هامِش (علی سلطانی)

بیعت کن و سر بسپار از فتنه حذر کن هان... از اهل قناعت باش در بند اطاعت باش خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت باش فرمود معاذالله از ما مطلب خواری تسلیم قضا بهتر تا رنگ و ریاکاری هیهات من الذله این ننگ نمی‌خواهیم رسوای جماعت به همرنگ نمی‌خواهیم سلام بر سالار ذلت‌گریزها @Hamesh1

✍️ بگذاریم عدد‌ها حرفشان را بزنند! مروری بر نادیده‌گرفتن‌های عددهای انتخابات اخیر، در نزد گروه‌های مختلف بُت‌های فرانسیس بیکن در تاریخ فلسفه مشهورند. بت‌هایی که در تبیین علم استقرایی مطلوب او به کار می‌آمدند تا توضیح دهد که چه موانعی پیش روی مشاهدهٔ استقرایی صبورانه و کامل‌تر وجود دارد. در این بین من با «بُت قبیله» یا طایفه‌ی او کار دارم؛ بُتی که به نظر بیکن باعث می‌شود که ما به داده‌های ناکافی بسنده کنیم و ترجیح دهیم به همان پیش‌فرض‌هایی بچسبیم که خوشایند و دلخوشکنک ذهن ماست. وضعیت عینی این روند زیرسیبیلی‌ رد‌کردن و نادیده‌گرفتن «مثال‌های نقض و خلاف» است. اجازه بدهید آموزهٔ بت قبیله‌ی بیکن را بر نتایج انتخابات ایران و تفسیر آن از سوی گروه‌های مختلف تطبیق دهم. یعنی نشان دهم که چه‌بسیاری از این گروه‌ها که به بت قبیله یا طایفه دچارند و کمتر گروهی است که واقعیت را به‌رغم تلخی و ناگوارایی پذیرفته باشد. حکومتیان نتایج شصت تا پنجاه درصد عدم مشارکت را همچنان به دلایل کاذب و خودفریبانه تقلیل می‌دهند. به بیان دیگر، دست‌کم در ظاهر، مشارکت‌نکردن بخش بزرگی از جامعه را به هر چیز، جز نارضایتی عمیق و سرخوردگی از ناکامی در مشارکت‌های قبلی، ربط می‌دهند. جالب و متناقض آنکه همان‌ها در موقعیت‌های مشارکت بالا، عدد بی‌ربط مشارکت در انتخابات را، رأی به نظام و رضایت از آن تفسیر می‌کردند و پیامکش را فرستادند! تفسیری که هیچ‌وقت دقیق و روا نیست، چه مشارکت بالا و چه مشارکت پایین. جلیلیان با اقتدا به کاندیدای محبوب و شکست‌خورده تقریباً کاری به شصت‌درصد غایب در انتخابات ندارند. چون در نظرگاه بسیاری از آنان اصولاً مشروعیت نظام سیاسی خانه‌ای در مقبولیت اکثریت جامعه ندارد و حق همیشه هوادارانی اندک دارد! این گروه در بهترین حالت تقویمشان روی سال ۱۴۰۰ مانده و سر در برف می‌کنند و هنوز که هنوزست علت عدم شرکت را به سوءعملکرد شخص حسن روحانی تقلیل می‌دهند. بخشی از آنان بیش از عدد عدم مشارکت، با ذوق از تحلیل مجری ایران‌اینتر، سرمست از این تحلیل کاذب‌ شده‌اند که رأی به کاندیدای رقیبِ پیروز، رأی قومیتی بوده و رأی به آنان رأی به برنامه و تخصص! پس ما کارمان درست است و روش‌هامان اخلاقی و گفتمانمان هم اصلاً از جامعه و زمانه عقب نیفتاده. اپوزیسیون برانداز حواله‌ی شصت‌درصد عدم مشارکت را دربست به نام دسته‌ی خود می‌زند. جمعی رنگارنگ، ناروشن و مبهم را یک‌کاسه می‌کند. غافل از اینکه اگر قرار بر مشاهدهٔ استقرایی دقیق جامعه باشد، مثلاً حدود سی‌درصد غایبان همیشهٔ انتخابات ها را چگونه می‌توان به صراحت در دسته‌ای خاص جای داد؟ شاهد آنکه به آسانی با تغییر اوضاع از عدد ۶۰ عدم مشارکت، ده درصد کم شد. از طرفی دیگر، بخشی‌‌ از گروه‌های زردتر و سطحی‌تر این گروه هم در تحلیل‌های آبکی و روش‌های سست، مدعی تقلب بزرگ در اعداد اعلامی هستند. بخش دیگرشان هم به آسانی دو گروه درخورتوجه و بزرگ‌ ۱۶ و ۱۳ میلیونی و به‌ویژه رأی‌دهندگان به پزشکیان را به آسانیِ آب‌خوردن نادیده می‌گیرند و با نگاه از بالا به پایین «اقلیت» خائن می‌نامند. اصلاح‌طلبان و تحول‌خواهان تدریجی در مواجهه با اعداد اخیر از همه‌ی گروه‌های پیش‌گفته واقع‌گراتر بوده‌اند. آنان همراه‌نشدن بسیاری از همراهان همیشگی و سابق با خود در عدم مشارکت ۶۰ و ۵۰ درصدی را دست‌کم در زبان بیان کرده‌اند. ولی این واقع‌گراییِ بیشتر، به‌آسانی می‌تواند به سمت بت قبیله و ندیدن شواهد خلاف بغلتد. آنان نباید فراموش کنند که بخش مهمی از افزایش رأی‌ها در دور دوم، رأیی سلبی در جهت جلوگیری از برد جلیلی، بود. آنان همچنین به‌آسانی می‌توانند فراموش کنند که در بسیاری از استان‌های بزرگ مثل اصفهان، فارس، کرمان، مازندران، یزد، مرکزی و همدان رقیب آنان رأی بالاتر را آورده و در بسیاری از استان‌ها مثل تهران و البرز و خوزستان و کرمانشاه و گیلان به‌رغم رأی بالاتر به مسعود پزشکیان، بخش بزرگ‌تری به دعوت آنان برای مشارکت نه گفته‌اند. عددها سخن می‌گویند، اگر ما بگذاریم، اگر ما بشنویم. کنارگذاشتن بت قبیله در مشاهده و استقرای مدنظر، از قضا یعنی خواندن و دیدن شواهد ناقض. و نه بالعکس و نه یعنی، نادیده‌گرفتن شواهد ناقض. واقعیت را اگر از در راه ندهیم، از پنجره داخل خواهد شد. خودمان زودتر به استقبالش برویم!

💎 پرتوی تازه بر فهم تاریخیِ سورهٔ اخلاص مروری بر مقالهٔ «وجوه مختلف سورهٔ اخلاص» اثر ذیشان غفار 🔗 علی سلطانی دانشجوی دکترای الهیات تطبیقی، دانشگاه بن [بخش ۱ از ۳] ⭐️ ذیشان احمد غفار، استاد دپارتمان الهیات اسلامی دانشگاه پادربورن، در مقالهٔ تازه‌ای که چند روز پیش منتشر شده، می‌کوشد که با بررسی بافتار تاریخی سورهٔ اخلاص پرتوهای تازه‌ای از فهم این سوره به دست دهد. Zishan Ghaffar, The Many Faces of Sūrat al-Ikhlāṣ, journal Journal of the International Qur’anic Studies Association, Published online by De Gruyter July 1, 2024, https://doi.org/10.1515/jiqsa-2023-0012 ⬇️ دریافت فایل مقاله ⭐️ روش غفار کاوش در بینامتن‌های تاریخی و هدفش نشان‌دادن سرشت گفتمانی این سوره در واکنش به اعتقادنامه‌های مسیحیِ معاصر با قرآن است. آگاهان می‌دانند که این روش و هدف، روش و هدفی مرسوم در مطالعات تاریخی‌انتقادیِ قرآن دانشگاهی‌ست. غفار در مقالهٔ «وجوه مختلف سورهٔ اخلاص» سعی می‌کند که با بافتارمندسازی/زمینه‌مندسازی (contextualize) سورهٔ اخلاص این نتیجه را موجه بنماید که سورهٔ اخلاص واکنشی است به گفتمان شفاهیِ حاصل از نامهٔ یعقوب سروجی در تبیین آموزهٔ تثلیث. ⭐️ غفار مقاله را با بیان برخی از تأمل‌ها و ابهام‌های نحوی و معنایی سورهٔ اخلاص آغاز می‌کند. از جمله اینکه اگر «احد» بدلی برای خدا در «قل هو الله احد» است، چرا احد حرف تعریف «ال» در تبعیت از الله ندارد؟ مهم‌تر از درنگ‌های نحوی و ویژگی‌های فقه‌اللغة (فیلولوژیک)، شناساییِ بافتار تاریخی و اعتقادی سوره است که واکنش و گفت‌وگوی انتقادیِ قرآن را در پی داشته؛ «واکنش» و «گفت‌وگویی» که فرض بنیادینِ تحلیل‌های بینامتنی در روش‌های تاریخی‌انتقادی است. در پیگیریِ پاسخ به این پرسش است که مسیر مقاله شکل گرفته و با پیشنهاد و تحلیل بینامتنی تازه پایان می‌پذیرد. در این مسیر ذیشان غفار تلاش می‌کند که در امتداد پژوهش‌های پیشین در یافتن بافتار تاریخی سورهٔ اخلاص، بینامتن تاریخیِ تازه و بدیلی را مبنای فهم کند که بهتر از قبلی‌ها بافتار تاریخی‌اعتقادیِ سورهٔ مهم و کوتاه اخلاص را تبیین می‌کند. ⭐️ غفار ضمن اشارهٔ کوتاه به بافتار تاریخی (سبب نزول) عرضه‌شده در سنت تفسیریِ اسلامی برای این سوره که ناظر به پرسش‌های الهیاتی برخی از یهودیان بوده و اشارهٔ روشنی به پس‌زمینهٔ اعتقادات بین‌دینی ندارد، برخی پژوهش‌های دانشگاهی در این زمینه را یادآوری می‌کند. از جمله فرضیهٔ کلاوس شِدِل به پیروی از کِبرت، مبنی بر اینکه بافتار تاریخی سورهٔ اخلاص واکنش به آیات سفر تثنیه (۶-۴) است. شِدلی که معتقد بوده سورهٔ اخلاص نه در برابر تثلیث مسیحی، که ضدّ چندگانه‌پرستیِ مشرکانه (pagan) عربی است؛ ضدّیتی که شاکله و واژگانش موافق و برگرفته از سنت یهودی است. دیگر پیشینهٔ برای زمینه‌مندسازیِ سورهٔ اخلاص، به تبیین اوری روبین برمی‌گردد که بر پایهٔ داده‌های سنت اسلامی در سبب نزول استوار است. روبین در این زمینه معتقد به ارجاع نخست و ثانوی است. به این معنا که سورهٔ اخلاص در وهلهٔ اول به مشرکین مکی نظر دارد، و در وهلهٔ دوم بنابر آیات پسینِ سورهٔ توبه (۳۰)، یهودیان و مسیحیانِ مشرک را هم خطاب قرار می‌دهد. (البته لفظ صریح آیهٔ سورهٔ توبه برای مسیحیان و یهودیان، انتساب «کفر» است و نه «شرک»). مثال روشن‌تر و مهم‌تر زمینه‌مندسازی، تبیین عرضه‌شده در پروژه کرپوس‌کرانیکوم از سوی کسانی چون میشائیل مارکس و نیکلای ساینای است. آنها معتقدند که سورهٔ اخلاص گفتمانی ضدّ مسیحی و مشخصاً علیه اعتقادنامهٔ قسطنیطنیه در سال ۳۸۱ میلادی دارد؛ اعتقادنامه‌ای که جانمایه‌اش تبیینی از آموزهٔ تثلیث است. #انعکاس_مقاله @inekas

آقای پزشکیان، آقای ظریف. این مردم از جان مایه و دندان روی جگر گذاشتند، با دل خون هزاران نفر را باز اقناع کردند. هزاران ناسزا و طعن را به جان خریدند، زیر بمباران چندجانبه‌ای از ایران‌اینتر تا رجانیوز، از من‌وتو تا صداوسیما، سعی کردند دل‌آزردگی‌های بحق را با استدلال و یادآوری دوام ایران، درمان کنند. از فردا نوبت شماست. تاول پای ما و کمر خمیده و زبان شیوای این مرد بختیاریِ فاضل، دِین بزرگی است. باید در برابر حقوق و مطالبه‌های این مردم، در برابر خواست تغییر و تحول بنیادین، تمام‌قد بایستید. گردن گرو بگذارید. از فردا نوبت شماست. @Hamesh1

از لیست افراد بالا، عکس و نام سه نفر جاافتاده است. حسن انصاری، موسی غنی‌نژاد، سید محمد طبیبان نیامده است. @Hamesh1

شماری از اصحاب فرهنگ و اندیشه و سیاست که گفته و توصیه کرده‌اند که در دور دوم انتخابات شرکت و به مسعود پزشکیان رأی خواهند داد. ضیاء موحد/عبدالکریم سروش/محمدعلی موحد/احمد مسجدجامعی/محمد مجتهد شبستری/یوسف اباذری/احمد زیدآبادی/مصطفی محقق داماد/حبیب‌الله پیمان/علیرضا رجائی/محمدجواد کاشی/رضا داوری اردکانی/سروش دباغ/یاسر میردامادی/کیوان صمیمی/احمد منتظری/احمد صدری/فخرالسادات محتشمی‌پور/مرضیه برومند/بیژن عبدالکریمی/ابراهیم نبوی/حسین معصومی همدانی/محمد فاضلی/محسن رنانی/مهدی یزدانی خرم/مریم نصر/محمدمهدی مجاهدی/طاهره طالقانی @Hamesh1

شماری از اصحاب فرهنگ و اندیشه و سیاست که گفته و توصیه کرده‌اند که در دور دوم انتخابات شرکت و به مسعود پزشکیان رأی خواهند داد. ضیاء موحد/عبدالکریم سروش/محمدعلی موحد/احمد مسجدجامعی/محمد مجتهد شبستری/یوسف اباذری/احمد زیدآبادی/مصطفی محقق داماد/حبیب‌الله پیمان/علیرضا رجائی/محمدجواد کاشی/رضا داوری اردکانی/ سروش دباغ/یاسر میردامادی/کیوان صمیمی/احمد منتظری/احمد صدری/فخرالسادات محتشمی‌پور/مرضیه برومند/بیژن عبدالکریمی/ابراهیم نبوی/حسین معصومی همدانی/محمد فاضلی/محسن رنانی/مهدی یزدانی خرم @Hamesh1

یادداشت «جلیلی و چگالیِ نُه میلیون پای کار» پیوست ۲: عکس ارسالی دوستی دیگر، از شب‌نامه‌ای دیگر. با استراتژی ایجاد هراس از افزایش قیمت بنزین @Hamesh1

تصمیم رأی‌دادن یا رأی‌ندادن را باید به محک «مغالطه‌های منطقی» و «تفکر انتقادی» گذاشت. این روزها به دلیل فقر علوم انسانی و خاصه مهجوربودنِ تفکر انتقادی در نظام آموزشی، چه بسیار دلیل‌هایی که می‌شنویم و دچار مغالطه‌اند. این ویدیوی مجموعه‌ی جیوگی، مروری کوتاه بر مهم‌ترین مغالطه‌های بسیار رایج در بحث‌های این روزهاست. @Hamesh1

تصمیم رأی‌دادن یا رأی‌ندادن را باید به محک «مغالطه‌های منطقی» و «تفکر انتقادی» گذاشت. این روزها به دلیل فقر علوم انسانی و خاصه مهجوربودنِ تفکر انتقادی در نظام آموزشی، چه بسیار دلیل‌هایی که می‌شنویم و دچار مغالطه‌اند. این ویدیوی مجموعه‌ی جیوگی، مروری کوتاه بر مهم‌ترین مغالطه‌های بسیار رایج در بحث‌های این روزهاست. @Hamesh1