دەروەچ// دريچه

افتتاحیه‌ی انجمن کوردی شعر و ادب بەێان با حضور گسترده‌ی شاعران و ادبای استان در مجتمع ارشاد ایلام برگزار گردید. بعد از مدت‌های مدید از تعطیلی انجمن هانا، به تدبیر و تمهید دبیرخانه‌ی زبان و ادبیات کوردی ایلام اولین نشست به‌ێان برگزار گردید. در این نشست آقایان: محبی، معاونت فرهنگی ارشاد، حبیب‌الله بخشوده، دبیر دبیرخانه‌ی زبان و ادبیات کوردی، و فرهاد شاهمرادیان، رئیس انجمن کوردی به‌ێان دقایقی سخن گفتند و مابقی اوقات این نشست به‌ شعرخوانی گذشت. پیشکسوتان و اساتید کردی‌سرا در کنار شاعران جوان و نوجوان شعر خواندند. حضور شاعرانی از شهرستان‌های ملکشاهی، ایوان، سیروان و چرداول رنگ و رویی دیگر به این نشست داده بود. چنانکه انتظار می‌رفت این اتفاق فرهنگی با استقبال بسیار زیاد روبرو شد و امید است شاعران و ادبای استان با حضور مستمر خود باعث استمرار و پایایی و پویایی این انجمن باشند. مقرر گردید، نشست‌های انجمن به‌ێان چهارشنبە‌ها راس ساعت پنج عصر به صورت هفتگی در محل سالن جلسات مجتمع فرهنگی، هنری اداره ارشاد برگزار گردد. @darwachdariche

افتتاحیە انجمن کوردی بەێان امروز عصر راس ساعت پنج در محل سالن جلسات مجتمع فرهنگی ارشاد با حضور شاعران و منتقدان و علاقه‌مندان به شعر و ادب کوردی برگزار می‌گردد. https://t.me/DZAkordiilam

از طریق این لینک می‌توانید در کانال ده‌بیرخانه‌ێ زوان و ئەدەبیات کوردی عضو شوید 👆

دەبیرخانەێ زوان و ئەدەبیات کوردی ئیلام https://t.me/DZAkordiilam

گرچه اساسنامه‌ی دبیرخانه تا حد بسیار زیادی جامع و کارشناسی شده بود، اما لازم بود جهت کارآمد و روزآمد بودن بیشتر، اندک تغییراتی در بعضی بندها و کلمات و عبارات و تعاریف به عمل بیاید که از آن‌جمله می‌توان به بازتعریف و آرایش واحدهای دبیرخانه و نحوه‌ی تعامل و کارکرد آن‌ها اشاره کرد. در بازنگری جدید، دبیرخانه چهار واحد دارد که عبارت‌اند از: واحد ادبیات؛ واحد زبان‌شناسی؛ واحد آموزش و پژوهش؛ و واحد کتاب و رسانه. هریک از این واحد مسئولیت‌ها و اختیارات متنوعی دارد که در صورت تحقق می‌تواند منجر به اتفاقات بسیار خوبی در خصوص زبان و ادبیات کردی ایلام گردد. طی این جلسات، آقایان ظاهر سارایی و حبیب‌الله بخشوده به‌عنوان مسئول واحد ادبیات؛ آقای آرش پالیزبان به‌عنوان مسئول واحد زبان‌شناسی؛ آقای قاسمی به‌عنوان مسئول واحد کتاب و رسانه؛ و آقای علیرضا شوهانی به‌عنوان مسئول واحد آموزش و پژوهش برگزیده شدند. نیز با رای اکثریت اعضا آقای حبیب‌الله بخشوده به‌عنوان رئیس دبیرخانه‌ی زبان و ادبیات کردی ایلام انتخاب گردید که وظیفه ایجاد هماهنگی بین واحدهای چهارگانه و پیگیری مطالبات و مصوبات دبیرخانه و مکاتبه و مراوده با اداره‌ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ایلام و البته وظایف دیگری برعهده‌ی اوست. هر یک از واحدها برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلند‌مدتی ارائه‌ داده‌اند که امید است در آینده‌ای نه‌چندان دور اجرایی شوند. 🔸 از اولین گام‌هایی که دبیرخانه برداشته، با توجه به‌توان والای ادبی و شعری موجود در استان ایلام، تلاش در جهت تأسیس انجمنی ادبی بوده تا از طریق آن زمینه برای رشد و شکوفایی بیشتر شعر کردی ایلام فراهم آید. در این خصوص جلساتی تشکیل شد و رایزنی‌هایی به عمل آمد. شورای سیاست‌گذاری و اجرایی انجمن ادبی کردی ایلام تعیین، و در باب انتخاب عنوان برای این انجمن، از میان 63 عنوان پیشنهادی، به‌عنوان «ئه‌نجومه‌ن شێعر و ئه‌ده‌ب کوردی به‌ێان» رسیدیم. «به‌ێان» در زبان کردی به معنی صبح و پگاه است و ایهاما می‌تواند به معنای سخن، مفهومی بلاغی و ... باشد. در جلسه‌ی مشترکی که میان دبیرخانه و شورای سیاست‌گذاری انجمن «به‌ێان» و با حضور معاونت محترم فرهنگی اداره‌ی فرهنگ و ارشاد اسلامی، جناب دکتر محبی، برگزار شد، چارچوب‌های کلی فعالیت‌های این انجمن بررسی گردید. شورای موسس و سیاست‌گذاری این انجمن عبارتند از: آقای فرهاد شاهمرادیان، آقای علی‌محمد محمدی، خانم سمیه فلاحی، آقای نعمت‌الله داودیان، و آقای امید ظاهری. در این نشست، با رأی اکثریت حاضران، آقای فرهاد شاهمرادیان به‌عنوان رئیس انجمن «به‌ێان» برگزیده شد. افتتاح اولین نشست انجمن به‌ێان در آغازین روزهای تیر ماە 1403به‌ یاری حق و همت مسئولان و همراهی و همدلی اهالی شعر وادب برگزار خواهد گردید. اطلاعات تکمیلی در این خصوص از طریق این کانال و رسانه‌های دیگر به‌ اطلاع عموم خواهد رسید. 🔸 اینکه دبیرخانه تاکنون گزارشی از فعالیت‌های خود ارائه نداده به این دلیل بوده که می‌خواسته‌ گام‌هایی عملی و عینی بردارد و آنگاه اطلاع‌رسانی کند؛ مضافاً اینکه بخش زیادی از کوشش‌هایش متوجه فراهم‌سازی ابزارها و امکانات اولیه و بعضی رایزنی‌ها و نظایر آن بوده که برای استقرار دبیرخانه ضروری به نظر می‌ٰرسید. پشتوانه‌ی دبیرخانه حمایت مردم و هنرمندان و اهل‌قلم استان و البته همراهی مسئولان و مدیران محترم اداره‌ی فرهنگ و ارشاد ایلام است که تابه‌حال آنچه از این عزیزان دیده‌ایم حمایت و همراهی بوده است. این دبیرخانه می‌خواهد و چتری گسترده برای عموم فعالیت‌هایی باشد که در راستای زبان و ادب و فرهنگ کردی در سراسر استان ایلام صورت می‌گیرد. گستره‌ی فعالیت‌ها و مسئولیت‌های دبیرخانه سراسر استان است و منحصر و محدود به مرکز استان نخواهد بود. بی‌شک هنوز به قوام و سختگی لازم نرسیده‌ایم. بعضی انتقادها و ایرادها را بر خود وارد می‌دانیم و می‌دانیم اهل ادب و هنر کریمانه از کنار کاستی‌هایمان گذر کرده‌اند؛ چرا که دشواری و ظرافت و شرایط کار ما را درک کرده‌اند. در آینده بیشتر در کنار هم خواهیم بود و از نظرات و پیشنهادی همدیگر افزون‌تر منتفع خواهیم شد. فعلا این کانال، تربیون رسمی «ده‌بیرخانه‌ێ زوان و ئه‌ده‌بیات کوردی ئیلام» است و در آینده در رسانه‌های دیگر هم فعال خواهیم بود به‌ فضل و کرم خداوندگار یگانه. «ده‌بیرخانه‌ێ زوان و ئه‌ده‌بیات کوردی ئیلام» https://t.me/DZAkordiilam

✔️گزارشی مختصر از کوشش‌های «ده‌بیرخانه‌ێ زوان و ئه‌ده‌بیات کوردی ئیلام» بیست‌ویکم اسفند 1403 جلسه‌ای به‌دعوت مدیرکل محترم وقت اداره‌ی فرهنگ و ارشاد اسلامی ایلام، جناب آقای علی هوشمند، با حضور آقایان: ظاهر سارایی، حبیب‌الله بخشوده، آرش پالیزبان، محمدعلی قاسمی و علی‌رضا شوهانی در محل دفتر مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی ایلام برگزار گردید. در این جلسه، تصمیم تأسیس دبیرخانه‌ی دائمی زبان و ادبیات کردی ایلام از سوی اداره‌ی ارشاد مطرح گردید. قبل از اعلام این تصمیم، مراحل مختلف اداری و همراهی نهادهای فرادستی، احراز شده بود، و شورای فرهنگ عمومی استان نیز آن را تصویب کرده بود. در این جلسه، مدیریت محترم ارشاد ضمن بیان مقدمات نسبتا مفصلی از شرح کارهای صورت گرفته و ضرورت ایجاد چنین نهادی فرهنگی و اینکه زبان و ادبیات کردی در ایلام نظر به گویشوران گسترده و شاعران و هنرمندان و اهل قلم بسیاری که به این زبان می‌سرایند و می‌نویسند بایسته است دبیرخانه‌ای داشته باشد تا از این میراث فرهنگی ارجمند حمایت و پاسداری کند و بسترهای لازم را جهت این امر فراهم سازد؛ و در پایان از مدعوین درخواست نمود عضویت در اولین شورای موسس یا سیاست‌گذاری این دبیرخانه را بپذیرند. حاضران با آگاهی به دشواری‌های راه و اینکه کوشش در این مسیر ممکن است چندان آسان نباشد، آمادگی خود را برای پذیرش درخواست همکاری اداره‌ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ایلام در خصوص تشکیل «ده‌بیرخانه‌ێ زوان و ئه‌ده‌بیات کوردی ئیلام» اعلام کردند؛ چراکه به‌زعم آنان، ضرورت و اراده و خواست محکمی پشتیبان آن بود و اختیارات و امکانات وعده داده شده و مندرج در اساسنامه‌ی این نهاد، نیز دلگرم کننده می‌نمود. همان روز قرار شد دو روز بعد، یعنی 23 اسفند جلسه‌ای با حضور اعضای دبیرخانه و بعضی چهره‌های فرهنگی برگزار گردد. در اساسنامه‌ای که به‌عنوان افق دید و سند چشم‌انداز ارائه شده بود، طیف وسیعی از محورهای مربوط به حمایت از زبان و ادبیات کردی ایلامی پیش‌بینی شده بود. در این اساسنامه،‌ منظور از «زبان کردی ایلامی»، تمام گویش‌ها و لهجه‌های زبان کردی رایج در استان ایلام تعریف شده، که تعریفی جامع‌ومانع است. 🔸 روز 23 اسفند 1403 را باید آغازگاه رسمی این دبیرخانه به‌حساب آورد و اگر این دبیرخانه ان‌شاءالله بتواند منشأ خدمات فرهنگی به زبان و ادب کردی ایلام باشد، این روز حتما روزی مهم و خاطره‌انگیز و شایسته‌ی ثبت در خاطره‌ها خواهد بود. جلسه موعود با حضور تعداد معدودی از چهره‌های فرهنگی برگزار شد که می‌توانست با حضور شمار بیشتری از چهره‌ها و فعالان فرهنگی برگزار گردد اما گویا نفس تشکیل نمادین این دبیرخانه و اعلام عمومی آن، برجسته‌تر و ضروری‌تر می‌نمود. در این جلسه که در سالن اجتماعات اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ایلام برگزار شد و به تابلویی با عنوان «ده‌بیرخانه‌ێ زوان و ئه‌ده‌بیات کوردی ئیلام» مزین شده بود، مدیر محترم اداره‌ی فرهنگ و ارشاد، برنامه‌ها و اهداف تشکیل چنین نهادی را بیان کرد و متعاقباً هریک از اعضا سخنانی در این باب معروض داشتند. 🔸 گزارش این جلسه و اعلام خبر تشکیل «ده‌بیرخانه‌ێ زوان و ئه‌ده‌بیات کوردی ئیلام» در رسانه‌ها و فضای مجازی منتشر و با واکنش‌های متفاوتی روبه‌رو شد. استقبال عمومی از آن مشهود بود با این اوصاف عده‌ای امیدوار نبودند که چنین حرکتی استمرار داشته باشد و منجر به خدمتی به زبان مادری شود؛ و شماری دیگر، بعضی ایرادات و نکته‌ها را متوجه این دبیرخانه کردند که ابهام‌زدایی از آن‌ها کار دشواری نمی‌نمود؛ کما‌اینکه در این گزارش نیز مشخص است، بعضی از آن کژتابی‌ها رفع شده است. حمایت برخی چهره‌های فرهنگی از این دبیرخانه- که انتظار حمایت از آنان نمی‌رفت- و نیز مخالفت بعضی از دیگر چهره‌های فرهنگی -که از آنان انتظار مخالفت نمی‌رفت-، از حواشی جالب برخورد با خبر تأسیس «ده‌بیرخانه‌ێ زوان و ئه‌ده‌بیات کوردی ئیلام» بود. خلاصه در این روز، زبان مادری‌مان یعنی کردی ایلامی، برای اولین بار در اداره‌ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ایلام دارای دبیرخانه‌ی دائمی و اتاق مخصوص به خود شد و قاعدتا باید این رویداد از خجسته‌ترین اتفاقاتی باشد که در این دیار کهن و ریشه‌دار اتفاق افتاده است. 🔸 اعضای دبیرخانه منتظر آغاز سال جدید نماندند و به‌محض صدور ابلاغ اعضای دبیرخانه، نخستین جلسه در مورخه 27/11/ 1402 برگزار گردید و بعد از تعطیلات نوروزی تا اکنون چندین جلسه‌ی دیگر در سال 1403 تشکیل گردیده است.

استاد محمدعلی بهمنی، غزل‌پرداز بزرگ معاصر که به نوعی حق استادی به گردن بسیاری از شاعران غزل‌پرداز دارد، به‌خاطر سکته‌ی مغزی بستری است و روزهای خوشی را سپری نمی‌کند. از رنجی که می‌کشد در رنجیم و برایش آرزوی سلامت داریم. @darwachdariche

ضرورت توجه متولیان امور، به موضوعات و مباحثی که در تداول تاریخیِ خود، به نسل ما (متأخرین) رسیده، در این است که آن عناصر فرهنگی توان نظم‌بخشی به رفتار افراد را داشته و تقویت رابطه بین‌ آن‌ها را نیز بیش از پیش ممکن خواهد کرد؛ بنابراین در تایید و تحکیم یادداشتِ شاعر و محقق استان‌مان جناب آقای سارایی _که سال‌هاست دردها و آلام این خطه را در قالب اشعار ادیبانه و با دهانِ زخمیِ آغشتە به خونش فریاد می‌زند_ می‌توانم گفت، یکی از ویژگی‌های خاص این موضوعات این است، که مربوط به یک فرد خاص و به بیانی دیگر ارث پدر هیچ‌کس نیستند، لذا در برگیری دارند و به نوعی مُلک مشاء ما ایرانیان و بویژه ایلامیان‌اند؛ یعنی همچون میراثی مشترک و میراثی اجتماعی در یک جامعهٔ معین، سهم مردمان آن سرزمین‌اند. به‌این اعتبار می‌توان هر کدام از این عناصر فرهنگی را برکشید و بر روی آن‌ها اقدامات لازم در جهتِ توسعه شهر انجام و اجرا داشت. فرهنگ، مهم‌ترین و اصیل‏ترین ابزار حفظ یک جامعه و همچنین پایدارترین وجه آن است؛ بنابراین، کسانی که زین‌پس، در این شهرستان و حتی استان، به‌عنوان یک مسئول، معرفی و مشغول می‌شوند، توفیق این فرصت را یافته‌اند تا اگر سودایی در جهت تقویت ملیت و اتحاد ملت در سر می‌پرورانند، در این برهه از زمان فتح‎الفتوحاتِ فرهنگی را به نام خود ثبت و نام و نشان ملیت خود را در گوش تاریخ فریاد زنند؛ زیرا در چنین شرایطی _گرچه پیش از آن‌ها بوده‌اند کسانی که در این راه گام برداشته‌ و پایه‌گذار بخش‌های مهمی از شاکله اصلی این دیار بوده‌اند_ اما این شانس را دارند که نامشان ذیل همه فرهنگ‌دوستان و متحدین ملت و تقویم ملیت به دست آنان رقم خورد. در جایی از فیلسوف بزرگ آلمان یعنی هگل که به مناسبتی نوشته بود، خوانده بودم که «آن فرزندی که نابغه می‌شمارندش، از پیشینیانش بزرگتر نیست؛ این پیشنیان هرکدام سنگی بر روی بنا نهاده‌اند و نابغۀ خلف این خوشبختی را دارد که آخر از همه می‌رسد و سنگ آخرِ طاقِ بنّا را می‌گذارد و بنّا، به‌نام او تمام می‌شود.» پس زمان آن است که این افراد که ذکرشان رفت، عجولانه دست به انجام کاری نزده و کوشش کنند اقداماتی درخور و شایسته در این زمینه انجام دهند و در تناورده کردن سنتِ دیرین سعی لازم داشته باشند تا شاید در جریده عالم ثبتِ نامشان رازِ دوامشان باشد. @darwachdariche