گویش استرابادی

گرگان . اردیبهشت سال 1332 خورشیدی (68 سال پیش). نگاره هوایی از محله "تول چشمه" که امروزه اسلام اباد خوانده می شود. این نگاره از فراز تپه قلعه خندان گرفته شده بود. تاکید می شود علاوه بر تپه باستانی و تاریخی "قلعه خندان" در حاشیه جنوب غربی این محل ، در گذشته و تا حدود سالهای دهه 20 بخشی از این منطقه یکی از دو تفرجگاه های مردم استراباد بود. زیرا در این محدوده یک "اُوُشَرشَر" (ابشار) وجود داشت که فضای مفرحی را برای مردم استراباد بوجود اورده بود. تفریحگاه و تفرجگاه دیگر "سبزه میدان" بود که محوطه ای از فلکه کاخ کنونی تا حدود بیمارستان 5 اذر ادامه می یافت. بخشی از ابتدای خیابان مولن روژ ، ابتدای خیابان کوی ویلا به همراه مدارس این خیابان و بیمارستان 5 اذر کنونی بر روی اراضی سبزه میدان استراباد درست شدند. @matoofiasadolah 🍃🍃🌸 منبع: کانال دکتر اسدالله معطوفی محصول نیم قرن پژوهش دکتر اسدالله معطوفی نویسنده کتاب: #اوسانه_زندگی

گرگان . اردیبهشت سال 1332 خورشیدی (68 سال پیش). نگاره هوایی از محله "تول چشمه" که امروزه اسلام اباد خوانده می شود. این نگاره از فراز تپه قلعه خندان گرفته شده بود. تاکید می شود علاوه بر تپه باستانی و تاریخی "قلعه خندان" در حاشیه جنوب غربی این محل ، در گذشته و تا حدود سالهای دهه 20 بخشی از این منطقه یکی از دو تفرجگاه های مردم استراباد بود. زیرا در این محدوده یک "اُوُشَرشَر" (ابشار) وجود داشت که فضای مفرحی را برای مردم استراباد بوجود اورده بود. تفریحگاه و تفرجگاه دیگر "سبزه میدان" بود که محوطه ای از فلکه کاخ کنونی تا حدود بیمارستان 5 اذر ادامه می یافت. بخشی از ابتدای خیابان مولن روژ ، ابتدای خیابان کوی ویلا به همراه مدارس این خیابان و بیمارستان 5 اذر کنونی بر روی اراضی سبزه میدان استراباد درست شدند. @matoofiasadolah

🌱🍃 پنجره رو باز کنیم عجب هوایی😍 نفس های عمیق بکشیم👌 خدایا! بخاطر این همه نعمت شکر گزاریم ازصمیم قلب خیر و برکت برای همه مردم دنیا خواهانیم. به یمن ماه خوبی ها، نیت می کنیم هر روز یک خصلت ناخوشایند رو از خودمون دور کنبم و یک خصلت خوب به مجموعه کمالات خودمون اضافه کنیم.... همه رضایت الهی در بندگی خالصانه تو، همین قدر ساده همین قدر دشوار است! یاری مان‌کن... 🙏 روزگارتون بهاری و مفرح انشالله #حال_دلتون_خوب #بهارانه #شکر‌گزاری 🍃🍃🌺 @Esterabadidialect

https://www.instagram.com/p/CJbxfhPnU7r/?igshid=be072f34ht2l #نرمه_خل از کُلام جامه مُبافَم که بیای و تَن کُنی از غِزَل آیینه میارَم که نُگا بِمَن کُنی نِفَسامه مُفروشَم مِیَنِ دلا جا مِخَرَم جاجُگایی که بِشه سُفرۀ دِل رِ پَن کُنی 🍃🍃🌸 @Esterabadidialect

🔹میراث فرهنگی به کلیهٔ آثار باقی‌مانده از گذشتگان گفته می‌شود که دارای ارزش فرهنگی باشد. این آثار می‌تواند دربرگیرندهٔ آثار ملموس (مانند بناهای باستانی) یا آثار ناملموس (مانند آداب و رسوم یک منطقه) باشد که امروزه در حفظ آن برای آیندگان می‌کوشند. 🔹میراث فرهنگی ناملموس به جنبه‌های غیر فیزیکی یک فرهنگ گفته می‌شود و اغلب آداب و رسوم جامعه در یک دورهٔ زمانی را دربر می‌گیرد یا راه و روش رفتار در جامعه که معمولاً قوانین رسمی عمومی برای کارکرد در یک فضای فرهنگی خاص هستند. 🔹 میراث معنوی شامل بخشی از فرهنگ ماست که به شکل شفاهی و سینه به سینه به ما به ارث رسیده است. 🔹این موارد شامل: ارزش‌های اجتماعی، سنت‌ها، آداب و رسوم و روش‌ها، باورهای زیبایی شناسانه و معنوی، بیان هنری، زبان و دیگر جنبه‌های کارکردهای انسانی است. 🔹چندی است که حفظ میراثهای معنوی بصورت جدی در دستور العمل سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته و روند ثبت و مستند کردن سنتهای شفاهی بویژه زبانها و گویش های بومی سرعت گرفته است. 🔹🔹ایجاد اطلس های زبانی مناطق، بعنوان طرح اجرایی برای بقای زبانها و گویشهای بومی به کمک زبان شناسان، در برخی استانها آغاز گردیده است .... 🔹 گویش استرابادی(گرگانی) نیز به سفارش و حمایت میراث فرهنگی استان گلستان ، در6 دی ماه 95 به مجموعه گویشهای ثبت شده میراث معنوی کشور پیوست.. 📚 @Esterabadidialect

🔹بقای زبان مادری، در گرو خواست گویشوران است. زبان، مانند موجود زنده‌ای است که در مسیر زندگی پر فراز و نشیب، شرایط مختلفی را تجربه می‌کند. گاه در اوج شادابی و پویایی است و گاه بواسطه آثار ناشی از شرایط اجتماعی یا سیاسی جامعه، دستخوش تغییر یا فرسایش می‌شود. تداخل زبان‌ها و قرض گیری مفاهیم یا واژگان، اغلب باعث غنای زبان‌ها و گویش‌ها می‌شود اما در صورت حضور بیش از حد واژگان و مفاهیم و ساختارهای دستوری از یک زبان به زبان دیگر و عدم معادل سازی صحیح، زبان‌ها دچار روند فرسایشی شده و در نهایت منجر به مرگ یک گونۀ زبانی می‌شود. برای حفظ گویش‌ها و زبان‌ها، ایجاد حس احترام نسبت به گونۀ گفتاری مادری و کاربرد آن در بافت‌های زبانی مناسب، جلوگیری از ورود واژه‌های بیگانه و تا حد ممکن معادل‌سازی برای وام واژه‌ها یا همان واژه‌های قرضی، آموزش آن به نسل‌های آینده از طریق بکارگیری مفاهیم و واژه‌های بومی، مطالعۀ ادبیات و تاریخ کهن منطقه برای یادآوری گنجینۀ زبانی، بسیار کارآمد خواهد بود. همچنین ثبت گونه‌های زبانی بعنوان میراثهای معنوی گویشوران، بکارگیری دانش روز زبان‌شناسی برای شناسایی ویژگی‌های گونۀ گفتاری، تدوین فرهنگ‌های واژگانی و مفهومی، حضور اهل فن در جوامع علمی مرتبط از جمله همایش‌ها و گردهم آیی‌ها، و ترویج گویش‌های در خطر فراموشی،از جمله راهکارهای حفاظتی زبان‌های مادری است و 🍃 تحقق این مهم، درگرو خواست و ارادۀ همگانی گویشوران است. 📚📚📚 @Esterabadidialect بخشی از مقاله : به بهانه روز جهانی زبان مادری 📚 مندرج در فصلنامه میرداماد- زمستان 95

کلیدواژه اصطلاحات با گویش اِسترابادی شعر شب چلّه کِتَلی= یک پهلو نَخُو = نخواب زلمب و زیپو= گل منگلی کودار= چهارچوب در قیخرق= قشقرق شفت در = چفته ی در اُرسی= پنجره ی مشبک متحرک عوچیک= مژه قرقشو= بزک دوزک کردن روبار= رودخانه قُق = قوزک پا قُر کرده = وَرَم کرده از بَر = از حفظ بجوری= بدجوری بادوبزن = طوفان گمبیل = چاق گرد سر و رو= صورت گرد دارد در این مصرع ، آدم برفی تصویر شده لپر= لبریز جو= جوی آب الخلوق= کُت کتل= صخره ی کوه آراویرا= آرایش و ویرایش مل = تاک انگور تسکه = قدکوتاه مکم= محکم قرم قروم = رَجز خوانی کردن قایده= اندازه سارق= بقچه الو = زبانه آتش سرخه چینه = لب سرخ تندور = تنور ددو بدو = تکاپو بابو= پدربزرگ سنجبوق = مهر و موم شده اتلا = اتل ها و متل ها وا = باز نن کلان= مادربزرگ سابی = پذیرایی ماش پتیکا = نوعی خورشت محلی نماشان = عصرگاه سینه سو = سپیده صبح تن پرکه = قسمت بالایی سماور ،زیر قوری اساهه = همین لحظه ، در دم تنگ صب = اول صبح ملمبانن = میخورند اتکل توته به کل= اتل متل توتوله یک روند= پشت سر هم نیم لا = نیمه بسته ماتی تی = شکوفه ی ماه سینجاق = سنجاق کُف = فوت کردن (بعد از دعا) ترسندوک = ترسو تتقانو = قلقلک تُو = تاب دادن گرمکه = ذرت پخته شده چلک = حلب پیتی کوکو بیرینجی= نوعی شیرینی که با کته ی برنج ،آرد ، شکر درست شده و با روغن. سرخ میشود ، سپس با مربا یا پودر قند خورده میشود. رخشن = سرگرم کردن شَما = شمع ها ته مدن = فرو میدهند، می بلعند پشت زیک= نوعی شکلات خانگی ست که با شکرقوام آورده شده داغ، کنجد و گردوی ریز ریز شده ، ممزوج و پس از سرد شدن و ریز شدن ،با چای خورده میشود. افشله = شربت با آب نارنج آقای صبا = شعر بلندی ست که یک نفر میخواند و بقیه ی حاضرین در فواصلی خاص ، پاسخش را میدهند. ناردان = انار دانه پلوار = چوبهای بالای پشت بام آبلمبو = له کردن و فشار دادن انار بُلغ = گونه مث = مثل ،شبیه گِزَر = هویج زرد پُشبند = یکسره دم صب = نزدیک صبح پنگول= انگشتهای پنجه یک نفره = فلانی انشو= نارنگی محلی چطو= چطور سرخ ججق = به غایت سرخ مار مرده= نوعی خوراکی ست که از برنج نیم دانه کوبیده شده ، پودر شکر یا خاک قند، کنجد سرخ شده و گردی کوبیده شده ممزوج شده و مانند آرد نخودچی ،میل میشود. تخی = لبریز ،پر مچپانه= به زور جا میدهد سر کیف = بسیار خوشحال لوار لویر = خیلی زیاد میجری = صندوقچه سر مگو = راز دار چشم چشمو= چشم انتظار قدمان = استوار و پابرجا میا= هوای ابری چک چک اول = اولین بار دکاره = در حال آمدن است پلته = فتیله افتو = آفتاب بلکم = شاید بوینن = ببینند اسرنو = مجدداً تیر و کمان رستم = رنگین کمان پستا پوستا = اندوخته پنهان ارادتمدار حسین ضمیری 🍃🍃🌺 @Esterabadidialect

بَشه شُو چِلّه گرگانیا با صدای حسین ضمیری 🍃🍃🌺 @Esterabadidialect