लैंगिक शिक्षण Sex Education

भाग ५१ ‘लैंगिक आगळिकी’चे प्रमाण आपल्याला वाटते तितके कमी नाही. मुली याबाबतची वाच्यता करीत नाहीत, त्यामुळे या घटना उघडकीस येत नाहीत. वय वर्षे 16 ते 20 या गटातील कॉलेजकुमारींच्या एका पाहणीत 83 टक्के मुलींवर ‘लैंगिक आगळीक’ झाल्याचे व 15 टक्के मुलींवर बलात्कार झाल्याचे आढळून आले आहे. लैंगिक गैरवर्तन 1. स्त्रीकडे पाहून डोळा मारणे, शिट्टी किंवा शीळ वाजवणे, फोनवर अश्लील बोलणे. 2. पुरुषाने आपली जननेंद्रिये उघडी करून दाखवणे. 3. स्त्रीकडे पाहून स्त्री/पुरुष जननेंद्रियाविषयी अश्लील बोलणे. 4. स्त्रीकडे पाहून मैथुनदर्शक हावभाव करणे, नग्न चित्रे दाखवणे. 5. स्त्रीच्या पार्श्वभागाला चिमटा काढणे किंवा गर्दीत पुरुषाने आपल्या जननेंद्रियांचा दाब स्त्रीच्या शरीरावर देणे. 6. स्त्रीच्या स्तनावर दाब देणे. 7. पुरुषाने मुलीच्या/स्त्रीच्या जननेंद्रियांना हात लावणे. 8. पुरुषाने स्त्रीला धक्का देणे, खांद्यावर हात ठेवणे, तिच्यावर ओणवे होऊन ब्लाऊजआडचे स्तन निरखणे. 9. बळजबरीने चुंबन घेणे किंवा मिठी मारणे. 10. बलात्कार करणे. विवाहांतर्गत लैंगिक गैरवर्तनाचे प्रकार असे 1. पत्नीच्या मर्जीविरुद्ध पतीने संभोग करणे. 2. गर्भारपण, मासिक पाळीत स्त्रीच्या मनाविरुद्ध संभोग करणे. 3. स्त्रीने प्रतिकार केला असतानाही स्त्रीच्या मुखात किंवा गुदद्वारात पुरुषाने आपले शिश्न घालणे. 4. पतीला गुप्तरोग/एड्स झाला असताना पत्नीशी संभोग करणे. 5. स्त्रीच्या लैंगिक अवयवांना वेदना होतील किंवा दुखापत होईल इतक्या जोराने दाब देणे, इजा करणे. 6. मुलांसमोर संभोग करण्यास भाग पाडणे. 7. पतीने पत्नीला अश्लील साहित्य मोठ्याने वाचावयास लावणे, संभोगाची चित्र पहावयास लावणे, विविध संभोगासने करावयास भाग पाडणे. 8. पत्नीला संभोगावेळी चिमटे काढणे, तिच्या योनीत आगंतुक वस्तू घालणे किंवा तिला मारझोड करणे. 9. पत्नीला परपुरुषाशी संभोग करायला किंवा वेश्याव्यवसायाला भाग पाडणे.

भाग ५० लैंगिक गैरवर्तन (Sexual Abuse) एका व्यक्तीने दुसऱ्या व्यक्तीला लैंगिक संदर्भात शाब्दिक किंवा दैहिकरीत्या अस्वस्थ, चारित्र्यहीन किंवा इजा करणारे वर्तन करणे म्हणजे लैंगिक गैरवर्तन होय. बहुतांशी लैंगिक आगळीक करणारे पुरुष असतात व ज्यांच्यावर आगळीक केली जाते त्या स्त्रिया किंवा मुले असतात. स्त्रीला अमान्य ठरेल असे पुरुषाने लैंगिक संदर्भात हावभाव करणे, शेरे मारणे, स्पर्श करणे, पाहणे किंवा वर्तन करणे म्हणजे ‘लैंगिक आगळीक.’ स्त्रीच्या मर्जीविरुद्ध, तिच्या मान्यतेशिवाय घडणाऱ्या या घटना गुन्हा ठरतात. छेड काढणे इथपासून ते बलात्कारापर्यंतचे हे गुन्हे ‘लैंगिक आगळीक’ या सदरात मोडतात. घरात, कुटुंबात, नोकरीच्या जागी, रस्त्यावर किंवा बाजारात असे कुठेही, केव्हाही हे गुन्हे घडू शकतात. विवाहबाह्य किंवा विवाहांतर्गत लैंगिक आगळीक घडू शकते. लैंगिक छळ, अत्याचार, क्रौर्य यांचा समावेश ‘लैंगिक आगळीक’ या सदरात होतो.

भाग ४९ काही स्त्रियांना मुले होत नाहीत याचे कारण काय? 10 टक्के दांपत्यांना मुले होत नाहीत. मूल न होण्याचे कारण फक्त स्त्रीत असते असे नव्हे. पुरुषही मूल न होण्याला कारणीभूत असतो. संभोगाविषयी अज्ञान असल्यास मूल होत नाही. मूल न होण्याचे पुरुषातील कारण म्हणजे नपुंसकत्व, वीर्यस्खलन न होणे, वीर्यात पुरेसे शुक्राणू नसणे किंवा विकृत शुक्राणू असणे किंवा शुक्राणूंना हवी तितकी गती नसणे, गुप्तरोग, संप्रेरकांचा अभाव किंवा जननेंद्रियात दोष हे होय. स्त्रीतील मूल न होण्याची कारणे म्हणजे गर्भाशयातील दोष, संप्रेरकांची उणीव, स्त्रीबीज-विमोचन न होणे गर्भाशयनलिका बंद पडणे,जंतुसंसर्ग इ. विवाह झाल्याववर एका वर्षात मूल न झाल्यास डॉक्टरी तपासणी करायला सुरुवात करावी. एक-दोन वर्षे इलाज करूनही यश न आल्यास एक मूल दत्तक घ्यावे.

भाग ४८ लागोपाठ मुली होणे यात स्त्रीचा दोष असतो का? नाही. स्त्रीच्या स्त्रीबीजात नेहमी ‘एक्स’ हे लिंगगुणसूत्र असते. पुरुषाचे शुक्राणू मात्र दोन प्रकारचे असतात. निम्म्या शुक्राणूत ‘एक्स’ हे लिंगगुणसूत्र असते व निम्म्या शुक्राणूत ‘वाय’ हे लिंगगुणसूत्र असते. ‘एक्स’ लिंगगुणसूत्र असलेला शुक्राणू स्त्रीबीजात विलीन झाला, तर मुलगी होते व वाय लिंगगुणसूत्र असलेला शुक्राणू स्त्रीबीजात विलीन झाला, तर मुलगा होतो. म्हणजेच मुलगा किंवा मुलगी होणे याला पुरुषाचा शुक्राणू जबाबदार असतो. कोणत्या शुक्राणूने स्त्रीबीज फलित व्हावे हे पुरुषालाही नियंत्रित करता येत नाही. मुलगा व्हावा किंवा मुलगी व्हावी यासाठी कोणताही उपाय नाही. मुलगा किंवा मुलगी होणे हा एक योगायोग असतो. जगातील स्त्री-पुरुषांची संख्या समान राहावी यासाठी निसर्गाचे प्रयत्न असतात. आपण त्यात ढवळाढवळ करून निसर्गाचे संतुलन बिघडवण्याचा प्रयत्न करू नये. पुरुषप्रधान समाजात स्त्रीला दुय्यम स्थान मिळाले, तिचे हाल केले गेले; यामुळे मुलगी नको असे स्त्रीलाही वाटत असते. यावर उपाय म्हणजे स्त्रीला शिक्षण देणे, तिला स्वातंत्र्य देणे, तिच्या कर्तृत्वाला वाव देणे, तिला स्वत:च्या पायावर उभी राहू देणे, तिला समानतेने वागवणे हे होत. स्त्रीही ‘पुरुषार्थ’ दाखवू शकते यात शंका राहिलेली नाही. ‘पुत्र’ म्हणजे वंशाचा दिवा, तो आपल्याला म्हातारपणी पोसणार, आधार देणार, आपला वंश चालवणार, या खुळ्या समजुती आता इतिहासजमा झाल्या पाहिजेत.

भाग ४७ जुळी मुले कशी होतात? स्त्रीबीज फलित झाले की ते विभागून दोन पेशी होतात. या दोन पेशी विलग होऊन पुढे स्वतंत्रपणे वाढतात. यांना ‘एकबीज जुळे’ म्हणतात. ही दोन मुले एकाच गर्भजल पिशवीत वाढतात. प्रत्येक गर्भाची नाळ वेगळी असते. मात्र वार एकच असते. ही मुले हुबेहूब एकसारखी दिसतात. दोन्ही मुले किंवा दोन्ही मुली जन्मतात; म्हणजे दोघांचे लिंग समान असते. कधीकधी एकाऐवजी दोन स्त्रीबीजे गर्भाशयनलिकेत येतात. शुक्राणूंना कमतरता नसल्यामुळे दोन्ही बीजे फलित होतात व दोन मुले जन्माला येतात. प्रत्येकाची नाळ वेगळी, वार वेगळी व लिंग वेगळे असू शकते (एक मुलगा, एक मुलगी). ही मुले दिसायला सारखी नसतात. यांना ‘द्विबीज जुळे’ म्हणतात. विवाहापूर्वी गर्भधारणा झाली तर मुलीने काय करावे? मातृत्व हे पूज्य असते; परंतु विवाहपूर्वीचे मातृत्व हे कलंकित असते. असे मूलही अनौरस म्हणून ओळखले जाते. फक्त संभोगामुळेच गर्भधारणा होते. विवाहापूर्वी पुरुषाने कितीही गळ घातली तरी स्त्रीने संभोगाला प्रवृत्त होऊ नये. ‘नाही’ असे ठासून सांगावे. चूक घडलीच तर पाळी येते की नाही ते पाहावे. पाळी चुकली तर गर्भारपणाची शंका घ्यावी. लघवीची ‘प्रेग्नसी टेस्ट’ करावी. ती होकारात्मक आल्यास आईला कळवावे. गर्भपात करणे याशिवाय इलाज नसतो. आता कायद्याने

भाग ४६ टेस्टट्यूब बेबी म्हणजे काय? गर्भाशयनलिका (बीजवाहिनी) बंद पडल्या असतील तर स्त्रीबीजाचे फलन होत नाही; म्हणजे दांपत्याला मूल होत नाही. अशा वेळी स्त्रीच्या पोटात लॅपरोस्कोप नावाची नळी घालून स्त्रीबीज बाहेर काढतात, ते एका काचेच्या बशीत पतीच्या शुक्राणूने फलित करतात. फलित बीजाचे विभाजन होऊ लागते. आठ पेशी झाल्या की, हे फलित बीज योनिमार्गे पुन्हा गर्भाशयात सोडले जाते. गर्भाशयात गर्भ संपूर्ण वाढतो तेव्हा सिझेरियन शस्त्रक्रिया करून बाळाचा जन्म होतो. अशी पहिली टेस्ट ट्यूब बेबी 6 ऑगस्ट 1986 रोजी मुंबईच्या केईएम इस्पितळातजन्माला आली. बाईला राक्षस मूल झाले, रेडकू झाले अशा वर्तमानपत्रात बातम्या येतात. यात खरे किती? विद्रपू मूल जन्माला आले तर ‘राक्षस’ मूल जन्माला आले असे म्हणतात. ते वाढते, आईला खाते, असे सांगतात, यात तथ्य नाही. असे मूल जन्मत: किंवा जन्मल्यावर तत्काळ मृत्यू पावते. बाईला रेडकू होत नाही. ते होणे शक्य नाही. सजातीय प्राण्याचे स्त्रीबीज व पुरुषबीज यांचा संयोग होऊ शकतो. स्त्रीच्या स्त्रीबीजात पुरुषाचेच पुरुषबीज विलीन होऊ शकते व माणूसच जन्माला येऊ शकतो.

भाग ४५ अंडी, पपया खाल्यास गर्भपात होतो का? नाही. ग्रहणावेळी भाजी चिरल्यास ओठ फाटलेले मूल जन्मते हादेखील गैरसमज आहे. दोरीवरून उड्या मारणे, गरम मसाल्याचे पदार्थ खाणे, अंडी, पपया, खरवस खाणे यामुळे गर्भपात होत नाही. गर्भसमाप्ती म्हणजे काय? गर्भसमाप्तीचा कायदा 1972 पासून अस्तित्वास आला. मातेला शारीरिक किंवा मानसिक धोका असेल, मूल विकृत असेल, बलात्कारामुळे किंवा कुटुंबनियोजनाचे उपाय फसल्यामुळे गर्भारपण आले असेल, तर गर्भपात करवून घ्यायला मुभा आहे. विवाहापूर्वी मातृत्व आले असेल तर त्यातून मुक्त व्हायला या कायद्यामुळे वाट सापडली आहे. मात्र ‘मुलगी नको’ या कारणासाठी गर्भपात करणे हा शिक्षापात्र गुन्हा ठरतो. या कायद्यामुळे व्यभिचार वाढला नसेल का? नाही. खंजीर सोन्याचा आहे म्हणून कुणी खुपसून घेत नाही. गर्भपाताची सोय आहे म्हणून कुणी राजीखुशीने गर्भार होणार नाही. अनपेक्षित किंवा अज्ञानामुळे गर्भारपण येते; अशावेळी गर्भसमाप्तीचा कायदा मदतीला येतो. पूर्वी वैदू किंवा दाईकडून गर्भपात करवून घ्यायचे व त्यात स्त्रियांना रक्तस्राव किंवा जंतुसंसर्ग होऊन मृत्यू यायचा. गर्भसमाप्तीच्या कायद्यामुळे हे मृत्यू टळले आहेत.

भाग ४४ अपुऱ्या दिवसांच्या बाळाला कोणते धोके असतात? बाळ 28 आठवड्यांपूर्वी जन्मल्यास ‘अपुऱ्या दिवसांचे बाळ’ असे म्हणतात. बाह्यसृष्टीला तोंड देण्यास त्याला क्षमता आलेली नसते. सात महिने पूर्ण होण्यापूर्वी बाळाचा जन्म झाल्यास ते जगणे शक्य नसते. काळजी घेतल्यास सात महिन्यांचे मूलही जगू शकते. गर्भाशयाचे मुख उघडे असणे, जुळी मुले, कमजोर गर्भाशय, गर्भाशयाचा संसर्ग, गर्भाशयात गाठ असणे, गर्भजल जास्त असणे, अशा कारणांमुळे अपुऱ्या दिवसांचे बाळ जन्माला येते. पुरेशी ऊब व योग्य पोषण मिळणे आणि जंतुसंसर्ग टाळणे यासाठी अशा बाळाला बालरोगतज्ज्ञांच्या देखरेखीखाली अतिदक्षता विभागात ठेवावे लागते. गर्भपात म्हणजे काय? गर्भाची वाढ पूर्ण होण्यापूर्वीच तो बाहेर पडणे म्हणजे गर्भपात. गर्भात विकृती असेल किंवा गर्भाशयात दोष असतील, तर गर्भपात होतो. गर्भपात होताना पोटात दुखते, योनिद्वारे रक्तस्राव होतो, रक्ताच्या गाठी पडतात व गर्भही बाहेर पडतो. गर्भाचे अवशेष पोटात राहिल्यास डॉक्टरांकडून ‘क्युरेटिंग’ करून घ्यावे लागते.

भाग ४३ ❖गर्भारपणात स्त्रीच्या जिवाला धोका असतो का? 95 टक्के प्रसूती स्वाभाविक रीतीने होतात. बाकी राहिलेल्या पाच टक्के स्त्रियांना डॉक्टरी मदतीची गरज असते. आज विज्ञानाची घोडदौड झालेली असल्यामुळे आणि इस्पितळांची सोय व प्रसूतितज्ज्ञ उपलब्ध असल्यामुळे धोका राहिलेला नाही. पूर्वी गर्भारपणाच्या सातव्या महिन्यात इस्पितळात नाव नोंदवीत. आता गर्भारपणाच्या सुरुवातीपासून गर्भार स्त्रिया डॉक्टरी देखरेखीखाली असतात. त्यामुळे प्रसूती सुलभ होण्यासाठी सुरुवातीपासून प्रयत्न करता येतात. ❖गर्भार स्त्रीला मासिक पाळी का येत नाही? गर्भाच्या पोषणासाठी म्हणून स्त्रीच्या गर्भाशयात दर महिन्याला एक अस्तर तयार होत असते. स्त्रीबीज फलित होऊन ते गर्भाशयात वस्तीसाठी आले नाही, तर या अस्तराचा उपयोग नसतो, म्हणून ते झडून जाते. यालाच मासिक पाळी येणे असे म्हणतात; परंतु फलित बीज आले व ते अस्तरात रुतून बसले तर याच अस्तरावर गर्भाचे पोषण होत असते, म्हणून ते अस्तर झडून जात नाही; म्हणजे मासिक पाळी येत नाही. ❖स्त्रीच्या स्तनातून दूध कधीपासून येते? प्रसूतीनंतर लगेच दूध येऊ लागते. हेदेखील नैसर्गिक वरदानच आहे. सुरुवातीला तीन दिवस स्तनातून घट्ट दूध येते, त्याला ‘चीक दूध’ म्हणतात. प्रसूती झाल्यावर अर्ध्या तासात बाळाला पाजायला घेतले पाहिजे. सिझेरियन शस्त्रक्रिया झाल्यास प्रसूतीनंतर तीन तासांत बाळाला पाजायला घ्यावे. आईचे दूध हे बाळासाठी अमृत असते (चीकट दुधासह). वेळेवर दूध द्यायला सुरुवात न केल्यास दूध तयार होईनासे होते.