دغدغه‌های محیط زیستی و اجتماعی

آسیب‌شناسی چپ ( 22 ) تهدید تمدن هرچند که تاریخ بشر سراسر جنگ و جهل و کشتار و خونریزی و رنج و درد و فقر و نابرابری بوده است، اما در کنار همین اشک و آه و خون، وجه و روند دیگری نیز جاری بوده است؛ هنر و ادبیات و فرهنگ واقع‌گرا، روشنگر، عدالت‌خواه، غمخوار فرودستان، انسان‌دوستانه، و مهرپرور، علوم و دانش اجتماعی بالنده، و کم‌و‌بیش نفوذ و شمول خرد و خواست جمعی و مصالح عمومی در ارکان جامعه، شیوه‌های مدرن و علمی مدیریت جامعه و حکمرانی، و دموکراسی و آزادی نسبی به ویژه در کشورهای پیشرفته. در این کشاکش و گشایش، نیروها و پدیده‌های اجتماعی (احزاب، سازمان‌ها و تشکل‌های علمی و مدنی، فرهنگ و افکار عمومی، گروه‌ها و طبقات صنفی و اقتصادی، آموزش و پرورش، مشارکت و احساس مسئولیت عمومی، شخصیت‌های فکری و اجتماعی، و عوامل جهانی) هریک با وزن و سهم متفاوت با اثرگذاری بر حکمرانی، واقعیت‌های اجتماعی موجود را شکل داده‌اند. هرچند که حاکمیت‌ها دست بالا و نیروی بیشتری در این روندها و معادله دارند اما قادر متعال و مطلق نیستند و همواره تحت تاثیر نیروهای اجتماعی و حتی جهانی قرار دارند. واقعیت‌های اجتماعی موجود با همۀ کم‌و‌کاستی‌ها و شیرینی و تلخی‌ها محصول روند و کنش متقابل و تاریخی بین نیروهای اجتماعی‌اند. وجه و روند موازی پیش‌گفته، در صحنه و فضای بین‌المللی نیز اثر و ثمر داشته است مانند تشکیل همایش‌ها و نهادهای بین‌المللی، سازمان ملل با تمام شاخه‌ها و نهادهای وابسته، کنوانسیون‌ها، مقاوله‌نامه‌ها، سازمان‌های حقوق بشری، سازمان عفو بین‌الملل، سازمان بین‌المللی شفافیت، سازمان‌های جهانی حفاظت از آب و خاک و تنوع زیستی و طبیعت، و غیره. روشن است که این سازمان‌ها و نهادها نه دیواند نه فرشته، و بی‌عیب و نقص نیستند. این‌ها نیز تحت تاثیر و نفوذ نیروهای اجتماعی و سیاسی و اقتصادی قرار دارند. اما با هر کیفیتی دست‌آوردی تاریخی و تمدنی به‌شمار می‌روند و نمی‌توان وجود و لزوم آن‌ها را انکار کرد یا نادیده گرفت. برخی قدرت‌ها و حکومت‌ها (هریک به دلایل گوناگون) برای گریز و شانه خالی‌کردن از تعهد و پایبندی به این پیشرفت‌های مدنی، گاه با استفادۀ ابزاری از آرمان‌ها و ایسم‌ها، ایدئولوژی، یا تعصبات ملی یا مذهبی، دست‌آوردهای تاریخی ملل و مردم را کم‌و‌بیش پس‌زده و با بهانه و دست‌آویز قراردادن فقر و نابرابری و ستم‌های موجود و تاریخی، درصدد تضعیف و تحقیر و تحریف و حذف دست‌آوردهای تاریخی مردم و جهان مدرن برآمده‌اند. علاوه بر برخی حکومت‌ها، بخشی از نیروهای تحول‌خواه و چپ نیز بدون فهم و درک درست از تهدیدها و فرصت‌ها، دست‌آوردها، و امکانات این یا آن جامعه، چنان در مدار جدال و جدل فرومی‌غلتند که از حفاظت دست‌آوردهای مدنی و تاریخی مردم غافل می‌شوند؛ از توشه و انبان جامعه غافل می‌مانند، نمی‌دانند که قرار نیست چرخ را اختراع کنند و باید ابتدا شناخت و برآوردی از راه‌های رفته و داشته‌ها به‌دست آورند و به حفاظت از آن‌‌ها در هر نقطه یا کشوری در جهان همانقدر اهمیت دهند که به مبارزه و ظلم‌ستیزی. در غیر این‌صورت همین می‌شود که شد. شوربختانه هنوز هم شماری از افراد و جریان‌ها بر همین منش و روش مخرب، ضدتمدنی، و ضدمدنی پای ‌می‌فشارند و آبروی آرمان و آرزوهای نیک و جامعه‌گرا را مخدوش و کدر می‌کنند و در صف و سمت تمامیت‌خواهان، تجددستیزان، و متحجرین قرار می‌گیرند. اول مهر 1402

آسیب‌شناسی چپ ( 22 ) تهدید تمدن هرچند که تاریخ بشر سراسر جنگ و جهل و کشتار و خونریزی و رنج و درد و فقر و نابرابری بوده است، اما در کنار همین اشک و آه و خون، وجه و روند دیگری نیز جاری بوده است؛ هنر و ادبیات و فرهنگ واقع‌گرا، روشنگر، عدالت‌خواه، غمخوار فرودستان، انسان‌دوستانه، و مهرپرور، علوم و دانش اجتماعی بالنده، و کم‌و‌بیش نفوذ و شمول خرد و خواست جمعی و مصالح عمومی در ارکان جامعه، شیوه‌های مدرن و علمی مدیریت جامعه و حکمرانی، و دموکراسی و آزادی نسبی به ویژه در کشورهای پیشرفته. در این کشاکش و گشایش، نیروها و پدیده‌های اجتماعی (احزاب، سازمان‌ها و تشکل‌های علمی و مدنی، فرهنگ و افکار عمومی، گروه‌ها و طبقات صنفی و اقتصادی، آموزش و پرورش، مشارکت و احساس مسئولیت عمومی، شخصیت‌های فکری و اجتماعی، و عوامل جهانی) هریک با وزن و سهم متفاوت با اثرگذاری بر حکمرانی، واقعیت‌های اجتماعی موجود را شکل داده‌اند. هرچند که حاکمیت‌ها دست بالا و نیروی بیشتری در این روندها و معادله دارند اما قادر متعال و مطلق نیستند و همواره تحت تاثیر نیروهای اجتماعی و حتی جهانی قرار دارند. واقعیت‌های اجتماعی موجود با همۀ کم‌و‌کاستی‌ها و شیرینی و تلخی‌ها محصول روند و کنش متقابل و تاریخی بین نیروهای اجتماعی اند. وجه و روند موازی پیش‌گفته، در صحنه و فضای بین‌المللی نیز اثر و ثمر داشته است مانند تشکیل همایش‌ها و نهادهای بین‌المللی، سازمان ملل با تمام شاخه‌ها و نهادهای وابسته، کنوانسیون‌ها، مقاوله‌نامه‌ها، سازمان‌های حقوق بشری، سازمان عفو بین‌الملل، سازمان بین‌المللی شفافیت، سازمان‌های جهانی حفاظت از آب و خاک و تنوع زیستی و طبیعت، و غیره. روشن است که این سازمان‌ها و نهادها نه دیو اند نه فرشته، و بی‌عیب و نقص نیستند. این‌ها نیز تحت تاثیر و نفوذ نیروهای اجتماعی و سیاسی و اقتصادی قرار دارند. اما با هر کیفیتی دست‌آوردی تاریخی و تمدنی به‌شمار می‌روند و نمی‌توان وجود و لزوم آن‌ها را انکار کرد یا نادیده گرفت. برخی قدرت‌ها و حکومت‌ها (هریک به دلایل گوناگون) برای گریز و شانه خالی‌کردن از تعهد و پایبندی به این پیشرفت‌های مدنی، گاه با استفادۀ ابزاری از آرمان‌ها و ایسم‌ها، ایدئولوژی، یا تعصبات ملی یا مذهبی، دست‌آوردهای تاریخی ملل و مردم را کم‌و‌بیش پس‌زده و با بهانه و دست‌آویز قراردادن فقر و نابرابری و ستم‌های موجود و تاریخی، درصدد تضعیف و تحقیر و تحریف و حذف دست‌آوردهای تاریخی مردم و جهان مدرن برآمده‌اند. علاوه بر برخی حکومت‌ها، بخشی از نیروهای تحول‌خواه و چپ نیز بدون فهم و درک درست از تهدیدها و فرصت‌ها، دست‌آوردها، و امکانات این یا آن جامعه، چنان در مدار جدال و جدل فرومی‌غلتند که از حفاظت دست‌آوردهای مدنی و تاریخی مردم غافل می‌شوند؛ از توشه و انبان جامعه غافل می‌مانند، نمی‌دانند که قرار نیست چرخ را اختراع کنند و باید ابتدا شناخت و برآوردی از راه‌های رفته و داشته‌ها به دست آورند و به حفاظت از آن‌‌ها در هر نقطه یا کشوری در جهان همانقدر اهمیت دهند که به مبارزه و ظلم‌ستیزی. در غیر این‌صورت همین می‌شود که شد. شوربختانه هنوز هم شماری از افراد و جریان‌ها بر همین منش و روش مخرب، ضدتمدنی، و ضدمدنی پای ‌می‌فشارند و آبروی آرمان و آرزوهای نیک و جامعه‌گرا را مخدوش و کدر می‌کنند و در صف و سمت تمامیت‌خواهان، تجددستیزان، و متحجرین قرار می‌گیرند. اول مهر 1402

🌏زمین محدود و مصرف نامحدود روز اضافه برداشت از منابع طبیعی زمین (Earth Overshoot Day, EOD) تاریخی است که میزان مصرف منابع طبیعی زمین، برای یک سالِ مشخص، بیش از ظرفیت زمین برای بازسازی منابع در همان سال می‌شود. مقدار EOD در سال ٢٠٢٣ ، برابر ٢ اوت (آگوست) معادل ١١ مرداد ١۴٠٢ ، بوده‌است. این بدان معنی است که در این تاریخ تمام منابعی که طبیعت قادر به تولید در سال ٢٠٢٣ بوده مصرف و تمام شده‌است. از این تاریخ به بعد، ساکنان زمین وامدار مادر طبیعت بوده و از منابع غیرتجدید پذیر زمین که از گذشتگان به‌جای مانده و طی سال‌ها پس‌انداز شده استفاده کرده‌اند. به‌معنای دیگر، برای تأمین نیاز بشر در سال ٢٠٢٣ به ١.٧ زمین نیاز بوده‌است. این مقدار هنوز برای سال ٢٠٢۴ اعلام نشده‌است. مقدار EOD براساس الگوی مصرفی مردم کشورهای مختلف نیز قابل محاسبه است و نشان می‌دهد درصورتیکه تمام مردم کره زمین، منابع طبیعی را براساس الگوی مصرفی یک کشور خاص مصرف کنند، در این تاریخ تمام منابعی که طبیعت قادر به تولید در یک سال است تمام می‌شود (شکل پیوست). مقدار EOD برای آمریکا در سال ٢٠٢۴ ، منطبق بر روز ١۴ مارس (٢۴ اسفند ١۴٠٢) بوده‌است. به‌عبارت‌دیگر، درصورتی‌که مدل مصرفی همه ساکنان زمین مانند شهروندان ایالات متحده می‌بود، برای تأمین منابع مورد نیاز بشر در سال ٢٠٢۴ باید پنج برابر منابعی که مادر طبیعت در این سال تولید کرده مصرف شود. این‌درحالی‌است که اگر تمام مردم کره زمین، در سال ٢٠٢۴، مانند ساکنان ایران مصرف کنند، سررسید EOD در ١٨ ژوئن، معادل ٢٩ خرداد ١۴٠٣ ، به‌وقوع می‌پیوندد (کمی بیش از معادل دو زمین). شاخص روز اضافه برداشت از زمین، هشداری برای انسان است تا به محدود بودن منابع زمین توجه کند و الگوی مصرف خود را تغییر دهد. هرچند مداخله نهادهای بین‌المللی و حکومت‌ها لازم است اما تغییر در رفتارهای فردی نقش قابل توجهی در اصلاح روند فعلی دارد. منبع: footprintnetwork.org نویسنده: #سید_احسان_مرعشی، کارشناس انرژی تماس با نویسنده: @ehsan_marashi #روز_اضافه_برداشت_از_زمین #اکولوژیکی #منابع_طبیعی_زمین #EOD کانال تغییر اقلیم و آلودگی هوا 🍀🍀🍀 ID: @CC_AP

بازتاب و پاسخ: سلام، مهم انتخاب شماست که مطمئنا" ناظر بر نوشتن خواهد بود. پس بنویسید و بنویسید و بنویسید.

بازتاب و پاسخ: درود. به نظر من مطالبی که می نویسید جهت ارتقای سطح دانش و آگاهی مردم مفید و موثر است. متاسفانه مطالب دم دستی فضای مجازی ذایقه بسیاری از مردم را تغییر داده ولی به هر حال مطالب کیفی و علمی هم هنوز  خوانندگان خودش را دارد. به نظرم، در هر حال، نوشتن بهتر از ننوشتن است حتی اگر مخاطبان کمی داشته باشد. موفق باشید

بازتاب و پاسخ: کار و حرفه‌ام جست‌و‌جوی حقیقت و دانایی و آشکارسازی نادانی و بلاهت است. این جمله خودت، یعنی بنویس. 💐❤️💐

بازتاب و پاسخ: سلام آقا داریوش عزیز اول بگو چرا ننویسی؟ نکند خسته شده ای؟ نوشتن شما هم برای ما و هم برای خودت بسیار عالی و مفید است. امیدوارم همیشه سلامت و پر تلاش باشی.💐❤️💐

بازتاب و پاسخ: سلام داریوش عزیز تمام نوشته‌هایت را می‌خوانم؛ بعضی‌ها را با دقت و بعضی‌ها را هم با سرعت. هرچند با برخی از نظرات تو ممکن است هم رأی نباشم اما قلم خوبی داری. لذا خوشحال می‌شوم اگر بیشتر بنویسی تا بیشتر بهره‌ ببرم. ارادتمندم

بازتاب و پاسخ درود داریوش جان. قطعا توصیه می کنم که بنویسی.

درود داریوش جان. قطعا توصیه می کنم که بنویسی.