ጎህ የልዩ-ፍላጎት ማዕከል

የዛሬው ውይይት ይህን ይመስል ነበር !!!

👉ጀምረናል ገባ ገባ በሉ!!!

👉ፕሮግራሙ የሚተላለፍበት የቴሌግራም ቻናል https://t.me/SENhome 👉የውይይቱ  ሊንክ https://t.me/SENhome?livestream=9831fced4e22ae6600            ሁላችሁም ተጋብዛችኋል!!            👉 ቻናሉን እያጋራን🙏 https://t.me/SENhome

ለወላጆች ዘጠኝ ነጥቦች ስለ ዳውን ሲንድረም (Down Syndrome)  1. ዳውን ሲንድረም (Down syndrome) ምንድን ነው? - ዳውን ሲንድረም ዘላቂ የሆነ እና የአፈጣጠር የጤና እክል ነው። ከዚህም ጋር ተያይዞ ከቀላል እሰከ ከባድ ተጓዳኝ የጤና ችግሮችን ሊያስከትል ይችላል። ለምሳሌ የልብ፣ የደም፣ የስርዐተ-ልመት እና ሌሎችም ዳውን ሲንድረም የክሮሞሶም (chromosome) ችግር ሲሆን ክሮሞሶም የህዋስ (cell) ቅንጣት ክፍል ነው ይህ ቅንጣት ክፍል የሰውነት ክፍሎች የሚሰሩበትን መልዕክት ይይዛል። ዳውን ሲንድረም የተጠቃ ሰው ትርፍ ወይም ተጨማሪ የዘረ መህል ቅንጣት (extra chromosome ) ይኖራቸዋል። ይህም ችግር ያለባቸውን ግለሰቦች ከሌለባቸው ሰዎች የተለዩ እንዲሆኑ ያደርጋቸዋል። በሕክምናው አለም ለምን አንዳንድ ህፃናት በዚህ ችግር እንደሚጎዱ በርግጠኝነት ባይታወቅም የእናቶች እድሜ መጨመር የዚህ የጤና እክል ያለባቸው ልጆች የመውለድ እድልን እንደ ሚጨምር ይታወቃል። 2. ዳውን ሲንድረም ምልክቶቹስ? ዳውን ሲንድረም ያለበት/ባት ህፃን እደተወለደ የሚከተሉትን አካላዊ ምልክቶች ይታዩባቸዋል - ጠፍጣፋ የፊት ገፅታ - አንገት ኣካባቢ ድርብርብ ቆዳ - ወደ ላይ የተንሸዋረሩ አይኖች - ልል ሰውነት ጡንቻ - ቀጥ/ወጥ የሆነ የመዳፍ መስመር እያደጉ ሲመጡ የሚከተሉትን ተጨማሪ አካላዊ ምልኽቶችን ሊያሳዩ ይችላል። - ትንሽ ራስ ቅል (small head) - ያንገት ማጠር - ትንሽ ወይም ያልተለመደ የጆሮ ቅርፅ - አጭር እና ሰፊ የእጅ መዳፎች - ቦርጫም ሰውነት 3. ዳውን ሲንድረም ምርመራዎች? ► ከወሊድ በፊት/ በእርግዝና ጊዜ:- የተለያዩ ምርመራዎችን በማድረግ በዕርግዝና ወቅት ፅንሱ ዳውን ሲንድረም እንዳለበት ወይም እንደሌለበት ማረጋገጥ ይቻላል። ► ከወሊድ በኃላ:- በሚታዩ የአካል ምልክቶች ማወቅ እና በደም ምርመራ ማረጋገጥ ይቻላል። 4. ዳውን ሲንድረም ምን አይነት የአዕምሮ እድገት ውስንነት ችግር ሊያስከትል ይችላል? በእድገታቸው ወቅት እራሳቸውን ችለው መቀመጥ፣ መራመድ እና አፍ የሚፈቱበት እድሜ ይዘገያል ሁሉም ሊባል በሚያስችል ደረጃ የዳውን ሲንድረም ተጠቂ ሰዎች የአዕምሮ ዘገምተኝነት (low IQ) ያጋጥማቸዋል፤ አልፎ አልፎም የስነ-ባህሪ ችግሮች ይኖራቸዋል። 5. ዳውን ሲንድረም ያለበት ሰው የተለያዩ ተጎዳኝ በሆኑ የጤና ችግሮች ሊታመም ይችላል እነሱም:- - የልብ - የደም - የሰውነት በሽታ ተከላካይ (immune system) - የስረዐተ ልመት (digestive system) - ሆርሞን - የመተንፈሻ አካል - የአይን እና መስማት - የቆዳ ሁሉም ዳውን ሲንድረም ተጠቂዎች ከላይ የተዘረዘሩት በሙሉ ይኖርባቸዋል ማለት ሳይሆን በተለያየ ደረጃ በነዚ ተጎዳኝ የጤና አክሎች ሊጠቁ ይችላሉ ለማለት ነው። 6. እርዳታ ያስፈልጋቸዋል? አዎን! ዳውን ሲንድረም ያለበት ህፃን ቋሚ የህክምና ክትትልና ድጋፍ ይሻል። በተለይ ከላይ የተዘረዘሩት ተጎዳኝ የጤና እክሎችን በየጊዜው ማየትና (screening) ተገቢውን ህክምና ማድረግ ተገቢ ነው። 7. ዳውን ሲንድረም እንዴት ይታከማል? ዳውን ሲንድረም በመሰረቱ ማከም ባይቻልም አብዛኛወቹ ተጓዳኝ የጤና ችግሮች በህክምና ሊድኑ የሚችሉ ናቸው ለምሳሌ የልብ ችግር በቀዶጥገና (surgery) የአይን ችግር በዐይን መነጵር መታከም ይችላል። 8. ዳውን ሲንድረም የወደፊት ህይወታቸውስ? ብዙሃኑ የዳውን ሲንድረም ተጠቂዎች ደስተኛና ጥሩ ህይወት መኖር ይችላሉ። ነገርግን አብዛኛውን ጊዜ የቤተሰብ ክትትልና ድጋፍን ይሻሉ። 9. ለማንኛውም ተያያዥነት ላላቸው ጥያቄዎ ከጤና ባለሙያ የሚየገኙት መረጃ ተመራጭ ነው። ዶ/ር መስፍን ሰሙንጉስ (የህፃናት ህክምና ስፔሻሊስት) https://t.me/SENhome

በህፃናት አስተዳደግ ውስጥ 5 ቁልፍ የእድገት አመላካቾች/ቦታወች(Developmental domains) አሉ። እነዚህን ቦታወች ማወቅ ልጆችን ለመረዳትና የተለየ እንከን ካጋጠመ አስፈላጊው ድጋፍ ለመስጠት ያስችለናል። 1.አጠቃላይ የሞተር ክህሎቶች(Gross motor development):- እነዚህ ክህሎቶች ትልልቅ/ከባድ ስራወችን ለመከወን የሚያስችሉ እና የትልልቅ ጡንቻወችን ጥንካሬ የሚሹ ናቸው።ለምሳሌ መጎተት፣ መዝለል ወይም መሮጥን... 2, የትንንሽ ሞተር ክህሎት (fine motor development):- እዚህ ላይ በዋናነት የትንንሽ ጡንቻወችን ለማጎልበት የሚሰሩ ተግባራት ላይ ትኩረት እናደርጋለን። ለምሳሌ  እንደ መፃፍ እና መሳል ፣ ጫማ ማሠር፣ ሸሚዝ መዝጋትና መቆለፍ፣ የወደቁ ትንንሽ ነገሮችን ማንሳት..... 3, የንግግር እና ቋንቋ ክህሎት (Language development ):- በዚህ ክህሎት ላይ ልጆች በአድሚያቸው ልክ ምን ያህል የቋንቋ እና ተግባቦት ክህሎታቸው አዳብረዋል እሚለውን እናያለን። ለምሳሌ ድምፅ ማውጣት፣ ቃላትን በተገቢው መንገድ መናገር፣ ያዩትን በቋንቋ መግለፅ.... 4, የእውቀት፣የማሰብ አእምሮዓዊ ክህሎቶች (cognitive development ) ፣ ለምሳሌ ቅርጾችን መቁጠር ወይም መለየት፣ ማስታወስ፣ ሂሳባዊ ስሌት ፣ አካባቢያቸውን መረዳ... 5, ማህበራዊ እና ስሜታዊ ችሎታዎች(Socio-emotional development ):- ልጆች ከእድሜ እኩየወቻቸው ጋር የሚፈጥሩት ማህበራዊ ክህሎትን ያጠቃልላል። ለምሳሌ ከሌሎች ልጆች ጋር መጫወት፣ መጫወቻ መዋስ/ማዋስ፣ተራን ጠብቆ መጫወት፣ ጓደኞቻቸውን ማክበር ወዘተ ያጠቃልላል።                                                                              #Tiz..... https://t.me/SENhome