Мо "Дӯстонем"

Бо қадами об ҳоло ин мавзеъ низ ба гулистон мубаддал гашта, биҳишти ҳақи-қиро мемонад ва кунун аксари дарахтонаш борвар гашта, комҳоро ширин месозанд. – Агар меҳнат кунӣ, ҳаргиз хор намешавӣ. Баръакс, дар чашми ҷамъият мӯътабар мегардӣ, – мегӯяд Чилкаши Боғбон ва кафҳои оҳанвор сахтшудаи худро ба ҳам совида, аз таҳти дил Худовандро сипосгузорӣ мекунад. Шукр мегӯяд, ки танбалӣ барин «бемории» бадро ба ӯ ва фарзандону наберагони дӯстрӯяш бегона гардондааст. Чилкаши боғбон хуб медонад, ки аз фарди нек боғ ба ёдгор бимонад, аз одами бад доғе дар дилҳо хоҳад монд. Аз ин ҷост, ки ба фарзандону наберагони худ тариқи ҳалоли нон ёфтанро омӯзонда, ҳар кадоми онҳоро ба меҳнат кардан водор месозад. Шариф ХАЛИЛ, хабарнигори «Овози тоҷик» дар вилояти Қашқадарё.

Аввал дар асоси пудрати оилавӣ фаъолият нишон дода, минбаъд заминҳои ободкардаашро ба хоҷагии фермерӣ мубаддал сохт. Инак 38 сол аст, ки ин боғи обод оилаи ӯро хӯрондаву мепӯшонад. Аз баракоташ 9 нафар фарзандро ба ҳаёти мустақил гуселонд. Писаронаш Рофиқу Руслан дар корҳои хоҷагидорӣ ёвари падар ҳастанд. Аз ӯ асрори боғдориро омӯхтаву ҳоло корҳоро мустақил ӯҳда мекунанд. Рофиқ маълумоти олӣ ҳам дорад ва дар мактаби рақами 47-уми деҳаи Дуоб ҷонишини директор. Руслан мактабро хатм карда, ният дорад дар ягон мактаби олӣ таълим гирад. Дар баробари ин кенҷаписар асрори гӯштингирию чавандозиро аз падар омӯхта, бо «Осмон» ном аспи худ дар сабқати бузкашиҳо ширкат меварзад. Аммо набераҳои дӯстрӯ Бурҳону Ботир ва Даврону Олим мудом дастёри бобои худ буда, ба корҳои боғдории ӯ кумак мерасонанд. Қурбонназар номи бариловаро дар майдонҳои мусобиқа ёфтааст. Бобои шодравонаш Мулло Норқобил ба ӯ асрори гӯштингириро омӯхтаву як чилеро ёд дода буд, ки касе хабар надошт. Вай набераи тамриндидаи худро дар аксари давраҳо ҳамроҳӣ мекард ва дар ҳошияи майдон истода, бо ҳар гуна маслиҳат ва нидоҳо рӯҳбаланд месохт. Дар набарди навбатӣ ҳарифи Қурбонназар нерумандтар буд. Бобои Норқобил ҳар замон садо андохта, набераи худро ба ҳушёрӣ мехонд ва мегуфт, ки «ба чили худат каш!» Қурбонназар он ҳарифи нисбатан бақувватро бо чили аз бобояш андӯхта мағлуб сохт. Дар қиболи ин чили ноёб паҳлавонони гӯштингир ночор мемонданд ва то ҳанӯз асрори онро ба ҷуз аз Қурбонназар касе намедонад. Ин тавр, паҳлавони ҷавон дар забони мардум бо номи Чилкаш маъруфият пайдо кард... *** Замин аз оби боронҳо сер шуда, дар партави хуршеди бегоҳон зебо ба назар мерасид. Бобои Чилкаш ба сатҳи боғи саросар сабз чашм давонда, ба ёд овард, ки ин мавзеъ аз ин тақрибан сию ҳашт сол муқаддам замини колхоз буда, дар он гоҳ картошка кишт намоянд, гоҳе тамоку парвариш менамуданд. Вай, сарагрономи ҷавони хоҷагӣ, ба ҳамин қитъаи замин меҳр монда, онро ба сифати пудратчии оилавӣ ободтар сохт. Минбаъд дар тендер бар ивази 5 миллион сӯм харид. Аммо роҳбарияти ноҳия бо ҳар баҳона нагузоштанд, ки ин замини акнун биҳиштосо муфт аз даст биравад. Қурбонназар маҷбур гашт, ки хоҷагии фермерӣ ташкил кунад. Ҳоло хоҷагии фермерии «Норқобилов Қурбонназар Атаҷон ӯғли» 1,20 га заминро фаро мегирад ва солона дар маҷмӯъ ба аҳли хонадон 150 миллион сӯм даромади соф медиҳад. – Даромади мо аслан аз боғдориву чорвопарварӣ аст, – мегӯяд бобои Қурбонназар. – Бо фарзандон ва наберагон боғро обод мекунем. Хусусан, барои наберагон ин қитъаи замин хеле муфид буда, онҳо ҳамвора асрори боғдорӣ ва деҳқониву чорводориро меомӯзанд. Вай баҳарорат нақл кард, ки дар авохири солҳои 80-уми қарни гузашта аз дарё ҷӯйи наве кушодаву ба самти ин замин об овард. Бо неруи бозувон шабону рӯзон меҳнат карда, рада-рада дарахт шинонд. Як қисмати боғро ба себзор мубаддал сохт, як қисматашро ба зардолузору боғи шафтолу табдил дод. Дар атрофи он қаламчаи дарахтони сафедорро шинонд, ки дар муддати кӯтоҳе қад кашидаву талаботи хонадонро ба чӯбу тахта таъмин намуданд. Ин замини акнун биҳиштосо ҳамасола ба аҳли хонадони бобои Чилкаш тонна-тонна себ медиҳад. Вай ҳини суҳбат иқрор шуд, ки боғи себзораш ҳар сол 30 тонна бор меоварад. Аз баракоти ин боғ на танҳо хонадон, балки аҳли деҳа ва таборони ӯ низ бархурдор мегарданд. – Ҳоло боғи мо зиёда аз 2000 бех ниҳоли сафедор дорад, ки баъзе аз онҳо хеле бузург шуда, қутрашон ба ду метр расидаанд, – бо фахр мегӯяд боғбони номвар. – Агар як қисмашро барои эҳтиёҷи оила сарф созем, ба ҷояшон зуд ниҳолҳои дигар менишонем. Бобои Қурбонназар боз як боғи дигаре дорад, ки азалан замини лалмӣ ба ҳисоб мерафт ва аз деҳа дар дурии чор километр, дар чашми офтоби тобон ҷой гирифтааст. Ҳашт сол муқаддам ҳамин замини сӯхтаи хорзору чакалакзорро тахту ҳамвор карда, боғи наверо бунёд гузошта буд. Ин боғ ҳудуди як гектар масоҳат дорад. Дар боғи мазкур зиёдтар аз 300 ниҳоли дарахтони мевадиҳандаро шинонд. Ба воситаи лӯлаҳои плостикӣ аз чашмаи кӯҳие, ки 4-5 километр дурӣ дорад, ба сари замини нави лабташна об овард.

ЧИЛКАШИ БОҒБОН Jun 26, 2024 0 10 ОВОЗИ ТОҶИК Бо ҳам бинед: Вай лаҳзае аз шуғл бозмондаву ба дастаи бел вазн андохт ва ҷабини арақшорашро ба остин пок карда, нафас рост гирифт. Аз субҳи содиқ то ҳол бори чандум аст, ки ногузир таваққуф мекунад. Солҳои пеш якмаром сад корро ба сомон мерасонд. Монда шудан чист намедонист. Пас, оҳиста пиру солхӯрда мешавад Чилкаши мудом беқарор ва дар гирумони ҳаёти бешафқат обутобёфта! Вай ҳис мекунад, ки неру ҳам дар тани кунун фартуташ кофӣ нест... Бобои Чилкаш дар банди чунин андешаҳои ғамолуд нафас рост кардаву аз дил гузаронд, ки шасту се баҳорро аз сар гузаронида, гоҳ дар домани шодиҳо, гоҳе дар пояи ғамҳо зистааст. Аммо умри одамӣ, ки аз шаст гузашт, рӯ ба пастӣ меовардааст. Сиҳатии тан халалдор гашта, баъзан ташвишзо мешудааст... Ана, мисли ҳозир барои сомон додани корҳои рӯзгор неруи тан кифоят намекардааст. Вай аз паси панҷаи сабзи дарахтон ба қибла назар дӯхт. Вазъи ҳаво тағйир ёфта, боди сабуксайре ба машом бӯйи боронро меовард. Анбӯҳи абрҳо дар таҳдиди ошкор паҳнои осмонро мепӯшонданд. Аз дуриҳо ғуриши пахшхӯрдаи тундар ба гӯш менишаст. Барқ ҳам гоҳ-гоҳ равшанӣ андохта, ба дилҳо ваҳмеро бор мекард... Чилкаши боғбон ба таҳлука афтод. Як сӯ пойбел, як сӯ ҷамъ кардани беда... ӯро мунтазиранд. Вай ба нарм сохтани таги дарахтон шитоб кард. Баъд оҷил ба ҷамъ кардани алафи хишовадида пардохт, ки давоми ду рӯз офтоб хӯрдаву намашон комилан парида буданд. Агар аз қазо дар таги борон монанд, тамом – гулбедаи хушсифат не, ба коҳи дар дашт монда табдил меёбанд. Имрӯз набераҳояш як муддат ба корҳои боғ кумак карда, дар баҳонаи дарс ба мактаб рафтанд. Писаронаш баъдтар ба корҳои боғдорӣ мепайванданд... Вай, боғбони пир, инак тани танҳо ва ҳавлиҷон ҷунбидаву бо қадами борон корҳои заруриро ба сомон расонд. Ҳанӯз фурсати орамидан наёфта, банохост раъд гулдурросзанон дару деворҳоро ба ларза овард. Вақте ба хона даромадаву пойҳои коркӯфтаашро дам медод, шатар-шутур шохборони сахте зад ва новаҳоро пур карда, оби дидаи осмонҳо ба рехтан даромад. – Сел омадаву мардумро ташвиш надиҳад, бахайр, – гарданкашон аз тиреза ба резиши борон нигариста, қадре мушавваш аз дил гузаронд бобои Чилкаш. Шохборон чапу рост зада, баъд аз як даме ниҳоят аз шаст монд. «Хайрият безиён гузашт. Вагарна аз ду рӯдаки шӯхи деҳаи Дуоб сел сарозер гашта, боиси харобиҳо мешуд. Охир, посираи ӯ низ дар қади ҳамин дарёчаи саркаш ҷой гирифтааст.» – Андешаманд тоқиро аз сар гирифт боғбон. Абр доманкашон ба самти кӯҳистон рафт магар, осмон равшантар шуд. Акнун бори худро ба сари арчаҳои бисёрумр, гулу гиёҳи гуногуни он мавозеъ... армуғон хоҳад бурд. *** Ба ин марди табиатан ором, аммо ҳамеша дар такопӯ аҳли деҳаи Дуоби ноҳияи Деҳқонободи вилояти Қашқадарё эҳтироми алоҳида доранд. Меҳнатдӯст, фошгӯ, ҳақпараст ва ростқавлу як марди гарданкашест Қурбонназари Чилкаш. Агар аз домани ягон кор гирад, то ба табъи дилаш иҷро накунад, даст барнамедорад... Ҳамин Қурбонназари Чилкаши боғдор 63 сол муқаддам аз ин 10-уми июни соли 1961 дар оилаи иштирокчии набардҳои хунини Ҷанги дуюми ҷаҳонӣ Атаҷон Норқобилов ба дунё омадааст. Модараш Ҳосила ном дошт ва аз занони дар гирумони ташвишҳои рӯзгор обутобёфтаи деҳаи Дуоб буд, ки 11 нафар фарзандро ба дунё овардаву тарбияти неке додааст. Қурбонназар фарзанди 7-уми ин хонадони муҳташам аст. Дар ҳуҷ-ҷатҳои ҳукумат Қурбонназар Норқобилов сабти ном гаштааст. Ам-мо дар мавзеи Боғучорбоғи ноҳияи Деҳқонобод, ки дасти кам 20 ҳазор нуфус дорад, номи аcлии ӯро комилан аз ёдҳо фаромӯш сохтаанд. Ин боғбони машҳурро бо номи Чилкаш мешиносанд. Пас аз хатми мактаби миёнаи деҳа ду сол дар сафи неруҳои мусаллаҳ хидмат карда, баъд ба техникуми хоҷагии деҳоти Шаҳрисабз дохил шуд. Дар хоҷагии давлатии «Бошчорбоғ» кор карда, соли 1986 бо хоҳиши худ аз масъулияти давлатӣ канор рафт. Азбаски аз хурдӣ орзуи бунёди боғи калонеро дар дил мепарварид, остин барзад ва миён маҳкам баст, то орзуҳояш дар амал татбиқ шаванд. Аз хоҷагӣ як миқдор замин ҷудо карда, ҳамвора меҳнат кард ва боғи себзору шафтолузори ободеро асос гузошт.

Бо қадами об ҳоло ин мавзеъ низ ба гулистон мубаддал гашта, биҳишти ҳақи-қиро мемонад ва кунун аксари дарахтонаш борвар гашта, комҳоро ширин месозанд. – Агар меҳнат кунӣ, ҳаргиз хор намешавӣ. Баръакс, дар чашми ҷамъият мӯътабар мегардӣ, – мегӯяд Чилкаши Боғбон ва кафҳои оҳанвор сахтшудаи худро ба ҳам совида, аз таҳти дил Худовандро сипосгузорӣ мекунад. Шукр мегӯяд, ки танбалӣ барин «бемории» бадро ба ӯ ва фарзандону наберагони дӯстрӯяш бегона гардондааст. Чилкаши боғбон хуб медонад, ки аз фарди нек боғ ба ёдгор бимонад, аз одами бад доғе дар дилҳо хоҳад монд. Аз ин ҷост, ки ба фарзандону наберагони худ тариқи ҳалоли нон ёфтанро омӯзонда, ҳар кадоми онҳоро ба меҳнат кардан водор месозад. Шариф ХАЛИЛ, хабарнигори «Овози тоҷик» дар вилояти Қашқадарё.

ЧИЛКАШИ БОҒБОН Jun 26, 2024 0 10 ОВОЗИ ТОҶИК Бо ҳам бинед: Вай лаҳзае аз шуғл бозмондаву ба дастаи бел вазн андохт ва ҷабини арақшорашро ба остин пок карда, нафас рост гирифт. Аз субҳи содиқ то ҳол бори чандум аст, ки ногузир таваққуф мекунад. Солҳои пеш якмаром сад корро ба сомон мерасонд. Монда шудан чист намедонист. Пас, оҳиста пиру солхӯрда мешавад Чилкаши мудом беқарор ва дар гирумони ҳаёти бешафқат обутобёфта! Вай ҳис мекунад, ки неру ҳам дар тани кунун фартуташ кофӣ нест... Бобои Чилкаш дар банди чунин андешаҳои ғамолуд нафас рост кардаву аз дил гузаронд, ки шасту се баҳорро аз сар гузаронида, гоҳ дар домани шодиҳо, гоҳе дар пояи ғамҳо зистааст. Аммо умри одамӣ, ки аз шаст гузашт, рӯ ба пастӣ меовардааст. Сиҳатии тан халалдор гашта, баъзан ташвишзо мешудааст... Ана, мисли ҳозир барои сомон додани корҳои рӯзгор неруи тан кифоят намекардааст. Вай аз паси панҷаи сабзи дарахтон ба қибла назар дӯхт. Вазъи ҳаво тағйир ёфта, боди сабуксайре ба машом бӯйи боронро меовард. Анбӯҳи абрҳо дар таҳдиди ошкор паҳнои осмонро мепӯшонданд. Аз дуриҳо ғуриши пахшхӯрдаи тундар ба гӯш менишаст. Барқ ҳам гоҳ-гоҳ равшанӣ андохта, ба дилҳо ваҳмеро бор мекард... Чилкаши боғбон ба таҳлука афтод. Як сӯ пойбел, як сӯ ҷамъ кардани беда... ӯро мунтазиранд. Вай ба нарм сохтани таги дарахтон шитоб кард. Баъд оҷил ба ҷамъ кардани алафи хишовадида пардохт, ки давоми ду рӯз офтоб хӯрдаву намашон комилан парида буданд. Агар аз қазо дар таги борон монанд, тамом – гулбедаи хушсифат не, ба коҳи дар дашт монда табдил меёбанд. Имрӯз набераҳояш як муддат ба корҳои боғ кумак карда, дар баҳонаи дарс ба мактаб рафтанд. Писаронаш баъдтар ба корҳои боғдорӣ мепайванданд... Вай, боғбони пир, инак тани танҳо ва ҳавлиҷон ҷунбидаву бо қадами борон корҳои заруриро ба сомон расонд. Ҳанӯз фурсати орамидан наёфта, банохост раъд гулдурросзанон дару деворҳоро ба ларза овард. Вақте ба хона даромадаву пойҳои коркӯфтаашро дам медод, шатар-шутур шохборони сахте зад ва новаҳоро пур карда, оби дидаи осмонҳо ба рехтан даромад. – Сел омадаву мардумро ташвиш надиҳад, бахайр, – гарданкашон аз тиреза ба резиши борон нигариста, қадре мушавваш аз дил гузаронд бобои Чилкаш. Шохборон чапу рост зада, баъд аз як даме ниҳоят аз шаст монд. «Хайрият безиён гузашт. Вагарна аз ду рӯдаки шӯхи деҳаи Дуоб сел сарозер гашта, боиси харобиҳо мешуд. Охир, посираи ӯ низ дар қади ҳамин дарёчаи саркаш ҷой гирифтааст.» – Андешаманд тоқиро аз сар гирифт боғбон. Абр доманкашон ба самти кӯҳистон рафт магар, осмон равшантар шуд. Акнун бори худро ба сари арчаҳои бисёрумр, гулу гиёҳи гуногуни он мавозеъ... армуғон хоҳад бурд. *** Ба ин марди табиатан ором, аммо ҳамеша дар такопӯ аҳли деҳаи Дуоби ноҳияи Деҳқонободи вилояти Қашқадарё эҳтироми алоҳида доранд. Меҳнатдӯст, фошгӯ, ҳақпараст ва ростқавлу як марди гарданкашест Қурбонназари Чилкаш. Агар аз домани ягон кор гирад, то ба табъи дилаш иҷро накунад, даст барнамедорад... Ҳамин Қурбонназари Чилкаши боғдор 63 сол муқаддам аз ин 10-уми июни соли 1961 дар оилаи иштирокчии набардҳои хунини Ҷанги дуюми ҷаҳонӣ Атаҷон Норқобилов ба дунё омадааст. Модараш Ҳосила ном дошт ва аз занони дар гирумони ташвишҳои рӯзгор обутобёфтаи деҳаи Дуоб буд, ки 11 нафар фарзандро ба дунё овардаву тарбияти неке додааст. Қурбонназар фарзанди 7-уми ин хонадони муҳташам аст. Дар ҳуҷ-ҷатҳои ҳукумат Қурбонназар Норқобилов сабти ном гаштааст. Ам-мо дар мавзеи Боғучорбоғи ноҳияи Деҳқонобод, ки дасти кам 20 ҳазор нуфус дорад, номи аcлии ӯро комилан аз ёдҳо фаромӯш сохтаанд. Ин боғбони машҳурро бо номи Чилкаш мешиносанд. Пас аз хатми мактаби миёнаи деҳа ду сол дар сафи неруҳои мусаллаҳ хидмат карда, баъд ба техникуми хоҷагии деҳоти Шаҳрисабз дохил шуд. Дар хоҷагии давлатии «Бошчорбоғ» кор карда, соли 1986 бо хоҳиши худ аз масъулияти давлатӣ канор рафт. Азбаски аз хурдӣ орзуи бунёди боғи калонеро дар дил мепарварид, остин барзад ва миён маҳкам баст, то орзуҳояш дар амал татбиқ шаванд. Аз хоҷагӣ як миқдор замин ҷудо карда, ҳамвора меҳнат кард ва боғи себзору шафтолузори ободеро асос гузошт.

Аввал дар асоси пудрати оилавӣ фаъолият нишон дода, минбаъд заминҳои ободкардаашро ба хоҷагии фермерӣ мубаддал сохт. Инак 38 сол аст, ки ин боғи обод оилаи ӯро хӯрондаву мепӯшонад. Аз баракоташ 9 нафар фарзандро ба ҳаёти мустақил гуселонд. Писаронаш Рофиқу Руслан дар корҳои хоҷагидорӣ ёвари падар ҳастанд. Аз ӯ асрори боғдориро омӯхтаву ҳоло корҳоро мустақил ӯҳда мекунанд. Рофиқ маълумоти олӣ ҳам дорад ва дар мактаби рақами 47-уми деҳаи Дуоб ҷонишини директор. Руслан мактабро хатм карда, ният дорад дар ягон мактаби олӣ таълим гирад. Дар баробари ин кенҷаписар асрори гӯштингирию чавандозиро аз падар омӯхта, бо «Осмон» ном аспи худ дар сабқати бузкашиҳо ширкат меварзад. Аммо набераҳои дӯстрӯ Бурҳону Ботир ва Даврону Олим мудом дастёри бобои худ буда, ба корҳои боғдории ӯ кумак мерасонанд. Қурбонназар номи бариловаро дар майдонҳои мусобиқа ёфтааст. Бобои шодравонаш Мулло Норқобил ба ӯ асрори гӯштингириро омӯхтаву як чилеро ёд дода буд, ки касе хабар надошт. Вай набераи тамриндидаи худро дар аксари давраҳо ҳамроҳӣ мекард ва дар ҳошияи майдон истода, бо ҳар гуна маслиҳат ва нидоҳо рӯҳбаланд месохт. Дар набарди навбатӣ ҳарифи Қурбонназар нерумандтар буд. Бобои Норқобил ҳар замон садо андохта, набераи худро ба ҳушёрӣ мехонд ва мегуфт, ки «ба чили худат каш!» Қурбонназар он ҳарифи нисбатан бақувватро бо чили аз бобояш андӯхта мағлуб сохт. Дар қиболи ин чили ноёб паҳлавонони гӯштингир ночор мемонданд ва то ҳанӯз асрори онро ба ҷуз аз Қурбонназар касе намедонад. Ин тавр, паҳлавони ҷавон дар забони мардум бо номи Чилкаш маъруфият пайдо кард... *** Замин аз оби боронҳо сер шуда, дар партави хуршеди бегоҳон зебо ба назар мерасид. Бобои Чилкаш ба сатҳи боғи саросар сабз чашм давонда, ба ёд овард, ки ин мавзеъ аз ин тақрибан сию ҳашт сол муқаддам замини колхоз буда, дар он гоҳ картошка кишт намоянд, гоҳе тамоку парвариш менамуданд. Вай, сарагрономи ҷавони хоҷагӣ, ба ҳамин қитъаи замин меҳр монда, онро ба сифати пудратчии оилавӣ ободтар сохт. Минбаъд дар тендер бар ивази 5 миллион сӯм харид. Аммо роҳбарияти ноҳия бо ҳар баҳона нагузоштанд, ки ин замини акнун биҳиштосо муфт аз даст биравад. Қурбонназар маҷбур гашт, ки хоҷагии фермерӣ ташкил кунад. Ҳоло хоҷагии фермерии «Норқобилов Қурбонназар Атаҷон ӯғли» 1,20 га заминро фаро мегирад ва солона дар маҷмӯъ ба аҳли хонадон 150 миллион сӯм даромади соф медиҳад. – Даромади мо аслан аз боғдориву чорвопарварӣ аст, – мегӯяд бобои Қурбонназар. – Бо фарзандон ва наберагон боғро обод мекунем. Хусусан, барои наберагон ин қитъаи замин хеле муфид буда, онҳо ҳамвора асрори боғдорӣ ва деҳқониву чорводориро меомӯзанд. Вай баҳарорат нақл кард, ки дар авохири солҳои 80-уми қарни гузашта аз дарё ҷӯйи наве кушодаву ба самти ин замин об овард. Бо неруи бозувон шабону рӯзон меҳнат карда, рада-рада дарахт шинонд. Як қисмати боғро ба себзор мубаддал сохт, як қисматашро ба зардолузору боғи шафтолу табдил дод. Дар атрофи он қаламчаи дарахтони сафедорро шинонд, ки дар муддати кӯтоҳе қад кашидаву талаботи хонадонро ба чӯбу тахта таъмин намуданд. Ин замини акнун биҳиштосо ҳамасола ба аҳли хонадони бобои Чилкаш тонна-тонна себ медиҳад. Вай ҳини суҳбат иқрор шуд, ки боғи себзораш ҳар сол 30 тонна бор меоварад. Аз баракоти ин боғ на танҳо хонадон, балки аҳли деҳа ва таборони ӯ низ бархурдор мегарданд. – Ҳоло боғи мо зиёда аз 2000 бех ниҳоли сафедор дорад, ки баъзе аз онҳо хеле бузург шуда, қутрашон ба ду метр расидаанд, – бо фахр мегӯяд боғбони номвар. – Агар як қисмашро барои эҳтиёҷи оила сарф созем, ба ҷояшон зуд ниҳолҳои дигар менишонем. Бобои Қурбонназар боз як боғи дигаре дорад, ки азалан замини лалмӣ ба ҳисоб мерафт ва аз деҳа дар дурии чор километр, дар чашми офтоби тобон ҷой гирифтааст. Ҳашт сол муқаддам ҳамин замини сӯхтаи хорзору чакалакзорро тахту ҳамвор карда, боғи наверо бунёд гузошта буд. Ин боғ ҳудуди як гектар масоҳат дорад. Дар боғи мазкур зиёдтар аз 300 ниҳоли дарахтони мевадиҳандаро шинонд. Ба воситаи лӯлаҳои плостикӣ аз чашмаи кӯҳие, ки 4-5 километр дурӣ дорад, ба сари замини нави лабташна об овард.

Бо қадами об ҳоло ин мавзеъ низ ба гулистон мубаддал гашта, биҳишти ҳақи-қиро мемонад ва кунун аксари дарахтонаш борвар гашта, комҳоро ширин месозанд. – Агар меҳнат кунӣ, ҳаргиз хор намешавӣ. Баръакс, дар чашми ҷамъият мӯътабар мегардӣ, – мегӯяд Чилкаши Боғбон ва кафҳои оҳанвор сахтшудаи худро ба ҳам совида, аз таҳти дил Худовандро сипосгузорӣ мекунад. Шукр мегӯяд, ки танбалӣ барин «бемории» бадро ба ӯ ва фарзандону наберагони дӯстрӯяш бегона гардондааст. Чилкаши боғбон хуб медонад, ки аз фарди нек боғ ба ёдгор бимонад, аз одами бад доғе дар дилҳо хоҳад монд. Аз ин ҷост, ки ба фарзандону наберагони худ тариқи ҳалоли нон ёфтанро омӯзонда, ҳар кадоми онҳоро ба меҳнат кардан водор месозад. Шариф ХАЛИЛ, хабарнигори «Овози тоҷик» дар вилояти Қашқадарё.

ЧИЛКАШИ БОҒБОН Jun 26, 2024 0 10 ОВОЗИ ТОҶИК Бо ҳам бинед: Вай лаҳзае аз шуғл бозмондаву ба дастаи бел вазн андохт ва ҷабини арақшорашро ба остин пок карда, нафас рост гирифт. Аз субҳи содиқ то ҳол бори чандум аст, ки ногузир таваққуф мекунад. Солҳои пеш якмаром сад корро ба сомон мерасонд. Монда шудан чист намедонист. Пас, оҳиста пиру солхӯрда мешавад Чилкаши мудом беқарор ва дар гирумони ҳаёти бешафқат обутобёфта! Вай ҳис мекунад, ки неру ҳам дар тани кунун фартуташ кофӣ нест... Бобои Чилкаш дар банди чунин андешаҳои ғамолуд нафас рост кардаву аз дил гузаронд, ки шасту се баҳорро аз сар гузаронида, гоҳ дар домани шодиҳо, гоҳе дар пояи ғамҳо зистааст. Аммо умри одамӣ, ки аз шаст гузашт, рӯ ба пастӣ меовардааст. Сиҳатии тан халалдор гашта, баъзан ташвишзо мешудааст... Ана, мисли ҳозир барои сомон додани корҳои рӯзгор неруи тан кифоят намекардааст. Вай аз паси панҷаи сабзи дарахтон ба қибла назар дӯхт. Вазъи ҳаво тағйир ёфта, боди сабуксайре ба машом бӯйи боронро меовард. Анбӯҳи абрҳо дар таҳдиди ошкор паҳнои осмонро мепӯшонданд. Аз дуриҳо ғуриши пахшхӯрдаи тундар ба гӯш менишаст. Барқ ҳам гоҳ-гоҳ равшанӣ андохта, ба дилҳо ваҳмеро бор мекард... Чилкаши боғбон ба таҳлука афтод. Як сӯ пойбел, як сӯ ҷамъ кардани беда... ӯро мунтазиранд. Вай ба нарм сохтани таги дарахтон шитоб кард. Баъд оҷил ба ҷамъ кардани алафи хишовадида пардохт, ки давоми ду рӯз офтоб хӯрдаву намашон комилан парида буданд. Агар аз қазо дар таги борон монанд, тамом – гулбедаи хушсифат не, ба коҳи дар дашт монда табдил меёбанд. Имрӯз набераҳояш як муддат ба корҳои боғ кумак карда, дар баҳонаи дарс ба мактаб рафтанд. Писаронаш баъдтар ба корҳои боғдорӣ мепайванданд... Вай, боғбони пир, инак тани танҳо ва ҳавлиҷон ҷунбидаву бо қадами борон корҳои заруриро ба сомон расонд. Ҳанӯз фурсати орамидан наёфта, банохост раъд гулдурросзанон дару деворҳоро ба ларза овард. Вақте ба хона даромадаву пойҳои коркӯфтаашро дам медод, шатар-шутур шохборони сахте зад ва новаҳоро пур карда, оби дидаи осмонҳо ба рехтан даромад. – Сел омадаву мардумро ташвиш надиҳад, бахайр, – гарданкашон аз тиреза ба резиши борон нигариста, қадре мушавваш аз дил гузаронд бобои Чилкаш. Шохборон чапу рост зада, баъд аз як даме ниҳоят аз шаст монд. «Хайрият безиён гузашт. Вагарна аз ду рӯдаки шӯхи деҳаи Дуоб сел сарозер гашта, боиси харобиҳо мешуд. Охир, посираи ӯ низ дар қади ҳамин дарёчаи саркаш ҷой гирифтааст.» – Андешаманд тоқиро аз сар гирифт боғбон. Абр доманкашон ба самти кӯҳистон рафт магар, осмон равшантар шуд. Акнун бори худро ба сари арчаҳои бисёрумр, гулу гиёҳи гуногуни он мавозеъ... армуғон хоҳад бурд. *** Ба ин марди табиатан ором, аммо ҳамеша дар такопӯ аҳли деҳаи Дуоби ноҳияи Деҳқонободи вилояти Қашқадарё эҳтироми алоҳида доранд. Меҳнатдӯст, фошгӯ, ҳақпараст ва ростқавлу як марди гарданкашест Қурбонназари Чилкаш. Агар аз домани ягон кор гирад, то ба табъи дилаш иҷро накунад, даст барнамедорад... Ҳамин Қурбонназари Чилкаши боғдор 63 сол муқаддам аз ин 10-уми июни соли 1961 дар оилаи иштирокчии набардҳои хунини Ҷанги дуюми ҷаҳонӣ Атаҷон Норқобилов ба дунё омадааст. Модараш Ҳосила ном дошт ва аз занони дар гирумони ташвишҳои рӯзгор обутобёфтаи деҳаи Дуоб буд, ки 11 нафар фарзандро ба дунё овардаву тарбияти неке додааст. Қурбонназар фарзанди 7-уми ин хонадони муҳташам аст. Дар ҳуҷ-ҷатҳои ҳукумат Қурбонназар Норқобилов сабти ном гаштааст. Ам-мо дар мавзеи Боғучорбоғи ноҳияи Деҳқонобод, ки дасти кам 20 ҳазор нуфус дорад, номи аcлии ӯро комилан аз ёдҳо фаромӯш сохтаанд. Ин боғбони машҳурро бо номи Чилкаш мешиносанд. Пас аз хатми мактаби миёнаи деҳа ду сол дар сафи неруҳои мусаллаҳ хидмат карда, баъд ба техникуми хоҷагии деҳоти Шаҳрисабз дохил шуд. Дар хоҷагии давлатии «Бошчорбоғ» кор карда, соли 1986 бо хоҳиши худ аз масъулияти давлатӣ канор рафт. Азбаски аз хурдӣ орзуи бунёди боғи калонеро дар дил мепарварид, остин барзад ва миён маҳкам баст, то орзуҳояш дар амал татбиқ шаванд. Аз хоҷагӣ як миқдор замин ҷудо карда, ҳамвора меҳнат кард ва боғи себзору шафтолузори ободеро асос гузошт.

Аввал дар асоси пудрати оилавӣ фаъолият нишон дода, минбаъд заминҳои ободкардаашро ба хоҷагии фермерӣ мубаддал сохт. Инак 38 сол аст, ки ин боғи обод оилаи ӯро хӯрондаву мепӯшонад. Аз баракоташ 9 нафар фарзандро ба ҳаёти мустақил гуселонд. Писаронаш Рофиқу Руслан дар корҳои хоҷагидорӣ ёвари падар ҳастанд. Аз ӯ асрори боғдориро омӯхтаву ҳоло корҳоро мустақил ӯҳда мекунанд. Рофиқ маълумоти олӣ ҳам дорад ва дар мактаби рақами 47-уми деҳаи Дуоб ҷонишини директор. Руслан мактабро хатм карда, ният дорад дар ягон мактаби олӣ таълим гирад. Дар баробари ин кенҷаписар асрори гӯштингирию чавандозиро аз падар омӯхта, бо «Осмон» ном аспи худ дар сабқати бузкашиҳо ширкат меварзад. Аммо набераҳои дӯстрӯ Бурҳону Ботир ва Даврону Олим мудом дастёри бобои худ буда, ба корҳои боғдории ӯ кумак мерасонанд. Қурбонназар номи бариловаро дар майдонҳои мусобиқа ёфтааст. Бобои шодравонаш Мулло Норқобил ба ӯ асрори гӯштингириро омӯхтаву як чилеро ёд дода буд, ки касе хабар надошт. Вай набераи тамриндидаи худро дар аксари давраҳо ҳамроҳӣ мекард ва дар ҳошияи майдон истода, бо ҳар гуна маслиҳат ва нидоҳо рӯҳбаланд месохт. Дар набарди навбатӣ ҳарифи Қурбонназар нерумандтар буд. Бобои Норқобил ҳар замон садо андохта, набераи худро ба ҳушёрӣ мехонд ва мегуфт, ки «ба чили худат каш!» Қурбонназар он ҳарифи нисбатан бақувватро бо чили аз бобояш андӯхта мағлуб сохт. Дар қиболи ин чили ноёб паҳлавонони гӯштингир ночор мемонданд ва то ҳанӯз асрори онро ба ҷуз аз Қурбонназар касе намедонад. Ин тавр, паҳлавони ҷавон дар забони мардум бо номи Чилкаш маъруфият пайдо кард... *** Замин аз оби боронҳо сер шуда, дар партави хуршеди бегоҳон зебо ба назар мерасид. Бобои Чилкаш ба сатҳи боғи саросар сабз чашм давонда, ба ёд овард, ки ин мавзеъ аз ин тақрибан сию ҳашт сол муқаддам замини колхоз буда, дар он гоҳ картошка кишт намоянд, гоҳе тамоку парвариш менамуданд. Вай, сарагрономи ҷавони хоҷагӣ, ба ҳамин қитъаи замин меҳр монда, онро ба сифати пудратчии оилавӣ ободтар сохт. Минбаъд дар тендер бар ивази 5 миллион сӯм харид. Аммо роҳбарияти ноҳия бо ҳар баҳона нагузоштанд, ки ин замини акнун биҳиштосо муфт аз даст биравад. Қурбонназар маҷбур гашт, ки хоҷагии фермерӣ ташкил кунад. Ҳоло хоҷагии фермерии «Норқобилов Қурбонназар Атаҷон ӯғли» 1,20 га заминро фаро мегирад ва солона дар маҷмӯъ ба аҳли хонадон 150 миллион сӯм даромади соф медиҳад. – Даромади мо аслан аз боғдориву чорвопарварӣ аст, – мегӯяд бобои Қурбонназар. – Бо фарзандон ва наберагон боғро обод мекунем. Хусусан, барои наберагон ин қитъаи замин хеле муфид буда, онҳо ҳамвора асрори боғдорӣ ва деҳқониву чорводориро меомӯзанд. Вай баҳарорат нақл кард, ки дар авохири солҳои 80-уми қарни гузашта аз дарё ҷӯйи наве кушодаву ба самти ин замин об овард. Бо неруи бозувон шабону рӯзон меҳнат карда, рада-рада дарахт шинонд. Як қисмати боғро ба себзор мубаддал сохт, як қисматашро ба зардолузору боғи шафтолу табдил дод. Дар атрофи он қаламчаи дарахтони сафедорро шинонд, ки дар муддати кӯтоҳе қад кашидаву талаботи хонадонро ба чӯбу тахта таъмин намуданд. Ин замини акнун биҳиштосо ҳамасола ба аҳли хонадони бобои Чилкаш тонна-тонна себ медиҳад. Вай ҳини суҳбат иқрор шуд, ки боғи себзораш ҳар сол 30 тонна бор меоварад. Аз баракоти ин боғ на танҳо хонадон, балки аҳли деҳа ва таборони ӯ низ бархурдор мегарданд. – Ҳоло боғи мо зиёда аз 2000 бех ниҳоли сафедор дорад, ки баъзе аз онҳо хеле бузург шуда, қутрашон ба ду метр расидаанд, – бо фахр мегӯяд боғбони номвар. – Агар як қисмашро барои эҳтиёҷи оила сарф созем, ба ҷояшон зуд ниҳолҳои дигар менишонем. Бобои Қурбонназар боз як боғи дигаре дорад, ки азалан замини лалмӣ ба ҳисоб мерафт ва аз деҳа дар дурии чор километр, дар чашми офтоби тобон ҷой гирифтааст. Ҳашт сол муқаддам ҳамин замини сӯхтаи хорзору чакалакзорро тахту ҳамвор карда, боғи наверо бунёд гузошта буд. Ин боғ ҳудуди як гектар масоҳат дорад. Дар боғи мазкур зиёдтар аз 300 ниҳоли дарахтони мевадиҳандаро шинонд. Ба воситаи лӯлаҳои плостикӣ аз чашмаи кӯҳие, ки 4-5 километр дурӣ дорад, ба сари замини нави лабташна об овард.