⚡️ #MUTOLA_VAQTI
🧠 BOSH MIYANING TUZILISHI VA FUNKSIYASI.
Bosh miya nerv sistemasining markaziy bo'limi, organizmning barcha funksiyalarini boshqarib turadi.
Bosh miya:
-- > Vazni katta odamda 1020 - 1970 g ✔️
-- > Chaqaloqlarda 450 g ✔️
-- > Keksalkkda vazni kamayadi ✔️
-- > 20 yoshgacha odam miyasining hajmi 3,5 - 4 marta, vazni esa 20 marta ortadi ✔️
-- > 100 mlrd dan ortiq neyronlardan iborat bo'ladi ✔️
📌 Tuzilishi.
Bosh miya kalla qutisi ichida joylashgan.
Ikki qismdan iborat :
1⃣ Bosh miya stvoli (Ustun)
-- > Uzunchoq miya ✔️
-- > O'rta miya ✔️
-- > Oraliq miya ✔️
-- > Miyacha ✔️
-- > Miya ko'prigi ✔️
2⃣ Bosh miyya katta yarimsharlaridan iborat.
Bosh miya ham oq va kulrang moddalardan iborat.
Oq modda -- > Bosh miyani orqa miya bilan va miya bo'limlari bilan bog'laydi ✔️
Kulrang modda -- > Bosh miya katta yarim sharlari va miyachani sirtdan qoplab turadigan po'stlog'ini hosil qiladi. Bosh miya kulrang moddasi reflektorlik funksiyasini bajaradi ✔️
🧠 Uzunchoq miya
Reflektorlik va o'tkazuvchanlik vazifasini bajaradi.
Kulrang moddasi :
-- > Nafas olish ✔️
-- > Yurak ishini boshqarish ✔️
-- > Hazm qilish ✔️
-- > Himoya ✔️
🧠 Varoliyev ko'prigi
Uzunchoq miya bilan o'rta miya oralig'ida joylashgan.
-- > Ko'z soqqasi ✔️
-- > Yuz muskullarini ✔️
Harakatlantiruvchi markazlar bo'ladi.
🧠 O'rta miya
Miya oyoqchalari, to'rt tepalik va tepaliklar orasida joylashgan.
-- > Skelet muskullari tonusi (tarangligi.) ✔️
-- > Qo'l barmoqlari nozik harakatlari ✔️
-- > Ko'rish ✔️
-- > Eshitish ✔️
-- > Chamalash ✔️ reflekslari joylashgan.
1⃣ Uzunchoq miya ⤵️
2⃣ Ko'prikcha ➡️ Miya sopi
3⃣ Òrta miya ⤴️
Miya sopidan 12 juft kalla - miya nervlari chiqadi. Ular miyani boshidagi sezgi organlari, bezlar va muskullar bilan bog'laydi. Ulardan bir jufti ADASHGAN NERVLAR hisoblanadi.
Adashgan nerv:
-- > Yurak ✔️
-- > O'pka ✔️
-- > Oshqozon ✔️
Va boshqa ichki organlarni ishini boshqaradi.
🧠 Oraliq miya
O'rta miya ustida joylashgan.
-- > Moddalar almashinuvi ✔️
-- > To'yish ✔️
-- > Och qolish ✔️
-- > Chanqash ✔️
-- > Tana harorati doimiyligi ✔️
Kabi xususiyatlar oraliq miya bilan bog'liq.
🧠 Miyacha
Uzunchoq miya ustida joylashgan ikkita yarimsharlardan iborat.
-- > Harakat ✔️
-- > Skelet muskullari ✔️
-- > Tana muvozanati ✔️
Tonusini boshqarib turadi.
Miyachasi shikastlangan odam yurganda gandiraklaydi, beoʼxshov chayqalib harakatlanadi.
📚 8-sinf darsligi asosida tayyorlandi: