Халыма Долгуннара. Среднеколымский улус

⚜ Олоҥхо мин харахпынан 📰 «Сахабэчээт» СӨ САТ «Халыма долгуннара» хаһыат эрэдээксийэтэ тэрийиитинэн ыытыллар, «Олоҥхо мин харахпынан» уруһуй күрэҕин балаһыанньата 📝Тэрийээччи: «Сахабэчээт» СӨ САТ «Халыма долгуннара» хаһыат эрэдээксийэтэ, Орто Халыма улууһа 📍Үлэни тутуу кэмэ: бэс ыйын 17 күнүттэн — от ыйын 17 күнүгэр диэри

☝🏼Күрэх сыала-соруга: Дьоҥҥо-сэргэҕэ, оҕоҕо олоҥхо баайын, сыаннаһын өйдөтүү, тыл саппааһын байытыы, саха тылын-өһүн сайыннарыы, ааҕарга, үөрэтэргэ көҕүлээһин, ырытарга үөрэтии, ойуулуур-дьүһүннүүр дьоҕуру сайыннарыы, эрэдээксийэ рубрикаларыгар олохтоох уруһуйдары туһаныы. 👩🏻‍🎨Кыттааччылар: Орто Халыма улууһун олохтоохторо, ыалдьыттара, өрөспүүбүлүкэ араас муннуктарыгар олорор биир дойдулаахтарбыт: уһуйаан саастаах оҕолор (4-7 саастаах); оскуола үөрэнээччилэрэ: алын кылаас (1-4 кылаас үөрэнээччилэрэ), (5-11 кылаас үөрэнээччилэрэ); 18-тан үөһэ саастаах улахан дьон. 🗃️Сыаналааһын сүрүн ирдэбилэ: уруһуй олоҥхо дьоруойдарынан, уобарастарынан  көрүү, тиэмэтэ көҥүл; олохтоох ааптардар олоҥхолорунан үлэ биһирэнэр; 🎨Туттуллар матырыйаал:  А3 кээмэйдээх кумааҕы (уһуйаан оҕолоругар А4 кээмэй көҥүллэнэр), харандаас, акварель, гуашь, фломастер уо.д.а. 📌Үлэни тутуу быраабылата: үлэ от ыйын 17 күнүгэр диэри, дьиҥнээҕинэн (оригиналынан), эрэдээксийэ дьиэтигэр тутуллар; үлэ пааспарыгар кыттааччы толору аата суола, сааһа, хантан сылдьара, үлэтин тиэмэтэ суруллар. ⚜️Куонкурус түмүгүнэн, үлэлэр «Олоҥхо» тиэмэтинэн быыстапкаҕа туруохтара, бастыҥ үлэлэргэ I-кы, II-с III-с миэстэлэр ананыахтара, анал бириистэр бэриллиэхтэрэ, эрэдээксийэ рубрикаларыгар туттуллуохтара. 🔰«Халыма долгуннара» хаһыат эрэдээксийэтэ 📸Интэриниэт ситимтэн

Баһаары бохсууга, «Авиалесоохрана»,  Саха Өрөспүүбүлукэтин Баһарыы утары судаарыстыбаннай сулууспата, улуустааҕы Быыһыыр уонна Судаарыстыбаннай баһаары утары сулууспалар, бэйэ баҕатынан көмөлөһөр дьон, олохтоох нэһилиэнньэ үлэлээбиттэрэ. Уоту умуруорууга  күн аайы 100-тэн тахса киһи, 2 бөртөлүөт, 2 МТ бөлөрүүс, 3  тыраахтар,  10 мотовездеход, А -26 зондировщик уонна «Пилатус» сөмөлүөттэр үлэлээбиттэрэ.

Баһаары бохсууга, «Авиалесоохрана»,  Саха Өрөспүүбүлукэтин Баһарыы утары судаарыстыбаннай сулууспата, улуустааҕы Быыһыыр уонна Судаарыстыбаннай баһаары утары сулууспалар, бэйэ баҕатынан көмөлөһөр дьон, олохтоох нэһилиэнньэ үлэлээбиттэрэ. Уоту умуруорууга  күн аайы 100-тэн тахса киһи, 2 бөртөлүөт, 2 МТ бөлөрүүс, 3  тыраахтар,  10 мотовездеход, А -26 зондировщик уонна «Пилатус» сөмөлүөттэр үлэлээбиттэрэ

Орто Халыма куоратыттан, Байды нэһилиэгиттэн, үлэ тэрилтэлэриттэн, урбаанньыттартан, биирдиилээн дьонтон көмө, ас-таҥас, бырдах эмэ, уот умуруорар тэрил уо.д.а. мал-сал кэлэн олус туһалыыр. Уоту умуруорар тэрили (огнетушители) бөһүөлэк кытыытыгар олорор ыалларга түҥэттибит. Орто Халыма улууһун дьаһалтата «Якутоптторг» маҕаһыыныттан 500 киилэ сибиэһэй аһы ыытта. Төрөөбүт дойдубут күөх тыатын, айылҕатын харыстыыр, нэһилиэккэ куттал суоһаабатын туһугар гуманитарнай көмөҕүт иһин, уоту бохсууга үлэлиир дьоммутугар, хоһуун санаалаах хорсун уолаттарга улахан махталбын тиэрдэбин.

Ойуур баһаардарын улахан аҥара уустук суоллаах-иистээх сирдэргэ баар. Ол иһин этэрээттэр хас да сиринэн арахсан үлэлииллэр. Тыал хайысхатын уларытар түгэнигэр нэһилиэнньэлээх пууҥҥа чугаһыыр кутталлаах. Ону пилатус сөмөлүөтүнэн лүөтчүк-на блюдатель термоточка ханан турбутун, төһө иэннээҕин үөһэттэн ыйан кэрдэн иһэр. Онон бары күүһү-уоҕу түмэн, уот кырыы, ыраах да сыттар баһаары умуруора сатыыбыт. Бу күн нэһилиэккэ 305 киһи олорор. 133 ыал, 19 элбэх оҕолоох дьиэ кэргэн олохсуйан олорор. Уопсайа 113 дьиэ баар. 16 киһи (мантан 12 оҕо) Орто Халыма куоракка эвакуацияланна. Олохтоох нэһилиэнньэ кэрэ аҥара кыраапыгынан ас астыыр, эр дьон баһаарга бохсууга үлэлииллэр, көрдьүгэннээх сирдэри кэтииллэр, мин.балаһа оҥороллор. 3 балаһа оҥоһуллан бэлэм турар. Нэһилиэнньэ, оҕолордоох дьон-сэргэ түүннэри-күнүстэри үлэлиир. Онон оҕолорбутун сайыҥҥы лааҕырдарга ыытар наадатын туһунан төрөппүттэр баҕа санааларын этэллэр.

*А-26 зондировщик уонна «Пилатус» сөмөлүөттэр төһүү күүс буоллулар* Бэс ыйын 19 күнүгэр Бастакы Мээтис нэһилиэгэр ойуур уотун бохсууга ыксаллаах-быһыы майгы биллэһиллибитэ. Бу күн баһаар туругун туһунан нэһилиэк баһылыга Владимир Владимирович Колесов бу курдук кэпсиир: «Бүгүҥҥү күн туругунан бөһүөлэк аттынааҕы К-730 нүөмэрдээх ойуур баһаара уопсайа 23711 кв миэтэрэ иэни хапта. Бөһүөлэк чугаһынааҕы баһаары умуруорууга түргэн-тарҕан туттуу, көрүллүбүт эбии күүс, баһаар утары туһуланар эбии тээбирин көрүллүүтэ уонна тыал хайысхата төһүү күүһүнэн буолла. Ону тэҥэ бу күннэргэ ардах түһэн абыраата. Баһаары бохсууга, «Авиалесоохрана», Саха Өрөспүүбүлукэтин Баһарыы утары судаарыстыбаннай сулууспата, улуустааҕы Быыһыыр уонна Судаарыстыбаннай баһаары утары сулууспалар, бэйэ баҕатынан көмөлөһөр дьон, олохтоох нэһилиэнньэ үлэлииллэр. Уоту умуруорууга күн аайы 100-тэн тахса киһи, 2 бөртөлүөт, 2 МТ бөлөрүүс, 3 тыраахтар, 10 мотовездеход, А -26 зондировщик уонна «Пилатус» сөмөлүөттэр үлэлииллэр.

🌞Күн түгэнэ Хараан бырдах хойдуута, От-мас хамсыы үүнүүтэ, Быстах былыт ардахха Олеся кыысчаан хомунна, Балыктыырга сылдьыста, Илимнээтэ хаптарда, Үөрүйэхтик астаата, Хачырдаата,туустаата. Ынчыктаан да көрбөтө., Удьуордарын санатта. Сылык Маарыйа, Хатыҥнаах бөһ. 📸Эдуард Березкин