تاریخ و دانشنامه شمال ایران
کانالی برای پژوهشگران تاریخ ، جغرافیای تاریخی ، باستان شناسی ، فرهنگ و ادبیات شمال ایران ارسال فایل های مرتبط توسط همراهان کانال @Hkavoosi47
نمایش بیشتر2 293
مشترکین
-324 ساعت
+47 روز
+6830 روز
توزیع زمان ارسال
در حال بارگیری داده...
Find out who reads your channel
This graph will show you who besides your subscribers reads your channel and learn about other sources of traffic.
تجزیه و تحلیل انتشار
| پست ها | بازدید ها | به اشتراک گذاشته شده | ديناميک بازديد ها |
01 @diarkoo
🎼 :خسرو نشین
گروه موسیقی هونیاک
🎙:حسام لر نژاد
من روله ی ماوای خسرو نشینم
زاروی فرهادم روله ی شیرینم
ارا بیستون پشتیوانمه
شاهو دالاهو دل و گیانمه
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 184 | 10 | Loading... |
02 @diarkoo
قلعه نور یا قلعه پولاد
در کوه‌های بلده، پایتخت ملکان نور بود.
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
قلعهٔ پولاد مربوط به دورهٔ سلجوقیان است و در شهرستان نور، بخش بلده، شهر بلده واقع شده و این اثر در تاریخ ۹ بهمن ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۰۶۶۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به
به ثبت رسیده است.
این قلعه در کتب تاریخی به نام قلعهٔ نور شناخته میشود، در شمال شهر بلده، بر بالای پوزهٔ کوهی که رو به جنوب است، بنا شده‌است.
قدمت قلعهٔ پولاد براساس برآوردهای باستان‌شناسان به زمان سلسله پادوسپانیان مازندران در حدود ۷۰۰ سال پیش می‌رسد.
قلعه پولاد تمامی قسمت‌های یک مجموعه حکومت محلی از دروازه تا استبل و اتاق‌های نگهبانی و محل‌های دیده‌بانی را داراست.
تاریخ ساخت قلعه بسیار قدیمی است و تا دوره صفویه دایر و مسکون بوده‌است. تا قبل از صفویه قدرت‌های محلی با ریاست ملک کیومرث و اولاد او، شاهان بنی کاووس بر قلعه حکومت می‌کردند و قلعه پولاد جز مقرهای حکومتی آنان بود.
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 191 | 3 | Loading... |
03 @diarkoo
📚مطالعاتی در باره ؛ جغرافیای
انسانی شمال ایران
✍ تألیف : دیلانول
ترجمه: سیروس سهامی
نتیجه نخستین بخش این مطالعات تحت عنوان ملاحظاتی چند در باب جغرافیای طبیعی شمال ایران به سال ١٩٦١ انتشار یافته است. ولی انتشار مطالب مربوط به مسائل جغرافیای انسانی این مناطق که بر عهده آقای دیلاتول محول بوده تا سال ١٩٦٤ به تعویق افتاده است . بهر حال نتایج این تحقیقات، بطوری که خوانندگان محترم توجه خواهند فرمود شامل چهار بخش اساسی است . در نخستین به مطالعه نوع خاصی از مساکن یعنی قلعه، اختصاص دارد. و سیر تحولاتی این قبیل مساکن را در پای کوه های تهران با توجه به مساله امنیت و نوع معیشت توضیح میدهد و نحوه انطباق آن را با شرایط موجود ارزیابی میکند. در فصل دوم با مطالعه لاریجان در مازندران ، دورنمائی از زندگی کشاورزی و دامداری دامنه های خشک البرز بدست میدهد. و همچنین نگاهی به زندگی روستانی در دامنه های مشرف به دریای مازندران یعنی کلاردشت و دامنه های شمالی تخت سلیمان دارد و....
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 346 | 7 | Loading... |
04 @diarkoo
📚مطالعاتی در باره ؛ جغرافیای
انسانی شمال ایران
✍ تألیف : دیلانول
ترجمه: سیروس سهامی
این کتاب که در واقع پایان نامه دکتری است
مطالعه ای است جامع که درحد خود کوشیده است تا با موشکافی به توصیف و تبیین اثرات جغرافیایی بپردازد .
کتاب حاضر :مطالعاتی در بارۀ جغرافیای انسانی شمال ایران ما حصل مطالعاتی است که مؤلف به سال ۱۹۵۷ در معیت هیاتی مرکب از حغرافی شناسان فرانسوی که از طرف مرکز ملی مطالعات علمی فرانسه به کار تحقیق در پاره ای مناطق شمالی ایران گماشته شده بودند، انجام داده است.
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 193 | 1 | Loading... |
05 @diarkoo
📗 مشابهت زبان پارتی اشکانی
با تالشی
✍مقایسه و نگارش با خط همواج :
علی ماسالی
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 324 | 3 | Loading... |
06 @diarkoo
به بهانه روز دختر
در این کهن نیشتمان
----⚜۰🔶۰⚜----
دنیا به زنان قوی نیازدارد
دنیا به شما دختران شجاع وطنم نیاز دارد
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 928 | 19 | Loading... |
07 @diarkoo
پل خشتی یا خشت پل جویبار مازندران
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
پل جمعه بازار که به خشت پل نیز معروف است. و امروزه به پل جمعه بازار هم از ان یاد می شود .در دوران قاجار ساخته شده‌است. در فاصله پنج کیلومتری جویبار و بر روی رودخانه سیاهرود قرار دارد. طول دهنه این پل ۲۰ متر و عرض آن ۷٫۵ متر می‌باشد. این پل دارای ۵ طاق جناقی است و پایه‌های آن در جهت مخالف جریان آب دارای موج شکن مثلثی شکل می‌باشد.
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 292 | 3 | Loading... |
08 @diarkoo
📸 : میوه فروشی در بازار رشت
دوره قاجار
عکاس : آنتوان سوروگین
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 285 | 3 | Loading... |
09 @diarkoo
📽 : حرکات نمایشی، مرجان غلامی
در اماکن تاریخی اصفهان به همراه آواز "به اصفهان رو" از "جلال تاج اصفهانی"
[ ورزشکار رشته اسکیت نمایشی]
آدینه تان بخیر و شادی 🍃
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 294 | 9 | Loading... |
10 @diarkoo
📘چالش های نظام اوقاف ایران عهد
رضاشاه در نواحی مرکزی مازندران
✍نویسنده : مهدی عباسی ،
رضا شجری، حسن شجاعی
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 264 | 4 | Loading... |
11 @diarkoo
مرقد سید محمد دبیر کیا صالحانی
در قریه صالحان در اطراف کجور
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
در باره سید محمد دبیر کیا صالحانی
آورده شده که هنگامی که محمدبن اوس ، حاکم سعید آباد (مرزن آباد ) پس از استقرار در این شهر ظلم و ستم زیادی کرد و از جمله مالیات سه سال را یکجا گرفت، تصرف مراتع روستاییان که مردم برای تعلیف دام‌هایشان از آن استفاده می‌کردند نیز از جمله دیگر عواملی بود که نارضایتی مردم منطقه برانگیخت. دو نفر از متنفذین منطقه به نام محمد وجعفر ، از پسران رستم کلاردشتی به مخالفت برخاستند و به نزد محمدبن ابراهیم، معروف به آقا سید محمد دبیر صالحانی، رفتند و از او خواستند رهبری قیام برعلیه محمد بن اوس را بپذیرد، محمدبن ابراهیم قبول نکرد ولی آنها را به داماد خود ، حسن‌بن زید که در ری ساکن بود، ارجاع داد و نامهای برای او نوشت، حسن‌بن زید به محض خواندن نامه، آن را بر دیده گذاشت و در روز بیست و پنجم ماه رمضان سال ۲۵۰ هجری قمری وارد سعید آباد یا مرزن آباد کنونی شد.
و اینگونه محمد بن دبیر کیا صالحانی وارد تاریخ شمال ایران و غرب مازندران می شود.
@diarkoo
صالحان دهی از توابع کجور و در فاصله شش کیلومتری جنوب شرقی این شهر قرار دارد.
از آن جايي كه تاريخ فوت صاحب مقبره را به اواخر قرن سوم هـ.ق باز مي گردد. بناي مقبره قرن ها پس از درگذشت وي ساخته شده است. ليكن تنوع ابعاد آجرهاي به كار رفته در بنا احتمال وجود بنايي قديمي تر در اين مكان را قوت مي بخشد. آن گونه كه از روايات استنباط مي گردد، احتمال انتصاب اين شخص به جنبش زيديه بسيار مي باشد. بناي فعلي مقبره در دوران ايلخانان مغول ساخته شده و از معماري و تزئينات رايج تأثير پذيرفته است. به جرأت مي توان گفت اين بنا قديمي ترين مقبره اسلامي شناخته شده در غرب مازندران است.
در كاوش هاي باستان شناسي پيرامون مقبره كه منجر به كشف قطعاتي از انواع كاشي هاي لعابدار و قسمت هايي از تزئينات گچبري مربوط به ساختمان گرديد، سبك و سياق به كار رفته در اين آثار، زمان ساخت اين بقعه را تأكيد مي كند. هم اكنون ورودي بنا را نمازخانه اي تشكيل مي دهد كه به صورت گنبد خانه اي ناهمگون، به دست افراد محلي با مصالح سنگ و آجر ساخته شده است.
@diarkoo
اطلاعات ما در باره این امامزاده اشارات کوتاه ظهیرالدین مرعشی در زیارت آن در ذی قعده سال 871 و مطالب مفصلی است که اعتماد السلطنه در زیارت آن همراه ناصرالدین شاه در 29 شوال 1303 داشته است.
وی جزئیاتی در این باره نقل کرده که ستوده عیناً آنها را آورده است. مهم کتابه ای است روی یک لنگه در موجود در این مزار حک شده است. در این کتابه، پس از آیه انا فتحنا لک فتحا مبینا، از صاحب قبر و نیز جلال الدوله اسکندر بن شرف الدوله بیستون یاد شده و تاریخ 820 روی آن آمده است. این اسکندر بن بیستون کیست؟ کسی که با این سال یعنی 820 هماهنگ باشد؟ تا آنجا که می دانیم جلا الدوله اسکندر که پیش از کیومرث باشد، از امیران گاوباره است که میان 734 تا 761 حکومت کرده است. این که پسری با نام اسکندر داشته باشد که تا سال 820، یعنی تاریخ این کتابه در موقعیت امیری باشد، قدری مبهم است.یک شرف الدوله بیستون بن زرین کمر می شناسیم که مربوط به اوائل قرن هفتم هجری است.آیا ممکن است در خواندن این تاریخ یعنی «ثمان مائه» اشتباهی رخ داده باشد؟ گزارش بعدی اعتماد السلطنه از لنگه دیگر این در است که البته بنا به شرح وی، لنگه اول، مربوط به جای دیگری بوده و اینجا آمده، اما روی این لنگه نام کیومرث آمده است: قد تم هذا الباب فی اوان الدولة السلطان الاعظم مالک الرقاب و الامم جلال الدوله ملک کیومرث ... خلد الله ملکه و سلطنته.
@diarkoo
ستوده می افزاید: در این بقعه دو صندوق بوده است. صندوق اول ... بعد از بسم الله، آیة الکرسی و صلوات و سلام بر حضرت خاتم الانبیاء و ائمه اثنا عشر نوشته و بعد از این کتابه را که اول آن بدست نیامد، نگاشته اند: ملک کیومرث جعل الله ظلال دالته مؤیدا علی رؤوس المؤمنین الی یوم الدین ابن غفران پناه فردوس دستگاه ملک بهمن... فی تاریخ ذی الحجة سنة اربع و ستین و تسعمائه. طبعاً این شخص، کیومرث بن بیستون نیست، بلکه یکی از نوادگان وی از خاندان بنی کاوس است که تاریخ آن هم نشانگر همان است. به نظر ستوده، این کیومرث، مرقد امامزاده محمد دبیر کیا را در این تاریخ تعمیر کرده است. صندوق دیگری هم همانجا هست که روی آن نام جهانگیر بن کاوس آمده که تواند جهانگیر بن کاوس بن کیومرث بن بیستون باشد. بهمن پسر جهانگیر بن کاوس بن کیومرث از امیران بنی کاوس نیز قلعه ای در جنوب دهکده شونادشت ساخته است که ستوده آن را عظیم ترین و عجیب ترین بنای تاریخی لاریجان دانسته و گفته است که نامش ملک قلا است.
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران @diarkoo | 290 | 2 | Loading... |
12 @diarkoo
مرقد سید محمد دبیر کیا صالحانی
در قریه صالحان در اطراف کجور
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
صالحان دهی از توابع کجور و در فاصله شش کیلومتری جنوب شرقی این شهر قرار دارد.
از آن جايي كه تاريخ فوت صاحب مقبره را به اواخر قرن سوم هـ.ق باز مي گردد. بناي مقبره قرن ها پس از درگذشت وي ساخته شده است. ليكن تنوع ابعاد آجرهاي به كار رفته در بنا احتمال وجود بنايي قديمي تر در اين مكان را قوت مي بخشد. آن گونه كه از روايات استنباط مي گردد، احتمال انتصاب اين شخص به جنبش زيديه بسيار مي باشد. بناي فعلي مقبره در دوران ايلخانان مغول ساخته شده و از معماري و تزئينات رايج تأثير پذيرفته است. به جرأت مي توان گفت اين بنا قديمي ترين مقبره اسلامي شناخته شده در غرب مازندران است.
ادامه 👇👇
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 307 | 1 | Loading... |
13 @diarkoo
نگاهی به حکومت ملک کیومرث
در مازندران غربی
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
ص-۳/
شاخه کاوس چنان بود که پس از درگذشت وی فرزندش جهانگیر به فرمانروایی رسید که از سال 871 تا 914 سلطنت داشت. پس از وی فرزندش بهمن اول، و اندکی بعد بیستون فرزند دیگر او و سپس بهمن بن بیستون (از 916 ـ 956) سلطنت داشت. در زمان کوتاهی هم کیومرث پسر بهمن دوم و اویس نواده بیستون حکومت کرده و این شاخه حوالی 957 در نور منقرض شد. شرح تسلط شاه عباس بر مازندران و سقوط ملک بهمن (پسر کیومرث بن ملک کاوس از احفاد کیومرث بن بیستون بن گستهم) به دست شاه عباس در سال 1005 ـ 1006 در منابع آمده است. شرحی از تک تک سلاطین و امیران این دو خاندان را قاضی نورالله تا روزگار خود یعنی حوالی 982 که این متن را نوشته، بدست داده است.
@diarkoo
رابینو این فهرست را از این دو سلسله متاخر داده است:
▪️بنى كاوس:
1- كاوس بن جلال الدوله كيومرث 857- 87
2- جهانگير بن كاوس 871- 904
3- كاوس بن جهانگير جانشين پدر كه در سال 904 به دست برادر خود بيستون بقتل رسيد
4- بيستون بن جهانگير 904- 913
5 ـ بهمن بن بيستون 913- 957
6- كيومرث بن بهمن كه جانشين پدر شد
7- عزيز بن كيومرث
8- جهانگير بن عزيز.
▫️بنى اسكندر:
1- جلال الدين اسكندر بن جلال الدوله كيومرث 857- 881 هجرى
2- تاج الدولة ابن اسكندر 881- 898
3- اشرف بن تاج الدوله 897- 913 وفات در سنه 921
4- كاوس بن اشرف 913- 950
5- بيستون بن اشرف 950
6- كيومرث بن كاوس 950- 963
7- جهانگير بن كيومرث 963- 975
8- سلطان محمد بن جهانگير 975- 984
9- جهانگير بن سلطان محمد 984- 1006
این دولت، به دست شاه عباس بر افتاد و مازندران به تصرف قزلباشان درآمد.
@diarkoo
▫️بازماندگان خاندان ملک کیومرث
در مازندران غربی
طبیعی است که اعقاب این خاندان، در مازندران باقی مانده باشند. در سال 1319 رساله انساب خانوادگی از خاندان بهزادی که از نسل همین کیومرث است، منتشر شد و در آغاز آن تصویری از آرامگاه اسفندیار بن کاوس بن کیومرث گذاشته شده است. به جز آن، در پایان کتاب تصویری مبهم از سنگی به عنوان سنگ قبر آن مرحوم، یعنی اسفندیار بن کاوس گذاشته شده و نوشته است که فقط قسمتی از سنگ باقی مانده که روی آن آمده ... ـاوس بن کیومرث ... اسفندیار بن کاوس بن کیومرث محب شیعیان علی.
بازماندگان خاندان کاوس در نور
چنان که اشارت رفت، خاندان کاوس که شاخه ای از بادوسپانان حاکم در نور بودند، بعدها به بهزادی، منتسب به بهزاد بن کیومرث بن کاوس، شهرت یافته اند و اخبار آنان توسط خود ایشان گردآوری شده و تحت عنوان دفتر انساب خانوادگی در سال 1319ش انتشار یافته است. بر اساس این دفتر که سرسلسله خاندان بهزادی از علی محمد مستوفی آغاز می شود، بخش میانی، یعنی آخرین های سلسله بادوسپانی تا علی محمد مستوفی، بر اساس خاطرات معمرین و سنگ قبر کیومرث در امامزاده صالح یالرود نور به دست آمده است. این رساله، بیشتر به بیان افراد پس از مستوفی پرداخته است. یالرود روستایی از توابع بخش بلده شهرستان نور (با فاصله 11 کیلومتری تا بلده) است که بر اساس سرشماری سال 1385، 47 خانوار شامل 153 نفر جمعیت داشته است.
یکی از فرزندان علی محمد مستوفی (از جمع هفت پسر و دو دختر وی) آقا محمد تقی نوری (1201 ـ 1263) است که خود پنج فرزند داشته و یکی از آنها میرزا حسین نوری مجتهد شاگرد میرزای شیرازی و صاحب تألیفاتی چون مستدرک الوسائل و آثار فراوان دیگر و پدر زن شیخ فضل الله نوری است. برادران محمد تقی همگی اهل دیوان بوده و شرح کارهای آنها در انساب خانوادگی آمده است. خود محمد تقی نوری هم آثاری از جمله ماتمکده دارد که به چاپ رسیده است.
بازماندگان بادوسبانی در مازندران بسیارند و برخی شجره نامه هایی هم در دست دارند، از آن جمله، شاعر معروف نیما یوشیج است که در آغازش نامش علی بود اما به نیما که نام یکی از پادشاهان بادوسبانی است، تغییر داد. خاندان بهزادی به همین نام، صفحه ای در فیسبوک دارند که اطلاعات خاندانی خود را در آنجا ارائه داده اند
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران @diarkoo | 311 | 2 | Loading... |
14 @diarkoo
نگاهی به حکومت ملک کیومرث
در مازندران غربی
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
کیومرث بن بیستون (م 857) از سلاطین بادوسپانی ناحیه رستمدار بود . رستمدار (نام منطقه وسیعی شامل رویان و نور و کُجور) بوده است.
در میان منابع متقدم، تواریخ محلی مازندران و همین طور برخی از تواریخ صفوی، اطلاعاتی در باره رستمدار و سلسله بادوسپانی آورده اند. در میان منابع متاخر، اعتمادالسلطنه ، عباس شایان و استاد منوچهر ستوده در مجلد سوم از آستارا تا استرآباد که ویژه بناهای مازندران غربی و راههای آن است، و نیز بسیاری دیگر مطالبی در این باره نوشته اند.
در باره ملوک بادوسپان گفته شده است که آنان شعبه ای بزرگ از دو شعبه ملوک گاوباره می باشند. که شعبه دیگر را ملوک دابویه گویند. دابویه و بادوسپان پسران جیل بن جیلان اند، و جیل مذکور در مازندران به لقب گاوباره اشتهار یافت و پادشاهی مازندران را با گیلانات ضمیمه کرد. ملوک بادوسپان را به واسطه این که ملک اصلی ایشان رستمدار بوده، ملوک رستمدار هم گفته اند.
اعتمادالسلطنه، در بیان گذشته تاریخی این سلسله از آغاز اسلام تا قرن هشتم را دنبال کرده می نویسد: زمانی که ابوسعید بهادر خان ایلخانی در سال 736 درگذشت، حاکم منطقه رستمدار، اسکندر بن زیار بود. با غلبه سربداران بر خراسان، و به دلیل فرار طغا تیمور به مازندران و حمایت اسکندر بن زیار از وی، بادوسپانان با امیر مسعود سربداری درگیر شدند. آنان توانستند سربداران را شکست داده و امیر مسعود را دستگیر و به قتل برسانند. جلال الدوله اسکندر (734 ـ 761) کشته شد و برادرش ملک فخرالدین شاه غازی (م 780) به حکمرانی رستمدار و رویان و کجور که جدیداً جلال الدوله احداث کرده بود، نایل گردید. او هم در سال 780 درگذشت و پسرش عز الدوله (780 ـ 801) حکمرانی یافت. بعد از او سعدالدوله طوس بن زیار (801 ـ 807)، حکمران شد. این زمانی بود که تیمور به طرف مازندران آمده آنجا را تصرف کرد.
@diarkoo
در جریان حمله تیمور به مازندران، قلعه نور در اختیار ملک کیومرث بن بیستون بن گستهم بن زیار بود. همان وقت اسکندر شیخی (فرزند افراسیاب جلابی) در قلعه فیروزکوه حکومت داشت. مجادلات میان تیموریان با اسکندر شیخی از یک طرف و کیومرث سبب شد تا در توطئه ای کیومرث از قلعه نور پایین آمده، دستگیر شده ابتدا به ساری و از آنجا به شیراز فرستاده شود. پس از آن و طی تفصیلی که منابع آورده اند، او با تلاش های بی وقفه خود موفق به تصرف دوباره قلعه نور شد. منابع، از حکومت او میان سال های 807 تا 857 بر ناحیه نور و کجور به اتفاق سخن گفته اند.
قاضی نورالله نیز پس از شرحی کوتاه از اجداد کیومرث در باره خود او نوشته است: پدرش ملك بيستون در طالقان بر دست ملاحده كشته شده و خودش بحكم تيمور كوتوال قلعه نور بود .
اگر بخواهیم اندکی دقیق تر به جزئیات حکومت کیومرث و فرزندش کاوس بنگریم، باید مروری بر نوشته ظهیرالدین مرعشی داشته باشیم. وی به بخشی از وقایع زندگی کیومرث و کاوس تا آنجا که به تاریخ گیلان مربوط شده پرداخته و از جمله می نویسد: در سنه 830 ملک کیومرث به رستمدار، بنیاد مخالفت با سادات گیلان کرده، به سرحد تنکابن هر لحظه انواع تطاول می نمود و به سرحد کوه در ولایت الموت و آن نواحی هم دست درازی می فرمود کردن.این ماجرا به حمله سادات گیلان به طالقان و قصران و شمیران منجر شده و طی آن منازعات میان دو طرف بالا گرفت.
@diarkoo
از آن سوی، ملک کیومرث به تنکابن تاخت و عمارت خاصه سید داود کیا آتش زد. دنبال آن، مردم تنکابن و سادات گیلان، به رستمدار تاخته و بسیاری از آنان را به قتل آوردند و ملک کیومرث و فرزندان از آن گرداب که انگیخته بودند جان بیرون بردند. این زمان، یعنی سال 831 سید مرتضی در ساری حکومت می کرد. او و سادات گیلان توافق کردند که از دو طرف بر رستمدار و در واقع علیه کیومرث هجوم برند. از طرف قم نیز که به گفته مرعشی، الیاس خواجه بود، مصمم شد از سمت جنوب به مازندران و حوزه حکومت کیومرث یورش برد. مرعشی شرح این جنگ عظیم را که در رستمدار و منطقه خیره رود در جایی به نام چلک شار بوده آورده و گفته است که به رغم کشتار عظیمی که شد ملک کیومرث و فرزندش کاوس و دیگر فرزندان جان سالم به در بردند.
دشمنان ملک کیومرث، هر سه، سرشار از پیروزی با یکدیگر دیدار و غنایم را تقسیم کردند. آنان همچنین سرزمین کیومرث را نیز میان کسانی که خواستند تقسیم کردند. کیومرث که دیگر امکان ماندن در مازندران را نداشت، راهی هرات شد و از تیموریان خواست تا وی را برای گرفتن مازندران یاری رساند. تلاش وی با درخواست عفوی که از سادات گیلان کرد، سبب شد تا بار دیگر منطقه او را به وی بازپس دهند.
ادامه 👇👇
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران @diarkoo | 258 | 2 | Loading... |
15 @diarkoo
چگونه حكومت ١٢٠ ساله مغول
به پایان رسید؟
زوال مغول از یک روستا شروع شد. مغولها همه گونه حقی داشتند! مغولان مجاز بودند هر که را خواستند بکشند، به هر که خواستند تجاوز کنند و هر چه را خواستند غارت کنند..
در دورهٔ مغول، مردم ایران حتی در برابر کشتن خودشان هم مقاومت نمی‌کردند. داستان از روستای باشتین شروع میشود؛ چند مغول بیابانگرد به دو خانهٔ می‌روند و زنان و دخترانشان را طلب میکنند.
ولی مرد شجاعی به نام عبدالرزاق دعوت به ایستادگی می کند. خبر به قریه‌های اطراف می‌رسد؛ حاکم سبزوار مامورانی را می‌فرستد تا آنان را دستگیر کنند. عبدالرزاق با کمک مردم ماموران را می‌کشد.و خبرهای مغول‌کشی کم‌کم زیاد میشود ؛ عبدالرزاق نام سربداران بر سپاهیان اش می‌گذارد. عبدالرزاق بر ارغونشاه پیروز میشود و سبزوار فتح میگردد؛
سربداران به جنگ طغای تیمور می روند و او را شکست می دهند و این نقطهٔ پایان مغول است .
سیف فرغانی می گوید :
هم مرگ بر جهان شما نیز بگذرد
هم رونق زمان شما نیز بگذرد
در مملکت که غرش شیران گذشت و رفت
این عوعو سگان شما نیز بگذرد
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران @diarkoo | 306 | 8 | Loading... |
16 @diarkoo
نگاهی به حکومت ملک کیومرث
در مازندران غربی
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
ص-۲/
منطقه ای که تحت سلطه کیومرث بود نسبتاً وسیع بود. او به منطقه رویان و رستمدار بسنده نکرده، گاه تا سمنان و بسطام نیز لشکر کشی می کرد. کیومرث به سرحدات گیلان هم حمله می کرد و به جنگ سادات مازندران و گیلان می رفت. کشته شدن دو سید در تنکابن، سبب برآشفته شدن سادات گیلان و حاکم آن امیر محمد شده و یکبار جنگ بزرگی با وی در حدود طالقان کردند. حملات بعدی سادات گیلان، سبب نابودی رستمدار شده و آبادانی آن را از میان برد.ملک کیومرث که سلطنتش را در سال 807 آغاز کرده بود، در سال 857 درگذشت و در این وقت ملک کاوس جای وی را گرفت. مرعشی در اینجا اشاره دارد که دایره حکومت کیومرث تا طالقان می رسیده و او نیز آن را در اختیار پسرش ملک بهمن قرار داده بود.
ملک کاوس در جانشینی پدر گرفتار مشکل شده و چنان که منابع می گویند، پس از مرگ کیومرث بن بیستون، دولت او به دو شاخته تبدیل شد. نخست کاوس و فرزندان وی که تا سال 957 در کجور حکومت داشتند و دیگری اسکندر بن کیومرث و فرزندان او که تا سال 984 در نور فرمانروایی می کردند.
@diarkoo
ظهیرالدین از چندین فرزند وی یاد کرده ، وی هشت فرزند برای او نوشته و گوید: چون ملك کيومرث وفات يافت پنج نفر فرزند او در حيات بودند. بزرگتر ملك كاوس و كوچكتر ملك مظفّر بود. ملك مظفّر به حكومت به جاى پدر نشست. ملك کيومرث را در سر راه يالو وفات واقع شد. چون ملك كاوس نعش پدر را برداشته خواست كه به كجور آورد، ملك مظفر در قلعه را ببست و نگذاشت نعش پدر را به درون قلعه بياورد! ملك كاوس نعش پدر را در بيرون قلعه غسل داد و به قريه هزار خال به مشهد امامزادهها طاهر و محمد دفن كرد و بازگشت و به نور رفت و مردم رستمدار دور او جمع گشتند و قايم مقام پدر او را دانستند. چون ملك مظفر برادر كوچكتر بود و مردم رستمدار بعد از بيعت با ملك كاوس او را مرد بىرحمى يافتند بيعت با كاوس را شكسته با برادرش ملك اسكندر بيعت كردند. و بين ايشان نزاع شد؛ ولايت لارجان و قلعه كارود و نمارستاق به تصرف عمّال ملك اسكندر بود،
کاوس در جریان مقابله با مخالفانش از سادات گیلان استمداد کرد و آنان نیز در سال 859 سپاهی را به یاری او فرستادند. در مقابل، بحث حمایت از اسکندر هم مطرح بود، زیرا وی کسانی را نزد جهانشاه قراقویونلو فرستاد و او هم از امیر محمد، رئیس سادات گیلان خواست از وی حمایت کنند. به آنچه مرعشی آورده گویی سادات گیلان برای حمایت از هر کدام از کاوس و اسکندردو دل بودند. بدین ترتیب با پادرمیانی سادات گیلان و ساری و استرآباد، منطقه موروثی آنان، میان دو برادر تقسیم شد.
@diarkoo
این کار انجام گرفت و کاوس از راه سمنان به ولایت نور و رودبار که ملک موروثی اوست درآمد.اما تندروی ملک کاوس و حمله او به اسکندر، سبب شد تا مردم تنکابن و گیلان، به یاری اسکندر بشتابند. اوائل اسکندر از کاوس شکست خورد اما با حمایت سادات گیلان از اسکندر، کاوس به اجبار عقب نشینی کرد. اما او کسی نبود که میدان مبارزه را رها کند، بنابرین به جدال خود با اسکندر ادامه داد. ظهیرالدین مرعشی که این زمان خود در ناحیه تنکابن بوده و مسوولیت حفظ سرحد آل کیا را در آن ناحیه داشته، می نویسد: ودر آن وقت مؤلف حقیر در سیاکله رود بود و آن سرحد را حضرت اعلی سلطانی بدین حقیر سپرده بود. وی داستان حمله به مناطق تحت سلطهکاوس و اسکندر را به شرح و تفصیل بیان کرده،
شرح طولانی جدال میان گیلانیان و متحدانشان با کاوس و متحدانش به تفصیل و طی صفحات طولانی توسط ظهیرالدین که خود، فرزندش سید احمد و برادرش سید کمال الدین در آن درگیر بوده‌اند، ارائه شده است.
به نظر می‌آمد، امکان غلبه هیچ کدام از کاوس یا اسکندر بر یکدیگر نبود و در نهایت همه تلاش کردند تا میان آنان صلح دهند و میان ایشان رفع کدورت نموده آید. این مصالحه در سال 871 به انجام رسید. گفتنی است که در قضایای اختلاف میان امیران مازندران و گیلان، جهانشاه میرزای قراقویونلو هم مداخله داشت و به واقع، همان طور که حامیان اسکندر، سادات گیلان و امیر محمد رشتی بود، کاوس نیز از حمایت جهانشاه برخوردار بود. شرح منازعات این دو برادر و ویرانی منطقه و انعکاس آن در گیلان، از مطالبی است که ظهیرالدین به تفصیل در تاریخ طبرستان نیز آورده است.
به گفته مرعشی، ملک کاوس روز سه شنبه چهاردهم شوال سال 871 ـ یعنی چند ماه پس از آن توافق درگذشت . پس از درگذشت کاوس، باز هم میان فرزندش جهانگیر با اسکندر منازعات ادامه داشت تا آنکه گویا به سال 881 صلح اتفاق افتاد.و پذیرفته شد که دو ناحیه با دو سلسله جدا باشد.
ادامه 👇👇
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران @diarkoo | 263 | 2 | Loading... |
17 @diarkoo
ڤتەکان کُردی خاجڤەنی
سروده های کردی خواجه وندی
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
بان کوچک مەزارم
ڤینەی بکیشن
ئاگری، خەرمان ئومری
مووم گیانم یێ پەر
جیا ئەر من
پەر پەڕین بولبلەکم ئە پەر
تا کەس نووشێ
مووم جیا
بولبلەک جیا سوزیا
گشت ئومرەکەم بی
یێ جا سوزیا
🌀فارسی
روی سنگ مزارم
نقشی بکشید
آتشی ، حاصل عمری
شمع جانم در یکطرف
جدا از من
پرپرواز پروانه ام آن طرف
تا دیگر کسی نگوید
شمع جدا
پروانه جدا سوخت
این همه عمر من بود
یکجا سوخت
----⚜۰🔶۰⚜----
فرهنگ لغات:
۱-مووم: شمع
۲-بولبلەک: پروانە
۳ -پەر: پَر/ طرف
۴-ڤینە ی :وینه ای / نقشی
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 1 806 | 5 | Loading... |
18 @diarkoo
نفس های آخر کهنسال ترین درخت
چنار مازندران در روستای کینج کجور
درخت کهنسال بیش از ۷۰۰ ساله روستای"کینج" بخش کجور نوشهر با گذشت ثبت حدود هشت سال در فهرست آثار ملی و با وجود جذب گردشگران از نقاط مختلف کشور اکنون حال روز خوشی این تاریخ طبیعی ندارد.
این گونه ارزشمند که به عنوان شناسنامه طبیعی هر منطقه ای محسوب می شود در آذر ماه سال ۱۳۹۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 371 | 6 | Loading... |
19 @diarkoo
آرامگاه ملک کیومرث بن بیستون
در امامزاده طاهردر روستای
هزارخال کجور نوشهر
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
امامزاده طاهر مطهر مربوط به سدهٔ ۹ ه.ق است و در شهرستان نوشهر، روستای هزار خال کجور واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۶۴ با شمارهٔ ثبت ۱۶۷۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این بنای آرامگاهی بنایی است چهار ضلعی با کتیبه‌های آجری و تزئینات که در سال(۸۲۹) ه . ق به دست ملک کیومرث بن بیستون استندار ساخته شده‌است. بنا به اظهار سید ظهیرالدین مرعشی در کتاب تاریخ طبرستان و رویان و مازندران ، چون ملک کیومرث وفات یافت، پسر ارشد وی ملک کاووس نعش پدر را برداشته و برای دفن به کجور می برد لکن ملک مظفر برادر کهتر (کوچک تر) عناد ورزیده در قلعه کجور را نگشاد و اجازه دفن پدر را در قلعه کجور نداد. لذا ملک کاووس پدر را بیرون قلعه غسل داد و به روستای هزارخال و در کنار امامزادگان طاهر و مطهر به خاک سپرد.
ادامه 👇👇
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 296 | 5 | Loading... |
20 @diarkoo
آرامگاه ملک کیومرث بن بیستون
در امامزاده طاهردر روستای
هزارخال کجور نوشهر
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
ص-۲/
امامزاده طاهر کجور محل دفن کیومرث بن
بیستون، او نسبت به ساختن بناهای مذهبی حساسیت خاصی داشته و مرعشی در تاریخ گیلان، روی این نکته، با تأکید صحه گذاشته است. وی که در سال 863 از بنای امامزاده طاهر دیدن کرده می نویسد: " روز جمعه بيست و هفتم شوال را ملك مآبى به اتفاق عساكر منصور؛ به قريه هزار خال كه مزار مبارك حضرات سادات كرام سيد طاهر و مطهر آنجا است و ملك مغفور ملك كيومرث جهت آن دو پاكزاده عصمتپناه قبهاى عالى ساخته است، و وصيت كرده كه او را در قدم آن سيد دفن كنند و قبر او را به دو سه شبراز قبور آن سادات پستتر برآورند و همچنان كردند. واقعا ملك مرحوم در ايام دولت خود بسيار از اين خيرات كرده است و هرجا كه در آن ولايت نشان مزار بزرگ از بزرگان دين داده بودند، به بالاى آن عمارت مرغوب بفرمود ساختن. فىالجمله فراخور ملك خود وقعى بنهاد و متولى بنشاند تا به مستحقان طعامى برسانند و بر سر راهها در هرمواضع كه از آبادانى دور بود بفرمود تا رباطى بساختند. جزاه اللّه خيرا."
بنای امامزاده طاهر به اعتبار یک امامزاده محل اعتنا، همیشه مورد توجه بوده و پس از بنایی که کیومرث برای آن ساخته، بارها نیز تعمیر شده است. این اثر، یک بنای چهار ضلعی با کتیبه های آجری و تزئینات است که در سال 829 بدست کیومرث بن بیستون ساخته شده است. این بنا، در روستای هزار خال بخش کجور در شهرستان نوشهر قرار دارد و در مرداد 1364 با شماره ثبت 1672 به عنوان یکی از آثار ملی، ثبت شده است.
@diarkoo
کتیبه برجای مانده روی دیوار چنین است: «هو الملک العزیز الاعظم الاعدل خسرو ایران خلاصه اکاسره جهان معین امیرالمؤمنین ملک کیومرث خلدالله تعالى سلطنه ابن ملک المغفور المبرور ملک شرف الدوله بیستون استندار علیه الرحمة و الغفران. کتبه محمود بن نجیب الرستمدارى فى تاریخ ثمان و عشرین و ثمانمائه» (828 هـ . ق). دو صندوق مزار در هزار خال هست که صندوق بزرگ تر مربوط به مرقد دو امامزاده و صندوق کوچک تر مربوط به قبر ملک کیومرث است. کتیبه صندوق امامزادگان چنین است: «اللهم صل على محمّد المصطفى و على على المرتضى و حسن الرضا و حسین شهید الکربلا و زین العابدین و محمّد باقر و جعفر الصادق و موسى الکاظم و على بن موسى الرضا و محمّد تقى و على نقى و حسن العسکرى و حجةالقائم امام محمّد المهدى صلوات الله علیه و علیهم اجمعین و الصلوة على صاحبى هذا المرقد المنور امامین الهمامین السیّدین الشهیدین الکاملین الفاضلین الصادقین الطاهرین و المطهرین ابنا امام العالم العادل و الشرع الناظم و هو موسى الکاظم علیهم التحیة و الرضوان. تم هذا الصندوق الشریف و العمل الظریف على ید الاستاد الاجل المخدوم استاد محمّد بن الحسین النجار المعروف به کیاکردى ولایة رودى کتبه محمود بن النجیب الرستمدارى غفرله ـ فى تاریخ ربیع الاخر سنة اربع و ثمانمائة الهجریة».
@diarkoo
اما کتیبه صندوق ملک کیومرث بن بیستون، جایی که این کیومرث (درگذشته 857) مدفون است بدین شرح است. :
هذا الصندوق الروضة السلطان الاعظم الاعدل مالک رقاب الامم سلطان العرب و العجم المؤید به تأیید الملک الجبار و المعتصم بولایة على المختار کیومرث بن بیستون استندار فى سنة ثمان و خمسین و ثمانمائة.
صلواتیه های چندی که در این بنا وجود داشته و همه مربوط به دوازده امام است، از نشانه های مهم عنایت کیومرث و دولت او به تشیع امامی است. نام کیومرث مکرر در این کتیبه ها وجود دارد و تعابیری که برای وی به کار رفته «المؤید بتأیید الملک الجبار و المعتصم بولایة علی المختار کیومرث بن بیستون» نشانگر تمایلات مذهبی اوست. این تعبیر چندین بار تکرار شده است.
@diarkoo
بنای یاد شده در سال 1303 ق مورد بازدید ناصرالدین شاه قرار گرفته و شرحی مفصل از سوی اعتماد السلطنه از آن و کتیبه هایش نوشته شده است.
در تیر ماه سال 1395 مدیر کل میراث فرهنگی مازندران آقای دلاور نیا (بر اساس گزارش خبرگزاری مهر) در باره آثار تاریخی برجای مانده از دوره بادوسپانیان چنین گفتند: طرح مرمت بنای مذهبی، تاریخی و ملی سادات علوی، طاهر و مطهر و مرقد ملک کیومرث بن بیستون حاکم رویان در هزارخال کجور تهیه و به تصویب شورای فنی سازمان میراث فرهنگی رسید. این بنا در دوران مختلف حکومت‌های حاکم بر ایران مورد مرمت قرارگرفته است و در حکومت صفوی به امر شاه‌طهماسب به دست جواد خان ایلچی که به‌قصد تصرف کجور به این خطه حمله‌ور شده، علیرغم به آتش کشاندن شهر کجور و ویرانی آن، برای مرمت این بنا همت کرد.
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران @diarkoo | 243 | 2 | Loading... |
21 @diarkoo
گزارش ایرنا از حال ناخوش درخت
هفتصد ساله روستای کینج کجور
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
بخش کوهستانی کجور قدمتی چندین هزار ساله دارد و همواره میزبان بسیاری از اقوام و تمدن‌ها در طول تاریخ بوده است.
ثبت ملی درخت چنار ۷۰۰ ساله در روستای کینج که آن را در فهرست آثار ملی ثبت شد.
درخت تنومند و با شکوه چنار در روستای "کینج" همواره یکی از مقاصد مهم و اصلی گردشگران داخلی و خارجی و دوست داران و علاقه‌مندان به طبیعت و محیط‌زیست بوده است.
وجود این میراث ارزشمند منشاء تحولات مثبت و ارزشمند در حوزه‌های مختلف برای آبادانی بیشتر همراه با توسعه روستایی در بخش‌های مختلف روستای "کینج" می شود و امید است از این پس بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 320 | 4 | Loading... |
22 @diarkoo
📚 نگاهداشت معماری روستا
آموزه های معماری سوادکوه
✍نویسنده : محسن موسوی
و. حسام الدین طالبی
ساری : شلفین، 1387.
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 334 | 3 | Loading... |
23 @diarkoo
نابودن کردن چاه اصلی قنات روستای تلاوک؛
نابود کردن خودمان به‌دست خودمان!
✍ نویسنده : سجاد زلیکانی*
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
قرن‌ها پیش، اهالی روستای تلاوک در بخش دودانگه‌ی شهرستان ساری تصمیم گرفتند کاری بزرگ آغاز کنند. پیر و جوان در مدت چند سال، بستر سخت سنگیِ روستا را کندند تا اینکه به آب زیرزمینی دست یافتند. آنان چاهی عمیق (مادرچاه) با عمق دست‌کم ۶۰ متر حفر کردند. پس از آن، آبراهی زیرزمینی به‌درازای دست‌کم ۱۰۰ متر به‌سوی پایین‌دست ایجاد کردند تا آب زیرزمینی را روی زمین جاری سازند. انتخاب این نقطه برای حفر چاهی ژرف و رسیدن به آب زیرزمینی، دانش و تجربه‌ای ژرف‌تر می‌طلبید. شگفت‌آور است که مردمان چندصد سال پیش، می‌دانستند که در اعماق زیرین بستر روستایشان، آب زیرزمینی نهفته است و می‌توان این آب را با ایجاد قنات، به همگان ارزانی کنند. شگفت‌تر این است که بستر سنگی را چگونه و با چه توان و با چه مدیریتی حفر کردند؟ من دست‌بوس آن مردمانم.
به‌مرور، این قنات برای روستاییان حیات‌آور شد. دسترسی به آب را برایشان بیش از پیش آسان کرد. در دهه‌ی ۱۳۲۰ خورشیدی، حمامی در پایین‌دست مظهر قنات (محل بیرون‌ریزی آب یا انتهای آبراه زیرزمینی) ساختند. قنات و حمام، سامانه‌ی نظام‌مند یکپارچه‌ای شدند برای زیست مردمان این روستا. روستاییان تلاوک این چاه اصلی قنات و نقطه‌ای که این چاه در آن ایجاد شد را به مرور "میون‌چلوسر" یا "میون‌چل‌سر" نامیدند. "میون" یعنی میان و میانه‌ی چیزی، "چلو" یعنی چاه آب، "سر" یعنی جایگاه چیزی. این نام خاص به جایی اشاره میکند که چاه آب در آنجا بود و چون در میانه‌ی روستا قرار داشت، واژه‌ی یکپارچه‌ی "میون‌چلوسر" پدید آمد.
@diarkoo
این نقطه، نشانه‌ای جغرافیایی و فرهنگی برای روستاییان تلاوک شد. میون‌چلوسر برای چند نسل با این مردم زندگی کرد و مردمان روستا نیز با آن هم‌نشین بودند. پاتوق همگان بود و نقطه‌ای برای دیدار. آب بهانه‌ای شد برای گرد آمدن و دیدارهای روزمره. این واژه‌ی ساخته‌شده به‌دست مردمان روستای تلاوک، یکی از واژه‌های بسیار خاص و دلنشین و نام‌آشنای روستا بود و این نقطه نیز نقطه‌ای بسیار خاص و دلنشین و نام‌آشنا در بافت کالبدیِ روستا.
چندصد سال پس از کار بزرگ حفر قنات در بستر سنگی، تصمیم بر آن شد که "طرح هادی" را در روستایشان اجرا کنند. جدا از درست بودن یا نادرست بودن طرح‌های هادی روستاها که خودش جای بسی درنگ و نقد منفی دارد، با پشتوانه‌ی طرح هادی، راه اصلی روستایشان را آسفالت کردند. میون‌چلوسر کنار این راه قرار داشت. بدون هیچ توجهی به این تاریخ فرهنگی گران‌سنگ و بدون توجه به این گنجینه‌ی فرهنگی و علمی ارزشمند، چاه اصلی قنات را نابود کردند. نابود کردن این نشانه‌ی فرهنگی، نابودن کردن میراث ارزشمند فرهنگی و علمی است، نابودن کردن دانش و تجربه است، نابود کردن خاطره و تاریخ جمعی است، نابود کردن خودمان است به‌دست خودمان.
@diarkoo
چاه اصلی قنات روستای تلاوک نه مانعی برای آسفالت کردن راه بود و نه لزومی داشت که آن را نابود کنند. می‌شد با اندکی تفکر درست و هم‌فکری چندجانبه، این چاه قنات با آسفالت یکسان نشود! می‌دانم که در بخش دودانگه‌ی شهرستان ساری، چندین قنات دیگر وجود دارند که یا از بین رفته‌اند یا در حال نابودی‌اند. برای من که سالیان سال است در فرهنگ و هنر این سرزمین پژوهش می‌کنم، هنوز مبهم است که چرا میراث سرزمینمان را نابود می‌کنیم؛ میراثی که ساختنش یا برپاکردنش سالیان سال زمان برده است و تجربه‌ی فرهنگی و علمیِ ژرفی را به دوش می‌کشد. هرگز داشته‌های فرهنگی و علمی خودمان را ناچیز نپنداریم.
دست‌کم از بیگانگان بیاموزیم که آدامس ناچیز یک سرمربی فوتبال را برای حفظ یاد و نام او، در موزه‌ای نگهداری میکنند تا بماند برای آیندگان! ما برای آیندگان جز تباهی و نابودی چیزی به ارمغان نمی‌گذاریم. بدا به حال ما و افسوس بر سرنوشت ما!
در سال ۱۴۰۰ مقاله‌ای نوشتم با عنوان "حیات قنات در تبرستان؛ واکاوی دو قنات در روستاهای تلاوک و استخرسر و منظر فرهنگی برآمده از آن" که در گاهنامه‌ی کمیته‌ی علمی معماری بومی ایکوموس ایران منتشر شد. در نظرگاه بسیاری از پژوهشگران غیرمازندرانی عجیب آمد که تبرستان نیز هم‌پای دیگر مناطق ایران قنات دارد. ...
@diarkoo
پیشنهاد:
اکنون که دهانه‌ی چاه با آسفالت پوشانده شد، میشود در همان نقطه، تابلویی با توضیحات نصب کرد تا دست‌کم یاد و نام این قنات زنده بماند و آیندگان بدانند که این مردمان در این بستر سنگیِ سخت، به کاری بزرگ دست زده بودند. شاید افتخاری باشد برای نسل‌های بعد و امید که از آن نکته‌های آموزنده بیاموزند.
*[کارشناس ارشد مطالعات معماری ایران ، پژوهشگر هنر و معماری ایران و معماری بومی تبرستان]
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران @diarkoo | 272 | 3 | Loading... |
24 @diarkoo
تصویری از دختران کُرد خواجه وند
در گرامی داشت روز گلونی. و.
جوانان کلنوی کلاردشت در جشنواره محلی
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 289 | 5 | Loading... |
25 Media files | 287 | 4 | Loading... |
26 @diarkoo
📚 پیشینه تاریخی و اسنادی رژیم
حقوقی دریای خزر
از ۱۲۲۸ق ۱۸۱۳م تا ۱۳۱۹ ش ۱۹۴۰ م
✍تألیف : قربانعلی کنارودی
عضو هیئت علمی سازمان اسناد و
کتابخانه ملی ج .ا. ایران
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 268 | 10 | Loading... |
27 @diarkoo
کُردهای خواجه وند،گوران های باستان
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
نام واژه گوران که برای خاندان هایی بکار گرفته شده بود، که از سر آیندگان کلام های "ارتا" بودند و آن گونه که در سروده های شاهنامه سرایان آمده وظیفه آموزش یا علم آموزی را بر عهده داشتند . و از پیران یا بزرگان اندیشه و فلسفه ایران باستان (مغان ) که دانش زمانه شان در قالب سروده هایی زیبا برای مردمان پیرو انجمن برادری (میثره) می سرودند را پرورش می دادند. در باور آنان شادی بالاترین فرهمند یست که باید در راستای آن کوشید و این سنت و شیوه زندگی در میان پیراوان انجمن برادری باستان (یاری) بوده که ایجاد شهرهای نیک (گنگدژ ها) بعنوان نمادکردار عملی وفروزه های رهبری درنزد رهبران جامعه چون سیاوش و جمشید بیان میگردید. واین گونه است که در نزد این جوامع این شخصیت های اساطیری به گونه ای تقدس یافته ظهور وبروز می یابند در کلام ها و سروده های کهن ، جمشید طوایف را به چهار قسمت تقسیم کرد ، گروه اول را کاتوزی نامید و گفت در کوه ها و غارها مسکن گزینند و به کسب علوم مشغول باشند ، و آنها را اثروانان نیز خوانند ، همان قرائت کنندگان سروده های مقدس.
@diarkoo
ابن مقفع و آذرخوره زبانهای مناطق غربی ایران را به 5 دستة فهلوی، دری، پارسی، خوزی و سریانی تقسیم کرده اند. خوزی را زبان خواجا ها دانسته اند. خواجا در نزد کُردها به گوره (بزرگ) و خواجه ها به گوران ها تغییر نام میدهند . و از انجاییکه در باور این اقوام میرد نخستین(مهر) برای زندگی بخشی و رویش گیاهان تا دیگر لوازم زندگی
مردمان گاوی را قربانی نموده بود ، و قربانی کردن یکی لز سنت های پذیرفته این اقوام بوده به گاوبارگان (پرورش دهندگان گاو) نیز اشتهار می یابند .
سرزمین گاوبارگان یا گورانان ، بر اساس گزارشات اولیه از منابع تاریخی، دارای مردمانی با قبایل و طبقات مختلف اجتماعی بوده است. کرپن ها یا مغان مادی ، سه خاندان اوسج، کوی و بندو بوده اند. که در قرون اول تا سوم هجری در قبایل مازنجانی، بابونی، برزیکانی، عنازیه، عیشانیه، شاذنجانی ، خوزی (خواجا) جاوان ، گبران،
نامبردار می شوند . مهاجرت عده ی کثیری از مردمان گوران (کادوسیان) در همین قرون به نواحی (کاپادوکیه ) آناطولی بعدها به (دیملی ) زازا و فیلی در اطراف بغداد اشتهار پیدا میکنند.این قبایل و طوایف در صدر اسلام به قبایل بزرگی همچون: بازنجان ، شوهجان ، شادنجان ، نشاوره ، یبوذ کان ، هیلر ،جورقان، جابارقه، برزیکانی، بنی عناز... تغییر نام میدهند. (مسعودی،1391:63).
@diarkoo
بسیاری از موبدان بزرگ دین بهی از میان گوران ها برخواسته اند و بدلیل تشابهات لغوی فراوان با زبان اوستایی تعدادی از مستشرقین معتقد هستند که اوستا و زند وپازند و بسیاری از گاته ها با زبان گوران کهن نگاشته شده است.
طوایف اصلی گوران شامل سیاه منصور - چگینی - پازوکی و خواجه وند ها بوده که اردلان ها توانستند با تکیه بر این اقوام کهن اولین گردیمان های پیرو آیین کهن ایرانی را در دوره بابلول شکل دهند .
یکی از خاندان های کهن این مناطق حسنویه برزیکانی (۳۳٠_٤۳۸ ق) بوده ، خاندانی کورد از عشیرە کهن برزیکانی شهرزور بودند که در سدە سوم ه . ق در جبال زاگرس ، از جنوب تا نزدیک خوزستان و از شمال تا آذربایجان فرمانروایی نمودند.
امیر حسنویه برزیکانی شهر مشهور دینور را مرکز حکومت خویش قرار داد و این شهر در عصر فرمانروایی آل‌حسنویه، به اوج شکوفایی اقتصادی و فرهنگی خویش رسید . ودر کتاب «مجمل التواریخ» از طوایف کُرد «گورانان» - ،«برزیکان» و «پولادوندان» بعنوان اقوام تشکیل دهنده سلسله بنی حسنویه یاد شده است .
بنی عیاران (۴۰۱ تا ۵۱۱ ق.) یکی دیگر از سلسله های مستقل کُرد در غرب ایران بودند که از بازماندگان خاندان حسنویه بودند.و با حمله ترکمن‌های سلجوقی سلسله بنی عیاران از بین رفته و مقدمات حکومت اتابکان لرستان بوجود آمد.از افراد نامدار منتسب به این خاندان می توان از شاه‌خوشین که به «زرده‌سوار» و «هزار سوار» نیز مشهور است نام برد . که جزو ملوک هزاراسپی (اتابکان لر) بوده‌است. درواقع همان "سید محمد بن فلاح مشعشعی" بنیان گذار حکومت "مشعشعیان" در خوزستان است که در قرن نهم هجری می‌زیست. [تاریخ مشعشعیان، صص 81-68].
درکتاب حماسه ملی ایران / دکتر محمدعلی سلطانی - بخش پانزدهم : وقره‌قوينلوها از کسانی که در سهرورد و مناطق گوران نشین اسکان داشتند و «آتش‌بگ» را صاحب ذره ذات و فرّ دانسته بر گرد او فراهم آمدند و تسليمش شدند و تشکيل خاندان دادند یاد شده است .
ادامه 👇👇
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران @diarkoo | 374 | 13 | Loading... |
28 @diarkoo
📷 زنان کلاردشتی در حال بافت قالی
قالی دستبافت کردهای خواجه وند در کلاردشت با تمام اصالت خود، چه در مواد اولیه و روش بافت، چه در نقوش و موارد زیبایی شناسانه و نیز مفاهیم اساطیری، همچنان با تمام سختی ها و مشکلات به عنوان بخش جدانشدنی از هویت کُرد های خواجه وند کلاردشت، به حیات خود ادامه میدهد.
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 280 | 4 | Loading... |
29 @diarkoo
کُردهای خواجه وند ،گوران های باستان
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
ص-۲/
و بدین ترتیب خاندان آتش بگ توسط قره قوینلو ها و خاندان مشعشعیان یا اتابکان لر (خاندان هزار اسپی ) شاه خوشین را بعنوان بنیان‌گذار حکومت خود قرار دادند.
و خاندان اردلان بابلول یا کاک بهلول را در ادامه بابا اردل دارای خویشکاری میرد نخستین(مهر) دانستند . و حکومت انها و امارت شان در این مناطق تا مدتها دوام و بقا داشته است.
گروس در تاریخ کهن مرز بین دو ماد کبیر و آتروپاتن بوده و به علت نزدیکی به دو پایتخت ماد یعنی تخت سلیمان و هگمتانه - گاهی آن را جز و ماد کوچک و گاهی جز و ماد بزرگ به شمار آورده اند. در زمان هخامنشیان با ساتراپ کادوسیان یا گادوزیان اشتهار داشته که بعدها به گروسیان تبدیل میگردد .
بدلیسی آورده: عمده اکراد ایرانی سه طبقه اند: سیاه منصور، چگنی و زنگنه. حکایت مشهور است در السنه و افواه مذکور که در اصل ایشان سه برادر بوده اند که از ولایت لرستان آمده و به روایتی از گوران و اردلان، معزم ملازمت سلاطین ایران از وطن بیرو ن آمده اند. هر سه برادر به مرتبه امارت رسیده و مردمانی که از طرف و جوانب بر سر رعیت آنها جمع شده، ملقب به اسم ایشان گشته اند. (بدلیسی، 423-424) .
اردلانها و گروس ها (سیاه منصور، خواجه وندها ، زنگنه و کلهر) و در یک حوزه جغرافیایی قرار داشند، از این رو در هویت گیری هم بی تأثیر نسبت به هم نبوده اند . در بسیاری از منابع تاریخی تا دوران مغو ل و سلجوقیان، گروس با نام سهرورد شناخته میشود. شهر سهرورد در قرن هفتم در جریان حمله َ مغولها به ایران نابود میشود و بعد از آن سهرورد از توابع گروس به حساب میآید.
زمانی که سهرورد جزو گروس بوده به (قره قویونلو ) معروف بوده است. (کوشا، 58 :1384 ) درکتاب حماسه ملی ایران / دکتر محمدعلی سلطانی - بخش پانزدهم نوشته ؛ وقره‌قوينلوها -آتش‌بگ - را صاحب ذره ذات و فرّ دانسته بر گرد او فراهم آمدند و تسليمش شدند و تشکيل خاندان میدهند .
@diarkoo
مینورسکی به نقل از کتاب تاریخ عالم آرای عباسی، آورده : طایفه گروس در دوران صفویه، هم ردیف با طوایف: چگنی، اردلان، بختیاری و فیلی... است. (مینورسکی،24:1368 )
از وقایع مهم گروس در دوران صفویه طغیان، دولتیار خان سیاه منصور، حاکم آذربایجان، گروس و مناطقی دیگر از شمال غرب ایران، علیه سلطان محمد خدابنده، پدر شاه عباس اول بوده است که موجب یورش سپاهیان قزلباش به این منطقه شده و در نتیجه ی حمله های مکرر قزلباشان به گروس و اطراف که چندین سال به طول انجامید، این منطقه دچار ویرانی زیادی میگردد، و در نهایت شاه عباس دولتیارخان را اعدام و به منطقه ی تحت سلطه او نیز حمله میکند و اکثر افراد طایفه سیاه منصور را به مناطق مختلف کشور تبعید کر د. (روحانی،1376:2).
بعد از سیاه منصور ها خواجه وند ها حکومت گروس را دراختيار میگیرند . و بااعزام ۶۳ نفر از سواره نظام خود از نهضت سلطان اسحاق حمایت میکنند و با کمربند زرینی که توسط سلطان به ایشان اهدا میگردد به کمرزرین معروف می شوند. که در زمان افشار وقاجار عناوینی برای میرزا نعمت الله خان که سرهنگ غلامان زرین کمر ملقب شد،و لقب امیرتومان داشت و در فرامین سلطنتی عمده‌الامراء عظام خوانده می‌شد و در ارتش قاجار از سرکردگان جماعت زرین کمر بود. و در این دوران حکمرانی خواجه وند ها بر گروس نام منطقه به زرین کمر اشتهار می یابد .
@diarkoo
در منابع دورة زندیه، آخرین اتحاد این ایلات کهن را شاهد هستیم - کاکاوند به همراه ایلاتی چون احمدوند، جلالوند، مافی وند، خواجه وند و نانکلی وند جزو ایلات قدرتمند- وند- و حامیان خاندان زندیه معرفی شده است (گلستانه، 1737 :131 .).
در قرون هفتم و هشتم نامهای جدیدی در منابع تاریخی ثبت میگردد که حاکی از تغییر در اتحادیه های مردم گوران است
خواجه وندهای شمال ایران از این منطقه می باشند که بیانگر وجود یارسان در گروس و در دستگاه حاکمه ی اردلان و مقرون به صحت بودن آن است، زیراکه خواجه وندهای شمال نسل در نسل در حفظ اصالت خود کوشیده اند ناگفته نماند که سهرورد که در نزدیکی زنجان قرار دارد بر اساس گواهی مورخین اولیه همچون: مقدسی، ابن حوقل... از گوران ها بوده اند و به زبان گورانی صحبت میکرده اند.
(ابن حوقل،113:1366 )- ( ، ابوالفداء،281:1349 .)و باید به این مهم نیز اشاره شود که عارف و فیلسوف بزرگ شیخ شهاب الدین سهروردی از این محال بوده و تمام آنچه که تحت عنوان فلسفه ی اشراق مطرح کرده است با داده های فکری اعتقادی یارسان ها همخوان است.
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران @diarkoo | 445 | 15 | Loading... |
30 Media files | 279 | 4 | Loading... |
31 @diarkoo
محکومیت شوروی در شورای امنیت
برای تخلیه نکردن مناطق شمال ایران
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
شکایت ایران از اتحاد جماهیر شوروی به دلیل عدم تخلیه‌ی ایران پس از جنگ جهانی دوم؛ نخستین پرونده‌ای بود که شورای امنیت سازمان ملل متحد به آن رسیدگی کرد!
▪️در ۲۹ دی‌ماه ۱۳۲۴ خورشیدی، زمانی که حسین علا؛ سفیرکبیر ایران در شورای امنیت، علیه حضور نظامی شوروی در خاک ایران بعد از پایان جنگ جهانی دوم چنین نطقی کرد، این شورا اتحاد جماهیر شوروی را محکوم و نماینده‌ی استالین خشمگین و شرم‌سار این جلسه را ترک کرد!
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 341 | 9 | Loading... |
32 @diarkoo
📚 مارجان :
روایتی مستند از دهکده کندلوس
[کجور مازندران ]
✍ نویسنده : هادی سیف
تهران: موسسه فرهنگی جهانگیری،
1373"چاپ2".
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk | 374 | 6 | Loading... |
04:21
Video unavailableShow in Telegram
@diarkoo
🎼 :خسرو نشین
گروه موسیقی هونیاک
🎙:حسام لر نژاد
من روله ی ماوای خسرو نشینم
زاروی فرهادم روله ی شیرینم
ارا بیستون پشتیوانمه
شاهو دالاهو دل و گیانمه
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk
@diarkoo
قلعه نور یا قلعه پولاد
در کوه‌های بلده، پایتخت ملکان نور بود.
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
قلعهٔ پولاد مربوط به دورهٔ سلجوقیان است و در شهرستان نور، بخش بلده، شهر بلده واقع شده و این اثر در تاریخ ۹ بهمن ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۰۶۶۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به
به ثبت رسیده است.
این قلعه در کتب تاریخی به نام قلعهٔ نور شناخته میشود، در شمال شهر بلده، بر بالای پوزهٔ کوهی که رو به جنوب است، بنا شده‌است.
قدمت قلعهٔ پولاد براساس برآوردهای باستان‌شناسان به زمان سلسله پادوسپانیان مازندران در حدود ۷۰۰ سال پیش می‌رسد.
قلعه پولاد تمامی قسمت‌های یک مجموعه حکومت محلی از دروازه تا استبل و اتاق‌های نگهبانی و محل‌های دیده‌بانی را داراست.
تاریخ ساخت قلعه بسیار قدیمی است و تا دوره صفویه دایر و مسکون بوده‌است. تا قبل از صفویه قدرت‌های محلی با ریاست ملک کیومرث و اولاد او، شاهان بنی کاووس بر قلعه حکومت می‌کردند و قلعه پولاد جز مقرهای حکومتی آنان بود.
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk
@diarkoo
📚مطالعاتی در باره ؛ جغرافیای
انسانی شمال ایران
✍ تألیف : دیلانول
ترجمه: سیروس سهامی
نتیجه نخستین بخش این مطالعات تحت عنوان ملاحظاتی چند در باب جغرافیای طبیعی شمال ایران به سال ١٩٦١ انتشار یافته است. ولی انتشار مطالب مربوط به مسائل جغرافیای انسانی این مناطق که بر عهده آقای دیلاتول محول بوده تا سال ١٩٦٤ به تعویق افتاده است . بهر حال نتایج این تحقیقات، بطوری که خوانندگان محترم توجه خواهند فرمود شامل چهار بخش اساسی است . در نخستین به مطالعه نوع خاصی از مساکن یعنی قلعه، اختصاص دارد. و سیر تحولاتی این قبیل مساکن را در پای کوه های تهران با توجه به مساله امنیت و نوع معیشت توضیح میدهد و نحوه انطباق آن را با شرایط موجود ارزیابی میکند. در فصل دوم با مطالعه لاریجان در مازندران ، دورنمائی از زندگی کشاورزی و دامداری دامنه های خشک البرز بدست میدهد. و همچنین نگاهی به زندگی روستانی در دامنه های مشرف به دریای مازندران یعنی کلاردشت و دامنه های شمالی تخت سلیمان دارد و....
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk
Photo unavailableShow in Telegram
@diarkoo
📚مطالعاتی در باره ؛ جغرافیای
انسانی شمال ایران
✍ تألیف : دیلانول
ترجمه: سیروس سهامی
این کتاب که در واقع پایان نامه دکتری است
مطالعه ای است جامع که درحد خود کوشیده است تا با موشکافی به توصیف و تبیین اثرات جغرافیایی بپردازد .
کتاب حاضر :مطالعاتی در بارۀ جغرافیای انسانی شمال ایران ما حصل مطالعاتی است که مؤلف به سال ۱۹۵۷ در معیت هیاتی مرکب از حغرافی شناسان فرانسوی که از طرف مرکز ملی مطالعات علمی فرانسه به کار تحقیق در پاره ای مناطق شمالی ایران گماشته شده بودند، انجام داده است.
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk
@diarkoo
📗 مشابهت زبان پارتی اشکانی
با تالشی
✍مقایسه و نگارش با خط همواج :
علی ماسالی
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk
02:59
Video unavailableShow in Telegram
@diarkoo
به بهانه روز دختر
در این کهن نیشتمان
----⚜۰🔶۰⚜----
دنیا به زنان قوی نیازدارد
دنیا به شما دختران شجاع وطنم نیاز دارد
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk
Photo unavailableShow in Telegram
@diarkoo
پل خشتی یا خشت پل جویبار مازندران
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
@diarkoo
پل جمعه بازار که به خشت پل نیز معروف است. و امروزه به پل جمعه بازار هم از ان یاد می شود .در دوران قاجار ساخته شده‌است. در فاصله پنج کیلومتری جویبار و بر روی رودخانه سیاهرود قرار دارد. طول دهنه این پل ۲۰ متر و عرض آن ۷٫۵ متر می‌باشد. این پل دارای ۵ طاق جناقی است و پایه‌های آن در جهت مخالف جریان آب دارای موج شکن مثلثی شکل می‌باشد.
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk
Photo unavailableShow in Telegram
@diarkoo
📸 : میوه فروشی در بازار رشت
دوره قاجار
عکاس : آنتوان سوروگین
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk
00:17
Video unavailableShow in Telegram
@diarkoo
📽 : حرکات نمایشی، مرجان غلامی
در اماکن تاریخی اصفهان به همراه آواز "به اصفهان رو" از "جلال تاج اصفهانی"
[ ورزشکار رشته اسکیت نمایشی]
آدینه تان بخیر و شادی 🍃
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk
@diarkoo
📘چالش های نظام اوقاف ایران عهد
رضاشاه در نواحی مرکزی مازندران
✍نویسنده : مهدی عباسی ،
رضا شجری، حسن شجاعی
🇯🇴🇮🇳 🔰
تاریخ و دانشنامه شمال ایران
https://t.me/+KAwerwnqjX9mNjlk