تاریخدون

📷نمایی از مقبره نادرشاه در مشهد قدیم 🔸مقبره نادرشاه در مشهد، جمعاً سه بار ساخته شد؛ بنای نخست را خودِ نادر ساخت که از کیفیت آن خبر چندانی نداریم و عکس‌هایی هم که ادعا می‌شود مربوط به آن است، احتمالاً به بنای قدیمی مسجد مقبره در مجاورت آرامگاه تعلق دارد. 🔹بنای دوم، در دهه ۱۲۹۰ش، با تصویب مجلس شورای ملی و ظاهراً توسط قوام‌السلطنه که در آن زمان حاکم خراسان بود، ساخته‌شد. 🔸ساختمان سوم که بنای فعلی است، در دهه ۱۳۳۰ش و به سفارش انجمن آثار و مفاخر ملی ایران احداث گردید؛ ساختمانی که در آن حتی محل دفن نادرشاه هم جابجا شد و بنای مقبره، شکل و شمایلی مدرن و امروزی به خود گرفت. 🔹در این تصویر، شما دومین بنای ساخته شده بر روی مقبره نادرشاه را می‌بینید، همان بنایی که آن را در دهه ۱۲۹۰ش ساختند و در دهه ۱۳۳۰ش تخریب شد. 💡@tarikhdun1

📷چشم‌اندازی خاص از ایوان عباسی 🔸ایوان عباسی، منسوب به شاه عباس دوم صفوی، از مشهورترین ایوان‌های حرم رضوی است که در شمال صحن عتیق (انقلاب) قرار دارد. 🔸این ایوان تا پیش از ساخته شدن بست شیخ طبرسی، محل تدریس بود و در آن علوم اسلامی درس داده می‌شد. نمای قدیمی ایوان عباسی، مربوط به قبل از سال ۱۳۲۰ش است. 🔸 در تصویر اول، نخستین سیلوی گندم مشهد دیده می‌شود که در سال ۱۳۱۷ش ساخته شده‌است. نمایی از خیابان طبرسی با درختان دو طرف آن را هم در این تصویر می‌بینید. 🔸 در قسمتی از سمت راست عکس، بخشی از ساختمان مدرسه میرزاجعفر دیده می شود که امروزه تبدیل به دانشگاه علوم اسلامی رضوی شده‌است. درون ایوان، سنگ‌هایی را می‌بینید که قرار است جایگزین سنگ‌های کف صحن عتیق شوند. 🔹تصویر دوم، در اسفندماه سال ۱۴۰۲ش، حدود ۸۲ سال بعد از تصویر نخست گرفته شده‌است و تغییرات گسترده این بخش از حرم رضوی و شهر مشهد را نشان می‌دهد. عکس جدید از: وحید بیات 💡@tarikhdun1

📜🖋 نخستین عکس زیرآبی تاریخ! 🔹تصویری که مشاهده می‌کنید در سال ۱۸۹۹م / ۱۲۷۸ش (نیمه نخست سلطنت مظفرالدین‌شاه قاجار) ثبت شده‌است. 🔸به باور خیلی از مورخان تاریخ عکاسی، تصویر مذکور نخستین تصویر زیرآبی دنیاست؛ تصویری که ۱۲۵ سال پیش احتمالاً در سواحل فرانسه گرفته شد. 🔹 نکته جالب توجه لباس غواص محترم است که با آن‌چه امروزه از لباس غواصی توقع داریم، زمین تا آسمان فرق می‌کند! 🔸این‌که برای برداشتن این عکس از چه روشی استفاده شده، دقیقاً معلوم نیست. 📸: نامعلوم

📷دو تصویر ناب از «ماشین دودی»؛ نخستین لوکوموتیو ایران 🔹نخستین قرارداد راه‌اندازی راه‌آهن در ایران، مربوط به راه‌آهن تهران به شهر ری، به طول ۸۷۰۰ متر بود که در سال ۱۲۶۱ش از سوی ناصرالدین شاه قاجار به فابیوس بوآتال فرانسوی واگذار شد. 🔹اما بوآتال چند سال بعد، قرارداد خود را به شرکت بلژیکی «آتلیرز دِ توبیز» واگذار کرد و این شرکت بر اساس قراردادی ۹۹ ساله، دست به احداث خط آهنی زد که زائران تهرانی را به شهر ری و زیارت حضرت عبدالعظیم می‌برد. شرکت همه ادوات مورد نیاز خود را از بلژیک وارد کرد؛ حتی ریل‌ها را از بندر «آنتورپ» بار کشتی کردند و به ایران آوردند. 🔸برای راه‌اندازی قطار، چهار لوکوموتیو بین سال‌های ۱۲۶۵ تا ۱۲۸۳ش وارد ایران شد که اولین لوکوموتیو را «پارس» نامگذاری کرده‌بودند. این خط آهن تا اوایل دوره رضاشاه فعال بود و کار می‌کرد و بعد، برای همیشه از دور خارج شد و فقط بقایای آن در معدود بخش‌های مسیر تهران به شهر ری باقی است. 🔸امروزه نخستین لوکوموتیو وارداتی را که به «ماشین دودی» شهرت داشت در سالن مترو شهر ری نگهداری می‌کنند. 📸: آنتون سوروگین 💡@tarikhdun1

کشف اسرار نسخه‌ای 660 سال از «کلیات سعدی» در مرکز نگهداری نسخ خطی کتابخانه آستان قدس رضوی، نسخه‌ای بسیار نفیس از کلیات سعدی وجود دارد که همه آن را با نام کاتبش «محمد بن عبداللطیف عقاقیری»، به اسم «نسخه عقاقیری» می‌شناسند. این نسخه خطی مجموعه‌ای کامل و کم‌نظیر از اشعار سعدی است که شاید در کمتر جایی بتوان نظیر آن را پیدا کرد. عقاقیری هم‌شهری سعدی و ساکن شیراز بوده و این نسخه را 70 سال بعد از درگذشت سعدی نوشته‌است. اما عقاقیری کیست و چه کاره بوده؟ آیا نسخه خطی دیگری با خط وی در دست داریم؟ آیا عقاقیری «کلیات سعدی» را از روی نمونه درست و کاملی نسخه‌برداری کرده؟ در این ویدئوی کوتاه که به مناسبت روز بزرگداشت سعدی تهیه شده‌است، سعی کرده‌ایم به این پرسش‌ها پاسخ دهیم. مدت این ویدئو، حدود پنج دقیقه است؛ اگر ما را همراهی کنید، ضرر نخواهید کرد. 🔆☀️ @Tarikhdun1

⭕️ توجه: این عکس حرم حضرت ابوالفضل نیست! ◀️ طی چند روز گذشته و به ویژه در شبکه‌های اجتماعی، تصویری که ملاحظه می‌کنید به عنوان قدیمی‌ترین تصویر حرم حضرت عباس بن علی(ع)، پخش می‌شود و مورد توجه قرار می‌گیرد؛ غافل از این‌که دلایلی برای نپذیرفتن این مسئله وجود دارد. اولاً، بر فراز گنبد بلندگو نصب شده‌است که نشان می‌دهد قدمت این تصویر، نهایتاً 70 سال است و ما پیش از این تاریخ نیز، تصویر متعددی از حرم قمر بنی‌هاشم(ع) در اختیار داریم؛ به ویژه از دوره تسلط عثمانی‌ها بر عراق. ثانیاً تصویر ارائه شده، در برخی منابع قدیمی، با عنوان مکان خیمه‌گاه در کربلا معرفی شده‌است. بنابراین، به نظر می‌رسد آن‌چه در فضای مجازی با این عنوان شهرت یافته است، حرم مطهر سقای دشت کربلا نیست و به احتمال زیاد باید آن را مکانی بدانیم که امروزه در کربلای معلی، به خیمه‌گاه مشهور است. تاریخدون؛ تاریخ برای همه ⭕️🔆🔅 @Tarikhdun

⭕️ آهنگ نوحه ممد نبودی ببینی، قبل انقلاب ساخته شد! ◀️ رونویسی فخری و کویتی پور از روی یک مداحی 50 ساله ✍️ 50 سال قبل کردی زاده، مشهور به بخشو، مداح آبادانی، نوحه ای با آهنگ ویژه ای ساخت؛ آه و واویلا کو اکبر من، عنوان این نوحه بود. سالها بعد و پس از پیروزی انقلاب ایران، در دوران جنگ تحمیلی، فخری و کویتی پور با استفاده از این لحن، نوحه های ماندگاری را ساختند که «ممد نبودی ببینی» یکی از آنهاست. تاریخدون؛ تاریخ برای همه ⭕️🔆🔅 @Tarikhdun

⭕️ اندر احوالات قبله عالم - قسمت اول ✍️ امان از دست تفنگ‌ساز پدرسوخته! دوشنبه/ 24 محرم 1306*: صبح رفتم صاحبقرانیه. درد دست و پا و کسالت باقی است. احوال خوش نداشتم. ناهار را آنجا خوردم. نایب‌السلطنه هم که دیدم، او هم هنوز ضعف دارد. طولوزان هم بود. احوالات خودم را به او گفتم. حکیم‌الممالک بود. ملیجک و پیشخدمت‌ها بودند. عصری قضیه تفنگ‌ساز پدرسوخته که اقبال‌السلطنه تازه طرح آن را ریخته بود و برایش فشنگ فلزی هم درست کرده بود که مثلاً به آسانی بیرون بیاید، [پیش آمد.] اکبرخان را گفتم برو پایین توی باغ، تفنگ را به صحرا، به فلان سنگ بینداز. رفت دو تیر انداخت. تیر سِیُّمی یک‌باره صدای اکبری آمد که آخ[!] بغل تفنگ ترکیده، باروت به چشم اکبری خورده، تمام مژه‌ها را سوزانیده بود و زیر چشم سرخ و سوخته. خدا رحم کرده بود که به تخم چشم نرسیده بود. تفنگ‌ها را دادم نایب برد پیش نایب السلطنه که بیندازند دور. *8 مهرماه سال 1267 📄 روزنامه خاطرات ناصرالدین‌شاه؛ تصحیح و ویرایش: دکتر عبدالحسین نوایی و دکتر الهام ملک‌زاده؛ سازمان اسناد کتابخانه ملی؛ 1390؛ ص 50 تاریخدون؛ تاریخ برای همه ⭕️🔆🔅 @Tarikhdun

⭕️ سال 1196 خورشیدی ◀️ تصویری منحصر به فرد از پدربزرگ کمال الملک محمد غفاری، مشهور به کمال‌الملک، وابسته به خاندان بزرگ و اصیل غفاری و اصالتاً از اهالی کاشان بود. عموی کمال‌الملک، ابوالحسن‌خان غفاری، مشهور به صنیع‌الملک و «رافائل ایران»، از نقاشان بنام و چیره‌دست دوره قاجار محسوب می‌شد که تابلوی وی از میرزا تقی‌خان امیرکبیر، شهرت خاصی دارد. با این حال، شهرت خاندان غفاری فقط به داشتن دو هنرمند نقاش و نام‌آور نیست. پدربزرگ کمال‌الملک، قاضی معزالدین محمد غفاری، حاکم کاشان در دوره زندیه بود و درباره خصال نیکو و آبادگری وی، حکایت‌های فراوانی نقل شده‌است. در تصویر فوق نگاره‌ای را از معزالدین محمد غفاری که در سال 1196 خورشیدی توسط ابوالحسن‌خان غفاری کشیده شده‌است، می‌بینید. به هر حال، دیدن تصویر بابابزرگ کمال‌الملک، خالی از لطف نیست! تاریخدون؛ تاریخ برای همه ⭕️🔆🔅 @Tarikhdun

⭕️بانوانی با گردنهای دراز ◀️اوایل قرن بیستم، تایلند ✍️ یکی از جنایتهای غیر قابل بخشش در حق بانوان تایلندی و بخشی از زنان جنوب شرقی آسیا، اجبار آنها به استفاده از حلقه برای دراز کردن گردن بود؛ رویکردی که در برخی قبایل آفریقایی هم وجود دارد. عوارض این اقدام و زجری که این زنان کشیدند، یکی از صفحات سیاه تاریخ بشری است. این کار فقط به بهانه زیبا کردن دختران، از سنین کم آغاز می شد و هر که حلقه بیشتری به گردن داشت، لابد زیباتر بود. نظیر همین رفتار درباره زنان، در چین و در قالب کفش های چوبی برای دختران خردسال وجود داشت. ظاهراً امروزه، هنوز چنین رویکردی در میان تایلندی های سنتی رواج دارد. تاریخدون؛ تاریخ برای همه ⭕️🔆🔅 @Tarikhdun