سیاست و دیپل‏ماسی (کورش احمدی)

دکتر پزشکیان و fatf مطلبی که دیشب آقای دکتر پزشکیان در موردfatf گفت کمی تا قسمتی عجیب بود. توضیح می دهم شاید اگر ناشی از اشتباه بوده رفع شود. نمی دانم ایشان این را تنها بر مبنای سوابق بحث ها در داخل مجلس در مورد fatf گفت یا کارشناسان اقتصادی و بانکی اخیرا به ایشان گفته اند. ایشان می گوید: "در بحث راجع به fatf در مجلس صحبت از این بود که اگر fatf را بپذیریم، آمریکا خواهد فهمید که فلان مبلغ را ما فلان جا خرج کرده ایم. خب ما نمی پذیریم، من کاری ندارم که می پذیریم یا نمی پذیریم؛ نپذیرید. خب اقلا fatf را داخل ایران پیاده کنید که معلوم بشه کسی که پول رو خورده کجا برده" سه تا نکته در این مورد هست: یکی اینکه شاید ایشان نظری در مورد fatf ندارد یا اهمیت چندانی برایfatf قائل نیست یا نسبت به آن بی تفاوت است. این اصلا خوب نیست. آقایان روحانی و ظریف در این مورد نظر فرموله داشتند و در مورد عمل به همه توصیه های آن تاکید داشتند. ولی نتیجه آن شد که می دانیم. نکته دوم این است که راه به برداشت تندروها می دهد. مثلا در مورد اینکه اگر fatf را بپذیریم آمریکا می فهمد چه مبلغ پول را به کی داده ایم. این برداشت کاملا غلطی بود که تندروها انتشار داده بودند به تصور اینکه هر تراکنشی که می شود باید به یک جایی در خارج گزارش شود که درست نیست. نکته سوم این است که می گوید: "خب اقلا داخل ایران آنرا پیاده کنید." مسئله این است که عمده توصیه های fatf حداقل رسما و روی کاغذ در داخل پیاده شده است. مثلا احراز هویت صاحبان حساب، تعیین دقیق مبداء و مقصد تراکنش ها، گواهی منشاء و بسیاری دیگر. هر چند روشن نیست تا چه حد مقررات در عمل اجرا می شود. مشکل ظاهری ما با نهاد fatf عمدتا همان دو تا کنوانسیون کذایی است. ما مشکل واقعی این نیست بلکه سیاست های جناح تند رو است. بعلاوه در ارتباط با مشکل فساد، قانون و مقررات یک امر فرعی است البته می توان فرض را بر این گذاشت که اظهارات ایشان در مورد fatf فکر نشده بوده و ایشان در جلسات بعدی و بعد از مشورت با کارشناسان نظرات خود را اصلاح بفرمایند. کورش احمدی https://t.me/covid_policy_dip

انتخابات به عنوان یک امر سیاسی قرار است و باید متناسب با انتخاب مردم تکلیف دیدگاه‌ها و روندهای سیاسی را برای یک دوره معین روشن کند. دیدگاهی که به این ترتیب در راس امور قرار میگیرد، قرار است سیاست‌های خود را از طریق یک بوروکراسی عقلانیِ بی‌طرف پیش ببرد. تمرکز انتخابات قرار نیست صرفا بر مشکلات اداری، فنی، مدیریتی و اموری مانند تامین ارزاق عمومی باشد. انتخابات اگر قرار باشد با سیاست‌های کلان کار نداشته باشد و صرفا بر امور اجرایی خُرد متمرکز شود، قطعا قادر به حل همین امور خُرد نیز نخواهد شد. چرا که این امور خُرد تنها در چارچوب دیدگاه‌ها و روندهای سیاسی کلانِ مناسب، در سیاست داخلی و سیاست خارجی، قابل مدیریت است. اگر امروز دوایر اداری ما در "توزیع کارت امتحان نهایی دانش‌آموزان و توزیع انسولینِ" و مانند این‌ها هم مشکل دارند، کمتر ناشی از عملکرد رئیس جمهور و وزیر مربوطه است و بیشتر ریشه در غلبه سیاست‌های عام و نحوه ساماندهی کلان دستگاه‌های اداری بر مبنای دیدگاهی دارد که ترجیحاتش در اموری مانند تعهد و تخصص، ملاک‌ها برای ارتقاء در سلسله مراتب، سوءمدیریت مزمن، فساد و ... غلبه داشته است؛ دیدگاهی که اجازه شکل‌گیری یک بوروکراسی کارآمد در همه سطوح از کارمند جزء تا مدیران میانی و عالی اداری را بر مبنایی درست و عقلانی نداده‌است. اکنون، بعد از تحولات 6 ساله اخیر، تنها در صورتی می‌توان انتظار یک انتخابات پرشور را داشت که نامزدی که بالقوه مستعد جلب حمایت اقشار متوسط شهری است، بطور واضح مردم را از سیاست‌های خود در همه حوزه‌ها بویژه در حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاست خارجی مطلع کند. چنین اقدامی نه تنها علی‌الاصول ضروری است، بلکه برای دکتر پزشکیان که پاشنه آشیل اصلی‌شان میزان شرکت در انتخابات است، تعیین کننده پیروزی یا شکست ایشان نیز خواهد بود. متن کامل 👇🏽 https://www.sharghdaily.com/fa/tiny/news-933808 https://t.me/covid_policy_dip

♦️ کوروش احمدی، در گفت‌وگو با «انتخاب»: 🔹 قطعنامه و نامه سه کشور اروپایی به شورای امنیت، زمینه چینی برای کلید زدن مکانیسم ماشه و احیای قطعنامه‌ها علیه ایران است 🔹سه کشور اروپایی این روند را در واقع از ۱۴ نوامبر ۲۰۲۳ با نوشتن نخستین نامه حاوی جزئیات ادعاهای خود به رئیس شورای امنیت شروع کرده بودند 🔹 این یعنی بازگشت به خانه اول و دوران پیش از برجام جزئیات در👇👇 https://www.entekhab.ir/003JaP 🆔 @Entekhab_ir

جواب: اصلا این طور نیست. این جمله بندی که در بند 26 بیانیه مشترک چین و عربها ذکر شده، به لحاظ محتوایی و حقوقی هیچ ویژگی خاصی در مقایسه با بندهای مشابه در دیگر اسناد که امارات با دیگر کشورها امضا کرده، ندارد. در این متن، چین از تلاش های امارات برای حل مسئله از طریق مذاکره برای حل مسالمت آمیز مسئله بر اساس حقوق بین الملل و نهایتا حل مسئله از طریق مشروعیت بین المللی حمایت می کند. مشروعیت بین المللی کدی است که مرجعش رجوع به شورای امنیت و از آن طریق (ماده 36 منشور) رجوع به دیوان بین المللی دادگستری یا رجوع مستقیم طرفین به دیوان است که امارات همواره تکرار کرده است. این یعنی اینکه چین در این قضیه بی طرف نیست و از تلاش های امارات و مواضع امارات حمایت می کند و این جزایر را رسما مورد مناقشه می داند یعنی رسما آنها را متعلق به ایران نمی داند. یعنی اینکه مواضع ایران را که این جزایر اساسا مورد مناقشه نیستند را قبول ندارد. اگر همه اینها را در بستر دعواهای متعدد ارضی و مرزی بین کشورها بررسی کنیم. مسئله روشن تر می شود. معمول این است که کشورها در دعاوی ارضی و مرزی دیگران دخالت نمی کنند. چرا که این دعاوی معمولا بسیار حساس هستند و یک پیوست افکار عمومی داخلی در هر یک از دو کشور ذی ربط دارند و در نتیجه هیچ کشوری نمی خواهد با حمایت از یکی از دو طرف رابطه اش با طرف دیگر را به خطر بیاندازد. بعلاوه فرض بر این است و این فرض معقولی است که دیگران از مبانی و سوابق و ادله حقوقی طرفین بی اطلاع هستند و ربطی هم به آنها ندارد که مداخله کنند و این دعاوی حقوقی را بررسی کنند و نظر بدهند. در چنین بستری اگر کشوری چنین کرد یعنی در دعوای حقوقی سرزمینی دو کشور دیگر دخالت کرد و از نظر یکی از آن دو حمایت کرد، یعنی مرتکب امر غیرمعمول و شاذی شده است. به عنوان مثال آمریکا همیشه اعلام می کرده که در دعاوی ارضی کشورها دخالت نمی کند و به رغم دشمنی با ایران و دوستی با اعضای شورای همکاری هم تا این اواخر یعنی سپتامبر 2023 یعنی بعد از اینکه چین و روسیه رسما از موضع امارات در مورد جزایر حمایت کردند، اقدامی در این مورد نکرده بود. من چون قبلا زیاد در این مورد نوشته ام، تکرار نمی کنم. فقط تاکید می کنم که امارات سعی در ایجاد اجماع علیه ایران دارد و کشورهایی مثل چین که ادعای دوستی با ایران دارند نباید به این اجماع بپیوندند. 3. می دانیم که مطلوب امارات درباره جزایر سه گانه سه مسئله است: شناسایی و به رسمیت شناختن اختلاف از سوی طرف مقابل، دعوت به حل اختلاف و ارجاع موضوع به دیوان. صدور چنین بیانیه هایی چگونه می تواند فضا را برای رسیدن امارات به مرحله سوم که ارجاع موضوع به دیوان است هموار کند؟ جواب: کاری که امارات می کند تلاش برای نقض تمامیت ارضی و حاکمیت ملی ایران است که باید آنرا اقدامی خصمانه تلقی کرد و مقامات ما باید برای دیگر کشورها نیز روشن کنند که هر کشوری که با این اقدام خصمانه امارات همراه شود، نمی تواند دوست ایران باشد. ضمنا باید توجه داشت که مسئله تنها مسئله سه جزیره یا ادعاهایی که در مورد نام خلیج فارس مطرح می کنند، نیست. مسئله این است که نفس تعرض به ایران در این دو مورد به معنی نفی و نقض موقعیت ایران در خلیج فارس و تعرض علیه منافع ملی و امنیت ملی ایران در منطقه است. لذا برخلاف تصور برخی که می کوشند تا این موضوعات را بی اهمیت وانمود کنند، در اهمیت بسیار زیاد آنها تردیدی نیست. در مورد ارجاع موضوع به دیوان، از آنجا که ایران صلاحیت اجباری دیوان در امور مربوط به حاکمیت سرزمینی و مناطق دریایی و خشکی را نپذیرفته، الزامی برای رجوع به دیوان ندارد. اگر چه شک ندارم که هر دادگاهی در قضیه سه جزیره به سود ایران رای خواهد داد، اما بدیهی است که تحت هیچ شرایطی ایران و بسیاری از کشورها حاضر به قرار دادن بخشی از قلمرو خود در معرض قضاوت دادگاه‌های فراملی نخواهند بود. آیا چین که چنین متنی را امضا کرده، حاضر است مسئله تایوان و مسئله جزایر ادعایی در دریای چین جنوبی را در معرض قضاوت یک دادگاه بین المللی قرار دهد. با این حال، باید توجه داشت که صرف اجماعی به ضرر منافع ملی یک کشور دارای اهمیت سیاسی است و موقعیت ضعیف یک کشور در سطح بین المللی را نشان می دهد. 4. چرا چین خود را وارد دعوای ارضی و مرزی میان دو کشور می کند آن هم با توجه به اینکه سابقه مخالفت های داخلی از سوی افکار عمومی با پکن در این موضوع را می داند؟

جواب: روشن است. چین منافع اقتصادی عظیمی در کشورهای عربی دارد. حجم تجارت امارات در سال گذشته یک تریلیون و 80 میلیارد دلار بوده در حالیکه حجم تجارت خارجی ایران از حدود 105 میلیارد تجاوز نکرده است. بعلاوه، چین شدیدا و به نحوی فزاینده به نفت و گاز خلیج فارس که از کشورهای عربی وارد می کند، وابسته شده است. مهمتر از این، اقتصاد اعضای شورای همکاری خلیج فارس با حجم 2.4 تریلیون دلار به سرعت در حال توسعه است و چین که حجم اقتصادش 17.7 تریلیون دلار است، به دورنمای توسعه اقتصادی بیشتر با شورای همکاری نظر دارد. در همین رابطه، مدتی است که صحبت از ایجاد یک منطقه تجارت آزاد بین چین و شورای همکاری است. لذا، دلیل توجه چین به شورای همکاری و بی توجهی اش به جهات دیگر در منطقه روشن است. 6. فکر می کنید از نظر سیاسی، جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با این همراهی چین با این بیانیه ها چه می تواند انجام دهد؟ آیا در موقعیتی هستیم که اقدام مشابهی را انجام دهیم؟ جواب: اگر این تصور ایجاد شود که در موقعیتی نیستیم که واکنشی علیه دعاوی بی اساس علیه تمامیت ارضی کشورمان نشان دهیم، حتما مشکلات ما در سیاست خارجی بیشتر خواهد شد. کما اینکه آمریکا نیز برای اولین بار در سپتامبر 2023 یعنی بعد از حمایت چین و روسیه از ادعای امارات پذیرفت که بند مشابهی در بیانیه مشترک با عربها وارد شود. یک راه حداقلی برای نشان دادن ناخرسندی نسبت به چین، خودداری از مخالفت فعال با عضویت تایوان در سازمان ملل است که همه ساله از سوی برخی کشورها در آستانه نشست مجمع عمومی مطرح می شود. بعلاوه، چین در دریای جنوبی چین نیز دست به اقداماتی زده که کشورهای عضو آسه‌آن آنرا تعرض به منافع و تمامیت ارضی خود می دانند. در این مورد نیز دلیلی ندارد که ایران با حمایت از موضع چین در دریای جنوبی چین، موجب ناخرسندی 10 کشور مهم عضو آسه آن شود.

گفتگو با سایت جماران در مورد حمایت مجدد چین از موضع امارات در مورد جزایر ایرانی، کورش احمدی، 15 خرداد 403 در چند روز اخیر دوباره شاهد همراهی چین با امارات متحده عربی در بحث جزایر سه گانه بودیم. در بند ۲۶ بیانیه مشترک پایانی، ادعای ارضی امارات بر جزایر سه‌گانه تکرار شده است. در این بیانیه آمده است : چین از تلاش‌های امارات متحده عربی برای حل مسالمت‌آمیز موضوع جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی «از طریق مذاکرات دوجانبه مطابق با موازین حقوق بین‌الملل و حل این موضوع از طریق اصول حقوقی بین‌المللی حمایت می‌کند.» چین پیش از این نیز سابقه همراهی با امارات در این باره را داشته است. 1. در این رابطه مهم ترین سوال این است که هدف امارات متحده عربی از گنجاندن این بند در بیانیه های مشترک با کشورهای مختلف چیست؟ این اقدام چه دستاورد حقوقی و یا سیاسی برای امارات دارد؟ جواب: می دانیم که سابقه این موضوع به اعاده حاکمیت ایران بر سه جزیره مورد بحث و زمانی بر می گردد که شیوخ 9 گانه خلیج فارس همچنان تحت قیمومیت انگلیس قرار داشتند. بعد از این اقدام ایران در 30 نوامبر1971 و اعلام تشکیل امارات متحده عربی در 2 دسامبر یعنی یک روز بعد از انقضای معاهده تحت الحمایگی بین انگلیس و شیوخ، 4 کشور رادیکال عرب (عراق، لیبی، یمن جنوبی و الجزایر) در 3 دسامبر علیه ایران به شورای امنیت سازمان ملل شکایت کردند. اما کشور جدیدالتاسیس امارات که عضویتش در 8 دسامبر 1971 مورد تصویب شورای امنیت قرار گرفت، از این شکایت حمایت نکرد. در 9 دسامبر نیز که شورای امنیت در ارتباط با شکایت علیه ایران جلسه ای برگزار کرد، با اینکه عضویت امارات در صبح همان روز در مجمع عمومی نهایی شده بود به عنوان شاکی ایران در جلسه شورا شرکت نکرد. بعد از جلسه شورا که عراق و لیبی در آن نقش اصلی را داشتند، شورا موضوع را معوق گذاشت. طی 21 سال بعد از این تحول، تنها سه بار به این موضوع پرداخته شد. در ژوئیه 1972 چند کشور عربی نامه ای به دبیرکل سازمان ملل در مورد این سه جزیره نوشتند. دو مکاتبه بعدی در 1980، یعنی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، با ابتکار عراق انجام شد. در آن سال همچنین ضمن اینکه وزیرخارجه عراق مسئله سه جزیره را در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح کرد، نماینده امارات سخنی در این مورد نگفت. سابقه تمرکز امارات بر این موضوع به شکست عراق در کویت توسط آمریکا و اعطای پایگاه نظامی به آمریکا توسط کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و قضیه کشتی خاطر در سال 1992 بر می گردد. لذا با توجه به سابقه 21 ساله عدم اقدامی از سوی امارات در مورد سه جزیره و فعال شدن آن کشور از 1992 باید موضوع توازن قدرت در سطح بین المللی و منطقه ای را نیز در معادله وارد کرد. هدف امارات در پرتو این توازن یا عدم توازن قدرت این است که یک سابقه حقوقی در جهت تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی ایران ایجاد کند و به زعم خود پرونده ای برای پیگیری ادعایش در مورد سه جزیره ایرانی بسازد؛ به امید اینکه روزی بتواند با کمک شورای امنیت دست به اقدامی حقوقی در این مورد بزند. اما ضمن اینکه سوابق تاریخی و مستندات حقوقی ذره ای تردید در تعلق همیشگی این جزایر به ایران باقی نمی گذارد، دوایر حقوقی و سیاسی بین المللی نیز هیچ صلاحیتی برای ورود به چنین مسئله ای ندارند. 2. به نظر می رسد که چین با استفاده از ادبیات استفاده شده در این بند می تواند اینگونه استدلال و یا کار خود را برای طرف ایرانی توجیه کند که ما تمامیت ارضی ایران را زیر سوال نبرده ایم و صرفا دعوت به حل اختلاف با استفاده از سازوکارهای حقوق بین الملل کردیم. آیا چنین توضیحی قابل پذیرش است؟ و می توان استدلال کرد که چین در این قضیه بی طرف است؟

🙏🏼

گفتگو با سایت جماران در مورد حمایت مجدد چین از موضع امارات راجع به جزایر سه گانه ایرانی، کورش احمدی، 15 خرداد 403 🚨 حمایت چین از موضع امارات به این معنی است که چین جزایر سه گانه را متعلق به ایران نمی داند و در این پرونده بی طرف نیست 🚨 دخالت کشور سوم در دعوای ارضی و مرزی میان دو کشور امری غیرمعمول و شاذ است 🚨 هر کشوری که با اقدام خصمانه امارات همراه شود، نمی تواند دوست ایران باشد 🚨 آیا چین حاضر است مسائل تایوان و جزایر ادعایی در دریای چین جنوبی را در معرض قضاوت یک دادگاه بین المللی قرار دهد؟ 🚨 اگر این تصور ایجاد شود که در موقعیتی نیستیم که واکنشی علیه دعاوی بی اساس علیه تمامیت ارضی کشورمان نشان دهیم، حتما مشکلات ما در سیاست خارجی بیشتر خواهد شد. 🔻کما اینکه آمریکا نیز برای اولین بار در سپتامبر 2023 یعنی بعد از حمایت چین و روسیه از ادعای امارات پذیرفت که بند مشابهی در بیانیه مشترک با عربها وارد شود. 🔻یک راه حداقلی برای نشان دادن ناخرسندی نسبت به چین، خودداری از مخالفت فعال با عضویت تایوان در سازمان ملل است که همه ساله از سوی برخی کشورها در آستانه نشست مجمع عمومی مطرح می شود./ جماران https://www.jamaran.news/fa/tiny/news-1633855 https://t.me/covid_policy_dip

در یکی از گروه های فضای مجازی یکی از حاضرین در مورد بند مربوط به سه جزیره ایرانی در بیانیه اخیر چین و عربها مطلبی نوشته بود دال بر اینکه "چینی ها با ملاحظه مواضع همیشگی ایران این بند را تنظیم کرده اند." و در آن "هیچ واژه ای که دال بر تایید تعلق جزایر به امارات باشد، استفاده نشده است. نظر به اینکه اگر این گونه تحلیل ها جا بیافتد، گرفتاری زیادی ایجاد می کند، بنده توضیح زیر را در پاسخ به آن پست نوشتم: کاش اینطور بود که شما می فرمایید ولی متاسفانه نیست. چین در این متن از تلاش های امارات برای حل مسئله از طریق مذاکره برای حل مسالمت آمیز مسئله بر اساس حقوق بین الملل و نهایتا حل مسئله از طریق مشروعیت بین المللی حمایت می کند. مشروعیت بین المللی کدی است که مرجعش رجوع به شورای امنیت و از آن طریق (ماده 36 منشور) رجوع به دیوان بین المللی دادگستری است. این یعنی اینکه چین در این قضیه بی طرف نیست و از تلاش های امارات و مواضع امارات حمایت می کند و این جزایر را رسما مورد مناقشه می داند. یعنی اینکه مواضع ایران را که این جزایر اساسا مورد مناقشه نیستند را قبول ندارد. اگر همه اینها را در بستر دعواهای متعدد ارضی و مرزی بین کشورها بررسی کنیم. مسئله روشن تر می شود. معمول این است که کشورها در دعاوی ارضی و مرزی دیگران دخالت نمی کنند. چرا که این دعاوی معمولا بسیار حساس هستند و یک پیوست افکار عمومی داخلی در هر یک از دو کشور ذی ربط دارند و در نتیجه هیچ کشوری نمی خواهد با حمایت از یکی از دو طرف رابطه اش با طرف دیگر را به خطر بیاندازد. بعلاوه فرض بر این است و این فرض معقولی است که دیگران از مبانی و سوابق و ادله حقوقی طرفین بی اطلاع هستند و ربطی هم به آنها ندارد که مداخله کنند و این دعاوی حقوقی را بررسی کنند و نظر بدهند. در چنین بستری اگر کشوری چنین کرد یعنی در دعوای حقوقی سرزمینی دو کشور همسایه دخالت کرد و از یکی از آن دو حمایت کرد یعنی مرتکب امر غیرمعمول و شاذی شده است. به عنوان مثال آمریکا همیشه اعلام می کرده که در دعاوی ارضی کشورها دخالت نمی کند و به رغم دشمنی با ایران و دوستی با اعضای شورای همکاری هم تا این اواخر یعنی سپتامبر 2023 یعنی بعد از اینکه چین و روسیه رسما از موضع امارات در مورد جزایر حمایت کردند، اقدامی در این مورد نکرده بود. بنده چون قبلا به تفصیل در این موارد نوشته ام، مطلب را کش نمی دهم فقط پیشنهاد می کنم که دوستان به جای اینکه سعی کنند این مواضع را بی اهمیت جلوه دهند، عنایت بفرمایند که اینکه چنین اجماعی علیه یک طرف یک دعوای ارضی حاصل شده، امر بسیار غیرمعمولی است.