ناف تهرون - حمیدرضا حسینی

🌀سرمایه‌ای که در حال ته کشیدن است! 🔹به بهانه وداع با فرهاد نظری از مدیران پیشین سازمان میراث فرهنگی 🖌حمیدرضا حسینی 🔘امروز اهالی میراث فرهنگی، فرهاد نظری، مدیرکل پیشین دفتر ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی را تا خانه ابدی‌اش مشایعت کردند. در مراسم تشییع او، کسانی درباره دانش، تجربه و عشق و علاقه‌اش به میراث فرهنگی گفتند، اما هیچ‌یک نپرسیدند (و جایش هم نبود) که چرا فرهاد نظری پیش از آن‌که بیماری سرطان فعالیت‌هایش را محدود کند، از گردونه مدیران میراث فرهنگی حذف شد؟ 🔘نظری از دانش‌آموختگان دانشکده میراث فرهنگی بود؛ دانشکده‌ای که در تربیت نیروی متخصص برای میراث فرهنگی کشور درخشید اما در میانه راه، کارآمدی خود را از دست داد و در نهایت به انحلال رسید. نظری در شمار کسانی بود که در این دانشکده درس خواندند، جذب سازمان میراث فرهنگی شدند و تحصیلات خود را تا مقاطع بالاتر در دانشگاه‌های دیگر ادامه دادند. آن‌چه فقدان کسانی چون او را فراتر از علقه‌های عاطفی به فاجعه‌ای برای میراث فرهنگی کشور تبدیل می‌کند، چشم‌انداز تاریک جایگزینی آن‌ها توسط نیروهای متخصص و کارآزموده است. 🔘بدنه کارشناسی وزارت میراث فرهنگی دچار فرسودگی است. هر کارشناسی که بازنشسته می‌شود، جانشین شایسته ندارد. در دو دهه اخیر که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به حیاط خلوت سیاسیون تبدیل شد، بسیاری از مدیران و کارشناسان توانمند حذف شدند؛ برخی‌شان به خارج از کشور مهاجرت کردند و برخی به مشاغل دیگر روی آوردند. شماری از نیروهای آینده‌دار نیز در سطح قراردادی باقی ماندند تا بهانه‌ لازم برای دور نگه داشتن آن‌ها از پست‌های مدیریتی فراهم باشد. قدیمی‌هایی که مانده‌اند، عموما سرخورده و ناامیدند و در انتظار بازنشستگی نشسته‌اند. 🔘در دوره هشت ساله دولت حسن روحانی اتفاق بدتری هم افتاد. یک باند چند نفره از افراد میراثی که به دلایلی مورد لطف رؤسای سازمان (و بعدا وزارتخانه) قرار گرفته بودند، هریک جایگاه‌های متعددی را برای چندین سال به اشغال خود درآوردند و هر کس را که گمان می‌بردند خطری برای پست و مقام‌شان است، به حاشیه راندند. (لازم است یادآوری کنیم که شادروان فرهاد نظری با زمینه‌چینی همین باند حذف شد؟) گزارش‌های دیده‌بان میراث فرهنگی در سال ۱۳۹۶ نشان می‌داد که فقط در یک قلم، یکی از اعضای این باند، علاوه بر داشتن دو حکم مشاوره، عضو هشت شورای فنی استانی و پایگاه‌های پژوهشی بود و در همان حال، مسؤولیت پروژه‌های مختلف مرمتی را برعهده داشت. او کمی بعد، با حفظ این مناصب، معاونت یکی از نهادهای مهم زیرمجموعه وزارت میراث فرهنگی را به دست آورد. با وجود این، راه برای انتصاب برخی از کارآمدترین نیروهای وزارتخانه به مدیریت‌های میانی یا خرد بسته بود. 🔘در کنار این‌ها، وضع وخیم مالی وزارت میراث فرهنگی که موجب به تعویق افتادن دستمزد و حق‌العمل نیروهای قراردادی و پیمانکاران شده است، نه فقط نیروهای توانمند را از این وزارتخانه فراری داده، بلکه چشم‌انداز جذب نیروی متخصص را (به فرض دعوت از متخصصان) بیش از پیش تاریک کرده است. 🔘نتیجه این روند، ضعف شدید نیروی انسانی و تحلیل رفتن توان تخصصی وزارت میراث فرهنگی است. حتی اگر همین حالا، دانشکده میراث فرهنگی احیا شود یا دانشگاه‌های بزرگ کشور، جوانانی را در شاخه‌های گوناگون میراث فرهنگی تربیت کنند، مشکل دست‌کم تا یک دهه آینده به قوت خود باقی می‌ماند؛ زیرا روند آموزش، روندی نسبتا طولانی است و لازم است تا نیروهای جذب شده در آغاز خدمت، در کنار و با راهنمایی نیروهای مجرب به کسب تجربه بپردازند. اما چنان‌که گفته شد، با تجربه‌ها، یا از وزارتخانه رفته‌اند یا حاشیه‌نشین شده‌اند. 🔘بدین‌ترتیب، با هر بازنشستگی یا مهاجرت یا مرگ، سرمایه انسانی وزارت میراث فرهنگی تقلیل پیدا می‌کند. شوربختانه دیر نیست زمانی که این سرمایه ته بکشد. 🔺تلگرام و اینستاگرام ناف تهرون @nafetehroon

🌀 فیلمی از دکتر علی شریعتی، به همراه همسرش، پوران شریعت رضوی و پدرش، محمدتقی شریعتی در خانه تهران. این خانه، اکنون به موزه تبدیل شده و آثار و یادگارهای بسیار جالبی از دکتر شریعتی در آن به نمایش درآمده است. این آثار، روایتگر بخش مهمی از تاریخ انقلاب ۵۷ هستند. صدای روی فیلم، یکی از سخنرانی‌های دکتر شریعتی است. پنج‌شنبه این هفته، ۳۱ خردادماه به این خانه خواهیم رفت تا درباره زندگی و زمانه دکتر علی شریعتی، سخن بگوییم. 🔺آگاهی بیشتر و ثبت‌نام: https://t.me/Mashghetarikh/3130 @mashghetarikh

🌀فرقی نمی‌کند که از این مرد خوشمان بیاید یا نیاید، حرف‌ها و نظراتش را قبول داشته باشیم یا نداشته باشیم. او یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های تاریخ معاصر ایران و در صدر کسانی است که نظراتش نقش به‌سزایی در شکل‌گیری انقلاب 57 و سمت‌وسوی آن داشت. دکتر علی شریعتی که 29 خرداد سالروز درگذشت اوست، چهره‌ای جنجالی است با مخالفان و طرفدارانی سرسخت! اندیشه‌های او فراوان نقد و بررسی شده اما زندگی و زمانه‌ای که در آن می‌زیست، کمتر مورد کنکاش قرار گرفته است. بازدید از خانه-موزه شریعتی که محل زندگی دکتر شریعتی بوده و دربردارنده بسیاری از آثار و یادگارهای او مانند کتاب‌ها، دست‌نوشته‌ها، وسایل شخصی و... است، فرصتی را فراهم می‌آورد تا با این چهره مهم تاریخ معاصر ایران و سیر زندگی‌اش بیشتر آشنا شویم. 🔺این برنامه روز پنج‌شنبه، 31 خردادماه برگزار می‌شود. برای آگاهی بیشتر و ثبت‌نام این‌جا را ببینید👈https://t.me/Mashghetarikh/3130 @mashghetarikh

حدود ۳۲۰۰ قطعه عکس از عکس‌های آلبوم‌خانه کاخ گلستان که تا پیش از این به‌سختی در اختیار دانشجویان و پژوهشگران قرار می‌گرفت، توسط منبعی ناشناس منتشر شده‌ است. همگان (جز آن‌هایی که انحصار عکس‌ها را در اختیار داشتند)، از این اتفاق خوشحال‌اند و با شوق و شعف سرگرم دیدن عکس‌ها شده‌اند. چه اشکالی دارد؟ بخشی از میراث محبوس ملی آزاد شده است و یکایک افراد ملت حق دارند که از دیدنش لذت ببرند. مشکل اما، آن‌جاست که برخی افراد با دیدن عکس‌های تاریخی، بی‌آن‌که حداقلی از صلاحیت علمی را داشته باشند، درصدد تفسیرشان برآمده‌اند و در حال گسترش اطلاعات گمراه‌کننده درباره تاریخ دوره قاجار هستند. افرادی که نمی‌توانند یک سند مالی ساده به خط سیاق را تشخیص دهند یا متن کوتاهی به خط تحریر دوره قاجار را از رو بخوانند، اکنون و یک‌شبه مفسر عکس‌های تاریخی شده‌اند. بدین‌سان، شخصی که احتمالا از حال و هوای دربار قاجار و چگونگی استخدام خدمه درباری یا خواجگان حرم هیچ اطلاعی ندارد، با دیدن عکس چند فرد مبتلا به آکندروپلازی (کوتولگی) به این نتیجه رسیده که این بیماری از شایع‌ترین بیماری‌های دوره قاجار بوده که توسط رضاشاه پهلوی ریشه‌کن شده است! برخی صفحات زرد نیز با گزینش چند عکس برهنه یا نیمه برهنه فیگوراتیو از زنان دوره قاجار و پررنگ کردن وجوه اروتیک آن‌ها و دامن زدن به قصه‌های جذاب حرمسرای ناصری، در حال جمع‌آوری لایک و فالوئر هستند. از این دست تفسیرها در دو هفته اخیر زیاد خوانده یا شنیده‌ایم.

تفسیر عکس‌های تاریخی بسی دشوار و از آن کارهایی است که درصد کمی از پژوهشگران حوزه تاریخ صلاحیتش را دارند؛ چه آن‌که نیازمند مطالعات گسترده و بررسی تطبیقی هر عکس با انبوهی از عکس‌های دیگر و نیز سایر اسناد و مدارک تاریخی است. از این گذشته، هر پژوهشگری نمی‌تواند همه عکس‌های تاریخی را تفسیر کند و عکس‌ها، بسته به این‌که در چه دوره تاریخی گرفته شده باشند یا موضوع‌شان چه باشد، کارشناسان خاص خود را نیاز دارند. پس اگر متخصص عکس‌های تاریخی نیستیم، صرفا از دیدن‌شان لذت ببریم و از تفسیر دلبخواهی و غیرعلمی آن‌ها بپرهیزیم. یادمان باشد که هدف دانش تاریخ، روشن کردن واقعیت‌های تاریخی است، نه استفاده ابزاری از فکت‌های تاریخی برای اثبات نظریات سیاسی یا کسب شهرت و از این قبیل.

حدود ۳۲۰۰ قطعه عکس از عکس‌های آلبوم‌خانه کاخ گلستان که تا پیش از این به‌سختی در اختیار دانشجویان و پژوهشگران قرار می‌گرفت، توسط منبعی ناشناس منتشر شده‌ است. همگان (جز آن‌هایی که انحصار عکس‌ها را در اختیار داشتند)، از این اتفاق خوشحال‌اند و با شوق و شعف سرگرم دیدن عکس‌ها شده‌اند. چه اشکالی دارد؟ بخشی از میراث محبوس ملی آزاد شده است و یکایک افراد ملت حق دارند که از دیدنش لذت ببرند. مشکل اما، آن‌جاست که برخی افراد با دیدن عکس‌های تاریخی، بی‌آن‌که حداقلی از صلاحیت علمی را داشته باشند، درصدد تفسیرشان برآمده‌اند و در حال گسترش اطلاعات گمراه‌کننده درباره تاریخ دوره قاجار هستند. افرادی که نمی‌توانند یک سند مالی ساده به خط سیاق را تشخیص دهند یا متن کوتاهی به خط تحریر دوره قاجار را از رو بخوانند، اکنون و یک‌شبه مفسر عکس‌های تاریخی شده‌اند. بدین‌سان، شخصی که احتمالا از حال و هوای دربار قاجار و چگونگی استخدام خدمه درباری یا خواجگان حرم هیچ اطلاعی ندارد، با دیدن عکس چند فرد مبتلا به آکندروپلازی (کوتولگی) به این نتیجه رسیده که این بیماری از شایع‌ترین بیماری‌های دوره قاجار بوده که توسط رضاشاه پهلوی ریشه‌کن شده است! برخی صفحات زرد نیز با گزینش چند عکس برهنه یا نیمه برهنه فیگوراتیو از زنان دوره قاجار و پررنگ کردن وجوه اروتیک آن‌ها و دامن زدن به قصه‌های جذاب حرمسرای ناصری، در حال جمع‌آوری لایک و فالوئر هستند. از این دست تفسیرها در دو هفته اخیر زیاد خوانده یا شنیده‌ایم. ظاهرا «تاریخ» تنها رشته علمی در میان تمام علوم بشری است که تخصص در آن نیازمند مطالعه و تحصیل نیست و اشخاصی تحت عنوان «پژوهشگر تاریخ» می‌توانند درباره همه دوره‌ها و موضوعات و شاخه‌های گوناگون علم تاریخ نظر بدهند؛ درست مانند آن‌که متخصصان رشته‌های گوناگون علوم پزشکی به صرف این‌که پزشکی خوانده‌اند، بخواهند به همه حوزه‌های تخصصی ورود کنند؛ مثلا چشم پزشکان به خود اجازه جراحی قلب را بدهند و جراحان قلب، به مداوای بیماران اعصاب و روان بپردازند. ادامه در کامنت

💠از تفسیر دلبخواهی و غیرعلمی عکس‌های آلبومخانه کاخ گلستان بپرهیزیم 🖌حمیدرضا حسینی 🔘حدود ۳۲۰۰ قطعه عکس از عکس‌های آلبوم‌خانه کاخ گلستان که تا پیش از این به‌سختی در اختیار دانشجویان و پژوهشگران قرار می‌گرفت، توسط منبعی ناشناس منتشر شده‌ است. همگان (جز آن‌هایی که انحصار عکس‌ها را در اختیار داشتند)، از این اتفاق خوشحال‌اند و با شوق و شعف سرگرم دیدن عکس‌ها شده‌اند. چه اشکالی دارد؟ بخشی از میراث محبوس ملی آزاد شده است و یکایک افراد ملت حق دارند که از دیدنش لذت ببرند. 🔘مشکل اما، آن‌جاست که برخی افراد با دیدن عکس‌های تاریخی، بی‌آن‌که حداقلی از صلاحیت علمی را داشته باشند، درصدد تفسیرشان برآمده‌اند و در حال گسترش اطلاعات گمراه‌کننده درباره تاریخ دوره قاجار هستند. افرادی که نمی‌توانند یک سند مالی ساده به خط سیاق را تشخیص دهند یا متن کوتاهی به خط تحریر دوره قاجار را از رو بخوانند، اکنون و یک‌شبه مفسر عکس‌های تاریخی شده‌اند. 🔘بدین‌سان، شخصی که احتمالا از حال و هوای دربار قاجار و چگونگی استخدام خدمه درباری یا خواجگان حرم هیچ اطلاعی ندارد، با دیدن عکس چند فرد مبتلا به آکندروپلازی (کوتولگی) به این نتیجه رسیده که این بیماری از شایع‌ترین بیماری‌های دوره قاجار بوده که توسط رضاشاه پهلوی ریشه‌کن شده است! برخی صفحات زرد نیز با گزینش چند عکس برهنه یا نیمه برهنه فیگوراتیو از زنان دوره قاجار و پررنگ کردن وجوه اروتیک آن‌ها و دامن زدن به قصه‌های جذاب حرمسرای ناصری، در حال جمع‌آوری لایک و فالوئر هستند. از این دست تفسیرها در دو هفته اخیر زیاد خوانده یا شنیده‌ایم. 🔘ظاهرا «تاریخ» تنها رشته علمی در میان تمام علوم بشری است که تخصص در آن نیازمند مطالعه و تحصیل نیست و اشخاصی تحت عنوان «پژوهشگر تاریخ» می‌توانند درباره همه دوره‌ها و موضوعات و شاخه‌های گوناگون علم تاریخ نظر بدهند؛ درست مانند آن‌که متخصصان رشته‌های گوناگون علوم پزشکی به صرف این‌که پزشکی خوانده‌اند، بخواهند به همه حوزه‌های تخصصی ورود کنند؛ مثلا چشم پزشکان به خود اجازه جراحی قلب را بدهند و جراحان قلب، به مداوای بیماران اعصاب و روان بپردازند. 🔘تفسیر عکس‌های تاریخی بسی دشوار و از آن کارهایی است که درصد کمی از پژوهشگران حوزه تاریخ صلاحیتش را دارند؛ چه آن‌که نیازمند مطالعات گسترده و بررسی تطبیقی هر عکس با انبوهی از عکس‌های دیگر و نیز سایر اسناد و مدارک تاریخی است. از این گذشته، هر پژوهشگری نمی‌تواند همه عکس‌های تاریخی را تفسیر کند و عکس‌ها، بسته به این‌که در چه دوره تاریخی گرفته شده باشند یا موضوع‌شان چه باشد، کارشناسان خاص خود را نیاز دارند. 🔘پس اگر متخصص عکس‌های تاریخی نیستیم، صرفا از دیدن‌شان لذت ببریم و از تفسیر دلبخواهی و غیرعلمی آن‌ها بپرهیزیم. یادمان باشد که هدف دانش تاریخ، روشن کردن واقعیت‌های تاریخی است، نه استفاده ابزاری از فکت‌های تاریخی برای اثبات نظریات سیاسی یا کسب شهرت و از این قبیل. 🔺تلگرام و اینستاگرام ناف تهرون @nafetehroon

💠گزارش خانم فاطمه علی‌اصغر درباره عکس‌های «لو رفته» آلبوم‌خانه کاخ گلستان و نگرانی درباره وضعیت نگهداری و دیجیتالی‌سازی اسناد، کتاب‌ها، اشیاء و عکس‌های موجود در کاخ گلستان؛ روزنامه دنیای اقتصاد، سه‌شنبه، ۲۲ خرداد ۱۴۰۳ https://donya-e-eqtesad.com/بخش-خبر-64/4077125-جنجال-آلبوم-های-قبله-عالم 🔺تلگرام و اینستاگرام ناف تهرون @nafetehroon

💠نخستین آسمان‌خراش تهران در حال ساخت شماری از عکس‌های «لو رفته» آلبوم‌خانه کاخ گلستان مراحل ساخت بناهای مهم دوره قاجار را نشان می‌دهند و آگاهی‌های پربهایی را درباره شیوه بنّایی آن دوره در اختیار می‌گذارند. این دو عکس از شمس‌العماره در ابتدای ساخت و در مراحل پایانی گرفته شده‌اند. این بنا در سال ۱۲۸۴ق/۱۲۴۶ش به تقلید از عمارت‌های اروپایی در ضلع شرقی باغ گلستان و به مباشرت دوستعلی‌خان معیرالممالک ساخته شد. شمس‌العماره شش طبقه داشت و تا سالیان دراز بلندترین بنای شهر تهران بود. در عکس اول، دو موضوع جلب توجه می‌کند: یکی، نبود برج ساعت شمس‌العماره که در سال‌های بعد برای نصب ساعت اهدایی ملکه ویکتوریا، پادشاه بریتانیا ساخته شد و دیگر، وجود پلکانی مقابل ایوان طبقه اول که اکنون وجود ندارد. 🔺تلگرام و اینستاگرام ناف تهرون @nafetehroon

💠نسخه پی.دی.اف آلبوم علی‌خان والی علی‌خان والی از حکام ایران در دوره ناصرالدین‌شاه و مظفرالدین‌شاه و از عکاسان پرآوازه این دوره بود. عکس‌های او شامل سفرها، فعالیت‌ها و مأموریت‌های حکومتی‌اش در نواحی شمال غربی کشور؛ احوال مردم و افراد خانواده؛ مکان‌های شهری و روستایی؛ و حوادث زمان اوست. یکی از آلبوم‌های علی‌خان در کتابخانه دانشگاه هاروارد نگه‌داری می‌شود و نسخه دیجیتالی آن با کیفت بالا از سوی این دانشگاه برای استفاده عمومی منتشر شده است. باشد که رفتار این دانشگاه سرمشق مدیریت کاخ گلستان و مجموعه‌های مشابه قرار گیرد و عکس‌ها و اسناد تاریخی را در دسترس علاقمندان قرار دهند. 🔺تلگرام و اینستاگرام ناف تهرون @nafetehroon