وژین | VEJîN

🗞Fayla PDF ya hejmara yazdehan ya kovara Vejînê 🗞فایل پی‌دی‌اف شمارهٔ یازدهم مجله‌ٔ وژین Pênaseyek Nû Ji Civaka Kurdî ➖➖➖➖➖➖ 📱@vejinkovar

🗞«شما نمی توانید از زبان خود فرار کنید» ▫️٩٢سال پیش، «جلادت بدرخان» روزنامه نگار و نویسنده کُرد، در شماره اول مجله «هاوار» به زبان کردی و با الفبای لاتین نوشت: «هاوار صدای دانش است. دانش، خودآگاهی است. خودآگاهی راه را به سوی خوشبختی باز می کند. هر کس خود را بشناسد؛ می تواند خود را معرفی کند. گفتار ما قبل از هر چیز موجودیت زبان ما را معرفی خواهد کرد. پس زبان شرط اول هستی است». ▫️در واقع پیام اصلی بدرخان این بود که؛ «زبان موجودیت و هویت افراد است. حتی اگر تمام زبان‌های دنیا را یاد بگیرید، اما در نهایت این سوال مطرح می شود که زبان شما چیست؟» او با این جمله به مردم کُرد می‌گوید: «شما نمی توانید از زبان خود فرار کنید». ▫️جلادت بدرخان پس از شکست قیام آرارات در سال ۱۹۳۰ تمام هم وغم خود را صرف زبان و ادبیات کُردی کرد. او در سال ۱۹۳۲ مجله‌ای به نام «هاوار» به زبان کُردی منتشر کرد و تا ۱۹۴۳ توانست ۵۷ شماره این مجله را منتشر نمایند. علاوه بر این از سال ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۵ میلادی مجله‌ای دیگر به نام «روناهی» را نیز به زبان کُردی منتشر کرد که این مجله نیز در ۲۸ شماره به چاپ رسید. ▫️او علاوه بر این مجلات کتب دیگری را نیز به زبان کُردی شامل الفبای کُردی، دستور زبان کُردی (کرمانجی)،فرهنگ لغت کُردی (کرمانجی)، خودآموز الفبای کُردی، نگاهی به الفبا و ... را منتشر کرد. 🖇 گزارش تانیا شعفی، روزنامه‌نگار را در اینجا بخوانید. Pênaseyek Nû Ji Civaka Kurdî ➖➖➖➖➖➖ 📱@vejinkovar

🗞۲۳ زن؛ آمار وحشتناک قتل زنان توسط مردان خانواده در کمتر از دو ماه! ▫️روزنامهٔ اعتماد نوشت: بررسی‌ها از اخبار رسمی منتشرشده نشان می‌دهد از ابتدای فروردین تا ۱۵ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ دست‌کم ۲۳ زن و دختر توسط همسر، پدر، برادر و خواستگار سابق خود به قتل رسیدند. ▫️این درحالی است که در همین بازهٔ زمانی دست‌کم ۲ مرد مورد خشونت خانگی قرار گرفتند که یکی از آن‌ها توسط همسرش به قتل رسیده است. این آمار مشخص می‌کند زنان و دختران نسبت به مردان بیشتر در معرض خشونت‌های خانگی قرار می‌گیرند. ▫️اکثر کارشناسان یکی از مهمترین دلایل خشونت‌های خانگی را برخی «قوانین ناکارآمد یا عدم قوانین حمایتی از زنان» می‌دانند. Pênaseyek Nû Ji Civaka Kurdî ➖➖➖➖➖➖ 📱@vejinkovar

🗞بارزانی در تهران؛ آمدن بهار از پی زمستان؟ ✍اردشیر پشنگ، پژوهشگر مسائل خاورمیانه از سال ۲۰۱۷ و پس از وقوع رفراندوم استقلال، روابط ج‌اایران و حکومت اقلیم کردستان عراق وارد دوره‌ای سرد و پرتلاطم توأم و گاه بشدت بحرانی شده است. در این بین ترکش تشدید تنش‌ها و صف‌آرایی‌های منطقه‌ای میان تهران با واشنگتن و تل‌آویو هم هر از گاهی در قالب حملات راکتی و پهپادی و یا شلیک مستقیم موشک دامن اربیل را گرفته است، حملاتی که جمهوری اسلامی مدعی است علیه مقرهای جاسوسی اسرائیل انجام داده و البته در طرف مقابل مقامات اقلیم کردستان و نیز دولت و پارلمان عراق، این ادعاها را رد کرده‌اند. مجموعه این روندها، موقعیت اربیل در مناسبات منطقه‌ای و نیز روابطش با بغداد را نه فقط تضعیف کرده بلکه حتی با فشارهای سیاسی نهادهایی همچون دادگاه فدرال بغداد و نیز افزایش اختلافات داخلی احزاب کُرد و یا دخالت‌ بازیگران خارجی، نگرانی جدی برای تداوم موجودیت حقوقی-ساختاری اقلیم کردستان ایجاد کرده است. به همین دلیل طی ماه‌های اخیر شاهد تحرکات گسترده دیپلماتیک مقامات کُرد برای تغییر روند موجود هستیم از سفر مسرور بارزانی به آمریکا گرفته تا دعوت از رجب‌طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه و آمدن او به اربیل تا سفرهای نیچیروان بارزانی به بغداد و حالا آمدنش به تهران. البته باید گفت اگرچه از زمان روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی و سفرهای چندباره‌ وزیرخارجه‌اش به عراق، به طرز معناداری هیچ سفری از سوی حسین امیرعبداللهیان به اربیل صورت نگرفته اما گویا کم‌کم نگاه‌ها و صداهای متفاوتی از درون ساختارهای تصمیم‌گیر کشور شنیده می‌شود لذا به نظر می‌رسد در این زمان تهران نیز انگیزها‌ی زیادی برای کاستن از تنش‌ها و جلوگیری از دوری بیش از حد اربیل و نزدیک شدنش با رقبای منطقه‌ای و بین‌المللی دارد. از جمله محتملا سفر سه هفته قبل چند دیپلمات ارشد همچون حسن دانایی‌فر، سفیر پیشین ایران در عراق، به اربیل و دیدارهایشان با مسعود بارزانی، رهبر پیشین این منطقه و در عین حال پرنفوذترین سیاستمدار کُرد در منطقه، را باید در راستای تلاش برای کاستن از تنش‌های ماه‌های اخیر ارزیابی کرد که به احتمال زیاد با زمینه‌سازی برای دعوت از رهبر اقلیم کردستان ،نیچیروان بارزانی، به تهران و دیدار با مقامات ارشد کشور توأم بوده است. در همین راستا هم نیچیروان بارزانی به تهران آمده است و با بررسی جمیع شرایط می‌توان این سفر را پس از آخرین سفر مسعود بارزانی در ۱۳ سال پیش به تهران و دیدارش با رهبر انقلاب مهمترین حضور یک مقام کُرد در تهران ارزیابی کرد. نکته مهمی که در اینجا باید بدان اشاره کرد ریزش دیوارهای اعتماد بین طرفین در این سال‌هاست، مساله‌ای که حتی اهمیت بیشتری از تأثیر رفراندوم استقلال و یا سرایت تنش‌ها و درگیری‌های تهران-تل‌آویو به اربیل داشته است، این فروریزی اعتماد از یک‌سو متاثر از کم‌کاری‌های اربیل در حوزه دیپلماسی عمومی و تقویت بسترهای گفت‌وگو برای نزدیکی با تهران بوده و از سوی دیگر ناشی از رادیکالیزه و هویتی‌تر شدن سیاست خارجی در جمهوری اسلامی در کنار تغییرات نسلی مقامات و آمدن کسانی روی داده است که کمتر از روند ایجاد پیوند تاریخی طرفین خبر داشته و یا برایش اهمیت قائل‌اند. حال باید دید این سفری که محتملا با توجه به نیازهای متقابل طرفین و کسی چون نیچیروان بارزانی که خصوصیات شخصیتی و توانمندی‌های فردی‌اش در گسترش دوستی‌ها، قدرت اغنا، تنش‌زدایی و دیپلماسی یادآور جلال طالبانی رئیس‌جمهور فقید عراق است در کنار انگیزه‌های تهران و شنیدن و تقویت صداهای متفاوت و همکاری‌جویانه می‌تواند تا چه حدی گره از مشکلات موجود بگشاید و به بهبود روابط طرفین کمک کند؟ سفری که شاید نوید آغاز بهاری تازه از پی یک زمستان سخت، سرد و طولانی در روابط طرفین باشد هرچند با توجه به واقعیات موجود منطقه و نیز زمان‌بر بودن ساخت دوباره‌ی دیوار اعتماد بین‌طرفین، برای نتیجه‌گیری نبایست زیاد عجول بود! Pênaseyek Nû Ji Civaka Kurdî ➖➖➖➖➖➖ 📱@vejinkovar

‍ 🗞این زن بی‌تفاوت نماند، آغاز کرد و سپس... به این فیلم از یک رخداد واقعی بنگرید. دقت کنید که: ▫️چگونه فردی از حادثه‌ای که در پیرامونش برای دیگران رخ می‌دهد آگاه و هوشیار است و داوطلبانه و همدلانه برای یاری، گام در راه می‌نهد و خطر می‌کند تا زندگی را پاس دارد و جان انسانی را نجات دهد. ▫️چگونه دلیری، دیگردوستی و پایداری او الهام‌بخش دیگران می‌شود تا به او بپیوندند. ▫️چگونه با اراده و عمل یک شخص، یک فرد از خطر مرگ نجات می‌یابد و یک حادثهٔ ناگهانی که می‌توانست منجر به برخورد آن خودرو به دیگرماشین‌ها در چهارراه، شود و یک فاجعه‌ بیافریند، در نهایت مهار می‌شود و به سامان می‌رسد. در شکل‌دهی به آیندهٔ کسانی نقش دارند که: ▫️کنشگرند: بی‌تفاوت نیستند و در دایرهٔ امکان دست به اقدام می‌زنند. ▫️دگرخواه و دیگردوستند: در خودبینی و خودخواهی منحصر نیستند و وجودشان را در خود محدود نکرده‌اند. ▫️مسئولیت‌پذیرند: در برابر دیگری (جامعه، شهر، میهن، زمین و موجودات روی آن) احساس مسئولیت می‌کنند. 🔖اگرچه عاملیت و ارادهٔ یک انسان یا گروهی اندک در جامعه، همیشه و همه‌جا نمی‌تواند حریف ساختارهای معیوب شود و هر بحرانی را برطرف کند یا آینده‌ای بهتر بسازد اما گاهی هم خواست و کنش آگاهانه و پیگیرانه حتی یک فرد نیز می‌تواند «زمینه‌ساز» تغییرات و تحولاتی اساسی در جامعه شود. ✍بر مبنای متنی از دکتر مجتبی لشکربلوکی Pênaseyek Nû Ji Civaka Kurdî ➖➖➖➖➖➖ 📱@vejinkovar

🗞روند افزایشی خودکشی از ۱۳۸۸ تا ۱۴۰۱ ▫️حسین نوری‌نیا در یادداشتی در خبرگزاری خبرآنلاین نوشت: اطلاعات آماری مربوط به خودکشی در سال گذشته(۱۴۰۲) هنوز منتشر نشده است، اما در سال ۱۴۰۱ بنا به گفته رییس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی ایران بیش از ۶ هزار نفر بر اثر خودکشی فوت کرده‌اند که به نظر می‌رسد در سال ۱۴۰۲ افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. ▫️تعداد خودکشی منجر به فوت در سال ۱۴۰۰ از سوی نیروی انتظامی ۵۰۸۵ نفر بیان شد که در سال ۱۴۰۱ حداقل ۱۸ درصد رشد داشته است. ▫️اگر سال ۹۵ را برای مقایسه در نظر بگیریم، تعداد خودکشی منجر به مرگ در ایران حدود ۵۹ درصد رشد داشته است. این میزان رشد، نشان می‌دهد که نمی‌توان مدعی بود رشد خودکشی تابعی از رشد جمعیت است؛ چرا که جمعیت ایران طی این ۷ سال، ۵۹ درصد رشد نداشته است. ▫️رشد جمعیت ایران در سال ۱۴۰۱ در مقایسه با سال ۹۵ حدود ۹.۵ درصد می‌شود؛ بنابر این، درصد رشد خودکشی در ایران طی این مدت حدود ۶.۲ برابر درصد رشد جمعیت بوده است. Pênaseyek Nû Ji Civaka Kurdî ➖➖➖➖➖➖ 📱@vejinkovar

🗞کرمانشاه بیکارترین استان ایران/از هر ۱۰ نفر دو نفر کار پیدا می‌کنند! ▫️استان کرمانشاه با ثبت نرخ بیکاری ۱۷.۴ درصدی، بیشترین سطح این رقم را در بازه زمانی بررسی شده داشته است. این رقم نشان می‌دهد که در استان کرمانشاه از هر ۱۰ فرد جویای کار تقریباً دو نفر موفق به پیدا کردن یک کار شده‌اند. Pênaseyek Nû Ji Civaka Kurdî ➖➖➖➖➖➖ 📱@vejinkovar

🗞خودکشی پزشکان به مرز هشدار رسیده است ▫️آمار خودکشی در میان پزشکان مرد ۴۰ درصد و در پزشکان زن ۱۳۰ درصد، نسبت به جمعیت عمومی، افزایش یافته است. خودکشی پزشکان در چند سال اخیر ۵ برابر شده است. Pênaseyek Nû Ji Civaka Kurdî ➖➖➖➖➖➖ 📱@vejinkovar

‍ 🗞برای آپــه عمر ✍ آزاد یوسفی راد - روزنامه‌نگار ▫️وقتی نتایج انتخابات حوزه ماکو، شوط، پلدشت و چالدران اعلام شد با خود گفتم خدا به داد عمرعلیپور برسد با چنین حوزه پراکنده‌ای وترکیب یک دست مدیرانی که اکثرشان به او رای نداده اند چه می‌تواند بکند! ▫️اما از روزی که نتایج اعلام شد این مرد، خواب را برخود حرام کرده و از این شهر به آن شهر مشغول دیدار با مسئولان ارشد و اعضای شوراهای شهر و روستاهاست تا از نزدیک با کمبـود و کاستی های حوزه نمایندگی خود و پتانسیل هایش آشنا شود. ▫️عمر علیپور به خوبی درک کرده است که این فرصت ۴ ساله به سرعت برق و باد می‌گذرد و همین مردمی که او را به چنین جایگاهی رسانده‌اند اگر از او نا امیدشوند از عرش به فرشش خواهند کشاند! ▫️عمر علیپور از خواب بیدار شده و باور کرده است که نماینده مردم است و میداند که طبق قانون رتبه و جایگاهش همتراز یک وزیر است و هیچ فرماندار، فرمانـده، مدیرکل و استانداری از او بالاتر نیست، زبان بدن، اقتدار درکلام وخط ونشان کشیدن هایش، نشان می‌دهد که او این کاره است و به رای مردم پشت نخواهد کرد. ▫️مردم آن حوزه او را «آپـه عمر» به معنای برادر بزرگ می‌خوانند و او پی برده است که امروز وظیفه سنگینی برعهده دارد و باید در میدان عمل خود را وقف مردمش کند! او به این نتیجه راستیـن رسیده است که مردم او را برای شرکت در مراسمات عـزاداری و عروسی خود به این جایگاه نرسانده اند چرا که برای این منظور صدها ریش سفید و مدعی صفوف اول وجود دارند. ▫️معتقدم عرصه مسئولیت و نمایندگی مردم ارتباطی با تجربه ندارد! در طول بیش از ۴۰ سال گذشته عیار و کارکرد نمایندگان مجلس آشکار شده است، انتخاب با خود نماینده است، میتواند از ده ها الگوی مـوفق نمایندگی درس بگیرد یا رهروی راه آنان شود که با کمترین رای در دوره‌ بعد برای همیشه خانه نشین و بی آبـرو شدند. تَکرار میکنم که ۴ سال به سرعت می‌گذر‌د! Pênaseyek Nû Ji Civaka Kurdî ➖➖➖➖➖➖ 📱@vejinkovar