رسانه تاریخی Historium

💠کتابخانه مرو در زمان یزدگرد سوم💠 🔴در کتاب تاریخ بغداد از کتابخانه ای در مرو گفتگو می شود که در هنگام گریختن یزدگرد آخرین پادشاه ساسانی به نواحی شرقی ایران به آن حدود حمل شده بوده است آگاهی ما از این کتابخانه تنها منحصر به روایتی است که در همین تاریخ بغداد آمده و خلاصه آن این است که یحیی بن الحسن ن گفت وقتی من در رقه نزد محمد ابن طاهر ابن الحسین برکنار برکه ای نشسته بودم و من یکی از غلامان او را صدا زده و با وی به فارسی گفتگو میکردم، در این میان عتابی وارد شد او هم با من شروع کرد به فارسی سخن گفتن به وی گفتم تو چگونه این زبان را آموختی ؟ 🟠 گفت من سه بار به این شهر آمده ام و کتابهای فارسی را که در گنجینه مرو است استنساخ کرده ام این کتابها از زمان یزدگرد به این طرف بدین مکان افتاده و تاکنون نیز موجود است.گفت من از این کتابها آنچه مورد نیاز بود بر نوشتم و چون به نیشابور آمدم و از آنجا نیز چندین فرسخ دور شده به دیهی که آنرا دو در مینامند رسیدم ناگهان به خاطرم رسید که حاجت خود را از یکی از کتابها بر نیاورده ام پس به مرو بازگشتم و چندین ماه در آنجا رخت اقامت افکندم. به او گفتم یا ابا عمر برای چه کتابهای فارسی را استنساخ کردی؟ جواب داد آیا معانی را جز در کتابهای فارسی میتوان یافت؟ لغت و بلاغت از آن ما و معانی از آن ایشان است. 🌹@Historiumclub🌹

💠تندیس علاالدین کیقباد از شاهان سلاجقه روم در آلانیا ترکیه💠

💠سکه خسروشاه دوم از شاهان سلاجقه روم مزین به شیر و خورشید💠

💠سلجوقیان روم و گسترش شاهنامه خوانی و زبان پارسی در فلات آناتولی(بخش دوم)💠‌ 🔴محیط دستگاه سلجوقیان روم یک محیط کاملا ایرانی بود. به طوری که از یازده تن پادشاهان آن خاندان از غیاث الدین کیخسرو اول به بعد که در ۵۸۸ به تخت نشست در مدتی در حدود صد سال هفت تن نام ایرانی کیانی داشتند ۳ کیخسرو ۲ کیقباد و ۲ کیکاووس در میان شاهزادگان آن دودمان هم به نامهای شاهنشاه، کیخسرو شاد، جهانشاه کی فریدون و فرامرز بر می خوریم‌. 🟠نامگذاری فرزندان در هر خانواده نمایانگر فرهنگ آن خانواده است. اینکه خاندان سلجوقی دور از ایران در روم به جای نامهای ترکی یا نامهای عربی نامهای ایرانی کیانی داشتند نشانه دلبستگی به فرهنگ ایرانی و حاصل انس مداوم آنها با حماسه ملی ایران بود معلوم میشود که در دربار آنها شاهنامه خوانی رواج داشته است. 🟡تشویق شاعران به سرودن شاهنامه هایی در شرح حوادث دورۀ آنان هم قرینه ای بر این حدس است.کیقباد اول در سال ۶۳۵ در کنار دریاچه بی شهر در صد كيلومترى قونيه يک کاخ تابستانی برای ایام شکار و خوشگذرانی خود ساخت. خرابه های این کاخ به وسيله محمد اوندر باستان شناس ترك و يك هيئت آلمانی از زیر خاک به در آمد. 🟢معلوم شد دیوارهای تالارها را با تصاویری از داستانهای شاهنامه آراسته اند و اینها قدیم ترین تصاویری است که در آنها داستانهای شاهنامه موضوع نقاشی قرار گرفته است و علاوه بر اهمیتی که از جنبۀ هنری و تاریخ هنر دارد، از نظر بیان نفوذ حماسه ملی ایران در آن سرزمین حائز ارزش بسیاری است و ریشه رواج آن همه نام های کیانی را روشن میکند.(۲) 📚منبع 📗۱.ایران در عصر سلجوقیان، عباس رمضانی، ص ۱۲۰ 📘۲.زبان و ادب پارسی در قلمرو عثمانی، محمد امین ریاحی خویی، ص ۲۳ و ۳۸ و ۳۹ 📙۳.سلجوقیان از آغاز تا فرجام، ابوالقاسم فروزانی، ص ۴۷۰‌و‌ ۴۸۰ 🌹@Historiumclub🌹

💠سلجوقیان روم و گسترش شاهنامه خوانی و زبان پارسی در فلات آناتولی (بخش ۱)💠 🔴این گروه از سلاجقه توسط سلیمان شاه پسر شهاب الدوله قتلمش تأسیس شد. او پس از سلطه بر بخشی از سرزمینهای آسیای صغیر موفق شد این کار را انجام دهد. (۱)بعد از استقرار سلجوقیان و امرای دست نشانده آنها در آسیای صغیر، به تدریج زبان فارسی زبان رسمی آن دیار گردید.(۲) 🟠همانطور که رواج و گسترش زبان و ادبیات فارسی در هندوستان مرهون حضور غزنویان و غوریان در آن مرز و بوم است ورود زبان فارسی به آناتولی و گسترش ادبیات فارسی در آنجا نیز در پرتو سلطه سلسله سلجوقیان روم بر آن سرزمین صورت گرفت. 🟡استفاده حکومت سلجوقیان روم از کارگزاران دیوانی فارسی زبان زمینه رواج زبان فارسی را در آسیای صغیر فراهم کرد و حمایت سلاطین سلجوقی روم از شاعران و نویسندگان و مورخان فارسی زبان به گسترش ادبیات فارسی کمک شایانی کرد. محاوره در شهرهای مهم و نامه نویسی در دستگاه امیران و تدریس وتأليف و تصنيف وشاعری به این زبان بود.(۳) 🟢علتش این است که خاندان سلجوقی پیش از رسیدن به روم در ایران با زبان و فرهنگ ایرانی خو گرفته بودند و ایرانی شده بودند. دیوانیان و کارگزاران آنها هم از همان آغاز کار ایرانی بودند و به زبان خود می نوشتند و سخن میگفتند و با اینکه زبان عربی زبان دینی و زبان رسمی خلافت بود برای رجال و عمال حکومت بیگانه بود.

💠سلجوقیان روم و گسترش شاهنامه خوانی و زبان پارسی در فلات آناتولی💠 🌹@HistoriumClub🌹

💠قلعه گبری بنایی از دوره ساسانی در کبوران تفرش💠 ✨این قلعه از آثار مربوط به دوره ساسانی در شهرستان تفرش استان مرکزی است و نام این روستا در گذشته به واسطه این قلعه گبران بوده است.

💠چهار طاقی کبوران تفرش 💠 ✨این چهار طاقی از آثار مربوط به دوره ساسانیان در روستای تاریخی کبوران(گبران) در شهرستان تفرش استان مرکزی واقع است.

💠مهمترین کتابخانه های دوره ساسانی💠 🔴نام چند کتابخانه بزرگ دوره ساسانی در کتابهای تاریخی آماده است. مهم ترین كتابخانه دوره ساسانی در دانشگاه جندی شاپور خوزستان قرار داشت که کتاب های پزشکی فلسفی ستاره شناسی و غیره در آن گردآوری شده بود و مرکزی مهم برای آموزش پزشکی و فلسفه بود.(۱) 🟠دیگر کتابخانه مهم ایران سارویه نام داشت و در شهر جی اصفهان واقع بود. در این کتابخانه انبوهی از کتاب های پهلوی نگهداری میشد و به گزارش ابن ندیم در سال ۳۵۰ ه.ق در ویرانه های آن شمار زیادی از کتاب های دوره ساسانی یافت شد‌.(۲)یکی از کتاب هایی که بنا به گفته ابومعشر از این محل پیدا شده کتاب زیج شهریار است که تاثیر فراوان در نجوم اسلامی داشته است. (۳) 🟡سومین کتابخانه مهم ایران در تیسفون پایتخت ساسانیان قرار داشت. یزدگرد سوم هنگام گریختن از پایتخت شمار زیادی از کتابهای این کتابخانه را همراه خود به مرو برو که پس از مرگ او در این شهر باقی ماند و تا سده سوم هجری قمری دوستداران دانش از کتاب های آن بهره می بردند.(۴) 📚منبع 📕۱.تمدن ساسانی، علی سامی، ۱۳۸۸ ، ج ۱،ص ۱۱۱ 📗۲.الفهرست، ابن ندیم، ۱۳۸۱، ص ۴۴۰ 📘۳.فرهنگ ایرانی پیش از اسلام و آثار آن در تمدن اسلامی و ادبیات عربی، محمد محمدی ملایری، ۱۳۹۶، ص ۶۴ 📙۴.کتاب بغداد، ابن طیفور، ۱۴۲۳ ه‌‌.ق، ۸۷ 🌹@Historiumclub🌹

💠اهمیت کتاب و کتاب نویسی در دوره ساسانی💠 🔴در دوره ساسانی کتاب نویسی در ایران رواج زیادی یافت و کتابهای زیادی در زمینه های دینی، ادبی ،فلسفی، علمی و غیره نوشته شدند. در این دوره هنوز کاغذ به غرب آسیا و اروپا نرسیده بود و تنها چینی ها فن ساخت آن را می دانستند. بنابراین ایرانیان بیشتر از پوست فراوری شده جانورانی چون گاو ، گاومیش و گوسفند برای نوشین بهره می بردند. (۱) 🟠ایرانیان دوره ساسانی در تذهیب مهارت زیادی داشتند. و کتابها را با نگاره های رنگی و بسیار زیبا می آراستند. برخی تاریخ نویسان سده های نخستین اسلامی شماری از کتابهای ایرانیان را به چشم دیده اند و گزارشهای بسیار شگفتی از زیبایی و ظرافت نگاره های این کتابها آورده اند. (۲)شاهان ساسانی به گردآوری کتاب و ساخت کتابخانه نیز گرایش زیادی داشتند. 🟡ابن ندیم کتاب شناس برجسته مسلمان درباره دانش دوستی شاهان ساسانی نوشته است: « پادشاهان ایران به اندازه ای به نگهداری علوم و باقی ماندن آن بر روی زمین علاقمندی داشتند که برای محفوظ ماندن آنها از گرند و آسیب زمانه و آفتهای زمینی و آسمانی گنجیه کتابها را از سخت ترین و محکم ترین چیزی برگزیدند... برای یافتن بهترین جا و محل به جستجوی زمینها و شهرستانها بر خاستند ... که ساختمان ها برای همیشه استوار و پایدار بماند.» (۱) 📚منبع 📕۱. الفهرست، ابن ندیم، ۱۳۸۱، ترجمه محمدرضا تجدد، ص ۳۶ و ۴۳۸ 📗۲.مقاله تاریخ نگاری منقش و مصور در عهد ساسانیان، روح الله بهرامی، ۱۳۹۲، ص ۳۴ 🌹@Historiumclub🌹