انجمن‌حقوق‌شناسی

🔹 هم‌اکنون امکان تماشای نسخه کامل گفتگو با دکتر شهلا معظمی، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در کانال یوتیوب مجموعه شرح حق (تاریخ شفاهی حقوق ایران). بخش اول بخش دوم بخش سوم کانال یوتیوب شرح حق @lawandart99 @iranianlls

در پی انتشار کلیپ دو دقیقه‌ای از سخنرانی استاد گرانقدر و برجسته حقوق کیفری ایران، جناب آقای دکتر حسین آقایی‌نیا، برخی نقدها و استدلال‌های حقوقی از سوی مخاطبان، پیرامون نظر ارائه شده استاد مطرح و ارسال شد. در این پست، نقد ارسال شده توسط استاد گرامی جناب آقای دکتر حسن پوربافرانی، عضو محترم هیأت علمی دانشگاه اصفهان، عیناً و بدون دخل و تصرف، منتشر می‌شود. پیش از پرداختن به این نقد، توجه به سه نکته ضرورت دارد: ۱. کلیپ دو دقیقه‌ای منتشر شده، بخشی از سخنرانی ۲ ساعته استاد دکتر حسین آقایی‌نیا با موضوع «تعامل فرآیند کیفری با عدالت کیفری» به تاریخ دیماه سال ۱۳۹۰ است. ۲. عنوان «رابطه میان تفسیر به نفع متهم و فرهنگ» از محتوای این کلیپ دو دقیقه‌ای و صرفاً برای همین کلیپ برداشت شده است و همانطور که ذکر شد، سخنرانی ایشان عنوان دیگری داشته است. ۳. مطالب منتشر شده در صفحات مجازی موسسه مطالعاتی بشیریه، لزوماً بیانگر مواضع موسسه نیست و سعی بر آن است تا فرصتی برای تبادل اندیشه فراهم شود. 🖋️نقد دکتر پوربافرانی: «نقدهایی بر فایل تصویری استاد آقایی‌نیا با عنوان "رابطه میان تفسیر به نفع متهم و فرهنگ" پیرو مباحثی درباره سخنان استاد آقایی‌نیا در گروهی حقوقی و پیشنهاد همکار فاضل و گرانقدرم دکتر بشیریه عزیز و ضمن ادای احترام به استاد آقایی‌نیا، مطالب ذیل را به عنوان ایرادهای وارده بر فایل سخنرانی ایشان مطرح می‌کنم. بدیهی است این نقد فقط مربوط به مطالب فایل است و شخصیت استاد آقائی‌نیا و حتی منش و رفتار ایشان همواره محترم است. اما ایرادها: ۱. جناب استاد در فرضیه خود یعنی؛ "عدم جواز تفسیر به نفع متهم به جهت مشکلات بغرنج فرهنگی"، وجود این مشکلات را مفروض گرفته‌اند! این مشکلات در چه تحقیق یا پژوهشی ثابت شده است؟ ۲. به فرض اثبات، آیا این مشکلات فقط در حوزه تخلفات رانندگی (بخش بسیار ناچیز از حوزه حقوق کیفری و عمدتا جرایم غیرعمدی) مدنظر استاد است یا همانگونه که از عنوان سخنرانی برمی‌آید، همه حوزه‌های حقوق کیفری اعم از جرائم علیه مالکیت، امنیت، اشخاص و... مدنظر است؟ و در این صورت ذکر شاهد مثال تنها از حوزه تخلفات رانندگی، نوعی استقرای ناقص (و خلاف منطق استدلال) نیست؟ ۳. به فرض اثبات، این مشکلات تنها دامنگیر شهروندان است یا شامل مدیران و سیاست‌های جنايي تقنینی، قضایی و اجرائی از جمله در حوزه خودرو، جاده‌ها (که شاهد مثال ایشان است)، تورم کیفری، جرم‌انگاری‌های فاقد مبنای منطقی، مجازات‌محوری، امنیت‌گرایی و غیره هم می‌شود؟ ۴. باز در فرضیه ایشان ارتباط بین سنگینی مجازات و بازدارندگی آن مفروض گرفته شده است در حالی که چنین نیست و عکس آن صادق است. نمونه‌ها و قرائن و آمارها در این خصوص کم نیست. ر.ک. کتاب وزین تکرار جرم دکتر غلامی. ۵. منظور از عدم جواز تفسیر به نفع متهم، به جهت مشکلات فرهنگی، عدم جواز اعمال اصول دیگر تفسیری چون "تفسیر مضیق" و "منع توسل به قیاس" هم هست یا خیر؟ ۶. اگر پاسخ سوال بالا از نظر استاد مثبت باشد که ظاهرا چنین می‌نماید، نتیجه طبیعی آن نقض اصل بنیادین قانونی بودن جرم و نقض سخن مطلق، بدون استثنا (عکس آنچه در قانون آمده) و متواتر پیامبر (ص) مبنی بر: "ادروا الحدود بالشبهات"، است. آیا این نقض را می‌پذیرند یا راهکاری برای عدم نقض آن دارند؟ ۷. باز به فرض اثبات این مشکلات، آیا این مشکلات، خاص ایران است و اگر خاص ایران نیست چرا اندیشمندان آن کشورها شبیه نظریه استاد را پیشنهاد نکرده‌اند و در سیاست جنايي قضایی آنها اعمال نشده است. ۸. باز به فرض اثبات این مشکلات، آیا با توسل به "تفسیر به ضرر متهم"، آنها رفع می‌شود؟ یا برای رفع آنها کار فرهنگی لازم است؟ ۹. آیا این فرضیه برای یک نظام متورم کیفری با وجود جرم‌انگاری‌های بی‌مبنا و مصنوعی و قضات بعضا مجازا‌ت‌محور، به مثابه هدیه شمشیر به مجازات‌محوران (هرچند اندک) برای استفاده علیه شهروندان مجرم (ولی دارای حقوق و کرامت انسانی) نیست و به انسان محوری مدنظر آموزه‌های فقهی و مورد استقبال نظام‌های حقوقی انسان‌محور لطمه نمی‌زند؟ ۱۰. در حوزه تخلفات رانندگی بهتر نیست به جای تشویق به اعمال سیاست جنایی قضایی سخت‌گیرانه، به تحلیل جرم‌شناختی قضیه پرداخته و به جای نهیب زدن بر مجرمی که احیانا خودش هم تحت سیطره عوامل جرم‌زای دیگر (مانند اتومبیل فاقد کیفیت و جاده خراب) است و یا متزلزل کردن قواعد عقلی و شرعی منطق حقوق کیفری، برطرف کردن عوامل جرم را از خودروسازان و نهادهای حکومتی مسئول دیگر نظیر وزارت راه، وزارت صمت، مجلس و غیره بخواهیم؟» ___ #موسسه_مطالعاتی_بشیریه @bashiriyehins

دادرسی در حکومت‌های استبدادی: نمونۀ شوروی، برگرفته از مستند: مجمع‌الجزایر گولاگ (دربارۀ کتابی از آلکساندر سولژنیتسین پیرامون اردوگاه‌ها کار اجباری دوران شوروی). * از فرمان نقل‌شده می‌توان دریافت که هدف از تشکیل محاکم در ممالک استبدادی نابودکردن کسانی است که بالفعل یا بالقوه حکومت مستقر را به خطر می‌اندازند؛ در نتیجه، در این نظام‌ها، برای مجازات یک‌نفر، گناهکار بودن یا بی‌گناهی او اهمیت چندانی ندارد و تنها مخالفت یا خطر او برای حکومت کفایت می‌کند. @iranianlls

انتخابات از منظری دیگر از: دکتر فربد فدائی -روانپزشک روزنامه اطلاعات شنبه ۱۹خرداد ۱۴۰۳، صفحه ۳  "جز به خردمند مفرما عمل/ گرچه عمل کار خردمند نیست" (سعدی) سعدی به اصطلاح امروز، ما را با یک پارادوکس یا تناقض‌نما مواجه می‌‌کند: امور دیوانی باید بر عهده افراد خردمند باشد و در عین حال، از مصادیق خرمندی، پرهیز از مشاغل دیوانی است. اما خردمند کیست؟ کسی است که نشانه‌های اختلال در کارکردهای روانی را نداشته باشد. این کارکردها متعدد و متنوع هستند، از جمله احساس، ادراک، اندیشه، شناخت، عاطفه، هوش، بصیرت و قضاوت، دیگر آنکه خود را بشناسد و خویشتن را چنانکه هست ببیند، نه بالاتر و نه پایین‌تر. چه آنانکه احساس مهتری دارند و از موضع بالا دیگران را می‌بینند و چه آنکس که احساس کهتری دارد و خویشتن را پایین‌تر از آنچه هست می‌بیند، مشکلات عدیده برای خود و دیگران پدید می‌آورند. فرد خردمند با دیگران روابط دوستانه دارد و نسبت به همه موجودات زنده و محیط زیست، با مهربانی رفتار می‌کند و سرانجام آنکه، توانایی‌های خود را در جهت هدف‌های انسانی و الهی به کار می‌برد. فرد خردمند بر مبنای واقعیت و اصل علیت می‌اندیشد و مراقب است که مبادا به دام سازوکارهای دفاعی روانی، که روش‌هایی ناخودآگاه برای کاستن از اضطراب به وسیله فرار از واقعیت هستند، نیفتد. از جمله سازوکارهای دفاعی روانی «انکار» است، برای نمونه، کارگزاری ممکن است بگوید گرچه مشکلاتی در زمینه بیکاری و اعتیاد داریم، لیکن کشورهای دیگری نیز هستند که وضعی بدتر از ما دارند در نتیجه جای نگرانی نیست!» گاهی نیز کارگزاری عدم پیشرفت در امور مربوط به خود را که ناشی از کم‌کاری و یا عدم تسلط او بر موضوع است، به توطئه دشمنان منسوب می‌کند که این «دلیل تراشی» است، یعنی آوردن یک دلیل راحت که اضطراب او را رفع می‌کند، به عوض دلیل واقعی، اما مستلزم دشواری برای رفع آن. توجه به سازوکار دفاعی «جبران» نیز در سیاست پیشگان مهم است. جبران، کوششی ناخودآگاه در قبال احساس کهتری و ناشایستگی است . افرادی که احساس حقارت دارند، با خودنمایی برای جبران این احساس می‌کوشند .افراد کوتاه‌قد ممکن است با تکبر و تفرعن و توسل به زر و زور درصدد جبران آن برآیند. گفته می‌شود که اگر قد ناپلئون بناپارت چندین سانتیمتر بلندتر بود، وی مرتکب آن همه خونریزی و به اصطلاح فتوحات برای امپراتور فرانسه‌شدن، نمی‌شد. سازوکار دفاعی دیگری که در سیاست پیشگان نیاز به بررسی دارد، «دو نیمه‌سازی» است در این وضعیت، فرد به عوض اینکه به خود زحمت تعامل با دیگران و شناختن آنان را بدهد، کار را ساده می‌کند و می‌گوید، هر آنکس که شبیه من باشد و همان حرف مرا بزند خوب است، و هرکه مانند من نباشد بداست». از مصداق‌های این وضعیت در ورزش، هواداران تیم‌های فوتبال هستند که تیم خود را واجد همه خوبی‌ها می‌دانند و با خشم و نفرت نسبت به تیم رقیب رفتار می‌کنند. سیاستمدارانی که جهان را به صورت قطبی می‌بینند، راه را بر تعاملی و گفتگو و مدارا می‌بندند و جهان را به میدان جنگ بدل می‌کنند. گاه مدیران اجرایی و رجال سیاسی در دام «خیالبافی» می‌افتند و در ذهن خویشتن کشوری می‌آفرینند که گویی بهشت روی زمین است و اگر کسی چنین نگوید یا انتقادی کند، او را به عنوان فردی ضد اجتماعی تلقی می‌کنند. نمونه آن اتحاد شوروی سابق است که حاکمان آن گمان می‌داشتند جامعه‌ای آرمانی را محقق کرده‌اند و در نتیجه افراد ناراضی و منتقد را به‌عنوان بیمار روانی و شخصیت ضد اجتماعی به آسایشگاه‌هایی در سیبری تبعید می‌کردند. در خیالبافی، فرد دنیا را آن‌سان که می‌خواهد می‌بیند، و نه آن‌سان که هست. گاه اشتیاق فراوان برای ورود به عالم سیاست و پیشرفت در آن، چه در زمان‌های قدیم و چه در عصر جاری می‌تواند از تمایل به برتری‌جویی نسبت به دیگران حکایت کند. وقتی که تمایل فرد برای سلطه بر دیگران به صورت مستقیم آن مورد پذیرش جامعه قرار نمی‌گیرد، او ممکن است به این رقابت‌جویی و سلطه‌طلبی خویش، شکلی جامعه‌پسند بدهد. این شکل گاهی به صورت قهرمانی در ورزش و زدن گل‌های بیشتر در فوتبال درمی‌آید و گاهی به شکل ورود به سیاست و رسیدن به مقام‌های بالا. وجود هواداران به او احساس قدرت می‌دهد و البته هواداران هم با همانندسازی با سیاست پیشگان برتری‌طلب، احساس قدرت می‌کنند. شناخت عموم مردم از سیاستمداران و آگاهی خود آنان از انگیزه‌های آشکار و پنهان خویش برای ورود به عالم سیاست، جهان را جای بهتری برای زندگی خواهد کرد. @iranianlls

🧧تهمورث بشیریه: مستغنی بود و هیچ حق‌الوکاله‌ای نمی‌توانست او را بفریبد. سفره کرمش، کم یا زیاد، همیشه گسترده بود و هم دوستان و هم آنان که دوستش نمی‌داشتند بر آن سفره دعوت بودند. یادم هست در مراسم نکوداشتش تاکید زیادی کرد که مبادا کسی که به او جسارت‌های زیادی کرده بود، قدر نبیند. 🧧علیرضا آذربایجانی: شخصیت کاریزماتیک، ابهت تلفیق‌شده با مهربانی و تواضع، شجاعت، آزادی‌خواهی و دغدعه‌مندی اجتماعی و اینکه همچو فرهاد، کوه‌کنی پیشه او بود و از او آنچنان شخصیتی ساخت که باید گفت: بهمن کشاورز، بهمن کشاورز بود و بس. 🧧هما داودی: صفات بارز تقوی، پرهیزگاری، صداقت و نیک‌رفتاری، آشنایی با ادبیات و حقوق قدیم و جدید، فن بیان و قلم شیوا، از او یک شخصیت کاریزماتیک، انسان نمونه و حقوقدان برجسته ساخته بود. 📮 سیاست‌نامه 30 را از طریق صفحه اینستاگرام هم‌میهن و یا پیام به تلگرام 09336554529 پیش خرید و با پست پیشتاز رایگان دریافت کنید. @goftemaann🦉

در تحلیل نظام قضایی ایران کلام اسـتـاد دکتر عـلــی آزمــایــش 📚📚📚 #موسسه_مطالعاتی_بشیریه @bashiriyehins

اجرای دیگری از همین بیت در همان اجرای خصوصی. #حقوق_و_هنر #شعر_و_حقوق @iranianlls @lawandart99

نقشی بر آب می‌زنم از گریه حالیا تا کی شود قرینِ حقیقتْ مجازِ من شعر: حافظ   موسیقی: اجرای خصوصی اشکِ غماز با آواز محمدرضا شجریان و ساز مجید درخشانی. #حقوق_و_هنر #شعر_و_حقوق @iranianlls @lawandart99

🔹 هم‌اکنون امکان تماشای نسخه کامل گفتگو با دکتر حسین مهرپور، استاد دانشکده حقوق دانشگاه شهیدبهشتی در کانال یوتیوب مجموعه شرح حق (تاریخ شفاهی حقوق ایران). بخش اول بخش دوم بخش سوم بخش چهارم بخش پنجم بخش ششم کانال یوتیوب شرح حق @lawandart99 @iranianlls