Santuagara of library (20+)

​​#review #en🇺🇲 (🇮🇱) ⚠️"21 Lessons for the XXI Century" 🧓🏻Yuval Noah Harari Hararini ko‘pchilik "Sapiens" va "Homo deus" asarlari orqali taniydi. Lekin uning 2018-yilda yozilgan "XXI asr uchun 21 saboq" nomli asari ham mavjud. Unda XXI asr jamiyatida bo‘lgan, bo‘layotgan va bo‘ladigan muammolarga yechim izlanadi. Kitob 21 bobga bo‘lingan bo‘lib, ularning har biri texnologiya, sun'iy intellektdan tortib siyosat, iqlim o'zgarishi, din, Xudo, ta'lim, adolat, tenglik, shaxsiy erkinlikgacha bo‘lgan turli mavzularga bag‘ishlangan. Harari tadqiqodi, shaxsiy qarashlari va mulohazalarini mahorat bilan birlashtirib, ushbu muammolar bugungi dunyomizni qanday shakllantirayotganini har tomonlama ko‘rib chiqadi va bizga buni ko‘rsatishga urinadi. Harari texnologik yutuqlarning ish o‘rinlari, shaxsiy hayot va demokratiya, shuningdek, genetik muhandislik, biotexnologiya tomonidan yuzaga keladigan axloqiy dilemmalar haqida muhim savollarni ko‘taradi(bularning ba'zilari yechim topib ham bo‘ldi). "XXI asr uchun 21 ta saboq"ning kuchli tomonlaridan biri bu Harari murakkab g'oyalarni tushunarli va sodda tilda ifodalay olish qobiliyatidir. Kitob o‘quvchilarni insoniyat kelajagi haqida tanqidiy fikrlashga chaqiradi va ularni bizning tez o‘zgarib borayotgan dunyomizdagi noaniqliklarni qanday yengish mumkinligi haqida o‘ylashga undaydi. Lekin Hararining din va Xudo haqidagi qarashlari, umuminsoniy g‘oyalarni shunchaki "ahmoqona tarzda o‘ylab topilgan ertak"ka chiqarib qo‘yishi, o‘zining jinsiy oriyentatsiyasi sababli faqatgina butun borliq tarozisiga ilm-fanni ustun qilib qo‘yishi, men uchun agressiv olimning taxminiy xulosalarini o‘qishdan o‘zga narsa bo‘lmadi, ey Xudo qanday insonlarni asarlarini o‘qishni bitingga taqdirimizga) Hurmat va ehtirom ila S.N.K P.s: 2024-yil o‘qilgan 14-kitob #photo_by Santuagara

#asardan_parcha "E'tiqodimiz qanday bo'lishidan qat'iy nazar, men barchani dunyoyimizning yetakchi g‘oyalarini so'roq qilishga, o'tmish voqealarini bugungi kun muammolari bilan bog'lashga va bahsli munozaralardan qo'rqmaslikka chaqiraman." ©Yuval Noah Harari "21 Lessons for the XXI Century"

​​#review 🎗"Hech"🔞 🧓🏻Murod Chovush Ekzistensializmda inson o‘z hayoti ma'nosini o‘zi yaratishi darkor. Absurdizmda esa hayot ma'nosini izlash ahmoqgarchilikdan iborat deb hisoblanadi. Xo‘sh, bu ikki, bir-biriga teppa-teskari oqimlarni nima bog‘lab turadi. Bu an'ana, urf-odat va stereotiplarga tanqidiy ko‘z bilan qarash, shu bilan birgalikda shaxsning mavjudligi uchun erkin tajriba va tanlovlarni sinab ko‘rishdan voz kechmaslikdir. "Hech" shunday asar. Ikki yirik falsafiy oqim po‘rtanalarining to‘qnashuvidan hosil bo‘lgan durdona. Murod Chovush antik davr va zamonaviy falsafadan to‘laqonli xabordorligi asarning dastlabki qismlaridanoq yaqol seziladi. Uning o‘lim, taqdir, inson mavjudligi, uchinchi shaxs, Xudo va bir qator falsafiy oqimlar o‘rtaga tashlab kelgan savollarni o‘zining birgina oltmish sahifali "Hech" asariga sig‘dira olgani taqsinga sazovordir. Yozuvchining ma'lum bir fan, yoinki kasbdan xabardor bo‘lishi, u yozgan asarni o‘qigan kitobxonni ham bundan ogoh etadi. Misol uchun "Shamollarda qolgan hislarim" romanini o‘qisangiz Amerika fuqarolar urushi tarixini, "Amerika fojeasi" asarini mutolaa etsangiz esa XX asr Qo‘shma Shtatlar sud tizimidan xabardor bo‘lasiz. O‘zbek yozuvchisi Murod Chovush tomonidan 2002-yil yozilgan "Hech" romani esa sizni XX va XXI asrda mavjud bo‘lgan inson mavjudligi haqidagi falsafiy g‘oyalardan ogoh etadi. Asarning yana boshqa bir yutug‘i esa uning "ong oqimi"da mukammal tarzda yozilganligidir. Chovushning "Hech"i "Uliss"ga tenglashgudek bo‘lsa, shubhasiz 2010-yilda yozgan "Qora dengiz" asari ham "Fenegan ma'rakasi" bilan teng adabiy qadr-qiymatga ega deb ayta olamiz. Asar kichik hajmli bo‘lishiga qaramasdan biroz murakkab. Olmoshlarning kitobxonga sezdirilmasdan o‘zgartirilishi, murakkab savollarning o‘rtaga tashlanishi va eng yomoni esa ularga kitobxonning aynan o‘zi javob topishi kerakligidir. Xullas murakkab adabiy-falsafiy asarlar o‘qishni qiziquvchilarga tavsiya qilaman. Akademnashrga esa yana tashakkurlar. Hurmat va ehtirom ila S.N.K P.s: 2024-yil o‘qilgan 13-kitob #photo_by Santuagara

#asardan_parcha "Aroqni suzing". "Charchadim". "Nimadan?" "O'zim- dan". "Qani, oldik". "Xotiningizni yaxshi ko'rasizmi?" "Yo'q". "Nima uchun?" "Nima kerak yaxshi ko'rib?" "To'g'ri". "Xotin zotini yaxshi ko'rish uchun uchinchi bir bizga o'xshagan jonzot bo'lishi kerak edi". "Tu- shunmadim, yo'q, tushundim". "Shundagina raqobat bo'lardi va biz, ya'ni erkak-insoniyat, men ayol zoti- ni chinakam yaxshi ko'rishni va ular bizni shu asno- da yaxshi ko'rishlarini xohlar edik". "Zo'rmi?". "Dah- shat". "Ichamizmi?" "Ichamiz". "Ayoldan qochish kerak, qochgan joyimiz esa ayolgacha". "Haligi uchinchi tur jonzot bo'lsa edi, o'shalar tomon qochar edik". "Ha-ha- ha". "Hi-hi-hi". "Yaxshi hamki, yo'q". "Hayotning qizig'i shunda-da", "Ha", "Qani, oldik". ©Murod Chovush "Hech"

​​#review #en🇺🇲 (🇷🇺) 👃🏻"The Nose" (Burun) qissasi 🧓🏻Nikolay Gogol Jahon adabiyotida "magic realism" nomli yo‘nalish mavjud. Uni rus adabiyotida "magicheskiy realizm" ko‘rinishida uchratasiz. O‘zbek tilida esa ustoz tarjimon Saidjalol Saidmurodov bu yo‘nalishni - fusunkor realizm deb ataydi. Xo‘sh fusunkor realizm nima? Bu real hayotni sehrli vositalar orqali fusunkor qilib ko‘rsatishdir. Bu yo‘nalishning eng taniqli yozuvchilari Gabriel Garsia Markes, Xorxe Luis Borxes, Salmon Rushdiy, Nil Geyman, Joanna Harris, rassomlaridan esa eng mashxuri Frida Kahlodir. Aytish joizki bugun o‘qigan qissam, ulug‘ rus yozuvchisi Nikolay Gogol qalamiga mansub "Burun" asari ham shu yo‘nalishda yozilgan. Unda qalamga olingan voqealar, taajjubki, bir qarashda batamom hayotiy, bir qarashda esa mutlaqo xayoliy tuyuladi. Har qanday yuz-xotirni chetga surib aytganda, mazkur qissa fabulaviy jihatdan chandon fazilatli ham emasdek: Kovalyov degan o‘rtacharoq bir amaldorning yuzidan burni avval qanday sirli g‘oyib bo‘lsa, ba’zi sarguzashtlar osha keyin yana xuddi shunday sirli tarzda paydo bo‘lib qoladi. Anchayin latifabop bir gap, to‘g‘ri emasmi? Unda nega qissa salkam ikki yuz yildan buyon kitobxonni hayajonga solib kelmoqda? Bunga sabab – asarda turli tabaqa kishilarining fe’l-atvori bemisl aniqlik va teranlik bilan tasvirlab berilganida. Faqat shugina emas, bunday qiyofalarni bugun ham har joydan istalgancha topish mumkinligida! Agar so‘zimizni lofga yo‘ysangiz, mayli, qissani o‘qing-da, tevarakka nazar soling – shundoq yonginangizda ularni ko‘rishingiz turgan gap. Darvoqe, Gogolgagina xos bo‘lgan halim istehzo bu qiyofalarni, badiiy-estetik ma’noda, yanayam jozibador etib yuborgan. Aytish joizki rus xalqida burunga oid qator frazalar mavjud. "Burni ko‘tarilib ketgan", "burni hid olmas", "burnini yerga ishqash" va h.k. Bularning ba'zilari bizning tilga ham o‘tib ulgurgan. Aslida nafaqat rus xalqi, balki butun jahon uchun ham burun ahamiyatki metafora bo‘la oladi. Shuning uchun ham Gogol kollej assesori Kovalyovning burni orqali nafaqat XIX asr kishisini, balki bugungi shaxsiyatlarga ham ko‘zgu tuta olgan. Beqiyos tarjima uchun Farhod Fayziyga o‘z minnatdorchiligimni bildiraman.

#al Qaysi asarning sun'iy idrok yordamida yaratilgan posterlari deb o‘ylaysiz?..

#got #xabar "Ajdar xonadoni"ning muhtasham 2-fasli ham kichik ekranlarda namoyish etilishi boshlandi. Birinchi qismning o‘ziyoq sizni Martinning shavqatsiz qilichlar bo‘roni og‘ushiga yetaklaydi.

"Jonga jon, qonga qon"

#imagery #uliss Bloomsday muborak. XX asr modern durdonasi "Uliss" romanining qayta nashri va yangi tahrir uchun minnotdorchilik bildiraman. Hurmat ila S.N.K