تاریخ و فرهنگ بلوچستان

🔹 ادبیات نوین بلوچی و بنیان‌گذاران آن ‏•‌─🙁☹️😤😝🙁🤔─•‌ 🔹 عابد آسکانی 🔹 عابد آسکانی، شاعر نامدار بلوچ در سال ۱۹۵۶ میلادی به دنیا آمد. وی ابتدا مقدّمات علوم را در حوزهٔ علمیه فرا گرفت. فعالیت‌های علمی او عبارتند از: سردبیری ماهنامه سوغات در سال‌های ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۳، ریاست آکادمی سید هاشمی در سال‌های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۱، چندین سال همکاری نزدیک با ماهنامهٔ «بهارگاه»، همکاری با مجله بلوچی «لبزانک» که در این مجله مجموعه اشعار خود را به زبان‌های بلوچی، فارسی و اردو به چاپ رسانده است. 🔹 عابد آسکانی علاوه بر تبحّر در شاعری، در داستان‌نویسی و رمان‌نویسی نیز مهارت خاصی از خود نشان داده است و در حقیقت باید گفت که رمان‌نویسی به روش نوین در زبان بلوچی با او آغاز شد. در اشعار عابد آسکانی ژرف‌اندیشی، نوآوری، استفاده از صنایع ادبی و همچنین آوردن اصطلاحات خاص به چشم می‌خورد. اشعار او بیشتر طنز و هجو است. اولین دفتر شعر او «چشین شوم ءُ شانزده» با محتوایی کاملاً طنزآمیز به چاپ رسید، که در این اشعار مسائل روز جامعهٔ خود را با زبانی طنزآمیز به تصویر کشیده است. 🔹 از دیگر آثار عابد آسکانی می‌توان به کتاب‌های زیر اشاره کرد: «مَزَن هور» که گلچینی از اشعار شاعران بزرگ زبان بلوچی است. «دادشاه» که در آن ده روایت منظوم شفاهی از داستان دادشاه را گردآوری کرده است. «میر جَنگی ءُ میر زَنگی». پایان مطالب «ادبیات نوین بلوچی و بنیان‌گذاران آن». 📚 بن‌مایه: دکتر احمد رنجبر؛ رسول بخش بلوچ: «شاعران بلوچ پاکستانی در دورهٔ معاصر». فصلنامهٔ مطالعات شبه قاره، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال چهارم، شمارهٔ دوازدهم، پاییز ۱۳۹۱ (صص ۷۷-۹۶). #ادبیات #ادبیات_بلوچی 🔸 @balochs_history

🔹 ادبیات نوین بلوچی و بنیان‌گذاران آن ‏•‌─🙁☹️😤😝🙁🤔─•‌ 🔹 جی آر ملّا 🔹 غلام رسول مشهور به جی آر ملّا، در سال ۱۹۳۹ در شهر بندری جیوَنی بلوچستان شرقی به دنیا آمد و بیشتر عمر خود را در همین شهر سپری کرد. او سرودن شعر را از دوران کودکی شروع کرد و علاقهٔ وافری به شعرگویی نشان داد. 🔹 جی آر ملّا در جمع کردن جوانان و برپایی مجالس شعر با هدف تشویق آنان تبحّر خاصّی داشت. او همیشه خود را در میان مردم می‌دید و از نزدیک با مشکلات و گرفتاری‌هایشان همراه بود و مهم‌ترین ابزار او برای بیان این دردها و گلایه‌ها، زبان شعرش بود. او از عقب‌ماندگی جامعه و افراد آن، بسیار اندوهگین بود و و این مسئله با درد و تأثر در شعرش نمود پیدا کرده است. 🔹 سیّد ظهور شاه هاشمی دربارهٔ جی‌آرملّا چنین می‌گوید: «جی آر ملّا یکی از بزرگ‌ترین شاعران زمان خود بود و مهم‌ترین ویژگی زبان شعر او این است که حتی‌الامکان از ورود لغات بیگانه در شعرش پرهیز می‌کند». 🔹 شعر جی آر ملّا شعری است که به خواننده حسّ امیدواری نسبت به آینده را می‌دهد. یکی دیگر از مشخصات شعر جی‌آرملّا این است که اشعار او بیشتر در قالب قطعه‌های کوتاه گفته شده است. از او یک دفتر شعر با عنوان «بژن» به چاپ رسیده است. #ادبیات #ادبیات_بلوچی 🔸 @balochs_history

💎 فهرست بهترین‌های تاریخی و فرهنگی و علمی و هنری در تلگرام! 🎁 روی لینک زیر بزنید و عضو کانال‌های دلخواه خود شوید! 👇 🎉 https://t.me/addlist/6pzvjB_7FDs2ZWU0 ➖➖➖➖➖➖➖➖ ❤️‍🔥 پیشنهاد ویژه: مشاهدۀ دو کانال نمونۀ لیست در لینک شیشه‌ای:👇👇

🔹 ادبیات نوین بلوچی و بنیان‌گذاران آن ‏•‌─🙁☹️😤😝🙁🤔─•‌ 🔹 عطا شاد 🔹 خدمات فرهنگی او درباره ی زبان و ادبیات بلوچی حائز اهمیت بسیار است. فعالیت‌های او در رادیو کراچی به عنوان مجری نقش عمده‌ای در پیش برد اهداف فرهنگی داشت. 🔹 در زمینهٔ به کار بستن واژگان خاص مهارت بی‌نظیری داشت واژگانی چون اێرجیگ (= کشته شدن، قربانی شدن)، ماهِکان (= مهتاب، نام زنانه)، مَهنا (= چادر ابریشمی) و... که امروزه واژگان متداول در زبان بلوچی هستند، نخستین‌بار در شعر او به کار رفته‌اند. او در استفاده از معنای استعاری و رمزی واژگان هم تبحّر خاصی داشت. همچنین در استفاده از ترکیباتی مانند اَنارْکانی کُلۆنٹ (= گونه‌های سرخ و برجسته همچون خارک خرما)، بُروان کمان‌ (= ابرو کمان) و... که از ترکیبات متداول اشعار او هستند. 🔹 آثار او عبارتند از: «بلوچی نامه». «شپ سحّار اندیم» که مجموعه اشعار بلوچی او است. «روچ گر» که مجموعه اشعار او است. «گچین» که دیوان اشعار او است. «مجموعه اشعار اردو». «جوان سال» که جمع آوری گلچینی از دیوان جوان سال بگتی شاعر معروف بلوچستان است. «سنگاب» که در زمینه شعر اردو است. «فرهنگ نامه بلوچی - اردو». «فرهنگ لغت هفت زبانه» در زمینهٔ شناسایی زبان‌های معروف پاکستان. 🔹 عطا شاد سرانجام در سال ۱۹۹۷ دار فانی را وداع گفت. زبان و ادبیات بلوچی همواره مدیون خدمات ارزندهٔ عطاشاد است. #ادبیات #ادبیات_بلوچی 🔸 @balochs_history

🔹 ادبیات نوین بلوچی و بنیان‌گذاران آن ‏•‌─🙁☹️😤😝🙁🤔─•‌ 🔹 عطا شاد 🔹 اسحاق معروف به عطاشاد فرزند لعل خان، در سیزدهم فوریه سال ۱۹۲۹ در شهر سَنگانی سَر به دنیا آمد. در کودکی وارد مدرسه‌ای در شهر کیچ (تربت امروزی) شد. تحصیلات دورهٔ متوسطهٔ خود را در در دبیرستان دولتی به پایان رساند. سپس برای ادامهٔ تحصیل به شهر پنجگور و از آن جا به کویته رفت تا در رشتهٔ پزشکی ادامه تحصیل دهد. امّا چون او علاقهٔ چندانی به رشتهٔ پزشکی نداشت، از ادامهٔ تحصیل در این رشته خودداری کرد. 🔹 عطاشاد به ادبیات اردو تغییر رشته داد. بعدها دوستان نزدیکش او را تشویق کردند تا به زبان بلوچی شعر بسراید. پس از آن به سرودن شعر به زبان بلوچی پرداخت و با شاعران بزرگ زبان‌های اردو و بلوچی همراه شد. وی در پاکستان و خارج از پاکستان جلسات زیادی را رهبری کرد و به کشورهای بریتانیا، ایران، کانادا، عربستان سعودی و بحرین سفر کرد و در انجمن‌های شعری حضور یافت. 🔹 وی در استفاده از قالب‌های شعری هم از قالب‌های سنتی بهره جسته و هم از قالب‌های جدید مثل قالب‌های آزاد، نیمه‌آزاد، نیم‌گال و دوگال که در همهٔ این قالب‌ها اشعار زیبایی را سروده است. استفاده از قالب آزاد در شعر بلوچی توسط آزاد جمال‌الدّینی پایه گذاشته شد و توسط عطاشاد لباسی نو به این قالب ادبی پوشانده شد. وی هر چند از سوی صاحبان ادب مورد انتقاد شدید قرار گرفت، ولی هرگز دل‌شکسته نشد. امروزه این سبک شعری از سوی شعرای نوگرای بلوچ تقلید شده است. او با سبک خاص خودش تحوّلی بزرگ در شعر بلوچی ایجاد کرد و راه‌ شاعران پیش از خود را ادامه داد و کارهای آن‌ها را تکمیل کرد. او در زمینهٔ داستان‌نویسی و رمان‌نویسی نیز تبحر خاصی داشت. #ادبیات #ادبیات_بلوچی 🔸 @balochs_history

🔹 ادبیات نوین بلوچی و بنیان‌گذاران آن ‏•‌─🙁☹️😤😝🙁🤔─•‌ 🔹 سیّد ظهور شاه هاشمی 🔹 سید ظهور شاه در عین تحقیق در زبان و فرهنگ، شاعری بی‌بدیل در زبان بلوچی است و در واژه‌گزینی، اصالت لغات و کلام شناخته شده است. بیان مسائل اجتماعی و سیاسی، جوهرهٔ اصلی اشعار سید ظهور شاه را تشکیل می‌دهد که در شعر اکثر شعرای آن دوره نیز دیده می‌شود. 🔹 سیّد هاشمی در طول عمر خود، که به گفتهٔ دوستانش نیمی از آن در بیماری سل گذشت، حدود ۲۵ جلد کتاب نوشت که یکی از آنها آموزش قرآن به زبان بلوچی بود. او رمانی به نام «نازک» را مطابق با آغاز تجربهٔ رمان‌نویسی به زبان بلوچی نوشته است. آثار دیگر عبارتند از: 🔵«میرکَند» که مجموعه اشعار اوست. 🔵«بلوچی بُنگێج» که کتابی است درباره تاریخ بلوچستان. 🔵«تْراپْکُنیں تْرَمْپ» که مجموعه‌ای از اشعار بلوچی اوست. 🔵«بلوچی زبان و ادب کی تاریخ» کتابی به زبان اردو درباره تاریخ ادبیات بلوچی. 🔵«سِتکیں دَستونک» که مجموعه غزل‌های اوست. 🔵«سیّد گنج» که لغت‌نامه‌‌ای از واژگان بلوچی است. 🔹 سیّد ظهور شاه هاشمی پس از سال‌ها کوشش در زنده نگه داشتن زبان و ادبیات بلوچی و تحمل رنج‌های فراوان به علت بیماری، سرانجام در چهارم مارس سال ۱۹۷۴ درگذشت. #ادبیات #ادبیات_بلوچی 🔸 @balochs_history

🎁 فهرستی متنوع از بهترین کانال‌های تاریخی و فرهنگی و علمی و هنری! 💝 روی لینک زیر بزنید و عضو کانال‌های دلخواه خود شوید! 👇 🎉 https://t.me/addlist/6pzvjB_7FDs2ZWU0 ➖➖➖➖➖➖➖➖ ❤️‍🔥 پیشنهاد ویژه: سه کانال برتر لیست را در دکمه‌های شیشه‌ای ببینید:👇👇

🔹 ادبیات نوین بلوچی و بنیان‌گذاران آن ‏•‌─🙁☹️😤😝🙁🤔─•‌ 🔹 سّید ظهور شاه هاشمی 🔹 سیّد ظهور شاه هاشمی در بیست و یکم آوریل سال ۱۹۲۶ میلادی در بندر گْوادر بلوچستان شرقی (پاکستان) در خانواده‌ای شیفتهٔ ادب و فرهنگ به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را نزد پدرش سید محمد شاه هاشمی و دوره متوسطه را در دبیرستان گوادر گذرانید. سیّد ظهور شاه از بزرگ‌ترین شاعران و نویسندگان و محققان بلوچ بود که به زبان‌های فارسی، اردو، انگلیسی و عربی تسلط کامل داشت. 🔹 در سال ۱۹۴۹م که بخش بلوچی رادیو کراچی آغاز به کار کرد، به سمت سرپرستی آن برگزیده شد و تا سال ۱۹۵۴ این سمت را بر عهده داشت. سیّد ظهور شاه در سال ۱۹۶۹ به دعوت دکتر استراسر، دانشمند و زبان‌شناس معروف آلمانی مرکز فرهنگی پژوهشی داکسن کالج، به پونای هندوستان رفت. این دو پژوهشگر با همکاری هم، تحقیقاتی را بر روی زبان بلوچی آغاز کردند و سپس دکتر ان-اس-شاکلا که استاد دانشگاه پونا و مسلط به زبان‌های سانسکریت و دیگر شاخه‌های زبان‌های هندو-ایرانی بود به آن‌ها پیوست. 🔹 سیّد ظهور شاه با همکاری این دو دانشمند و تلمّذ آنان، آموزش زبان‌های هندو-ایرانی را به پایان برد و خویشاوندی آن زبان‌ها را با زبان بلوچی نیز دریافت. این دانش وسیع، او را یاری کرد تا فرهنگ واژه‌ای به نام سید گنج را که از سال‌ها پیش به جمع‌آوری مواد آن پرداخته بود، تألیف کند. #ادبیات #ادبیات_بلوچی 🔸 @balochs_history