уларнинг логотипларида ҳам шу ном ёзилган. Айтайлик, PHILIPS, SONY ёки MITSUBISHI номларини ҳамма ерда бир хил шаклда учратамиз. Бироқ бу номларни ўқиш ва талаффуз қилишда турли чалкашликларга кўп дуч келамиз. Узоққа бормайлик, юртимизда ҳам нафақат оддий фуқаролар, балки журналистлар, бошловчилар, тадбиркорлар шарҳловчилар номларни тўғри талаффуз қилишда сезиларли хатоларга йўл қўйишади. Шу боис айрим машҳур компания ва брендлар номларининг амалий транскрипциясини келтирамиз: HYUNDAI — ХЁНДЭ XIAOMI — СЯОМИ DAEWOO — ТЭУ SAMSUNG — САМСОН HONOR — ОНОР ZARA — САРА NIKE — НАЙКИ XEROX —ЗИРОКС LAMBORGHINI — ЛАМБОРГИНИ HERMÈS — ЭРМЕС CHLOÉ — КЛОЭ LEVI’S — ЛЕВИС GUCCI —ГУЧЧИ LOUIS VUITTON — ЛУИ ВЮИТТОН PORSCHE — ПОРШЕ LACOSTE —ЛАКОСТ JAKO — ЯКО Тўғри талаффуз қилишга эътиборли бўламиз, дўстлар. Яна қандай бренд номлари сизга қизиқ? @xatoliklar

— Сизларда етказиш хизмати борми? — Мавжут! Мавжут | Mavjut ❌ Мавжуд | Mavjud ✅ *Расм обуначилардан @xatoliklar

Нуқта қўйилмайдими? Вазирлар Маҳкамасининг “Ўзбекистон Республикасида катталик бирликларини қўллаш тўғрисида”ги қарори бор. Унда аниқ ёзиб қўйилган: • “Бирлик белгиларида қисқартириш белгиси сифатида нуқта қўйилмайди”. Шунга кўра, уларнинг қисқартмаларини нуқтасиз ёзганимиз тўғри бўлади: • миллиметр — мм (mm) • сантиметр — см (cm) • дециметр — дм (dm) • метр — м (m) • километр — км (km) • грамм — г (g) • килограмм кг (kg) • миллилитр — мл (ml) • литр — л (l) Мисол учун: Вазни 60 кг бўлганлар орасидаги мусобақа давом этади. ———————— Биз сўз қисқартмаларидан кейин нуқта қўйилишига одатланганмиз: • республика — рес. • вилоят — вил. • туман — тум. • ва ҳоказо — ва ҳ. каби... Аммо муайян қисми қирқилган қисқартмалардан ташқари, аббревиатуралар (уларга кейинроқ алоҳида тўхталамиз) ва орада унли (ва баъзи бошқа) ҳарфлари тушириб қолдирилган қисқартмалар ҳам бўлади: • миллион — млн • миллиард — млрд • триллион — трлн каби Амалиётда бундай қисқартмалардан кейин нуқта қўйилмайди. Мисол учун: • Бу йили даромад 14 млрд сўмни ташкил қилди. • ...корхоналар бир йилда 2,3 трлн сўм соф фойда кўрди. Мантиқан қаралса, нуқтанинг вазифаси қисқартманинг тушириб қолдирилган сўнгги қисми борлигини билдиришдир. Соддароқ айтсак, нуқтанинг ўрнида бирор нарса бор дегани. Биздаги млн, млрд қисқартмаларида эса сўнгги ҳарф сақланиб қолган, шу боис улардан кейин нуқта қўйиш хато бўлади, чунки нуқтадан кейин яна бир тушиб қолган қисм бор дегандек бўлиб қолади. @xatoliklar