🌿Asabiylashish (stres)dan halos bo'lishni foydali va foydasiz yo'llari
Yohud
Bola tarbiyasi
Asabiylashish bugungi hayotimizning bir qismiga aylanib ulgurgan. Shu bilan birga, inson xarakteri, temperamenti, fikrlash yo'li, bilimi va insonlarni qabul qila olish darajasiga qarab, asabiylashishning natijasi yo salbiy yoki ijobiy bo'lishi mumkin.
Keling, bugun asabiylashishdan halos bo'lishni foydali va foydasiz yo'llari va uning bola tarbiyasiga aloqasi haqida jindak o'rtoqlashamiz. Hammamizning asabiylashishdan halos bo'lishni foydali yo'llari undoq bo'lsa kerak, bundoq bo'lsa kerak degan qarashlarimiz bor. Bu haqida mutaxassislar nima deydi?
2008-yilda Amerika Psixologlari Jamiyati Asabiylashish (stres)dan halos bo'lishni foydali va foydasiz yo'llari haqida bayonot berishicha:
Asabiylashish (Stres)dan halos bo'lishni foydali yo'llari:
- Jismoniy mashq qilish
- Ibodat/duo qilish
- Kitob o'qish
- Piyoda sayr qilish
- Massaj
- Meditatsiya
- O'zgalar bilan aralashish, gaplashish
- Musiqa
Asabiylashish (Stres)dan halos bo'lishni foydasiz yo'llari:
- Qimor
- Bozor/Supermarket aylanish
- Sigaret
- Spirtli ichimliklar ichish
- To'yib ovqatlanish
- Kompyuter o'yinlari
- Internetda vaqt o'tqazish
- Televizor yoki Kino ko'rish
E'tibor bersak, yuqorida 2 jihatni sezamiz:
1) Stresdan halos bo'lishning foydali yo'llari - unchalik ahamiyat bermaydigan mashg'ulotlarimiz, va bizdan biroz jismoniy yoki ruhiy mehnat so'raydi. Va, ehtimol shu jarayon davomida asablar yumshashadi, yengil tortadi. Demak, natijadan ko'ra unga olib boradigan jarayon muhim ekan.
2) Stresdan halos bo'lishning foydasiz yo'llari - jozibador, oson kechiriladigan va bizdan tinchlanishimiz, xotiramizni jam qilishimiz uchun jismoniy va ruhiy mehnat so'ramaydi. Qizig'i - bu mashg'ulotlarni qilganimizda (vaqtinchalik bo'lsa-da), yengil tortganday tuyuladi bizga, ammo undoq emas ekan.
Aytgancha, stres haqida maqolaning bola tarbiyasiga nima aloqasi bor?
Farzandlarimizni kuzataylik; asabiylashganda o'ziga va o'zgalarga nisbatan o'zini qanday tutishni, nimalar qilish yoki qilmaslikni, bola uydagi ota-onadan va yaqinlardan o'rganadi. Ya'ni, ota-ona nafaqat Hayit va boshqa bayram kunlarini qandoq birga o'tkazishni farzandiga yashattiradi, balki o'gir kunlar va paytlarda o'zini qandoq tutish tarbiyasini ham bolasiga me'ros qoldiradi!
Diqqat qilish lozim nuqtalar:
- Masalaning markazida farzandim emas, balki men: Farzandim jahli chiqqanda o'zini qandoq tutadi? Bu bizga yoshligimizdagi yoki hozirgi kimnidir eslatmayaptimi? Demak, farzandimni emas, balki o'zimni o'zgartirishim kerak emasmi?
- Paytlar e'tibori: Uning jahli chiqishi odatda qachon va qay holatlardan keyin kuzatiladi?
Unutmaylik:
Agar biz ota-onalarning asabiylashishimizni ko'rib, jahl ko'rsatayotgan farzandlarimiz bo'lsa, do'ppimizni osmonga otaylik! Hali kech emas, o'zimizni o'nglab olishga fursat bor.
Agar biz ota-onalarning asabiylashishimizni ko'rib, farzandimiz - mum tishlaganday, aytadigan gapi og'zidan tushib ketayotgan bo'lsa, nima desak "xo'p, oyijon" deb turadigan, qo'y og'zidan cho'p olmaydigan, mo'min-qobil bola bo'layotgan bo'lsa, masala judayam o'gir.
Farzandimizni baxtli va jamiyatda o'z o'rni bor inson bo'lib yashashini istasak, kech bo'lmasdan, o'zimizni davolashimiz, iloji bo'lsa ilmli kattalar va bolalar psixologiga ko'rinib, oiladagi vaziyatni tuzatish haqida jiddiy harakat qilishimiz lozim.
Shu yerda, Rasululloh s.a.v dan bir sahobiyga aytilgan hikmatli duosini eslaylik:
"Uying seni sig'dirsin!"
Barchamizga ota-onasi bilan suhbat qilishdan maroq tuyadigan fazrandlarga ota-ona qilsin!
t.me/gulmira22psixolog