کتابخانه همراه

⚡️«به گمان من اگر بخواهیم ریشه چرایی پیروزی جریان مذهبی در ایران را بشناسیم، در وهله نخست باید به نگاه استراتژیکی توجه کنیم که شاه داشت و به گمان من نگاه نادرستی بود و تالی آن نگاه نیز این بود که در واقع زمین بازی بسیار ناهمواری درست شده بود و مذهبیان آزاد بودند همه حرف‌هایشان را تقریبا بزنند به غیر از اینکه به خود شاه فحش بدهند. می‌توانستند در پانزده شعبان تمام شهر را چراغانی کنند و بنویسند «تنها سلطان جهان امام زمان است». یک نفر در آن دزمان نیامد بگوید که پشت این شعار یک تئوری سیاسی بسیار مهم نهفته است و آن اینکه شاه مشروعیت ندارد. پشت این حرف ولایت فقیه است... در آن زمان همه ما که به خیابان‌ها می‌رفتیم خوشمان می‌آمد که به شاه متلک می‌گویند. خوشمان می‌آمد که یک کسی دارد نیش می‌زند؛ ولی اینکه پشت این نیش چه چیزی نهفته است، نه روشنفکرها در فکر نقدش بودند و نه اجازه داشتند. نقد مذهب در دوران پهلوی ممنوع بود و کتاب‌های صادق هدایت که در نقد مذهب نوشته شده بود ممنوع بود. 📗«درباره تجدد، سیاست، فرهنگ»- عباس میلانی، صص123-122. @ketaabkhane_hamrah

⚡️«به گمان من اگر بخواهیم ریشه چرایی پیروزی جریان مذهبی در ایران را بشناسیم، در وهله نخست باید به نگاه استراتژیکی توجه کنیم که شاه داشت و به گمان من نگاه نادرستی بود و تالی آن نگاه نیز این بود که در واقع زمین بازی بسیار ناهمواری درست شده بود و مذهبیان آزاد بودند همه حرف‌هایشان را تقریبا بزنند به غیر از اینکه به خود شاه فحش بدهند. می‌توانستند در پانزده شعبان تمام شهر را چراغانی کنند و بنویسند «تنها سلطان جهان امام زمان است». یک نفر در آن دزمان نیامد بگوید که پشت این شعار یک تئوری سیاسی بسیار مهم نهفته است و آن اینکه شاه مشروعیت ندارد. پشت این حرف ولایت فقیه است... در آن زمان همه ما که به خیابان‌ها می‌رفتیم خوشمان می‌آمد که به شاه متلک می‌گویند. خوشمان می‌آمد که یک کسی دارد نیش می‌زند؛ ولی اینکه پشت این نیش چه چیزی نهفته است، نه روشنفکرها در فکر نقدش بودند و نه اجازه داشتند. نقد مذهب در دوران پهلوی ممنوع بود و کتاب‌های صادق هدایت که در نقد مذهب نوشته شده بود ممنوع بود. 📗«درباره تجدد، سیاست، فرهنگ»- عباس میلانی، صص123-122. @ketaabkhane_hamrah

0

⚡️شکست تحصیلکردگان غرب چگونه انقلابی شدند؟ مقدمه حجم مهاجرت دانشجویان ایرانی به ایالات متحده، نشانه‌ای از تبادل فرهنگی بی‌نظیر در تاریخ روابط امریکا با دنیاست. جمعیت دانشجویان ایرانی مقیم امریکا از 500 تن در 1950 به پنجاه هزار نفر در دهه 1970 رسید که تا وقوع انقلاب ایران بزرگترین جمعیت دانشجویان خارجی در امریکا بود. ص15. ایران آموزش و جهان مدرن آموزش بین‌المللی نقطه عطف رویارویی مدرن ایران و خاورمیانه با غرب بود. فرهنگ ایران همیشه بر آموزش تأکید داشته و این نکته در متون مختلف از کتاب‌های زرتشتیان گرفته تا اشعار سعدی به چشم می‌خورد. ما در حالی که نظام دنیای مدرن در قرن نوزدهم و بیستم شکل گرفت، دو تحول اساسی ارتباط آموزشی بین ایران و غرب را تسریع کرد. اول اینکه پروژه ساخت هویت ملی در ایران که در قرن نوزدهم آغاز شده بود، به افسران نظامی و کارمندان دولت نیاز داشت تا مدافع قدرت کشور باشند و اصلاحات ملی را انجام دهند. چیزی که به عنوان پاسخی دفاعی در برابر امپریالیسم اروپا آغاز شده بود تا دهه ۱۹۷۰ که ایران هم پیمان نفت خیز آمریکا، توانست توسعه خود را رقم بزند ادامه یافت. دوم اینکه اروپایی‌ها و امریکایی‌ها آموزش را ابزاری برای تغییر ایران مطابق تصویر پست مدرن خود می‌دانستند. پیش از جنگ جهانی دوم مبلغان پروتستان نماد جنگ نرم آمریکا و ابزار منتخب آنها برای معرفی ایده‌های جدید به ایران بودند. صص17-16. ارتباط ایران با دنیا در زمینه آموزش در دوره پهلوی (۷۹-۱۹۲۵) به شدت افزایش یافت. رضاخان فرمانده سابق قوای قزاق، پس از سرنگون کردن آخرین شاه قاجار لقب رضا پهلوی را برای خود برگزید که این نام را در متون فارسی پیش از اسلام یافته بود. او با کوتاه کردن دست روحانیون و علما از مدارس و دادگاه‌ها اقتدار دولت را افزایش داد، عملی که عزم او را برای استفاده از آموزش سکولار و سبک اروپایی نشان می‌داد. او در سال . ۱۹۲۸ قانونی را تصویب کرد که طبق آن ۶۴۰ دانشجو با هزینه دولت به اروپا اعزام می‌شدند و در سال ۱۹۳۴ (۱۳۱۳ش) دانشگاه تهران را افتتاح کرد که به سبک آموزش فرانسوی عمل می‌کرد و هنوز هم اولین و معتبرترین دانشگاه آموزش عالی در ایران است هنگامی که درهای دانشگاه تهران باز شدند. فقط شانزده نفر از 1175 دانشجوی ایرانی در ایالات متحده امریکا سکونت داشتند. در واقع از اواسط قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم، تنها 130 ایرانی به امریکا رفتند. از زمان جنگ سرد به بعد بود که موج دانشجویان ایرانی از اروپا به سمت امریکا روانه شد. ص20-19. از نظر متخصصان امریکایی، جذب دانشجوی از بخش‌های مختلف دنیا به امریکا، یکی از مهم‌ترین استراتژی‌های جنگ سرد بود . مقامات امریکایی نگران بودندبا ظهور کمونیسم و عقب راندن فاشیسم‌، جماهیر شوروی در حوزه آموزش بر امریکا غلبه کند. جرج کنان معمار سیاست مهار شوروی در تلگرام طویل خود در فوریه 1946 هشدار داد که اتحاد جماهیر شوروی قصد دارد به سازمان‌های بین‌المللی جوانان نفوذ کند. ص22. ملی گرایان لیبرال که از انقلاب مشروطه و جبهه ملی مصدق الهام می‌گرفتند، جنبش دانشجویان ایرانی را در دهه 1950 و اوایل دهه 1960 رهبری می‌کردند. نیمه دوم آن دهه شاهد شکل‌گیری اتحادیه کمونیست‌های ایران به عنوان قدرتمندترین حزب دانشجویان خارج از کشور بود. در دهه 1970 که حکومت شاه دیگر در آستانه سقوط قرار داشت، دو اندیشه نو، اسلام‌گرایی و حقوق بشر جهانی میان دانشجویان آن دوره رخنه کرد. مخالفان شاه تحت تأثیر مشروطیت، ملی‌گرایی لیبرال، شاخه‌های مارکسیسم-لنینیسم، اسلام‌گرایی و حقوق بشر قرار گرفته بودند، اما هدفی واحد داشتند. ص31. تنش اصلی در روابط بین دو دولت ناشی از تفاوت بین حمایت امریکا از برنامه مدرسن‌سازی شاه و درخواست ایرانیان و امریکایی‌ها برای دستیابی به حقوق بشر در ایران بود. ص32.

ورود کمک‌های نظامی و برنامه اصل چهار به ایران «هری ترومن که هنوز دسیسه‌های سال 1946 شوروی را به خاطر داشت و می‌دانست بیشتر روستاهای ایران را فقر برداشته، خلیج فارس را میدان نبرد جنگ سرد می‌دید. با اینکه ارتش ایران به هیچ وجه نمی‌توانست جلوی حملات شوروی را بگیرد، ترومن با بی‌میلی روابط امنیتی خود با ایران را آغاز کرد که طبق آن برنامه دولت پهلوی تقویت و در نهایت ایران تبدیل به منطقه قدرت می‌شد. ترومن به منظور افزایش کیفیت زندگی ایرانیان و کاهش جذابیت‌های مدل توسعه کمونیستی، اولین برنامه کمک اقتصادی دولتی ایالات متحده را برای کشوری خارج از اروپا آغاز کرد. برنامه اصل چهار. برنامه‌های حمایتی نظامی و فناوری به آموزش نیاز داشتند و در نتیجه دولت امریکا برای اولین بار آموزش بین‌المللی را بخشی از استراتژی خود در ایران در نظر گرفت.» ص44. «ابتکارهای برنامه اصل چهار در ایران، به آموزش، عمران روستایی و بهداشت عمومی رسیدگی کرد. برخی از دانش آموختگان ایرانیِ دانشگاه‌های امریکایی، در اصفهانک مشغول اجرای برنامه شدند. مقامات برنامه اصل چهار به یک ایرانی که در یکی از دانشگاه‌های کشاورزی امریکا عمران خوانده بود، مسئولیت تبدیل یکی از ساختمان‌های قدیمی به اولین مدرسه روستا را واگذار کردند. او یک چاه آب شیرین حفر کرد، برای کلاس‌ها میز و نیمکت خرید و مهارت‌های خود را به کار گرفت تا دانش‌آموزان محیط آموزشی سالمی داشته باشند. یکی دیگر از اعضای ایرانی اصفهانک که در امریکا باغبانی خوانده بود، پروژه باغ مدرسه را بر عهده گرفت و دانش‌آموزان را با روش‌های نوین کشاورزی آشنا کرد. آموزه‌های امریکایی در حوزه بهداشت عمومی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. حوزه‌ای که مددکاران امریکایی آن را مهم‌ترین مانع توسعه اجتماعی و اقتصادی می‌دانستند.» ص49-48. 📗« شکست؛ تحصیلکردگان غرب چگونه انقلابی شدند؟»- متو کی. شانن خلاصه‌نویسی و برداشت از: نوید موسوی @ketaabkhane_hamrah

⚡️گارسونی که سفارش‌ها را در رستورانی در تل آویو می‌گیرد!... @ketaabkhane_hamrah

⚡️ناتوانی نویسنده در برابر متن بلانشو در پاسخ به پرسش «نویسنده چه کار می‌تواند بکند؟» نویسنده را اربابی معرفی می‌کند که در نبرد برای تحقق آزادی و فرار از بردگی خود، با نفی هر آنچه هست و اعطای آزادی بی‌واسطه به خود، اثر را همچون برده هگلی به کار و ادامه حیات خود در تاریخ وا می‌دارد، اما او در واقع خود را می‌فریبد، زیرا اثر به واسطه فعالیت و پویایی که در کنش خواندن هست، به موجودی خود آیین و مستقل از نویسنده بدل می‌شود و نویسنده در مقام ارباب با ناتوانی از نفی در نهایت پس از تولید هر کتاب با شکست خود در نبرد برای آزادی مواجه می‌شود: «نویسنده در زنجیر است، بردگی به او فشار می‌آورد، اما او با نوشتن دقایقی را می‌یابد و همین امر او را آزاد می‌کند تا جهانی بدون برده، بیافریند، جهانی که در آن برده به ارباب بدل می‌شود و قانونی نو ایجاد می‌کند؛ از این رو انسان در زنجیر با نوشتن آزادی را به صورت بی‌واسطه برای خود و برای جهان می‌کند؛ او هر چه را که [خود] هست نفی می‌کند تا هر آنچه خود نیست بشود. به این معنا کارش کنشی عظیم و حیرت‌آور است؛ بزرگترین و مهم‌ترین کاری که می‌تواند وجود داشته باشد. اما بیایید از فاصله نزدیکتری به او نگاه کنیم. از آنجا که نویسنده بی‌واسطه آزادی‌ای را که ندارد به خود می‌دهد، او وضعیت‌های واقعی آزادسازی خود را نادیده می‌گیرد امر واقعی‌ای را که باید بسازد نادیده می‌گیرد تا ایده انتزاعی آزادی محقق شود نفیش کلی است و فقط وضعیت انسان محصور شده را نفی نمی‌کند، بلکه ورای زمانی که باید در دیوار شکاف‌هایی باز کند می‌گذرد نفی زمان و نفي حدود را نفی می‌کند برای همین است که دست آخر این نفی هیچ چیز را نفی نمی‌کند و اثری که نفی در آن محقق می‌شود [نه تنها] خود کنشی واقعاً منفی، ویرانگر و تغییر دهنده نیست بلکه بیشتر ناتوانی برای نفی کردن را محقق می‌سازد. [ایده] وساطت کردن در جهان را رد می‌کند و آزادی‌ای را متحول می‌کند که باید در اشیا عینیت یابد؛ بر اساس راه های زمان به سوی امر ایدئالی ورای زمان که پوچ و دست نیافتنی است.» 📘«عقل ساده»- موریس بلانشو، ص22-21. @ketaabkhane_hamrah