وُهومَن اَمشاسِپَند

#زیارتگاه_پیرنارستانه ✅ پیر نارستانه نام نیایشگاهی در سی کیلو متری خاور یزد است، که زرتشتیان از روز سپندارمذ تا روز آذر ایزد و تیرماه برای نیایش کردن، با هم بودن و شادی کردن به آن جا می روند. زرتشتیان در این پنج روز با نیایش خود اهورامزدا را ستایش می کنند. و به روان و فروهر جان باختگان راه میهن و ارزش های نیک مرتوی درود می فرستند. این نیایشگاه درون دره ای جای دارد که سه سوی آن را کوه هایی کوتاه در بر گرفته است. در کنار راه اصلی پیر نارستانه، چشمه ای ست که آب آن، از برف و باران کوه های پیرامون تامین می شود. شماری از زرتشتیان ترادادی (:سنت گرا) بر این باورند که این نیایشگاه، جایگاه درگذشتن شاهزاده اردشیر ساسانی است. سرپرستی این نیایشگاه در دست انجمن زرتشتیان مریم آباد است. ✍ پژوهش و گردآوری : بردیا بزرگمهر @khashatra

✅ پس، به هر روی این دو گوهر هستی، پدیده یا آفریده ی خداوند هستند ؛ و در بینش اشوزرتشت، آفرینش در اندیشه ی رسا و خرد برتر آفریدگار و برپایه ی راستی مطلق او انجام گرفته است. بنابراین کژی و کاستی در آن راه ندارد، در نتیجه در بین آفریده‌های مزدا، بدی یا شر و کژی و تباهی موجود نیست. ❇️ خدایی که اشوزرتشت شناخته و شناسانده است سراسر، راستی، نیک اندیشی، خردمندی، دانایی، رسایی، مهربانی، دادگری، توانایی، سازندگی و نیکی است. دروغ، فریب، خشم، نارسایی، ناتوانی، تباهی و بدی در ذات او نیست، پس از ذات او برنمی‌تابد. به عبارت دیگر «بدی» آفریده ی مزدا نیست ؛ بنابراین دوگوهر بنیادی هستی که آفریده ی مزدا هستند، نیکی و بدی یا خیر و شر نیستند بلکه همان گونه که گفته شد منظور از آن ها، همان دو گوهر متضادی است که اساس و بنیان آفرینش است و همه چیز برپایه‌ی آن، پایایی و پویایی یافته است. 📚 بُن مایه : برگرفته از نسک(:کتاب) بینش زرتشت نوشته ی خدادا خنجری. چاپ دوم ۱۳۸۰ خورشیدی. ✍ پژوهش و گردآوری : بردیا بزرگمهر ۴ @khashatra ادامه دارد...

✅ از دیدگاه اشوزرتشت، این دو گوهر همزاد، همراه و متضاد نه تنها در همه‌ی پدیده‌های هستی اعّم از کوچک یا بزرگ و مادّی یا غیرمادّی، در پیوند با یکدیگر - و نه مستقل از هم - عمل می‌کنند ؛ و نیروهای مخالف برخاسته از آن ها، نیز در سراسر جهان آفرینش جاری و ساری‌اند ؛ و وجود پویایی این دو گوهر و این دو نیرو است که همه چیز را در جهان هستی - به هر شکل و هر کیفیت - به بودن و حرکت وا می‌دارد. ❇️ نکته ای که در این جا اشاره به آن ضروری به نظر می‌رسد، این ست که برخی از پژوهندگان ارجمند، این« دو گوهر هستی» را نیکی یا بدی یا خیر و شر دانسته‌اند. این برداشت نادرست به نظر می‌آید : زیرا این دو گوهر هستی، به زبان گاتاها، «مَزداتا» یعنی «آفریده ی مزدا» هستند. (« تا » یا « دا » کوتاه شده ی واژه ی « داتا » به چم « داده » یا «آفریده» است. ❇️ برخی از دانشمندان، واژه ی «مَزداتا» را ترکیبی از دو واژه ی «مَز» به چم «بزرگ» و« داتا » به چم «آفریده» دانسته‌اند و آن را «آفریده ی بزرگ» یا «پدیده ی بزرگ» معنی کرده‌اند که در اصل مفهوم این واژه تفاوتی ایجاد نمی‌کند). ۳ @khashatra

✅ اینک اشوزرتشت برای خواستاران و دانایان، از دو «گوهر هستی» می‌گوید که پایه و بنیان آفرینش‌اند. این دو پدیده‌ی بنیادی، ار نظر ساختار و نیز عملکرد در تضاد با یکدیگرند. متضاد بودن این دو نهاد را از سرودهای بعدی پیامبر به خوبی می‌توانیم دریابیم. ❇️ نکته‌ی دیگری که توّجه به آن راهگشا خواهد بود این است که این دو گوهر بنیادی هستی، «آفریده ی مزدا» هستند ؛ یعنی مزدا (= خداوند خرد ) آن ها را با هم به وجود آورده و کارایی داده است. به عبارت دیگر، آفریدگار یکتا این دو گوهر همزاد و متضاد را در خرد برتر خود آفریده است و آن‌ گاه جهان، بر پایه ی این دو گوهر بنیادی شکل گرفته و پویایی یافته است. این دو گوهر ِ همراه و متضاد، در کوچک ترین بخش هر ماده، در دانش امروز، پروتون و الکترون نام گرفته‌اند و نیروهای ناشی از آن ها - که بگونه ی مخالف، بر هم اثر می‌کنند - نیروی کشش و رانش، یا مثبت و منفی، یا ... نامیده شده‌اند. ۲ @khashatra

#نیک_و_بد_در_بینش_زرتشت ✅ یکی از پایه‌های مهم جهان‌بینی اشوزرتشت، باور داشتن به وجود گوهر متضاد در هستی جهان، و تجلّی متضاد این دو گوهر همزاد در اندیشه ی آزاد انسان است. ❇️ اشوزرتشت در گاتاهای ورجاوند خود می‌گوید : (اینک برای خواستاران و دانایان، از دو گوهر هستی - که آفریده ی مزدا است - سخن خواهم گفت. هم چنین ستایش خواهم کرد «اهورا» و «اندیشه ی نیک» را، و گفتگو خواهم کرد درباره ی« دانش نیک» و«آیین راستی» ؛ تا با شناخت درست، از فروغ خوش بختی بهره‌مند گردید). (👈 گاتاها هات ۳۰ بند ۱ ) ❇️ از این سرود، چنین در می‌یابیم که : پیامبر بر آن است تا درباره ی بنیاد و گوهر هستی و نیز چگونگی پیدایش هستی، برای مردم سخن بگوید. اما در آغاز به این حقیقت توجّه دارد و آن نیز به مردم هشدار می‌دهد که برای فهم و درک درست این‌ گونه مطالب باید هم خواهان بود و هم دانا. به بیان دیگر، کسانی می‌توانند معنی و مفهوم این گونه موضوع‌های فکری و ذهنی را به درستی دریابند که پیش از هر جیز، خواستار دانستن باشند و نیز از آگاهی نسبی و پایه‌ای یا توانایی درک مطلب - در حّد نیاز - برخوردار باشند. ۱ @khashatra

#سپندارمزد_امشاسپند سپند آرامئیتی یا همان اسفند به چم ( : معنی) بی‌نقصی و تندرستی کامل است. وی نگاهبان و پاسدار زمین و در عین حال نشان فرمان برداری، پرهیزگاری و نیایش است. این واژه که در اوستایی «سْپِنْتَه آرمَئیتی» (Spenta-Ârmaiti) است و نام چهارمین امشاسپند شناخته می‌شود، از دو بخش «سپنته» (Spenta) یا «سپند» به چم (:معنی) پاک و مقدس و «آرمئیتی» (Ârmaiti) به چم فروتنی و بردباری تشکیل شده است و این دو با هم به چم فروتنیِ پاک و سپند است. این واژه در پهلوی «سپندارمت» (SpandÂrmat) و در فارسی «سپندارمذ» و «اسفندارمذ» و «اسفند» شده است. سپنته آرمیتی یکی از ایزد بانوان و امشاسپندان زرتشتی است که در زبان اوستایی، سپنته آرمیتی یا سپنت اَرمَیتی یا سپند آرامئیتی خوانده می‌شود، در زبان پهلوی بدان سپندارمذ یا سپندارمت گویند و در فارسی، سپندارمد نیز خوانده شده‌است. امشاسپند سپندارمذ، نگهبان و ایزدبانوی زمین سرسبز و نشانی از باروری و زایش است. در فرهنگ پهلوی سپندرمت یا همان سپندارمذ، نام یکی از امشاسپندان و در عین حال نام پنجمین روز ماه و دوازدهمین ماه سال معرفی شده‌است. وی را همان الهه بسیار قدیمی اسفند دانسته‌اند و گفته‌اند که او را دو امشاسپند دیگر یعنی هورواتات (خرداد) و امرتات (امرداد) همراهی می‌کنند و این سه گروهی از امشاسپندان را می‌سازند که قرینه‌ی سه امشاسپند نخستین، یعنی وهمن (وهومن یا همان بهمن)، اشه وهیشته (اردی بهشت) و خشتره وییریه (شهریور) محسوب می‌شوند. این فروزه در انسان به گونه‌ی فروتنی و مهر و خدمت به دیگران، نمایان می‌شود. سپندارمزد در جهان خاکی، نگاهدارنده‌ی زمین و زنان است. زمینی که بی‌هیچ چشم داشتی هرچه دارد در اختیار جانداران می‌گذارد و زنانی چون مادر که هم چون زمین، مهربان و فروتنند، مهر می‌ورزند بدون این که چشم‌به راه پاسخی مهرانگیز باشند. زن و زمین همسانی‌های بسیاری دارند. زن و زمین هر دو نماد باروری و زایش هستند، زندگی از زن و زمین است که جریان دارد. سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش : سپندارمز‌ روز خیز ای نگار، سپند آر ما را و جام می آر. می ‌آر از پی آن که بی می‌‌نشد، دلی شادمان و تنی شاد‌خوار. سپند آر پی آن که چشم بدان، بگرداند ایزد ازین روزگار. اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم) ورز زمین کن اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار : به (شهریور) اندر شوی شادخوار، کنی در (سپندارمز) کشت و کار گل بیدمشک نماد سپندارمزد امشاسپند است. @khashatra

#امروز به روز، پیروز ‌و فرخ روز سپندارمزد امشاسپند و تیرماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی شنبه  ۲ تیر ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی ۲۲ ژوئن سال ۲۰۲۴ (ترسایی) ✔️ سپندارمزد = فروتنی پاک و سپند. ✔️ نخستین روز دیدار دررپیر نارستانه. @khashatra

✅ تکامل و کامیابی دو جهانی، تنها به وسیله" وهومن" (:خرد نیک) به دست می‌آید. (👈یسنا ۳۴ بند ۶) ❇️ کسانی که جهان را به چشم حقارت می‌نگرند از منش پاک به دورند. (👈 یسنا ۳۴ بند ۹) ❇️ "مزدا"  بخشش ِ"وهومن" را در جهانِ خاکی به کسی بخشد که پیوسته در کار و کوشش است و کارگران را به سوی خرد و کمال رهنمایی کند. (👈 یسنا  ۳۴ بند ۱۴) ❇️ چون در جهان مادی "وهومن" یا خرد نیک نماینده ی، نیک اندیشی و بی آزاری ست، برابر دستور اوستا باید ؛ از دشمنی و جنگ و خونریزی بپرهیزیم و به موجودات نیک و سودمندِ جهان، بانظرِ مهر و دلسوزی نگاه کنیم. و چارپایانِ  بارکش را مورد شکنجه و آزار و اذیت قرار ندهیم. 📚 بُن مایه : برگرفته از نگارشات روانشاد ؛ موبد رستم شهزادی. ✍ پژوهش و گردآوری ؛ بردیا بزرگمهر ۴ @khashatra پایان🔺🔺

✅ فرهنگ چیست؟ گوهر و سرچشمه منش مرتوگان (:انسان های) اجتماعی فرهنگ است. و فرهنگ تراویده ی یاد (ذهنی) مرتو و زاییده ی توانایی (استعدادهای) درونی و نیروهایِ نهفته مرتوگان یک هازمان (:جامعه) در درازنای زندگی اوست. ◀️ تردادها (:سنت) و آیین ها و خُوی و آداب و هنر و تراوش های یاد هر قومی در یک دوره ی مشخص فرهنگ آن قوم را تشکیل می‌دهد. ◀️ همان گونه که فرهنگ ملی می‌باید پا به پای زمان پیش رود منش اجتماعیِ مرتو نیز باید چنین باشد. و همیشه به چهره ی نوسازی ها و نوآوری های راستین آشکار گردد. ◀️ واپس گرایی و کهنه‌پرستی و خشک اندیشی، در آرمان مزدیسنی ناستوده است و هر پارسا باید ازآن بپرهیزد. ◀️ در اوستا، بارها از روان  و"فره وهر" "فره شوکرت ها" (:نوسازان جهان) یاری خواسته شده و به آنان درود فرستاده می‌شود. ۳ @khashatra

✅ اشوزرتشت اسپنتمان می آموزد که نجات هر کس در دست خود اوست. ◀️ اگر خواسته باشیم از قیدِ ناخرسندی واندوه آزاد گردیم و دچار اشتباه و گناه نشویم. ◀️ اگر بخواهیم برای رستگاری خویش نیروی کار و کوشش وفعالیت داشته باشم. ◀️ اگربخواهیم از نعمت آسایش و آرامش  و سازش برخوردار گردیم. باید از برای پاک اندیشی کرانه ی واحدی نشناسیم و نسبت به همه، راست گفتار و درست کردار بوده، از جام سرشارِ نیک اندیشی، شربت عشقی نوشیده و کلیه ی مرتوگان را برادران و خواهران، خود فرض کرده و همه را به چشمِ مهر و مهرورزی و برادری بنگریم. ◀️ در کیش مزدیسنی بیکار نگهداشتن اندیشه و خرد کاری ست ناشایست و کسی که اندیشه و خردش را برای شناختن و دانستن و آگاه شدن به کار نیندازد چون جانوری ست که ارزشش در مرز خوردن وخفتن و تولید نسل است نه بیشتر و بالاتر. ◀️ خرد بر پایه ی دیدن و پژوهیدن و آزمودن استوار است نه بر پندار بافی و پیش داوری ها و شنیده‌ها. ۲ @khashatra