ҚР ЖОҒАРҒЫ СОТЫ

Судья ВС Лаура Агыбаева выступила в Усть-Каменогорске на тренинге по делам,связанным с торговлей людьми   ◾️ Судья Верховного Суда Лаура Агыбаева,выступая, напомнила конституционный принцип о том, что у каждого человека есть право на жизнь, личную свободу и неприкосновенность достоинства. Отмечено также о ежегодном изучении ВС правоприменительной практики по рассмотрению этой категории дел. ◾️ Спикер подчеркнула, что только совместными усилиями всех субъектов вовлеченных в борьбу с торговлей людьмиможно добиться уменьшения уровня размеров и масштаба этого транснациональногопреступления. Так, охарактеризовав латентным характер преступлений, таких как торговля новорожденными детьми в медучреждениях, судья ВС высказалась о необходимости комплексного подхода госорганов и неправительственных организаций для понимания проблемы,организации превентивной работы и своевременного выявления преступлений. ◾️ Организаторы - международная организация по миграции (МОМ) и посольствоСША. В его работе приняли участие порядка 50 судей из Усть-Каменогорска, Абай, Карагандинской и Павлодарской областей, эксперты, представители прокуратуры и правоохранительных органов. ◾️ Участники отметили роль ВС в необходимом разъяснении квалификацииданной категории преступлений по смежным составам, отраженном в Нормативном постановлении ВС «О практике применения законодательства, устанавливающего ответственность за торговлю людьми». ◾️ Обсуждены ряд вопросов, касательно расследования и уголовного преследования торговли людьми на основе изучения прекращенных и завершенных уголовных дел, законодательства и оценки эффективности мер по выявлению (потенциальных) жертв торговли людьми. Говорили также опострадавших и сложностях при оказании им помощи. ◾️ Данный тренинг – третий из пятизапланированных МОМ на 2023-2025 гг. Ранееаналогичные встречи по этой теме прошли в Астане и Шымкенте и планируются в Актау и Алматы.

Жоғарғы Соттың судьясы Лаура Ағыбаева Өскеменде адам саудасына қатысты істерге арналған тренингте сөз сөйледі ◾️ Жоғарғы Соттың судьясы Лаура Ағыбаева өз сөзінде әрбір адамның өмір сүруге, жеке бас бостандығына және қадір-қасиетіне қол сұғылмауына құқығы бар деген конституциялық қағиданы еске салды. ◾️ Сондай-ақ, Жоғарғы Сот жыл сайын осы санаттағы істерді қарау кезіндегі құқық қолдану практикасын зерделейтіні атап өтілді. ◾️ Баяндамашы адам саудасына қарсы күреске қатысатын барлық субъектілердің бірлескен күш-жігері арқылы ғана бұл трансұлттық қылмыстың көлемі мен ауқымын азайтуға қол жеткізуге болатынын баса айтты. ◾️ Осылайша, медициналық мекемелерде жаңа туған нәрестелерді сату сияқты қылмыстардың жасырын сипатын сипаттай отырып, Жоғарғы Сот судьясы мемлекеттік органдар мен үкіметтік емес ұйымдардың проблеманы түсінуге, қылмыстардың дер кезінде алдын алу шараларын ұйымдастыруға кешенді көзқарас қажеттігін айтты. ◾️ Ұйымдастырушылар – Халықаралық көші-қон ұйымы (ХКҰ) және АҚШ елшілігі. Оның жұмысына Өскемен, Абай, Қарағанды ​​және Павлодар облыстарынан 50-ге жуық судья, сарапшылар, прокуратура мен құқық қорғау органдарының өкілдері қатысты. ◾️ Қатысушылар Жоғарғы Соттың «Адам саудасы үшін жауаптылықты белгілейтін заңнаманы қолдану практикасы туралы» нормативтік қаулысында көрсетілген осы санаттағы қылмыстардың сабақтас құқық бұзушылықтар бойынша квалификациясын қажетті нақтылаудағы Жоғарғы Соттың рөлін атап өтті. ◾️ Тоқтатылған және аяқталған қылмыстық істерді, заңнаманы зерделеу және адам саудасының (әлеуетті) құрбандарын анықтау жөніндегі іс-шаралардың тиімділігін бағалау негізінде адам саудасына қатысты тергеу мен қылмыстық қудалауға қатысты бірқатар мәселелер талқыланды. Сондай-ақ зардап шеккендер мен оларға көмек көрсетудегі қиындықтар туралы айтылды. ◾️ Бұл тренинг ХКҰ 2023-2025 жылдарға жоспарлаған бесеуінің үшіншісі. Бұған дейін осы тақырыптағы осындай кездесулер Астана мен Шымкентте өткен болатын, Ақтау мен Алматыда да өткізу жоспарланған.

◾️ Судебной коллегией по уголовным делам суда города Шымкента в апелляционном порядке пересмотрено уголовное дело в отношении О.   ◾️ Ранее, приговором суда первой инстанции О. признан виновным в совершении хулиганства (ч.1 ст.293 УК) и осужден к ограничению свободы на 1 год.   ◾️ Судом установлено, что О. 13 февраля 2024 года в городе Шымкент, находясь в общественном месте в состоянии алкогольного опьянения, беспричинно нанес один удар ногой в спину потерпевшей, после чего ударил кулаком в лицо, причинив ей легкий вред здоровью.   ◾️ Дело в апелляции рассмотрено по жалобе потерпевшей стороны, которая просилаизменить наказание на лишение свободы. ◾️ Государственный обвинитель и осужденный просили приговор оставить без изменения. ◾️ Коллегия, изучив материалы дела, доводы сторон пришла к выводу об оставлении приговора первой инстанции без изменения. ◾️ Санкция ст.293 ч.1 УК предусматривает несколько видов наказания (штраф, исправительные работы, привлечение к общественным работам, ограничение или лишениесвободы). ◾️ Данное преступление относится к категории небольшой тяжести. Установлено, что осужденный является лицом с инвалидностью 3-ей группы. Он признал вину и раскаялся в содеянном. ◾️ Данные обстоятельства в соответствии с требованиями ст.53 УК признаны смягчающими. О. ранее не судим и не привлекался к уголовной ответственности. ◾️ В этой связи коллегия посчитала ограничение свободы необходимым и достаточным наказанием для исправления осужденного.   https://t.me/shymkent_sottary

◾️ Шымкент қалалық сотының қылмыстық істер жөніндегі сот алқасы О.-ға қатысты қылмыстық істі апелляциялық тәртіпте қарады. ◾️ Бұған дейін бірінші сатыдағы соттың үкімімен О.-ға бұзақылық жасағаны үшін (ҚК-нің 293-бабының 1-бөлігі) кінәлі деп танылып, 1 жылға бас бостандығын шектеуге сотталған болатын. ◾️ Сот анықтағандай, 2024 жылғы 13 ақпанда Шымкент қаласында қоғамдық орында алкогольдік масаң күйде О. еш себепсіз жәбірленушінің арқасынан аяғымен бір рет теуіп, содан кейін оның бетінен жұдырықпен ұрып, оның денсаулығына жеңіл зиян келтірген. ◾️ Апелляциядағы іс жәбірленуші тараптың жазаны нақты бас бостандығынан айыруға өзгертуді сұраған шағымы бойынша қаралды. ◾️ Мемлекеттік айыптаушы мен сотталушы үкімді өзгеріссіз қалдыруды сұрады. ◾️ Сот алқасы іс материалдары мен тараптардың дәлелдерін зерделей келе, бірінші сатының үкімін өзгеріссіз қалдыру туралы қорытындыға келді. ◾️ ҚК-нің 293-бабы 1-бөлігінің санкциясында басқа да баламалы жаза түрлері қарастырылған (айыппұл, түзеу жұмыстары, қоғамдық жұмысқа тарту, бас бостандығын шектеу немесе бас бостандығынан айыру). ◾️ Аталған қылмыс ауыр емес санатқа жатады. Сотталғанның 3-ші топтағы мүгедектігі бар тұлға екені анықталды. Ол шын жүректен өкініп, кінәсін мойындап отыр. ◾️ Аталған мән-жайлар ҚК-нің 53-бабының талаптарына сәйкес жазаны жеңілдететіні танылды. О. бұрын сотталмағанын және қылмыстық жауаптылыққа тартылмаған. ◾️ Осыған байланысты сот алқасы бас бостандығын шектеу сотталғанның түзелуі үшін қажетті және жеткілікті жаза деп санады. https://t.me/shymkent_sottary

МACA: уникальный опыт Астаны в применении ИИ привлек внимание мировой судебной системы   ◾️ Главы верховных судов Казахстана Асламбек Мергалиев, Кыргызстана Замирбек Базарбеков, Узбекистана Бахтиёр Исламов, Азербайджана Инам Каримов, Индии Дхананджая Й.Чандрачуд и эксперты Всемирного банка (ВБ) приняли участие в работе онлайн-форума об искусственном интеллекте (ИИ) в правосудии.  ◾️Международная ассоциация по судебному администрированию (МACA), наметив обсуждение в Астане, обозначила значимость казахстанского опыта судебного менеджмента для мировой судебной системы. В ходе него лидеры верховных судов и эксперты обсудили практику Казахстана по преобразованию судопроизводства с IT. ◾️ А.Мергалиев на форуме поделился примечательными показателями – по версии ООН, Казахстан находится на 28-м месте из193 стран, входящих в мониторинг, по развитию электронного правительства и на 8-м – в оказании онлайн услуг. А по исследованию CEPEJ, Казахстан на почетном 4-е месте среди 47 стран по использованию IT-технологий в судах. ◾️ Эксперты, в т.ч. и президент МАСА Луис Пальма, говоря о значительных достижениях Казахстана подчеркнули ощутимый его прогресс в реформах. Благодаря им судьи освобождены от выполнения несвойственных им функций по административной деятельности, установлено независимое составление бюджета для судов, автоматизированное распределение дел, толкнувшее на применение принципа экстерриториальности в юрисдикции (распределять дела не в 1 суде, а между судами страны). ◾️ Особое внимание обращено на уровень качественного цифрового доступа к судам и разработку удобных для пользователя IТ-сервисов. Использование машинного обучения, искусственного интеллекта (ИИ) и робототехники, как вспомогательного инструмента для обеспечения единообразия правоприменения, по мнению Л.Пальмы, служит потенциалом, способствующим росту достижений. ◾️ Международные специалисты отметили эффективность внедренного робота по санкционированию постановлений судоисполнителей, применение ИИ для подготовки проекта судебного решения и в качестве smart-помощника для юристов,цифровую аналитику судебной практики, способах улучшения доступа к правосудию через технологии, включая чат-боты. ◾️ Но больше всего зарубежных экспертов заинтересовало то, как эти IT-инструменты повлияли на работу казахстанских судах: сделали их более прозрачными, ускорилиобработку больших данных и бесперебойную коммуникацию участников судебных процессов, минимизировали судебные ошибки и, увеличили доверие к суду. ◾️ В то же время вице-президент МАСА, Руководитель СА РК Наиль Ахметзакиров, в завершение форума, подчеркнул заинтересованность в интеграции передового опыта, а также возможность оценить потенциал судебного менеджмента стран. ◾️ Участники форума, стремясь к совместному развитию надежной цифровой защиты системы правосудия, отметили, как очевидным стремление Астаны превратить Казахстан в IT-гигант и полезным интеграцию его опыта развития цифровизации в судах, так и имеющиеся вызовы по безопасности данных и киберугрозам.   ◾️ Форум стал платформой для обмена идеями и практиками, которые могут вдохновить на изменения в судебных системах и поддержать общее стремление к обеспечению эффективного и доступного для всех правосудия.   Из справки ✔️ МACA – глобальная организация, ориентированная на развитие судебного менеджмента, ежегодно проводит обзор лучших практик. В ее составе – представители 104 стран, Казахстан – с 2015 года. В 2019-м в Астане (Казахстан) прошла 10-я конференция МАСА. ✔️ Президент МАСА Луис Пальма, вице-президент по странам Центральной Азии и Индии – Руководитель СА РК Наиль Ахметзакиров.

ХСӘҚ: Астананың Жасанды интеллект (ЖИ) қолданудағы бірегей тәжірибесі әлемдік сот жүйесінің назарын аударды ◾️ Сот төрелігіндегі Жасанды интеллект туралы онлайн-форум жұмысына Жоғарғы соттар төрағалары: Қазақстаннан Асламбек Мерғалиев, Қырғызстаннан Замирбек Базарбеков, Өзбекстаннан Бахтиёр Исламов, Әзербайжаннан Инам Каримов, Үндістаннан Дхананджая Й.Чандрахуд және Дүниежүзілік банктің (ДБ) сарапшылары қатысты. ◾️ Халықаралық сот әкімшілігінің қауымдастығы (ХСӘҚ) Астанада талқылауды жоспарлап, Қазақстанның сот жүйесін басқару тәжірибесінің әлемдік сот жүйесі үшін маңыздылығын атап өтті. Оның барысында жоғарғы соттардың жетекшілері мен сарапшылар Қазақстанның ЖИ-пен сот ісін жүргізу практикасын талқылады. ◾️ А.Мерғалиев форумда қол жеткізілген оң көрсеткіштермен бөлісті - БҰҰ деректері бойынша Қазақстан электронды үкіметті дамыту бойынша мониторингке енгізілген 193 елдің ішінде 28-ші орында және онлайн қызметтерді көрсету бойынша 8-ші орында. Ал CEPEJ зерттеуі бойынша Қазақстан соттарда ІТ-технологияларды қолдану бойынша 47 елдің арасында 4-орында. ◾️ Сарапшылар, соның ішінде ХСӘҚ (MASA) президенті Луис Пальма Қазақстанның елеулі жетістіктері туралы айта отырып, оның реформалардағы айтарлықтай жетістіктерін атап өтті. ◾️ Солардың арқасында судьялар әкімшілік қызметте олар үшін өз міндетінен тыс функцияларды орындаудан босатылды, соттар үшін тәуелсіз бюджет белгіленді, істерді автоматтандырылған бөлу соттылығында экстерриториалдылық қағидатын қолдануға мүмкіндік жасалды (істерді бір сотта емес, керісінше елдің соттары арасында бөлу). ◾️ Соттарға жоғары сапалы цифрлық қолжетімділік деңгейіне және пайдаланушыларға ыңғайлы ІТ-қызметтерді дамытуға ерекше назар аударылады. ◾️ Құқық қолданудың біркелкілігін қамтамасыз етудің көмекші құралы ретінде машиналық оқытуды, жасанды интеллектті (ЖИ) және робототехниканы пайдалану, Л.Пальманың айтуынша, жетістіктердің өсуіне ықпал ететін әлеует ретінде қызмет етеді. ◾️ Халықаралық сарапшылар сот орындаушыларының қаулыларын санкциялау үшін енгізілген роботтың тиімділігін, сот шешімінің жобасын дайындауда және заңгерлердің smart-көмекшісі ретінде жасанды интеллектіні қолдануды, сот практикасының цифрлық талдауын, технологиялар арқылы сот төрелігіне қолжетімділікті жақсарту тәсілдерін, соның ішінде чат-боттарды атап өтті. ◾️ Бірақ бәрінен де шетелдік сарапшыларды бұл IT-құралдарының қазақстандық соттардың жұмысына қалай әсер еткені қызықтырды: олар олардың ашықтығын арттырды, үлкен деректерді өңдеуді және сот процесіне қатысушылар арасындағы үзіліссіз байланысты жылдамдатты, сот қателерін азайтты және сотқа деген сенімді арттырды. ◾️ Сонымен бірге, ХСӘҚ (MASA) вице-президенті, Қазақстан Республикасы Сот әкімшілігінің басшысы Наиль Ахметзакиров форум соңында озық тәжірибелерді интеграциялауға қызығушылықты, сондай-ақ, елдердің сот менеджменті әлеуетін бағалау мүмкіндігін атап өтті. ◾️ Форумға қатысушылар сот төрелігі жүйесін сенімді цифрлық қорғауды бірлесіп дамытуға ұмтыла отырып, Астананың Қазақстанды IT алыбына айналдыруға деген айқын ұмтылысын да, деректер қауіпсіздігіне және киберқауіптерге қатысты бар, оның соттарда цифрландыруды дамытудағы тәжірибесін пайдалы біріктіруді де атап өтті. ◾️ Форум сот жүйесіндегі өзгерістерді ынталандыратын және барлығына тиімді және қолжетімді сот төрелігін қамтамасыз етуге деген ортақ ұмтылысты қолдайтын идеялар мен практика алмасуға арналған алаңға айналды. Анықтама: ✔️ Сот менеджментін дамытуға бағытталған жаһандық ұйым ХСӘҚ (MACA) жыл сайын озық тәжірибеге шолу жүргізеді. Оның құрамына 104 елдің өкілдері кіреді, Қазақстан – 2015 жылдан бері оған мүше. ✔️ 2019 жылы Астанада (Қазақстан) 10-шы MASA конференциясы өтті. MASA президенті Луис Пальма, Орталық Азия және Үндістан бойынша вице-президенті - ҚР СӘ басшысы Наиль Ахметзакиров.