بەخێربێن بۆ دەروازەی فیزیك

رائحة رمضَان تزدادُ يومًا بعد يوم لِتُعلن قربه، اللهم بلغنا رمضان ونحن بأحسن حال .. بۆنی رەمەزان ڕۆژ لەدوای ڕۆژ زیاد دەکات بۆئەوەی ئاشکرای بکا کەنزیک بۆتەوە “خوایە بمانگەیەنیتە رەمەزان وەلەباشترین حاڵدا بین..🥹🤲.

زۆر بە کزی پێی وت : وەسفی نیعمەتێکی بەهەشتم بۆ دەکەی ؟ وتی: پێغەمبەری لێیە  ﷺ......!

#شەپۆلی_دەنگ شەپۆلی دەنگی جۆرێکی شەپۆلی میکانیکی درێژرەوە کە توانای تێپەربوونی هەیە بەنێو تەنەڕەقکاندا، لەو شوێنەی گەردیلەی هەوا بوونی نەبێت شەپۆلی دەنگ توانای گواستنەوی لەدەستدەدات، مرۆڤ توانای بیستنی ئەو دەنگانەی هەیە کە لەرەلەری لەنێوان 20 - 20000 هێرتزدایە. پۆلیۆ زانای یۆنانی یەکەم کەس بوو گرنگی بەدەنگ دا لە توێژینەوە و لێکۆڵینەوەکانیدا و هەندێک گریمانەی بۆ دانا،وە زانایانی موسوڵمان وەکو ئیبن جیننی وئیبن سینا ڕۆڵێکی دیاریان لەبوارەکەدا هەبووە. * شەپۆلی دەنگ پۆلینکراوە بۆ سێ جۆر: 1/ شەپۆلی بیستراو: ئەو شەپلانەن کە مرۆڤ دەتوانێت بیانبیستێت و لەرەلەرەکانیان لە نێوان 20 ــ 20000 هێرتزدایە، وە بەهەڵکشانی تەمەنیش دادەبەزێت بۆ نزیکی 12000 هێرتز. 2/ شەپۆلی سەرووی بیستراو: ئەو شەپۆلانەن کە مرۆڤ نایانبیستێت، لەرەلەریان زیاترە لە 20000 هێرتز. 3/ شەپۆلی خوار بیستراو: ئەو شەپۆلانەن کە مرۆڤ نایانبیستێت و لەرەلەریان لە 20 هێرتز کەمترە، وەك دەنگی بومەلەرزە و جوڵانی بڕبڕەکانی پشت. ٭ لەم ڤیدۆیەدا تاقیکردنەوەیەك لەسەر شەپۆلی دەنگی کراوە دەرکەوتووە کە دەتوانرێت لەڕێگای بەکارهێنانی تیشکی لێزەرەوە بەروونی شەپۆلی دەنگی ببینرێت.

نەزەڕی ئینیشتاین

یەکەکانی پێوانەکردن پێوانەکردن Measurement دیاریکردن بڕی ماددە و دەربڕینی ئەو بڕەیە بە شێوەی ژمارەیەکی بەهادار. یەکەی پێوانەیی   Measurement Unit بریتییە لە یەکەیەکی پێوانەیی تایبەمەند کە لە ڕێگەیەوە دەربڕین بۆ هەموو بڕێکی فیزیایی دەکرێت، ئەم یەکە بنەڕەتیانە لە نیزامی نێودەوڵەتی{International System} {SI} بۆ پێوانە بەکاردێن. هەر بڕێکیش بە پێی یەکەیەکی تایبەت دەپێورێت ئەم یەکەیەش پێویستە نرخە ژمارەییەکەی بڕەکە دیاری بکات. بۆ هەر یەکەیەکی پێوانەیی لە فیزیادا هێمای تایبەتی خۆی هەیە. بۆ نموونە درێژی بە یەکەکانی سەنتیمەتر و مەتر و کیلۆمەتر دەپێورێت لەکۆندا ئەم یەکە پێوانەیانە نادیار بوونە بە ئامرازی سەرەتایی پێوانی شتەکانیان کردووە وەک { بست و هەنگاو .. هیتد } ئەگەر بێت و درێژی تەنێک تەنیا بە ژمارە دەربڕین ئەوا ئەم دەڕبرینە مانادار نیە، بۆ ئەوەی لەو دەربڕینە دڵنیابین پێویستە یەکەی پێوانەیی لەگەڵدا بەکاربهێنین، وەک mمەتر یان cm سەنتیمەتر یان هیتد.

یەکەکانی پێوانەکردن پێوانەکردن Measurement دیاریکردن بڕی ماددە و دەربڕینی ئەو بڕەیە بە شێوەی ژمارەیەکی بەهادار. یەکەی پێوانەیی   Measurement Unit بریتییە لە یەکەیەکی پێوانەیی تایبەمەند کە لە ڕێگەیەوە دەربڕین بۆ هەموو بڕێکی فیزیایی دەکرێت، ئەم یەکە بنەڕەتیانە لە نیزامی نێودەوڵەتی{International System} {SI} بۆ پێوانە بەکاردێن. هەر بڕێکیش بە پێی یەکەیەکی تایبەت دەپێورێت ئەم یەکەیەش پێویستە نرخە ژمارەییەکەی بڕەکە دیاری بکات. بۆ هەر یەکەیەکی پێوانەیی لە فیزیادا هێمای تایبەتی خۆی هەیە. بۆ نموونە درێژی بە یەکەکانی سەنتیمەتر و مەتر و کیلۆمەتر دەپێورێت لەکۆندا ئەم یەکە پێوانەیانە نادیار بوونە بە ئامرازی سەرەتایی پێوانی شتەکانیان کردووە وەک { بست و هەنگاو .. هیتد } ئەگەر بێت و درێژی تەنێک تەنیا بە ژمارە دەربڕین ئەوا ئەم دەڕبرینە مانادار نیە، بۆ ئەوەی لەو دەربڕینە دڵنیابین پێویستە یەکەی پێوانەیی لەگەڵدا بەکاربهێنین، وەک mمەتر یان cm سەنتیمەتر یان هیتد.

بنەماکانی زانستی فیزیا زانستی فیزیا بەپێی بنەمایەکی عەقڵی پێشدەکەوێت کە پێی دەگوترێ شێوازی زانستی ئەم شێوازەش سێ هەنگاو لەخۆ دەگرێت. 1// تێروانینێکی ورد و پێوان و شیکردنەوە. 2// دیاریکردنی ئەنجامەکان و بیردۆزەکان 3// تاقیکردنەوەی ئەو بیردۆز و شیکردنەوانەی پێشنیارکراون تا چ ڕادەیەك ڕێک و تەواون

بنەماکانی میکانیك دەکرێت بە سێ بەشەوە 1// کیناماتیك: ئەم بەشە لە جووڵەی تەنەکان دەکۆڵێتەوە، بێ ئەوەی هۆیەکانی جووڵە بهێنێتە ڕوو و ئاماژە بۆ هێز و بارستەبکات. 2//ستاتیك: مامەڵە لەگەڵ تەنە وەستاوەکان و ئەو هێزانەی لە نێوانیاندا هەیە لەکاتی هاوسەنگ بوونیان دەکات، 3// داینامیك: پەیوەندی بەو هێزانەوە هەیە کە جووڵە یان گۆران لە جووڵەپەیدا دەکات. بنجینەی زانستی فیزیای ئەمرۆ لەسەدەی 15و 16 لە زمانی ئیسحاق نیوتن و گالیلۆوە دەستی پێکردووە تا کۆتایی سەدەی 19 لەسەر دەستی کۆمەڵێک لەزاناکانی وەک جول و ماکسوێل و فارادای و باسکال گەشەی کردووە. لقەکانی فیزیای کلاسیکی ئەمانەن میکانیك ــ گەرمی ــ دەنگ ــ کارەبایی و موگناتیسی ــ ڕووناکی . لەساڵی 1900 ماکس پلانك ئاشکرای کرد کە دەتوانێ ماددە بۆ وزە بگۆڕێت. ئەمەش بۆیە سەرەتایەک بۆ کردنەوەی بەشێکی تری فیزیا پێی دەگوترێت فیزیای نوێ، ئەمەش چەند لقێك دەگرێتەوە، وەک بیردۆزی ڕێژەیی ئەنیشتاین و فیزیای کوانتەم .

وتنەوەی وانەی بیرکاری بە کۆمەڵێ خوێندکاری پۆلی سێی ناوەندی بەهیوای سەرکەوتن بۆیان ❤