کاغذک

نگاه کاندیداهای ریاست جمهوری به کتاب بر اساس مناظره ۱ تیر ۱۴۰۳ 🔶پزشکیان: 🔸هر جامعه‌ای که در آن کتابخوانی گسترش یابد، معضلات اجتماعی در آن کاهش می‌باید 🔸یکی از مشکلات ما گرانی کتاب است 🔸کودکان باید از مدرسه کتابخوانی را یاد بگیرند 🔸اجازه ممیزی سلیقه‌ای نخواهم داد 🔸قانون مالکیت معنوی یک ضرورت است 🔷پورمحمدی: 🔹کتاب قله فرهنگ است و خوشبختانه با اشراف مقام معظم رهبری پیشتاز بوده است 🔹گرانی کاغذ مشکل‌ساز شده است 🔹باید به تقویت بخش خصوصی در حوزه کتاب توجه شود 🔹یکی از مسائل مهم فرهنگ و هنر، سرقت‌های ادبی ـ هنری است 🔶جلیلی: 🔸زیرساخت‌های فنی و نیروی انسانی ارزشمندی برای تولید فرهنگی داریم 🔸جهان مشتاق شنیدن حرف ما در عرصه فرهنگ است 🔸تولیدات فرهنگی می‌تواند جهان را فتح کند 🔸مدیر فرهنگی باید تولیدکننده یا حداقل مصرف‌کننده حرفه‌ای فرهنگ باشد؛ یعنی شعر، کتاب، رمان، فیلم و ... را بفهمد 🔷زاکانی: 🔹ملتی که با کتاب و کتابخوانی آشنا شود، می‌تواند آینده خود را بر پایه تجارب پیشینیان بسازد 🔹توصیه می‌کنم کتاب «دغدغه‌های فرهنگی» و «سال‌های بنفش» را بخوانید 🔹اقتصاد فرهنگ مهم است 🔹باید به اصحاب فرهنگ و هنر احترام گذاشت 🔹کتاب و کتاب‌خوانی نیاز به حمایت جدی دارد 🔶قاضی‌زاده هاشمی: 🔸پیشرفت فرهنگی جز با اعتماد و سپردن کار به اهالی فرهنگ و خودکنترلی ممکن نیست 🔸دولت باید نقش پیشرانی را در عرصه فرهنگی ایفا کند 🔸دولت باید از خرید محصولات فرهنگی حمایت کند 🔸با کارت هوشمند خانوار ایرانی به کتاب و سینما و ... یارانه می‌دهیم 🔷قالیباف: 🔹دستگاه‌های فرهنگی خروجی لازم را ندارند 🔹باید فرهنگ را مردمی کنیم 🔹باید یک سازمان نظام فرهنگی (مانند نظام پزشکی و نظام مهندسی) داشته باشیم تا خود اهالی فرهنگ مدیریت کنند 🔹در شهرداری تهران ۳۶۰ کتابخانه تاسیس کردم

پای کتاب و کتابخوانی به مناظره‌ها باز شد (پیوندک)

📃 برنامه جاری پنج‌ساله چین جایگاه کتاب و نشر در سند برنامه پنج‌ساله جاری چین (۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵) کافی است نگاهی به جدول ۱۳ بیندازیم. در این جدول که «پروژه‌های رونق و توسعه فرهنگی سوسیالیستی» نام دارد، ۵ محور از ۷ محور مستقیماً مربوط به کتاب است: در محور ۱ هدف نشر و ترویج نظریه سوسیالیسم با ویژگی‌های چینی دنبال می‌شود: ▫️تدوین و انتشار مجموعه‌ای از مطالعات نظری شامل حکمرانی چینی، ▫️انتشار کتاب‌های درسی کلاسیک درباره تاریخ توسعه سوسیالیستی چین، ▫️تقویت ترجمه، نشر و ترویج کتاب‌ها در خارج از چین. محور ۲ به خلق آثار هنری اختصاص دارد و در آن از پروژه‌های مهم نشر (تولید و توزیع آثار ادبی و هنری معاصر، اشاعه فرهنگ چینی از طریق رسانه‌های جدید و...) یاد شده است. همچنین به ابتکار «پنج‌تایی‌ها» اشاره شده که طی آن بخش تبلیغات مرکزی حزب کمونیست چین هر ساله در سازمان‌های مختلف هر استان ۱ تئاتر برتر + ۱ فیلم منتخب + ۱ کتاب خوب علوم اجتماعی + ۱ مقاله نظری + ۱ ترانه تقویت‌کننده تمدن معنوی چین را انتخاب می‌کند. در محور ۳ (ارتباط و آموزش فرهنگی در سطح رسانه) به اجرای پروژه‌های توسعه نشر یکپارچه اشاره شده است. محور ۵ نیز به تدوین و نشر آثار کلاسیک چینی اختصاص دارد: ▫️سازماندهی و انتشار ۳۰۰ اثر کلاسیک چینی مانند دانشنامه یانگل و نسخه‌های دون هوانگ، ▫️اجرای پروژه دیجیتالی‌سازی کتاب‌های ملی کهن، ▫️ترویج پروژه‌های بزرگ نشر مانند «بیست و چهار تاریخ»، تصحیح نسخه تاریخ سلسله چینگ، کتابخانه رنسانس، و روایت‌نگاری‌های جدیدی از تاریخ عمومی چین. در محور ۶ نیز ساخت تأسیسات فرهنگی بزرگ شامل نمایشگاه، آرشیو و مراکز نوآوری علمی و فناوری فرهنگی مطرح شده است.

📃 برنامه جاری پنج‌ساله چین جایگاه کتاب و نشر در سند برنامه پنج‌ساله جاری چین (۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵) کافی است نگاهی به جدول ۱۳ بیندازیم. در این جدول که «پروژه‌های رونق و توسعه فرهنگی سوسیالیستی» نام دارد، ۵ محور از ۷ محور مستقیماً مربوط به کتاب است: در محور ۱ هدف نشر و ترویج نظریه سوسیالیسم با ویژگی‌های چینی دنبال می‌شود: ▫️تدوین و انتشار مجموعه‌ای از مطالعات نظری شامل حکمرانی چینی، ▫️انتشار کتاب‌های درسی کلاسیک درباره تاریخ توسعه سوسیالیستی چین، ▫️تقویت ترجمه، نشر و ترویج کتاب‌ها در خارج از چین. محور ۲ به خلق آثار هنری اختصاص دارد و در آن از پروژه‌های مهم نشر (تولید و توزیع آثار ادبی و هنری معاصر، اشاعه فرهنگ چینی از طریق رسانه‌های جدید و...) یاد شده است. همچنین به ابتکار «پنج‌تایی‌ها» اشاره شده که طی آن بخش تبلیغات مرکزی حزب کمونیست چین هر ساله در سازمان‌های مختلف هر استان ۱ تئاتر برتر + ۱ فیلم منتخب + ۱ کتاب خوب علوم اجتماعی + ۱ مقاله نظری + ۱ ترانه تقویت‌کننده تمدن معنوی چین را انتخاب می‌کند. در محور ۳ (ارتباط و آموزش فرهنگی در سطح رسانه) به اجرای پروژه‌های توسعه نشر یکپارچه اشاره شده است. محور ۵ نیز به تدوین و نشر آثار کلاسیک چینی اختصاص دارد: ▫️سازماندهی و انتشار ۳۰۰ اثر کلاسیک چینی مانند دانشنامه یانگل و نسخه‌های دون هوانگ، ▫️اجرای پروژه دیجیتالی‌سازی کتاب‌های ملی کهن، ▫️ترویج پروژه‌های بزرگ نشر مانند «بیست و چهار تاریخ»، تصحیح نسخه تاریخ سلسله چینگ، کتابخانه رنسانس، و روایت‌نگاری‌های جدیدی از تاریخ عمومی چین. در محور ۶ نیز ساخت تأسیسات فرهنگی بزرگ شامل نمایشگاه، آرشیو و مراکز نوآوری علمی و فناوری فرهنگی مطرح شده است.

📃 برنامه جاری پنج‌ساله چین جایگاه کتاب و نشر در سند برنامه پنج‌ساله جاری چین (۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵) کافی است نگاهی به جدول ۱۳ بیندازیم. در این جدول که «پروژه‌های رونق و توسعه فرهنگی سوسیالیستی» نام دارد، ۵ محور از ۷ محور مستقیماً مربوط به کتاب است: در محور ۱ هدف نشر و ترویج نظریه سوسیالیسم با ویژگی‌های چینی دنبال می‌شود: ▫️تدوین و انتشار مجموعه‌ای از مطالعات نظری شامل حکمرانی چینی، ▫️انتشار کتاب‌های درسی کلاسیک درباره تاریخ توسعه سوسیالیستی چین، ▫️تقویت ترجمه، نشر و ترویج کتاب‌ها در خارج از چین. محور ۲ به خلق آثار هنری اختصاص دارد و در آن از پروژه‌های مهم نشر (تولید و توزیع آثار ادبی و هنری معاصر، اشاعه فرهنگ چینی از طریق رسانه‌های جدید و...) یاد شده است. همچنین به ابتکار «پنج‌تایی‌ها» اشاره شده که طی آن بخش تبلیغات مرکزی حزب کمونیست چین هر ساله در سازمان‌های مختلف هر استان ۱ تئاتر برتر + ۱ فیلم منتخب + ۱ کتاب خوب علوم اجتماعی + ۱ مقاله نظری + ۱ ترانه تقویت کننده تمدن معنوی چین را انتخاب می‌کند. در محور ۳ (ارتباط و آموزش فرهنگی در سطح رسانه) به اجرای پروژه‌های توسعه نشر یکپارچه اشاره شده است. محور ۵ نیز به تدوین و نشر آثار کلاسیک چینی اختصاص دارد: سازماندهی و نشر ۳۰۰ اثر کلاسیک چینی مانند دانشنامه یانگل و نسخه‌های دون هوانگ اجرای پروژه دیجیتالی‌سازی کتاب‌های ملی کهن ترویج پروژه‌های بزرگ نشر مانند «بیست و چهار تاریخ»، تصحیح نسخه تاریخ سلسله چینگ، کتابخانه رنسانس، و روایت‌نگاری‌های جدیدی از تاریخ عمومی چین در محور ۶ نیز ساخت تأسیسات فرهنگی بزرگ شامل نمایشگاه، آرشیو و مراکز نوآوری علمی و فناوری فرهنگی مطرح شده است.

📄برنامه پنج‌ساله پیشین چین جایگاه کتاب و نشر در سند برنامه پنج‌ساله پیشین چین (۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰) دو هدف دنبال شده است. از یک سو دسترسی مردم به کتاب با هدف ایجاد ملتی کتاب‌خوان پیگیری شده، و از سوی دیگر برای بازتولید گنجینه آثار ادبی این کشور و ترویج آن تمهیداتی اندیشیده شده است. در فصل ۶۱ (تأمین خدمات عمومی) مواردی چون دسترسی به مراکز فرهنگی (مثل کتابخانه) و دسترسی به منابع (مثل کتاب و روزنامه) مطرح شده است. در فصل ۶۹ (گشایش فرهنگی) بخش مجزایی به ادبیات کلاسیک چین اختصاص یافته است. در این بخش به طرح‌هایی مانند ایجاد پایگاه داده ملی برای متون باستانی، افزایش حمایت از حفظ، ترمیم و سازماندهی مجدد کتب مذهبی و تاریخی کلاسیک، و نشر ۳۰۰ متن مهم از طریق پروژه‌های ملی اشاره شده است. علاوه بر این، ذیل هدفی تحت عنوان «ایجاد ملتی کتاب‌خوان» برنامه‌های زیر مطرح شده است: 🔸برگزاری مجموعه فعالیت‌های «خواندن در چین»؛ 🔹توسعه هماهنگ مراکز مطالعه محلی، کتابخانه‌های دیجیتال روستایی، ایستگاه‌های مطالعه دیجیتال عمومی و... 🔸 تأمین کتاب، روزنامه و مجلات برای کودکان؛ 🔹تأمین کتاب برای ساکنین شهری؛ 🔸پشتیبانی از انتشار آثار ادبی به صورت بریل؛ 🔹حمایت از کتاب‌فروشی‌های فیزیکی سنتی.

🗓 برنامه‌های پنج‌ساله چین جایگاه کتاب و نشر مهم‌ترین سند اجرایی چین، برنامه پنج‌ساله آن است، و هر برنامه پنج‌ساله گامی برای تحقق اهداف بلندمدت‌تر است. سند پنج‌ساله جاری مربوط به سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵ است، اما بخش‌های مهمی از سند پنج‌ساله سابق (۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰) نیز در دست اجرا است. کاغذک در ۲ یادداشت کوتاه، جایگاه صنعت نشر و کتاب را در این اسناد بررسی می‌کند. با هم بخوانیم!

ℹ️ پایگاه دانش نمایشگاه‌های کتاب جهان پیشنهاد مدیریت دانش برای توانمندسازی بومی هر ساله مراکز مختلف فرهنگی در نمایشگاه‌های کتاب خارجی متعددی شرکت می‌کنند. یکی از مهمترین اهداف حضور نمایندگان ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی، کسب تجربه برای استفاده در کشور است. در پیام مقام معظم رهبری به دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران (۱۷ اردیبهشت ۱۳۶۸) تصریح شده است:

احترام به آن اصالت‌ها، جمهوری اسلامی را وامی‌دارد که در نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب در گوشه و کنار دنیا حضوری فعال و انقلابی داشته باشد و به شکوه و نظم و جامعیت نمایشگاه بین‌المللی تهران اهتمام ورزد.

مدیران، ناشران و کارشناسان اعزامی با حضور در این نمایشگاه‌ها‌ تجارب ارزشمندی کسب می‌کنند، اما انتقال این دانش به دیگران معمولاً دشوار است. در مدیریت دانش تکنیک‌های مختلفی برای تسهیل به‌اشتراک‌گذاری چنین تجربیاتی طراحی شده است، مثل برگزاری جلسات مرور پس از عملیات (AAR). حضور در نمایشگاه‌های کتاب جهانی اقدامی عالی است، اما گام مکمل آن مستندسازی تجارب و دسترس‌پذیر کردن دیده‌ها و یافته‌ها برای کارشناسان فرهنگی، ناشران و دیگر فعالان حوزه کتاب است. پیشنهاد می‌شود یکی از مراکز حامی صنعت نشر ایران با ایجاد «پایگاه دانش نمایشگاه‌های کتاب جهان» زمینه‌ای برای بهینه‌سازی بازدید از نمایشگاه‌ها و کاربست دستاوردهای جهانی در کشور فراهم سازد. انباشت دانش در این زیرساخت، مرجعی مفید و کاربردی برای تقویت ذینفعان مختلف نشر ایران خواهد ساخت که تصمیم‌گیری‌ها را آگاهانه‌تر و موثرتر می‌کند.

📰 رسانه‌های خبری حوزه کتاب گزارش دستاوردها و توانمندسازی خانواده نشر ایران خبرگزاری کتاب ایران با تاکید چندباره از حضور پررنگ ایران در نمایشگاه کتاب پکن خبر می‌دهد (پیوندک). بهتر است به جای تکرار الفاظ دال بر حضور ایران، دستاوردهای ایران را در این رویدادها پوشش دهیم. برای نمونه، سال گذشته احسان دوست‌محمدی از ایران جایزه ترجمه این نمایشگاه را کسب کرد (پیوندک). جا داشت در مصاحبه‌ای با ایشان از کم و کیف این جایزه بزرگ مطلع شویم. اخبار فرصت‌های بهره‌مندی از تسهیلات این نمایشگاه (پیوندک) از جمله موضوعات مورد استقبال ناشران ایرانی است که به پیشرفت صنعت نشر ما منجر می‌شود. این نمایشگاه سرشار از سوژه‌های ارزشمندی است که می‌تواند برای صنعت نشر ایران موثر واقع شود، اما متاسفانه مغفول می‌ماند. امیدواریم رویکرد خبررسانی در این حوزه، هر روز کارکردی‌تر و موثرتر شود و رسانه کمک کند تا حضور ناشران ایرانی در هر نمایشگاه قوی‌تر شود.

💴 درآمد نمایشگاه کتاب چین درآمد نمایشگاه بین‌المللی کتاب پکن در آخرین سال (۲۰۲۳) معادل ۲۲۶ میلیارد و ۸۶۰ میلیون یوان اعلام شده است. به نرخ روز، این درآمد بیش از ۱۵۰۰ همت می‌شود. علاوه بر بازار بزرگ مصرف چین، به نظر می‌رسد مشارکت فراگیر کشورهای جهان، استقبال از حوزه‌های مکمل نشر سنتی مانند کتاب‌های چندرسانه‌ای، و کسب درآمد عملیاتی از کانال‌هایی مثل فروش حق نشر کتاب کمک کرده تا این درآمد چشمگیر حاصل شود. باید توجه داشته باشیم که نمایشگاه کتاب پکن تنها نمایشگاه کتاب چین نیست. علاوه بر آن هر ساله چندین نمایشگاه دیگر با محوریت کتاب در چین برگزار می‌شود که ۳ نمایشگاه بزرگ آن عبارت‌اند از: ▫️نمایشگاه بین‌المللی کتاب کودک چین شانگهای، ▫️نمایشگاه کتاب تیانفو، و ▫️جشنواره ادبی اروپا و چین. مطالعه و بررسی جزئیات این درآمد ابعاد مهمی را روشن خواهد کرد. این آمارها ظرفیت توسعه درآمدزایی نمایشگاه کتاب تهران را نشان می‌دهد. بررسی تجارب چین می‌تواند نقش شایانی در بازطراحی الگوی درآمدزایی نمایشگاه کتاب تهران داشته باشد.