νοῦς

فَليَحرِقوا كُلَّ النَّخيلِ بِساحِنا سَنُطِلُّ مِن فَوقِ النَّخيلِ نَخيلًا فليهدموا كل المآذن فوقنا نحن المآذن فإسمع التهليلا نَحنُ الّذينَ إِذا وُلِدنا بُكرَةً كُنَّا عَلَىٰ ظَهرِ الخُيولِ أَصِيلا -غازي الجمل

اللهم لیس لک شریکا فارجوه و لا وزیرا فارشوه اطعتک بمنتک فلک المنة علیّ و عصیتک بجهلی فلک الحمد علیّ و انی مقرّ بتحریم هذه الخمر و شاهد بنکالها [=عقوبت] فی الآخرة علی التفاوت درجات الشاربین و ان کنت قد جعلتها مبتلا لما وعدت به المتقین لمتبعی المحمد الامی سید المرسیلین غیر ان قضاک حاکم علیّ و قدرک نافذ فیّ و اخلاق الطبع و البشریة جاذبة بذمام نفسی الاماره الی تحصیل الستلذاذ بشربها و ذلک لامرین احدهما علی سبیل التذاذی فی البلدان الوخمه [=مدن وخیم و بیمار] و مضار الاهواء الربابیه [؟/ شاید: الوبابیه/ برای درمان وبا] و تغیر الصور الزمانیه لبعد النیر الاعظم عن الفلک المستقیم و ما یطهر فیه من تفاعیل الکیفیات و ثانی لاذا [؟] الشهادة و ظهور الحجة التی نطق بها کتابک الکریم: "و منافع للناس" و لفظه الجمع دالة عی احتمالات اجلها ما استمد به البدن الانسان صحته و ما کان اثره ذلک و هو اولی بالاستعمال لقوله علیه السلام: "من صحت طبیعته فقد صحت الشریعته". فان استغرقت [=غرق شوم] فی الاستعمال فشغلنی السکر عن الشکر و نهوض بما اوجبت علیّ من الواجبات العبادات فاصلح بک اجمل و [؟/ باید واو قبل اجمل بیاد: فاصلح و اجمل بک] العفو و الرحمة هما وصفان وصفت بها نفسک فاعف عنی عند الاقتدارک علیّ و تجاوز عن الذنب باقراری التوبه و انی غیر مستهتک بحرامک و لا متهجم فی مناهیک فاحشرنی اللهم فی زمرة المتقیین فی القدس الاعظم بعیدا عن النار. برحمتک یا ارحم الرحمین #خطبه_شراب

ژانر خطبه نوبیی در نوشته های ابن سینا هم از نظر کمیت و کثرت و هم از نظر محتوا و معنی جزء مهمترین متون شیخ الرئیس و و بسا مهمتر از اشعار اوست و شیخ در نوشتن این خطبه ها هم ذوق هنری و لغوی و ادبی زیادی خرج میکند و هم در دوره حیاتش مخاطبان پیگیر و کثیری داشته و غیر از جدود پنجاه خطبه در آثارش آثاری هم هست که از، برخی از این خطبا تبری جسته و مدعی شده دشمنان به او نسبت داده اند. ضروری است آثار خطبی شیخ نیز گرداوری و تصحیح شود و به عنوان ژانری ادبی و دینی، برای بیان و حتی انشاء ارزشهای اخلاقی و دینی خاص، نقش آنها روشنتر میشود. یکی ار خطابه های زیبای ابن سینا خطبه ای درباب شراب، و شرب خمر است که به رغم استغاثه و طلب بحشش از باری به خاطر نوشیدن شراب در ظاهر توبه میکند اما در باطن همچنان شراب را ستایش میکند و استناد به آیات منسوخ قرآن در مدح شراب پرداخته و خطبه را دارای ساخت خاصی کرده است که موضوع آن دروضعی مبهم بینابین ستایش. و شمانت قراذ میگیرپ.

از دکتر سید محمد تقی چاوشی متن و مقاله خوانده بودم و فرد فاضل و خلاقی هم میدانستم اش. اما از دیروز فرصتی دست داد و یک کلاس ده جلسه‌ای صوتی از او را درباره کانت و ایدآلیسم شنیدم و هیچ فکر نمیکرم چنین شخصیت جالب و غیلسوفانه داشته باشد و گذشته از دانش خوبی که از فلسفه غرب و اسلام و علوم اسلامی دارد، ماهیتا دارای روحیه خوش مجلس و زبان خودمانی و اهل فتوت و البته در حد خود شخصی تفکر برانگیز است. البته الحق تنبل است و بطی السیر و در کل ده جلسه متن خوانی کانت جمعا پنج جمله نخواند ا،ز ترجمه ادیب سلطانی. اما علیرغم گرانجانی نگاه متافیزیکی و دانش خوبی از منابع و فلاسفه مدرن و معاصر دارد. اما بیش از همه روحیات و حالات و مقامات روحی و شخصیتی شریف و لاابالی دارد که او را دوست داشتنی کرده است.