اندیشکده خرد

وقاحت و‌بلاحت محض: این جماعت که جرات می کنند بخاطر چند دینار چنین ارزشهای انسانی و‌حقوق مردم کشورشان را مورد تمسخر قراردهند در صورتی که تیغ در دست بگیرند مانند نتانیاهو و پل پوت و صدام و قذافی و‌…با ارامش قتل عام و‌نسل کشی خواهند کرد.شرم بر چنین موجوداتی و انانکه تریبون و‌ فرصت برای تمسخر ارزشها در اختیارشان قرار می دهند. سخن بی شرمانه دیگر مجری تلویزیون موسوم به اوسکل نظام که بخشی از مردم ایران را حرام لقمه و‌نطفه حرام معرفی کرده بود نیز مصداق همین وقاحت و بلاهت و گستاخی است

امار رسمی تورم در ایران منتشر شده از سوی بانک مرکزی نشان می دهد در سال ۱۴۰۲ نرخ تورم ایران بالای ۵۲ درصد بوده که بالاترین نرخ تورم تاریخ ایران بوده .سیاست خالص سازی و دولت و مجلس برکشیده و بی اعتنایی به رای مردم و طرد نخبگان و شایستگان اینگونه خود را در اعداد نشان می دهد . جالبتر اینکه در ۳۰ سال اخیر پایین ترین نرخ تورم مربوط به سالهای ۱۳۷۹تا ۱۳۸۴ یعنی دولت سید محمد خاتمی، و سالهای ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ است که برجام امضا شده و تحریم ها کاهش یافت. فکر کنم حالا متوجه شده باشید مخالفان نشاط سیاسی و مشارکت مردم و مخالفین اصلاح سیاست خارجی و بهبود رابطه با جهان عملا و در واقع مستقیما دنبال افزایش فقر وفلاکت مردم بویژه طبقات ضعیف تر هستند تا امکان استفاده و چپاول بیشتر منابع محدود کشور را به نفع خود و وفاداران به خود را داشته باشند. مستکبرین و فرعون و قارون های زمانه ما این جماعت ریا کار و پرمدعا و سوپر انقلابی هستند. ای کاش همه بفهمند و‌کمتر فریب بخورند

چگونه می توان در عرصه سیاست اخلاقی زیست؟ عصاره فلسفه سیاسی مدرن در چند گزاره ساده ۱- حکومت ها اصالتی ندارند و محصول قرارداد اجتماعی شهروندان در بستر زمان هستند مشروعیت های دیگر همه ساختگی و برای توجیه سلطه و چپاول است. ۲- شهروندان نهاد دولت را تاسیس کرده‌اند تا از سه سرمایه انها پاسداری کند اول جان دوم مال و دارایی وسوم ازادی ها «جان لاک در این‌مورد از هابز جلو‌تر است و‌معتقد است شهروندان با تاسیس دولت، مسلوب الاختیار نیستندو همچنان واجد حقوق فردی ذاتی و مالکیت خودهستند.» ۳- حکومت تا زمانی مشروع و‌معتبر و لازم الاتباع است که پاسدار جان و دارایی و ازادی شهروندان باشد و اگر به سه آفت و‌آسیب زیر مبتلا شود دیگر مشروع نیست و براندازی و‌جایگزین کردن آن با دولت دیگر اخلاقی ترین کار ممکن است انقلابها زمانی شکل می گیرند که احساس مبادرت به این کاراخلاقی شیوع پیدا می کند. آفت اول خودکامگی است یعنی دولت به هر بهانه ای به جان و دارایی و ازادی شهروندان تجاوز کند و‌ مردم احساس امنیت خاطر و زندگی خود را از دست بدهند. جالب است بدانید هابز معتقد بود اگر مردم بخشی از ازادی طبیعی خود را به دولت می بخشند بخاطر کسب امنیت است بنابراین وقتی امنیت شهروندان سلب شود قرار اجتماعی خود به خودملغی است. از این منظر دولتها نه تنها حق دخالت در سبک زندگی مردم و‌مصادره و‌توقیف اموال انها را به هیچ وجه ندارند حتی حق اعدام انها را هم ندارند زیرا اعدام تعدی به خط قرمز یعنی جان شهروندان است. جالب است بدانید در این فلسفه سیاسی ، بزه کاران معلول بزه بزرگتر یعنی محیط و نظام تربیتی نادرست هستند نه علت آن . بنابراین بزه کاران و خلاف کاران ناگزیر و از سر ترحم -نه انتقام -باید محدود و مجازات شوند.(حساب جانیان و اشرار جداست که کمیت بسیار محدودی دارند و منطقا استثنا محسوب می شوند نه قاعده) آفت دوم بی کفایتی و ناکارامدی است یعنی دولت گاهی به جان و دارایی و ازادی شهروندان تجاوز نمی کند اما توان و قدرت حفاظت از انها را ندارد مانند ناتوانی در کنترل تورم یا ناتوانی در برابر اشرار و دشمنان . با این منطق حتی قوانینی که جان و‌دارایی و ازادی شهروندان را تهدید کند منبطل است یعنی از اول باطل بوده و‌نیازی به ابطال و الغا و انقضا ندارد. بنابر این ادعای «قانون بد از بی قانونی بهتر است » وجاهتی ندارد. آفت سوم نقد ناپذیری و اصلاح ناپذیری است حکومتی که خودکامگی و بی کفایتی خود را نپذیرد و‌ نقدها را گوش نکند عملا سند نامشروع بودن خود را امضا کرده است زیرا پذیرفته که خودکامه و بی کفایت است اما اراده و توان خروج از این تباهی را ندارد و احتمالا برای حفظ قدرت به هر عمل غیر قانونی و غیر اخلاقی و بی قاعده ای متوسل می شود و شیپور جنگ علیه مردم را نواخته است .در این صورت داشتن قدرت برای دولت نوعی تصرف عدوانی در حقوق و مالکیت شهروندان است و کشور در واقع در تصرف و اشغال نهادی غاصب و نامشروع است. با همین چارچوب نظری ساده فارغ از تبلیغات سیاسی فریبکارانه دولت ها و‌ اپوزیسیون انها در جای جای جهان از غرب تا شرق و به دور از ایسم های دروغین و ایدئولوژیهای ساختگی ، می توان مناسبات ملت- دولت در جهان کنونی را تحلیل کرد و دولتهای مشروع و نامشروع را از هم متمایز نمود و سپس تفاوت اعتراض یا براندازی اخلاقی را با براندازی آنارشیک و غیر اخلاقی فهمید و با روشنی واطمینان خاطر ، در زندگی اخلاقی در عرصه سیاست داشت امیر دبیری مهر

‏ ‏در مناظره اخیر با شاگرد اقای مصباح یزدی گفتم چرا باید موسسه مرحوم مصباح تقریبا روزی دو میلیارد تومان از بیت المال بودجه بگیرد اما موسسه اندیشه و قلم که مروج عقلانیت است سالی دو ریال هم کمک اخذ نمی کند. یک واقعیت بود که طرف مناظره را اشفته کرد و مدعی شد این رقم ها واقعی نیست ‏عرض کردم آری واقعی نیست و اگر هزینه های غیرمستقیم که دیگر نهادها برای ترویج اندیشه های مرحوم مصباح خرج می کنند را محاسبه کنیم بسیار بیشتر است! بماند که امروز دولت هک در ریل افکار ایشان حرکت می کند این هزینه را هم باید محاسبه کنید

❇️آقای مصباح به حق انتقاد مردم از رهبر هم معتقد بود 🗣دکتر مهدی ابوطالبی: 🔹معتقدم آقای مصباح علاوه بر مطهری زمان، مطهری امام هم بود. ایدئولوگ اصلی انقلاب اسلامی رهبر آن، امام خمینی است و من تفاوتی بین گفتمان امام و گفتمان آیت‌الله مصباح نمی‌بینم. گفتمان اصلی انقلاب تغییر نکرده، هرچند معتقدم برخی دولت‌ها مثل دولت اصلاحات آن را پیگیری نکردند. 🔹به آقای مصباح جفا شد و اندیشه او عمدتاً به صورت سیاسی و غیرعلمی طرح و نقد شد. آیت‌الله مصباح آزاداندیش بود و با روی باز با اندیشه‌ها برخورد می‌کرد و حاضر به گفتگو هم بود، اول انقلاب با کمونیست‌ها و بعد با آقای حجتی کرمانی مناظره کرد. در موسسه ایشان خیلی از مخالفانش حضور داشتند. 🔹معتقدم دیدگاه‌های آیت‌الله مصباح و شهید مطهری تفاوت چشمگیری با هم ندارند. 🔹برخی منتقدان که اندیشه آقای مصباح را خوانده‌اند، می‌گویند ایشان رای مردم را در تشکیل حکومت قبول دارد و در ادامه قبول ندارد که البته من معتقدم ایشان در همه جا برای رای مردم ارزش قائل است و برای مردم حق نظارت بر حاکمان و سوال کردن از آنها را قائل است. 🔹شهید مطهری میگفت غیر از خدا کسی حق وضع قانون ندارد. آقای مصباح هم معتقد بود فقط در مواردی که اسلام قوانین ثابت و دائمی وضع نکرده، حکومت و مردم اجازه دارند در چهارچوب مبانی ارزشی قانونگذاری کنند. 🔹مطهری و مصباح هر دو معتقد بودند قانون باید طبق ضوابط اسلامی باشد و البته رای مردم و قانون خدا در طول یکدیگرند. آقای مصباح ‌می‌گوید حاکم دینی نمی‌تواند با زور و استبداد حاکمیت خود را تحمیل کند. اندیشه مطهری و مصباح در کلیت متفاوت نیست، فقط در جزئیات نحوه انتخاب ولی فقیه ممکن است تفاوت داشته باشد. 🔹آقای مصباح به حق انتقاد از رهبر هم معتقد بود، اما آن را نیازمند شرایطی می دانست. 📡@andisheqalam

⭕️سطح اندیشه ورزی جمهوری اسلامی از مطهری و بهشتی و طالقانی، به مصباح و صدیقی و علم‌الهدی تنزل یافته   🎙دکتر امیر دبیری مهر: 🔹مرحوم آقای مصباح را متفکر و فیلسوف اثرگذاری می دانم که هاله ای از تجلیل اغراق گونه و انکار غیرمنصفانه مانع شناخت واقعیت اندیشه او شده است. 🔹اندیشه آقای مصباح به دو دلیل به درستی شناخته نشد: یکی حامیانی که با قدیس سازی اجازه نقدش را ندادند و دوم مخالفان که نوعاً با رویکرد سیاسی بویژه در اواخر دهه هفتاد به نقد مواضع سیاسی او پرداختند.    🔹الان انقلاب و جمهوری اسلامی از اندیشمندانی چون مطهری، بهشتی، طالقانی و شریعتی رسیده‌ به آقایان مصباح، صدیقی، علم الهدی و پناهیان و این باعث شده از مسائل اساسی مانند توسعه و عدالت به مسائل فرعی و انحرافی نظیر درگیری بر سر حجاب برسیم و این عین ارتجاع است.   🔹منکر شباهتهای مطهری و مصباح نیستم ولی تفاوتهای آنها بسیار بیشتر است. مرحوم مصباح یزدی از نظر حساسیت به مسائل زمان و فعال بودن در فضای اندیشه اسلامی شبیه استاد مطهری بود، اما اندیشه‌های او و پاسخ‌هایش به موضوعات و مسایل زمان ، شباهتی به استاد مطهری نداشت هر چند زمانه های متفاوتی داشتند. برای مثال آقای مصباح تمایل به همکاری و مدح قدرت داشت و اهل نقد قدرت نبود اما شهید مطهری در مواجهه با قدرت باابزار اندیشه انسان شجاع و اثرگذاری بود.   🔹ما در بررسی اندیشه و عملکرد متفکران به مسائل کلیدی جامعه نگاه می کنیم مانند ایران ، حقوق بشر، رای مردم، صلح، توسعه و عدالت و بررسی میکنیم متفکر به این مسایل چگونه پرداخته.و حتی به نیندیشیده های متفکر هم توجه داریم. برای مثال آقای مطهری درباره هر شش محور مذکور بحث داشته، اما آقای مصباح دغدغه ایران و وطن نداشت و حتی به مساله مهمی مانند توسعه و رفاه هم نپرداخته، چون اساسا این مسایل دغدغه او نبوده است.   🔹خلاصه دیدگاه آقای مصباح این بود که رای مردم درتشکیل و اداره حکومت ارزشی ندارد، در حالی که استاد مطهری در کتاب جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی می‌گوید درباره ساختار رای دموکراتیک جمهوری اسلامی کاملاً تسلیم هستیم و امام هم در پاریس همین نظر را دارد، اما آقای مصباح رای مردم را زینتی و مردم را تنها کمک کار حکومت می‌داند و معتقد است وقتی حکومت اسلامی شکل گرفت، مردم هر جا حکومت تشخیص داد، باید کمک کنند. او مردم را واگن می‌داند، نه لوکوموتیو! آقای مصباح در منظومه گفتمانی خود برای رای مردم اصالت قائل نیست.   🔹این بی اعتنایی به رای مردم به جهان بینی دینی و فقهی آقای مصباح باز می گردد. ایشان معتقد است هر جا دین  حکمی دارد انسان حق انتخاب و اندیشه ندارد و از آنجا که از منظر ایشان دین در همه حوزه ها حکم دارد پس جایی برای رای مردم و انتخابشان باقی نمی ماند در حالی که بسیاری از روحانیون و علما از جمله اقای مطهری به منطقه الفراغ قایل بودند یعنی جایی که دین حرف تکنیکال  ندارد و أمور را به عقل واگذار کرده است. 🔹خیلی از بزرگان معتقدند دین منبع تعیین ارزشهاست نه روشها اما آقای مصباح معتقد است ریز و درشت مسائل در دین هست و اصلاً منطقة الفراغی نمی‌گذارد که مردم نظر دهند. برای هر موضوع، چیزی از دین می‌آورد، اما مشی استاد مطهری این نبود.     🔹مطهری می‌گوید فرمانی که پیغمبر از موضع رهبر اجتماع بدهد، غیر از فرمانی است که در مقام ابلاغ کننده وحی خدا اعلام می‌کند، اما مصباح می‌گوید آیا اسلام به ما اجازه می‌دهد در جنبه فردیبنده خدا باشیم و در جنبه اجتماعی بنده مردم؟ 🔹ین باور نتایج مهلکی دارد از جمله بی اعتنایی به تجارب و دانش بشری بویژه در حکمرانی که نتایج آن را امروز در کشور می بینیم و ناکامیهای مختلف در تمشیت امور عمومی ناشی از همین اندیشه است مانند اقتصاد ضعیف و غیر مولد و انزوای بین المللی و ..   🔹 نقد اساسی مت به نظرات اقای مصباح نیست، اتفاقا ایشان به صراحت می گفت رای مردم جایی که در تضاد با رای حاکم باشد ارزشی ندارد، اما تعجب می کنم چرا شاگردان و طرفداران او که امروز همه مصادر قدرت را تصرف کرده اند تلاش می‌کنند خوانش‌های مُد روز و مردمی از از نظرات آقای مصباح ارائه دهند، درحالیکه ایشان صراحت دارد اصالتی برای رای مردم قائل نیست. زیرا اگر در اندیشه ایشان رای مردم اصالت داشت امروز شاهد اجرای تصمیمات و سیاست هایی نبودیم که با مقاومت و مخالفت اکثریت مردم مواجه است. 📡@andisheqalam

مهمترین محورهای مناظره درباره تفاوت ها و شباهت های مرتضی مطهری و مصباح یزدی با عنوان از مطهری امام تا مطهری زمان در خانه اندیشمندان علوم انسانی با حضور دکتر امیر دبیری مهر استاد اندیشه سیاسی و رییس موسسه پژوهشی اندیشه و قلم و حجت الاسلام ابوطالبی عضو موسسه امام خمینی و شاگرد مرحوم مصباح یزدی