ایران بوم

یادداشت های شاهنامه: چراغ راهنمایی به هزارتوهای حماسه ی ایران  دکتر جلیل دوستخواه شاهنامه ی فردوسی، گنج شایگان حماسه ی ملّی ی ایران و بزرگترین نمایشگاه فرهنگ ایرانی، به گفته ی درست ِ استاد دکتر جلال خالقی مطلق، ویراستار ِ بهترین و رساترین چاپ ِ تاکنون نشریافته ی آن، متنی است "دشوار ِ آسانْ نما". این سخن ِاستاد خالقی، برآیند ِ آزمون ِ دشوار ِ چند ده ساله ی ایشان در کار ِ ویرایش ِ این اثر ِ گرانْ سنگ است و هرکس که سر و کاری جدّی با این متن داشته باشد، درستی ی آن را گواهی می کند. بخش یکم ِ این یادداشتها (ویژه ی دفترهای یکم و دوم متن) پیش از این در دو دفتر نشریافته بود و اکنون بخش دوم (ویژه ی دفترهای سوم تا پنجم متن) در دسترس دوستداران شاهنامه قرارگرفته است. درباره ی این یادداشتهای کلیدی و بسیار ارجمند، می توان و باید به گستردگی سخن گفت و جزء به جزء آنها را در کارگاه نقد بازشکافت و عیارسنجید. این کاری است بایسته که همانا زمان و مجالی فراخ می خواهد. امّا اکنون، بانوی فرهیخته و پژوهنده ی ایران شناس نوشین شاهرخی،نخستین گام را در این راه برداشته و به بررسی و تحلیل بخش اخیر یادداشت ها پرداخته است. آنچه در پی می آورم، متن بررسی ی اوست که می تواند برای جویندگان کلیدهای گنجینه ی بزرگ شاهنامه، آگاهی دهنده و نویدبخش باشد. این بررسی را با سپاس از نگارنده، به گُفتاوَرد از تارنمای خبری ی ِ اخبار ِ روز بدین صفحه می آورم. معرّفی ی ِ کتاب: بخش دوم یادداشت‌های شاهنامه اثر جلال خالقی مطلق نوشین شاهرخی بخش یکم یادداشت‌های شاهنامه در سال 1380 منتشر شد که گزارش بیت‌های دفترهای یکم و دوم شاهنامه را دربرداشت. بخش دوم به دفترهای سوم، چهارم و پنجم می‌پردازد. (شش دفتر از هشت دفتر شاهنامه تاکنون به چاپ رسیده‌اند و دو دفتر دیگر نیز به همراه یادداشت‌های دفتر هشتم بزودی منتشر خواهند شد). این یادداشت‌ها نه تنها به توضیح برخی واژگان و بیت‌های دشوار شاهنامه می‌پردازد، بلکه حاوی بررسی‌های ارزنده‌ از داستان‌های شاهنامه است. دکتر جلال خالقی مطلق حدود چهل سال زندگی خود را صرف پیرایش شاهنامه نموده‌اند و این یادداشت‌ها بازتاب دانش گسترده و آگاهی ایشان از این حماسه‌ی بزرگ ملّی است. این یادداشت‌ها سرشار از آگاهی‌های گونه‌گون می‌باشد. اهمیت موضوع درگیری در سراسر شاهنامه، مفاهیم اسطوره‌ای چون فرّه و مشروعیت (پادشاهی و یا نیز پهلوانی)، رابطه‌ی پسر با پدر و نیا، آیین خسروان، اساطیر و تاریخ، آیین‌های ایران کهن، تعبیر اسطوره‌ها و آیین‌های پیش و پس از دین زرتشتی، ادبیات و توضیح ریشه‌ی واژگان، صنایع قصیده‌سرایی و نیز نگاه فردوسی در زمینه‌های گوناگون، از جمله به زن، مورد کنکاش قرار گرفته و با رمزگشایی زبان در زمان شاعر، خواننده با نگاهی نو به پیشباز این اثر ارزنده‌ می‌رود. در این یادداشت‌ها نه‌تنها روایت فردوسی با روایت مورخان پیش از فردوسی مقایسه گشته، بلکه در پایان برخی از داستان‌ها نقدی فشرده و کوتاه نیز ارائه شده است. از یک‌سو درگیری‌هایی که هسته‌ی اصلی داستان‌‌های شاهنامه را تشکیل می‌دهند (نه‌تنها تضادهای اسطوره‌ای چون نیک و بد، بلکه درگیری‌های عقیدتی که در این دو قطب نیک و بد نمی‌گنجند، همچون "داستان رستم و اسفندیار" و یا "فرود")، با نگاهی تیزبین و شفاف و نیز نو مورد بررسی قرار گرفته‌اند و از سوی دیگر زبان شاعر در بیان این درگیری‌ها و ارتباط آنان با طبیعت با دیگر شاعران سنجیده شده است. در اینجا نمونه‌ای از تفسیر سخن فردوسی و مقایسه‌ی آن با سخن نظامی می‌آید که نشان از دمیدن روح در طبیعت دارد. "… ولی توصیف شب در خطبۀ داستان "بیژن و منیژه" یک توصیف ذهنی است. در اینجا سراینده به میان دو مرحلۀ بالا، یعنی عکس گرفتن از طبیعت و نقاشی کردن آن عکس، یک مرحلۀ دیگر نیز افزوده است و آن این که عکس‌ها نخست در تاریکخانۀ خیال تغییر ماهیت داده‌اند و سپس نقاشی شده‌اند. البته در توصیف‌های طبیعت درشاهنامه، جان‌دادن به عناصر طبیعت و مردم‌سازی آنها نمونه‌های بسیار دارد. ولی در این جا نه مردم‌سازی، بلکه دیوسازی، و یا اگر در چارچوب بزرگتری بررسی کنیم، اسطوره‌سازی از طبیعت انجام گرفته است. خواننده هنگام خواندن توصیف شب در این خطبه، نه‌تنها به تفاوت آشکار سبک فردوسی با توصیف‌های دیگر او از طبیعت پی میبرد، بلکه از سوی دیگر شباهتی که در اینجا میان سبک فردوسی و سبکنظامی است نظر او را جلب میکند. در واقع نظامی که برخلاف فردوسی، بیشتر به توصیف‌های ذهنی و تزئینی از طبیعت میپردازد و اصولاً میتوان گفت که در شعر فارسی چنین توصیف‌هایی ویژۀ نظامی در هنر نگاره‌پردازی است، از سخن فردوسی در این خطبه تأثیر پذیرفته است. دنباله نوشتار: http://www.iranboom.ir/hakime-tos/shahnameh/2210-yaddasht-shahnameh-cheragh.html https://telegram.me/iranboom_ir

یک گور دورۀ #عصر_آهن در جریان خاکبرداری در مسیر چهار باند کردن جادۀ پارس آباد ـ سربند در استان اردبیل کشف شد. @iranboom_ir

دالان سیونیک، و درسی از خسرو انوشیروان در اینجا یادآوری درسی از تاریخ کهن ایران خالی از لطف نیست : در سال ۵۶۹ م، امپراتوری گوگ‌ ترک‌ها (حک: ۵۵۲- ۷۴۴م)، که در میانۀ سدۀ ششم میلادی در شمال­ شرق ایران تاسیس شده­ بود، سفیری برای ایجاد ارتباط با بیزانس به آن سرزمین گسیل کرد. شاید فرمانروای گوگ‌ ترک‌ها، ایستمی [۱]، در پی آن بود که متحدی قدرتمند در غرب ایران ساسانی بیابد و بیزانسی‌ها هم بی‌ میل نبودند تا در شرق ایران آن روزگار که به هنگام پادشاهی خسرو انوشیروان در اوج قدرت بود، متحدی داشته باشند تا به وقت نیاز از دو سو به ایران هجوم بیاورند. در پی آن بازرگانان سُغدی [۲] که تحت حاکمیت گوگ­ ترک‌ها قرار گرفته ‌بودند از ایستمی خواستند تا تجارت ابریشم را با ایران آغاز کنند (مناندرِ محافظ [۳]، ص ۱۱). اینکه درست پس از برگشت سفیر ترکان از بیزانس، سغدی‌ها به فکر تجارت ابریشم افتادند، این گمان را به ذهن می‌آورد که مقصد اصلی آنها برای تجارت ابریشم، نه ایران بلکه بیزانس بوده‌ است که ابریشم در آنجا از محبوبیت و قیمت بیشتری در مقایسه با ایران برخوردار بوده‌ است (رضا، ص ۹۵- ۹۷). برای گشودن راه بازرگانی ابریشم، کاروانی از بازرگانان سغدی به رهبری شخصی به نام مانیاخ [۴] راه ایران را در پیش گرفتند و در تیسفون با خسرو انوشیروان دیدار کردند. به هنگام شنیدن درخواست سغدی‌ها، یکی از شاهزادگان هپتالی[۵] (حک: ۴۴۰- ۵۶۰م) ، به نام کاتولف [۶] که سرزمینش از سوی ترکان اشغال شده ‌بود و شناخت خوبی از ترکان و سغدی‌ها داشت، به انوشیروان مشورت می‌داد. در نتیجۀ مشورت با کاتولف، انوشیروان بر آن شد تا ابریشمِ سغدی‌ها را خریداری کند و در پیش چشمان متحیر آنها به آتش بکشد، تا به آنها بفهماند که خریداری برای ابریشم آنها در ایران وجود ندارد. اما این اقدام انوشیروان، ترک‌ها و سغدی‌ها را از تجارت ابریشم با بیزانس و ایران منصرف نکرد و آنها هیئت دیگری را به ایران فرستادند که آن هیئت نیز کاری از پیش نبرد. سرانجام سغدی‌ها مجبور شدند تا ابریشم خود را از شمال دریای خزر به روم بفرستند که آن راه نیز از طریق اقوام زیرِ نفوذ ایران در قفقاز شمالی برای آنها ناامن شده ‌بود (مناندرِ محافظ، ص ۱۱۳- ۱۲۷). مناندرِ محافظ (ص ۱۱۳) دلیل مخالفت انوشیروان با گشودن راه بازرگانی ابریشم برای بازرگانان سغدی را نگرانی او از جاسوسی سغدی‌ها برای گوگ‌ ترک‌ها دانسته‌ است. با این حال می‌توان دلایل دیگری را برای این مخالفت انوشیروان بر شمرد : ۱. امپراتوری گوگ‌ ترک با فروش ابریشم به ایرانیان و بیزانس، از ثروت قابل ملاحظه‌ای برخوردار می‌شد و ممکن بود با تجهیز سپاهی قوی­ تر به مناطق غربی خود یورش برد. ۲. همچنین امپراتور بیزانس می ­توانست با فروش ابریشم خریداری شده از گوگ­ ترک­ ها که در اروپا از محبوبیت بسیاری برخوردار بود به ثروتی هنگفت دست پیدا کند، که در این صورت توازن قوا در نقاط مرزی میان ایران و بیزانس به سود بیزانس بر هم می خورد. ۳. ارتباط بازرگانی میان امپراتوری گوگ‌ ترک‌ها و بیزانس و رد و بدل شدن هیئت‌های سیاسی میان آن دو، به تحکیم روابط شان و برنامه‌ریزی برای ضربه‌زدن به ایران می انجامید. اینچنین  بود که انوشیروان خطر تقویت اتحاد دو دشمن شرقی و غربی خود را با چشم‌پوشی از سود ناچیز تراگذریِ (ترانزیتِ) تجارت ابریشم میان بیزانس و امپراتوری گوگ‌ ترک‌ها از بین برد. در زمانۀ ما نیز هستند گندم­ نمایان جوفروشی که با نفاق و تزویر، از منافع خیالی ایران در برابر عدم مخالفت با گشایش دالان سیونیک سخن می گویند، ولی ما باید به مانند انوشیروان، در برابر گشایش راهی که از یک سو، صهیونیسم و پان ترکیسم و از سوی دیگر، ناتو را بر ضد ایران به یکدیگر پیوند می­دهد، پایداری کنیم. دنباله نوشتار: http://www.iranboom.ir/tazeh-ha-sp-285929972/negahe- @iranboom_ir

http://www.iranboom.ir/tazeh-ha-sp-285929972/negahe- @iranboom_ir

باکو ۱۵ درصد از ۳۵۰ میلیون متر مکعب گاز ارسالی از طریق ایران به نخجوان را به عنوان هزینۀ تراگذری (ترانزیت) پرداخت می‌کرد. با گشایش دالان سیونیک ، ایران این سود را از دست می‌دهد. قرارداد فروش گاز میان ترکیه و ایران در سال ۱۹۹۶م به امضا رسید و بر اساس آن قرارداد، ترکیه سال‌هاست که از ایران گاز خریداری می‌کند. با گشایش دالان سیونیک ترکیه می‌تواند گاز ارزان از باکو خریداری کند. همچنین پروژۀ خط لولۀ گاز از ترکمنستان از طریق ایران به ترکیه و سپس به اروپا در سال ۲۰۱۷م به دلیل اختلافات مالی متوقف شد. ترکمنستان اکنون می‌تواند این گاز را از راه باکو به اروپا برساند. در این میان احتمال دارد، راه­ اندازی پروژۀ خط لولۀ ترانس خزر با حمایت آمریکا دوباره مطرح شود. این خط لوله که از ترکمنباشی تا باکو امتداد خواهد داشت با خطوط لولۀ موجود که از باکو، گرجستان و ترکیه می‌گذرد، در صورت گشایش دالان سیونیک ادغام خواهد شد. («تبعات اقتصادی کریدور «زنگزور» چیست؟»، روزنامۀ آرمان شرق، ۱۴ شهریور ۱۴۰۲) با وجود این تحرکات ایرانستیزانه، خوشبختانه در ایران عزم راسخ ملی برای جلوگیری از تغییر مرزهای بین‌المللی وجود دارد. در اینجا یادآوری درسی از تاریخ کهن ایران خالی از لطف نیست : در سال ۵۶۹ م، امپراتوری گوگ‌ ترک‌ها (حک: ۵۵۲- ۷۴۴م)، که در میانۀ سدۀ ششم میلادی در شمال­ شرق ایران تاسیس شده­ بود، سفیری برای ایجاد ارتباط با بیزانس به آن سرزمین گسیل کرد. شاید فرمانروای گوگ‌ ترک‌ها، ایستمی [۱]، در پی آن بود که متحدی قدرتمند در غرب ایران ساسانی بیابد و بیزانسی‌ها هم بی‌ میل نبودند تا در شرق ایران آن روزگار که به هنگام پادشاهی خسرو انوشیروان در اوج قدرت بود، متحدی داشته باشند تا به وقت نیاز از دو سو به ایران هجوم بیاورند. در پی آن بازرگانان سُغدی [۲] که تحت حاکمیت گوگ­ ترک‌ها قرار گرفته ‌بودند از ایستمی خواستند تا تجارت ابریشم را با ایران آغاز کنند (مناندرِ محافظ [۳]، ص ۱۱). اینکه درست پس از برگشت سفیر ترکان از بیزانس، سغدی‌ها به فکر تجارت ابریشم افتادند، این گمان را به ذهن می‌آورد که مقصد اصلی آنها برای تجارت ابریشم، نه ایران بلکه بیزانس بوده‌ است که ابریشم در آنجا از محبوبیت و قیمت بیشتری در مقایسه با ایران برخوردار بوده‌ است (رضا، ص ۹۵- ۹۷). برای گشودن راه بازرگانی ابریشم، کاروانی از بازرگانان سغدی به رهبری شخصی به نام مانیاخ [۴] راه ایران را در پیش گرفتند و در تیسفون با خسرو انوشیروان دیدار کردند. به هنگام شنیدن درخواست سغدی‌ها، یکی از شاهزادگان هپتالی[۵] (حک: ۴۴۰- ۵۶۰م) ، به نام کاتولف [۶] که سرزمینش از سوی ترکان اشغال شده ‌بود و شناخت خوبی از ترکان و سغدی‌ها داشت، به انوشیروان مشورت می‌داد. در نتیجۀ مشورت با کاتولف، انوشیروان بر آن شد تا ابریشمِ سغدی‌ها را خریداری کند و در پیش چشمان متحیر آنها به آتش بکشد، تا به آنها بفهماند که خریداری برای ابریشم آنها در ایران وجود ندارد. اما این اقدام انوشیروان، ترک‌ها و سغدی‌ها را از تجارت ابریشم با بیزانس و ایران منصرف نکرد و آنها هیئت دیگری را به ایران فرستادند که آن هیئت نیز کاری از پیش نبرد. سرانجام سغدی‌ها مجبور شدند تا ابریشم خود را از شمال دریای خزر به روم بفرستند که آن راه نیز از طریق اقوام زیرِ نفوذ ایران در قفقاز شمالی برای آنها ناامن شده ‌بود (مناندرِ محافظ، ص ۱۱۳- ۱۲۷). مناندرِ محافظ (ص ۱۱۳) دلیل مخالفت انوشیروان با گشودن راه بازرگانی ابریشم برای بازرگانان سغدی را نگرانی او از جاسوسی سغدی‌ها برای گوگ‌ ترک‌ها دانسته‌ است. با این حال می‌توان دلایل دیگری را برای این مخالفت انوشیروان بر شمرد : ۱. امپراتوری گوگ‌ ترک با فروش ابریشم به ایرانیان و بیزانس، از ثروت قابل ملاحظه‌ای برخوردار می‌شد و ممکن بود با تجهیز سپاهی قوی­ تر به مناطق غربی خود یورش برد. ۲. همچنین امپراتور بیزانس می ­توانست با فروش ابریشم خریداری شده از گوگ­ ترک­ ها که در اروپا از محبوبیت بسیاری برخوردار بود به ثروتی هنگفت دست پیدا کند، که در این صورت توازن قوا در نقاط مرزی میان ایران و بیزانس به سود بیزانس بر هم می خورد. ۳. ارتباط بازرگانی میان امپراتوری گوگ‌ ترک‌ها و بیزانس و رد و بدل شدن هیئت‌های سیاسی میان آن دو، به تحکیم روابط شان و برنامه‌ریزی برای ضربه‌زدن به ایران می انجامید. اینچنین  بود که انوشیروان خطر تقویت اتحاد دو دشمن شرقی و غربی خود را با چشم‌پوشی از سود ناچیز تراگذریِ (ترانزیتِ) تجارت ابریشم میان بیزانس و امپراتوری گوگ‌ ترک‌ها از بین برد. در زمانۀ ما نیز هستند گندم­ نمایان جوفروشی که با نفاق و تزویر، از منافع خیالی ایران در برابر عدم مخالفت با گشایش دالان سیونیک سخن می گویند، ولی ما باید به مانند انوشیروان، در برابر گشایش راهی که از یک سو، صهیونیسم و پان ترکیسم و از سوی دیگر، ناتو را بر ضد ایران به یکدیگر پیوند می­دهد، پایداری کنیم.

با این حال به نظر می‌رسد که اردوغان انگیزه‌های دیگری از بیان این اظهارات داشته‌ است؛ شاید منظور او از نشانۀ (سیگنال) مثبت از سوی ایران، در واقع نشانۀ مثبت از سوی برخی از قوم‌گرایانِ ایرانی بوده که گشایش دالان سیونیک را در راستای تقویت اهداف پان‌ترکی‌شان می‌دانند. گذشته از آن، این احتمال هم وجود دارد که شاید اردوغان خودش «گیرندۀ» آن نشانه (سیگنال) نبوده، و در عوض «فرستندۀ» نشانه، به ستون پنجم خود در ایران بوده­ ‌است. در واقع قوم‌گرایان ایرانی با نشان دادن «درِ باغِ سبز»ی از منافع ادعایی و دروغین اقتصادی که از گشایش دالان سیونیک برای ایران حاصل می‌شود، به خیال خام خود می‌خواهند تا این آمادگی ذهنی را در مردم و تصمیم‌سازانِ ایرانی به وجود آورند تا ایران در برابر گشایش دالان سیونیک مخالفت نکند. در این میان نادر صدیقی، علیرغم توصیه­ های همۀ مقامات عالی رتبۀ سیاسی ایران در زیان ­های گشایش دالان سیونیک، بیش از همه در موافقت با گشایش این دالان «جامه‌درانی» کرده‌است. او از سویی کوشیده تا با القاء منافع اقتصادیِ دروغینی که از گشایش دالان سیونیک نصیب ایران خواهد شد، ایرانیان را فریب دهد: « نه علیف و نه پوتین و نه اردوغان هیچیک، احیای راه ­آهن باکو- نخجوان را به معنای طرد ایران از این شبکۀ توسعه محسوب نمی­ کنند و برعکس از راه ­آهن و خطوط مواصالتی مذکور پلی می زنند به یک شبکۀ مواصلاتی وسیع ­تر در سطح سه جمهوری قفقاز و سه کشور همسایه، چرا باید گفت آنچه که تورانیان را به هم متصل می­ کند ایرانیان را جدا می کند؟ از چه چیزی؟ از مناقشۀ قره باغ؟ اگر این مناقشه ۳۰ سال دیگر استمرار یابد چه چیزی عاید منافع ملی خواهد شد؟» (نادر صدیقی، قطار دوستی قفقاز عصر شوم ترکمانچای را پشت سر خواهد گذاشت، ص [۱۳- ۱۴]) و از سویی دیگر، صدیقی می کوشد که ایرانیان را از ایستادگی در برابر گشایش این دالان بترساند: «این بازی حاصل جمع صفر که ناسیونال­- فاشیست­ ها میان اتصال مثال باکو نخجوان قارص و انفصال برقرار می­ کنند کمترین خللی در شکل گیری توسعۀ منطقه­ ای به وجود نخواهد آورد و فقط سیمای ایران را در نزد افکار مردم مسلمان آنسوی ارس مخدوش خواهد کرد و این دقیقا مطلوب لابی­ های جنگ ­افروزی است که در این ۳۰ سال در کرسی­ های صلیبی خود در کنگرۀ آمریکا و فرانسه تنور مناقشۀ قره­ باغ و ماشین اشغالگری و آواره ­سازی را سوخت ­رسانی کرده ­اند».(همان، ص [۱۴]) و سرانجام با بهره­ گیری از روش قدیمی «پان­ترک­ ها»، کوشیده تا هر تلاشی را برای دفاع از یکپارچگی سرزمینی ایران به پادشاهی ­خواهان پیوند بزند: «در اینسوی خط، در اردوی ناسیونالیسم ایران – شاهی، قطارستیزها می ­گویند خط اتصال میان ترکیه و آسیای میانه که از نخجوان و خاک ارمنستان می­ گذرد، در نقطۀ تلاقی با آسیای میانه، «رویای پان ترکیستی توران» را محقق خواهد ساخت. آنها به این ترتیب سعی می کنند با توسل به یک درک عقب ­مانده از ناسیونالیسم، ماشین دپیلماسی همسایگان را متوقف کنند». (همان، ص [۴]) صدیقی در جای دیگر از لزوم بازگشایی مسیری از ایران برای پیوندزدن جهان ترک! سخن گفته است، تو گویی تاکنون ایران از رفت و آمد میان نخجوان و باکو جلوگیری کرده ­است. این بار نیز صدیقی تهدید کرده که در صورت ایستادگی در برابر اتحاد جهان ترک (پان ترکیسم) ایرانیان نصیبی جز شکست نخواهند داشت؛ گویی در جبهۀ آنها ایستاده و شکست ایرانیان را آرزو می ­کند: «ایران امروز نباید هویت خود را به شکل «سد» و حائل این و آن بازنمایی کند. ایران، نه‌ تنها نباید رسالت خود را در سدبودگیِ ضدترکی و ضدعثمانی تعریف کند بلکه باید با الهام از هستی تاریخی و تمدنی خود «پل بینافرهنگی» و «نقطۀ درهم جوشی شرق و غرب و شمال و جنوب» باشد و کمک کند قفقاز نیز در کلیت آذری و گرجی و ارمنی خود و در پیوند با روسیه و ترکیه، به نقطۀ اتصال شرق و غرب تبدیل شود. قرائت ناسیونال- فاشیستی از هویت­ ملی، از خلال بازنمایی هویت کشورمان به مثابه «سد ضدترکی» در حقیقت باری چنان سنگین و چنان تحمل‌ناپذیر بر این «سد» تحمیل می‌کند که فرجامی جز شکست و سدشکنی ندارد. » (نادر صدیقی، «فارس‌های سفید یک‌ بار دیگر از قطار صلح و توسعۀ منطقه‌ای جا ماندند»، خبرگزاری مشق نو). اما در واقع زیان‌های بسیاری از گشایش دالان سیونیک به اقتصاد ایران خواهد رسید که قوم‌گرایان برای شنیدن آن گوش شنوایی ندارند. از جملۀ این زیان‌ها می­ توان به این موارد اشاره کرد : وابستگی باکو به تهران برای برقراری حمل و نقل با نخجوان کاهش می‌یابد. دالان سیونیک همچنین راه ارتباطی داخلی باکو و ترکیه خواهد بود. بخش مهمی از تجارت ترکیه با آسیای میانه به ترانزیت با کامیون از طریق روسیه و ایران وابسته است. سالانه ۴۳ هزار کامیون ترکیه‌ای از ایران به آسیای میانه می‌روند و با افتتاح دالان سیونیک، آنکارا جایگزین و میانبر جدیدی برای تجارت با آسیای میانه خواهد داشت.

مست عشق جواد رنجبر درخشی لر http://www.iranboom.org/posheh/aks-ha/1402/140208/002/film-mast-esgh-1403.jpg مست عشق فیلمی درباره مولانا و شمس تبریزی است. از آن فیلم هایی است که همیشه آرزو داریم درباره فرهنگ و تاریخ ایران ساخته شود. وقتی فیلم را می بینیم افسوس می خوریم و پیش خود می گوییم ای کاش این فیلم ساخته نمی شد. تحریف و خراب کردن داستان های بسیار مهم ادب و فرهنگ ایرانشهری قابل جبران نیست. مست عشق متاسفانه از آن خراب کاری هاست و نه تنها چیزی بر دانش و احساس ما از شمس و مولانا نمی افزاید که اهل مطالعه و دانش را مایوس و غیر اهل مطالعه را که می خواهند با این فیلم با شمس و مولانا آشنا شوند، گمراه می کند. ایراد بزرگ فیلم، فیلمنامه است. نویسندگان متاسفانه به عارضه داستان پردازی های حاشیه ای دچار شده اند. داستان شمس و مولانا خود به قدر کافی جذاب و تامل برانگیز هست. افزودن بر آن جز حاشیه روی نیست. فیلمنامه گسیخته است و روایتی سرراست ارایه نمی کند. بازیگران در نقش مولانا و شمس هرگز باور نمی شوند. هیچ بازی درخشانی دیده نمی شود. هیچ حسی نسبت به مولانا و شمس از طریق بازیگران برانگیخته نمی شود. پارسا پیروزفر حتی در حد شخصیت بهمن کوچک نیز با مولانا حس مخاطب را جلب نمی کند. شهاب حسینی هم به اندازه قباد شمس را دلنشین بازی نمی کند. مشکل بازیگری فیلم از کارگردانی و فیلمنامه است. فیلم تقریبا هیچ شخصیت پردازیی ندارد. نه از روح پرشور و زوایای طوفانی شمس چیزی به ما نمی دهد ‌و نه از عظمت علمی مولانا. شخصیت های دیگر چون حسام الدین و صلاح الدین که هر کدام در داستان زندگی مولانا چهره هایی برجسته و موثرند در حد عکس حضور دارند. وارد کردن داستان توحش مغول به فیلم، به اصطلاح متفقدان سینمایی سخت باسمه ای است ‌و تحول شحنه قونیه در پایان بیشتر به طنز می ماند تا تحول روحی. ظاهرا عوامل فیلم درکی از عرفان و ظرایف آن ندارند. عرفان، سربازان را به اهل خانقاه تبدیل کردن نیست. فیلم مست عشق فیلمی سطحی از داستان مولانا و شمس است و به کار آشنایی با این دو بزرگمرد عرصه معرفت نمی آید. ما همیشه می خواهیم فیلم هایی از فرهنگ و ادب پارسی ساخته شود اما اگر قرار است فیلم هایی چون مست عشق ساخته شود آرزوها را با خود ببریم بهتر است. شرط نخست ساخت چنین فیلم هایی آشنایی عمیق با مفاهیم و مضامین آنهاست. در مست عشق هیچ آشنایی عمیق دیده نمی شود. تاربرگ شاهنامه پژوهی / ملی گرایی http://www.iranboom.ir/tazeh-ha-sp-285929972/negahe-roz/17690-naghd-mast-eshgh.html @iranboom_ir

روز ۳۰ تیر ، میدان بهارستان / نوشته ی : هوشنگ طالع / ۸۰۰۰۰  تومان مسکو ، زمستان سرد ۱۳۲۴ (گزارشی از مذاکرات قوام با استالین) / نوشته ی : هوشنگ طالع / ۱۸۰۰۰۰  تومان جوادخان گنجه ای / پژوهش : هوشنگ طالع /۱۵۰۰۰۰   تومان عباس میرزا / پژوهش : هوشنگ طالع /  (زیر چاپ) چکیده ی تاریخ تجزیه ایران / پژوهش هوشنگ طالع / ۱۵۰۰۰۰ تومان تاجی بر تارک تاریخ معاصر (تحلیلی از ۲۸ حکومت مردمی دکتر محمد مصدق) / نوشته ی: دکتر علی اکبر نقی پور / ۸۰۰۰۰ تومان جاسوسی در حزب (خاطرات سیاسی) / حسین یزدی /  200000 تومان ستون پنجم (بررسی اسناد وزارت امور خارجه انگلستان در باره ی روابط آلمان با ایران) / پژوهش : کاوه بیات / ۲۰۰۰۰۰ تومان فرقه ی عدالت ایران / پژوهش : اولیور باست و  محمدحسین  خسروپناه /  150000  تومان کارنامه ی غیرنفتی دولت ملی / پژوهش : هوشنگ  طالع / ۱۰۰۰۰۰ تومان چند سند از دوران ملی کردن صنعت نفت / به کوشش : محمد حیدری / ۱۰۰۰۰۰ تومان تاریخ مکتوم ( پژوهشی در زمینه سازی برای جنبش مشروطیت ) / پژوهش: مقداد رضوی / ۲۲۰۰۰۰ تومان اوضاع سیاسی کردستان (از سال ۱۲۵۸ تا ۱۳۲۵ ه.ش) / نوشتهی: دکتر مجتبی برزویی/ ۹۰۰۰۰ تومان دیوانه بوده !/ (سیری در اقدامات ضدفرهنگی علی بی ریا، وزیر فرقه دموکرات پیشه وری)/ نوشته ی: دکترداریوش افروز اردبیلی/ ۳۹۹۰۰ تومان سفرنامه زائر  چشمه های گمنام / کاظم    سادات اشکوری / ۵۰۰۰۰ تومان قصه ی سنجان (داستان مهاجرت زرتشتیان به هندوستان )/سرودۀ : بهمن کیقباد / گردآوری و گزارش: بهنام مبارکه / ۴۰۰۰۰ تومان زبان های ایرانی فرهنگ واژگان آذری ( با گزارش واژگان همانند با دیگر گویش های ایرانی ) / پژوهش : فیروز منصوری / ۲۵۰۰۰۰ تومان آذری یا زبان باستان آذربایجان / نوشته ی : احمد کسروی تبریزی / ۴۰۰۰۰ تومان فهرستوارۀ گویش آذری پهلوی / نوشته ی : بابک علیخانی / ۵۰۰۰۰ تومان آموزش خط پهلوی / نوشته ی : مسعود پیشرویان – حمیرا پیشرویان / ۴۰۰۰۰ تومان سروش هادخت نسک ( متن اوستایی ، آوانویسی، برگردان فارسی و واژه نامه ) / نوشته ی: سروش فاضلی یکت/ ۹۰۰۰۰ تومان چیتردات نسک / به کوشش : هوشنگ طالع / ۱۰۰۰۰۰ تومان فلسفه ی سیاسی و نظریه های سیاسی فدرالیسم در جهان سوم (دوره ی دوجلدی) /  پژوهش : دکتر محمدرضا خوبروی پاک (دوره ی دوجلدی)/ ۲۸۰۰۰۰ تومان ناسیونالیسم ایرانی / نوشته ی : هوشنگ طالع / ۱۱۰۰۰۰ تومان روابط فرهنگی ایرانیان و ترکان / پژوهش : دکتر کامروز خسروی جاوید /    120000 تومان ریشه های کمونیسم روسی و مفهوم آن / نوشته ی : نیکلای بردیایف / ترجمه ی : عنایت الله رضا/  ۲۵۰۰۰۰ تومان پان ترکیسم (ایران و آذربایجان) / پژوهش : محمدرضا محسنی حقیقی / ۲۲۰۰۰۰  تومان مسئله‌ی شوروی (واقعیت انکارناپذیر)/ نوشتهی: دکتر ناصر وثوقی/   80000  تومان نیم قرن همسخنی احمد فردید با مارتین هایدگر / نوشته ی / دکتر امید نودوشنی / ۱۵۰۰۰۰ توما برآمدن صفویان و بازسازی دولت فراگیر ملی / نوشته ی : هوشنگ طالع ۱۳۰۰۰۰ تومان برآمدن اشکانیان و بازسازی دولت فراگیر ملی / نوشته ی : هوشنگ طالع / ۸۵۰۰۰ تومان استعمار بریتانیا در میان رودان : خیزش شیعیان و رستاخیز کردان آنسوی مرز / نوشته ی : هوشگ طالع (زیر چاپ تاریخچه ی مکتب پان ایرانیسم / نوشته ی : دکتر هوشنگ طالع / ۶۲۵۰۰  تومان مارکسیسم ، دیکتاتوری ، دموکراسی / غلامحسین مظلومی عقیلی / ۸۰۰۰۰ تومان پان ترکیسم : تاریخ سازی و دروغ پردازی / نوشته ی عزیز آریان فر / به کوشش: هژیر تهرانی / ۲۲۰۰۰۰ تومان پان ترکیسم و وحدت ملی ایران / پژوهش : عبدالله مرادعلی بیگی لنگرودی / ۱۰۰۰۰۰  تومان فرهنگ رجال معاصر بحرین / پژوهش : علی موجانی و همکاران / ۵۰۰۰۰ تومان فرهنگ رجال معاصر قطر / پژوهش : علی موجانی و همکاران / ۷۰۰۰۰ توما فرهنگ رجال و خاندان های معاصر عراق (قطع رحلی ) / پژوهش : علی موجانی و همکاران / ۳۵۰۰۰۰ تومان نظریه ی دولت در ایران / نوشته : آن لمتون / ترجمه ی : چنگیز  پهلوان / ۲۰۰۰۰۰ تومان پان ترکیسم و ایران /  پژوهش : کاوه بیات / ۸۰۰۰۰ تومان مردم سالاری و سالارمند کردن مردم / نوشته ی : هوشنگ طالع / ۷۵۰۰۰ تومان روند ناگزیر سامانه نوین جهانی(روند نظم نوین جهانی)/ نوشته ی: پی یر ایلار/ ترجمه محد ترابی و مصطفی ترابی/ ۱۲۰۰۰۰ تومان نقشه های نظامی جنگ جهانی اول/ نوشته ی: سرلشکر نخجوان / ۱۲۰۰۰۰ تومان فلسفه ی حقوق دادرسی گذرا در جامعه های پس از گذار / نوشته ی : دکتر محمدرضا  خوبروی پاک / ۱۲۰۰۰۰  تومان نگاهی به حقوق زن در ایران باستان/ محمد رسولی / ۶۰۰۰۰ تومان ایران شناسی در سرزمین عقاب سپید ( گفتگو با یازده ایران شناس لهستانی ) / آیدین فرنگی / ۸۰۰۰۰ توم

مجلۀ ثانیه ماهنامۀ ثانیه ، شماره ۱۳ – ۱۲ – ۱۱ ، (بخش ویژه : تمامیت ارضی ایران)/ مهر – آبان – آذر ۱۳۹۸ / ۵۰۰۰۰ تومان ماهنامۀ ثانیه ، شماره ۱۶ – ۱۵ – ۱۴ ، (بخش ویژه : زبان فارسی و مسائل آن)/ دی- بهمن- اسفند ۱۳۹۹ / ۵۰۰۰۰ تومان فصلنامۀ ثانیه ، شمارۀ ۱۷ ، (بخش ویژه : روسیه، اتحاد جماهیر شوروی – لنینیسم – استالینیسم)/ بهار ۱۴۰۱ / ۱۲۰۰۰۰ تومان فصلنامۀ ثانیه ، شمارۀ ۱۸ ، (بخش ویژه : تجزیه طلبی در ایران )/ تابستان ۱۴۰۲ / ۱۲۰۰۰۰ تومان نشانی نشر هزارکرمان : تهران – خیابان کارگر جنوبی– پایین تر از میدان پاستور– خیابان دانشگاه جنگ – پلاک ۹ تلفن : ۶۶۹۲۳۹۴۶- ۰۲۱   و   09127334266 (ارسال سفارش های شما با پست یا پیک، به سرتاسر ایران) http://www.iranboom.ir/tazeh-ha-sp-285929972/roidad-haye-farhangi/17689-nama-ketab-35-1403-2.html @iranboom_ir