STOPfake.kz
stopfake.kz Ақпаратты тексеру үшін t.me/stopfakechatkz өтіңіз Присылайте подозрительные сообщения вместе с ссылками, скриншотами и записями в наш бот @KZSTOPFAKE_bot Для проверки информации обращайтесь в t.me/stopfakechatkz
نمایش بیشتر3 076
مشترکین
+224 ساعت
-17 روز
+630 روز
توزیع زمان ارسال
در حال بارگیری داده...
Find out who reads your channel
This graph will show you who besides your subscribers reads your channel and learn about other sources of traffic.
تجزیه و تحلیل انتشار
| پست ها | بازدید ها | به اشتراک گذاشته شده | ديناميک بازديد ها |
01 ❗️ В Казнете вновь появилось фейковое видео с известным казахстанским бизнесменом Маргуланом Сейсембаевым. Киберпреступники обещают от его имени вернуть деньги казахстанцам, которые пострадали от брокеров-мошенников. Якобы специально для этого инвестор собрал команду юристов. От обманутых казахстанцев требуется лишь составить заявку и ждать звонка. На самом деле этой информации верить не нужно, перед нами очередной дипфейк.
Маргулан Сейсембаев известен как основатель образовательной платформы Margulan.info, общественный деятель, меценат и филантроп. Предприниматель ведет свой канал на платформе YouTube. Именно здесь аферисты взяли видео, чтобы использовать его в своих целях.
Наш сайт с помощью онлайн-детектора дипфейков проверил ролик на подлинность. Результат – видео поддельное. Мошенники воспользовались реальным роликом с канала Маргулана Сейсембаева и наложили фальшивый звук.
Казахстанцам для составления заявки предлагается пройти на сайт и оставить личные данные. Пройдя по ссылке, пользователь попадает на платформу якобы столичной юридической компании «Вектор». Данную фирму уже проверял в 2023 году сайт Vklader.com, который специализируется на финансовых мошенниках. Судя по выводам, лжефирма «Вектор» постоянно меняет название сайта, адресные данные и реквизиты. Одно лишь остается неизменным – платформа используется для обмана граждан с целью наживы.
🤥 В прошлом году подобная фальшивая реклама с участием Маргулана Сейсембаева уже появлялась в Сети. Тогда ее опроверг на своем официальном сайте новостной канал «24.kz».
@stopfake_kz – подпишись, чтобы сразу узнать правду | 226 | 1 | Loading... |
02 ❗️ Қазнетте танымал қазақстандық кәсіпкер Марғұлан Сейсембевтың фейк видеосы тарады. Киберқылмыскерлер алаяқ брокерлерден зардап шеккен қазақстандықтарға ақшаларын қайтарып береміз дейді. Ол үшін инвестор арнайы адвокаттар тобын құрған. Алданған қазақстандықтар тек өтінім жазып, қоңырауды күтуге тиіс. Бірақ бұл ақпаратқа сенбеген жөн. Бұл тағы бір дипфейк.
Марғұлан Сейсембаев Margulan.info білім беру платформасының негізін қалаушы, қоғам қайраткері, меценат және филантроп. YouTube платформасында кәсіпкердің жеке арнасы бар. Алаяқтар видеоны сол жерден алып, өз мақсаттарында пайдаланған.
Біздің сайт дипфейктердің онлайн-детекторының көмегімен роликтің түпнұсқалығын тексерді. Нәтиже – видео жалған. Алаяқтар Марғұлан Сейсембаевтың арнасындағы роликті қайта дыбыстаған.
Қазақстандықтарға өтінім жазу үшін сайтқа кіріп, жеке деректерін қалдыру ұсынылады. Пайдаланушы сілтеме арқылы елордалық «Вектор» заң компаниясының платформасына өтеді. Қаржылық алаяқтықпен айналысатын бұл фирманы 2023 жылы Vklader.com сайтытексерген. Қорытындыға сүйенсек, «Вектор» жалған фирмасы сайттың атауын, мекен жайы деректері мен деректемелерін үнемі өзгертіп отырады. Өзгермейтін бір ғана нәрсе – платформа пайда табу үшін азаматтарды алдау үшін пайдаланылады.
🤥 Былтыр Желіде Марғұлан Сейсембаевтың осындай жалған жарнамасы тараған болатын. Оны «24.kz» жаңалықтар арнасы өзінің ресми сайтында жоққа шығарды.
@stopfake_kz – бірден шыңдықты білгін келсе, жазыл | 204 | 1 | Loading... |
03 В мессенджере WhatsApp рассылают сообщение о мошенниках, которые выдают себя за полицейских. Делая подомовой обход и имея с собой бланки с символикой МВД, они якобы проверяют удостоверения личности казахстанцев в преддверии предстоящей переписи населения, а на самом деле совершают кражи.
Информацию прокомментировали в пресс-службе Министерства внутренних дел РК.
«Фактов мошенничества, указанных в рассылке, на территории республики не зарегистрировано.
МВД не проводит обход граждан с целью проверки удостоверений личности, фотографирования и снятия отпечатков пальцев.
Предупреждаем об уголовной ответственности за распространение заведомо ложной информации согласно статье 274 УК РК.
Призываем граждан быть бдительными и не передавать посторонним лицам информацию о личных данных», — говорится в сообщении пресс-службы МВД РК.
@stopfake_kz –подпишись, чтобы сразу узнать правду | 333 | 9 | Loading... |
04 WhatsApp мессенджерінде тараған хабарламада өздерін полиция қызметкеріміз деп таныстыратын алаяқтар туралы айтылған. Қолдарына ІІМ символикасы бар бланкілер ұстаған олар үйлерді аралап, алдағы халық санағы қарсаңында қазақстандықтардың жеке куәліктерін тексереді. Ал шын мәнінде тонаумен айналысады екен.
ҚР Ішкі істер министрлігінің баспасөз қызметі бұл ақпаратқа қатысты түсініктеме берді.
«Таралған хабарламада көрсетілген алаяқтық фактілері республика аумағында тіркелген жоқ.
ІІМ азаматтардың жеке куәліктерін тексеру, суретке түсіру және саусақ іздерін алу мақсатында үйлерді араламайды.
ҚР ҚК 274-бабына сәйкес көрінеу жалған ақпарат таратқаны үшін қылмыстық жауапкершілік қарастырылғанын еске саламыз.
Азаматтарды сақ болуға және бөгде адамдарға жеке деректер туралы ақпарат бермеуге шақырамыз», – делінген ҚР ІІМ баспасөз қызметінің хабарламасында.
@stopfake_kz – бірден шындықты білгің келсе, жазыл | 288 | 2 | Loading... |
05 🤥 О новом виде интернет-мошенничества сообщает Министерство внутренних дел РК. Преступники делают видеозвонок, используя популярный мессенджер WhatsApp. Мошенникам хватает несколько секунд разговора, чтобы получить данные для оформления кредита на чужого человека.
О преступной схеме информирует пресс-служба МВД РК.
«Мошенники могут позвонить посредством видеозвонка для того, чтобы скопировать себе изображение лица ответившего человека. Были случаи, когда аферисты звонили по видео, копировали изображение лица и проходили верификацию в мобильном банкинге. Не отвечайте на видеозвонки с незнакомых номеров, особенно иностранных. Если вы все-таки ответили, сразу же оповещайте об этом сотрудников полиции по номеру 102», — предупреждают в пресс-службе МВД Республики Казахстан.
@stopfake_kz – подпишись, чтобы узнать правду первым | 396 | 10 | Loading... |
06 🤥 ҚР Ішкі істер министрлігі интернет-алаяқтықтың жаңа түрі туралы ескертеді. Қылмыскерлер танымал WhatsApp мессенджері арқылы бейнеқоңырау шалады. Алаяқтарға біреудің атына несие рәсімдеуге деректерді алу үшін бірнеше секунд сөйлессе жеткілікті.
ҚР ІІМ баспасөз қызметі қылмыстық схема туралы айтып берді.
«Алаяқтар адамның бет-бейнесін түсіру үшін бейнеқоңырау арқылы хабарласады. Алаяқтар бейнеқоңырау шалып, адамның бет-әлпетін көшіріп, мобильді банкингте тексеруден өткен жағдайлар болды. Бейтаныс, әсіресе шетелдік нөмірлерден келіп түскен бейнеқоңырауларға жауап бермеңіз. Ал егер жауап берген болсаңыз, бұл туралы 102 нөмірі бойынша полиция қызметкерлеріне дереу хабарлаңыз», – деп ескертеді ҚР ІІМ баспасөз қызметі.
@stopfake_kz – бірден шындықты білгің келсе, жазыл | 310 | 2 | Loading... |
07 ⚡ В соцсетях появилось видео, на котором президент Казахстана Касым-Жомарт Токаев обещает вернуть денежные средства гражданам, пострадавшим от мошеннических схем. Якобы специально для этого он совместно с МВД создал компанию «Қазақстан халқына». Это дипфейк.
Ролик был проверен нами с помощью онлайн-детектора дипфейков. Видео было сгенерировано нейросетью. Аферисты сделали рекламу с помощью фальшивой озвучки и реального выступления главы государства. За видеооснову взято обращение Касым-Жомарта Токаева к народу Казахстана 7 января 2022 года.
Общественный социальный фонд «Қазақстан халқына»президент поручил создать
11 января 2022 года. Но создан он не для борьбы с мошенниками и не для возврата средств обманутым аферистами гражданам. Фонд решает проблемы в сфере здравоохранения, образования и социальной поддержки.
На официальном сайте президента Казахстана нет ни одной новости о программе, с помощью которой казахстанцы могут вернуть потерянные из-за мошеннических схем деньги.
🤥 Злоумышленники выпустили рекламу с фишинговым сайтом с одной целью – выманить денежные средства у доверчивых казахстанцев. Не стоит переходить по сомнительной ссылке и оставлять свои личные данные, вы можете потерять денежные средства.
@stopfake_kz – подпишись, чтобы узнать правду первым | 402 | 4 | Loading... |
08 ⚡ Әлеуметтік желілерде тараған видеода Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев алаяқтық схемалар салдарынан зардап шеккен азаматтарға ақшалай қаражатты қайтаруға уәде береді. Ол үшін ІІМ-мен бірлесіп «Қазақстан халқына» компаниясы құрылады екен. Бұл дипфейк.
Біз роликті дипфейктердің онлайн-детекторыарқылы тексердік. Видео нейрожелінің көмегімен жасалған. Алаяқтар Мемлекет басшысының сөйлеген сөзін дыбыстаған. Бейнежазба Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2022 жылғы 7 қаңтардағы Қазақстан халқына үндеуі негізінде жасалған.
Президент «Қазақстан халқына» қоғамдық әлеуметтік қорын құруды 2022 жылғы 11 қаңтарда тапсырды. Оның мақсаты алаяқтармен күресу де, алаяқтарға алданып қалған азаматтарға қаражат қайтару да емес. Қор денсаулық сақтау, білім беру және әлеуметтік қолдау саласындағы мәселелерді шешумен айналысады.
Мемлекет басшысының ресми сайтындақазақстандықтарға алаяқтық схемалар салдарынан жоғалтған ақшаны қайтаратын бағдарлама туралы жаңалықтар жоқ.
🤥 Қаскүнемдер фишингтік сайтқа апаратын жарнаманы жасаған кезде бір ғана мақсатты көздеген – сенгіш тұрғындардың ақша қаражатын иемдену. Күмәнді сілтеме арқылы өтіп, жеке деректеріңізді қалдырмаңыз, өйткені, нәтижесінде ақшаңыздан айырылып қалуыңыз мүмкін.
@stopfake_kz – бірден шындықты білгің келсе, жазыл | 341 | 3 | Loading... |
09 🤥 Полицейские предупреждают казахстанцев о новом виде мошенничества. На этот раз злоумышленники звонят или пишут в WhatsApp под видом медицинских работников.
По информации, размещенной на официальном Tеlegram-канале МВД РК, это те же киберпреступники, которые раньше звонили, представляясь сотрудниками служб безопасности банка или полицейскими.
Аферисты предлагают пройти диспансеризацию или флюорографию. Затем подбирают якобы удобную дату и просят подтвердить запись по SMS-коду.
«Ни в коем случае не называйте код! По нему мошенники удаленно могут войти в ваши личные кабинеты, завладеть персональными данными и оформить кредиты.
Обязательно расскажите об этом своим близким, в особенности людям преклонного возраста», — говорится в заявлении МВД РК.
@stopfake_kz – подпишись, чтобы сразу узнать правду | 363 | 8 | Loading... |
10 🤥 Полицейлер қазақстандықтарды алаяқтықтың жаңа түрі туралы ескертеді. Соңғы уақытта қаскөйлер өздерін медицина мамандары ретінде таныстырып, WhatsApp-қа қоңырау шалуда немесе хабарлама жазуда.
ҚР ІІМ ресми Telegram каналында жарияланған ақпаратқа сәйкес, бұлар бұрын банктің қауіпсіздік қызметкерлері немесе полиция қызметкерлері болып хабарласқан алаяқтар.
Алаяқтар диспансерлеуді немесе флюорографияны ұсынады. Содан кейін олар ыңғайлы күнді таңдап, SMS-код арқылы жазбаны растауды сұрайды.
«Ешқандай жағдайда кодты айтпаңыз! Алаяқтар сіздің жеке кабинеттеріңізге қашықтан кіріп, дербес деректерді иемдену арқылы несие рәсімдей алады.
Осы туралы жақындарыңызға, әсіресе, егде жастағы адамдарға айтыңыз», – делінген ҚР ІІМ хабарламасында.
@stopfake_kz – бірден шындықты білгің келсе, жазыл | 283 | 2 | Loading... |
11 ⚡️ Пользователи Казнета обсуждают сообщение о том, к чему привела вакцинация против COVID-19 в Южной Корее. Якобы от побочных эффектов здесь погибло более 2700 человек, а 1800 получили серьезные осложнения. В посте говорится, что это официальная статистика, а реальные цифры в более чем 10 раз выше.
Пост основан на видео пресс-конференции, проведенной группой «Совет жертв вакцинации COVID-19». Мероприятие состоялось 26 февраля 2024 года. Члены группы потребовали от правительства извиниться за смерти и заболевания, которые были вызваны вакциной против коронавирусной инфекции. Одним из требований была выплата компенсаций пострадавшим.
Статистику на пресс-конференции озвучил председатель группы Ким Ду Гён. По всей видимости, он ссылался на Корейское агентство по контролю и профилактике заболеваний(KDCA). Согласно отчету агентства за 29 февраля 2024 года, после вакцинации от COVID-19 было зарегистрировано 17 753 серьезных нежелательных осложнения и 2137 смертей.
В Южной Корее было сделано более 140 млн доз вакцины против коронавирусной инфекции. В KDCA о нежелательных последствиях после прививки могут сообщать пациенты и врачи. Но есть тут один важный момент.
На 31 декабря 2023 года причинно-следственная связь с вакцинацией от COVID-19 была подтверждена в 23 случаях смерти. Такие данныеKDCA предоставило одному из крупнейших информационных агентств мира AFP.
Свой комментарий по поводу заявления на пресс-конференции от 26 февраля в Южной Корее дал специалист по инфекционным заболеваниям Университета Джонса Хопкинса Амеш Адалья.
По его словам, «самооценка побочных эффектов от вакцинации не должна использоваться для того, чтобы сделать какие-либо причинно-следственные выводы относительно роли вакцины».
🤥 Цифры, которые были приведены на пресс-конференции, не являются официальной статистикой пострадавших от вакцинации против COVID-19 в Южной Корее. Это всего лишь сообщения людей, которые не имеют подтверждения причинно-следственной связи.
stopfake_kz – подпишись, чтобы узнать правду первым | 357 | 3 | Loading... |
12 ⚡️ Пост «COVID-19 қарсы вакцинация құрбандары кеңесі» тобы өткізген баспасөз конференциясының видеосына негізделген. Іс-шара 2024 жылғы 26 ақпанда өтті. Топ мүшелері үкіметтен коронавирустық инфекцияға қарсы вакцинадан болған өлім-жітім мен ауру үшін кешірім сұрауды талап етті. Талаптардың бірі зардап шеккендерге өтемақы төлеу болды.
Баспасөз конференциясында топ төрағасы Ким Ду Ген статистикалық мәліметтер келтірді. Ол Кореяның ауруларды бақылау және алдын алу агенттігіне (KDCA) сүйенді. Агенттіктің 2024 жылғы 29 ақпандағы есебіне сәйкес, COVID-19 қарсы вакцинациядан кейін 17 753 ауыр асқыну және 2137 өлім жағдайы тіркелген.
Оңтүстік Кореяда коронавирустық инфекцияға қарсы вакцинаның 140 миллионнан астам дозасы егілді. Пациенттер мен дәрігерлер вакцинациядан кейінгі жағымсыз әсерлер туралы KDCA-ға хабарлай алады. Айта кетерлік маңызды жайт, KDCA өз порталында «хабарламалар диагностикалық жарамдылықты міндетті түрде дәлелдемейді және вакцинамен себеп-салдарлық байланысы бар» деп ескертеді.
2023 жылғы 31 желтоқсанда COVID-19 қарсы вакцинациямен себеп-салдарлық байланыс 23 өлім жағдайында расталды. KDCA мұндай деректерді әлемдегі ең ірі ақпараттық агенттіктердің бірі AFP-ке ұсынған.
Джонс Хопкинс университетінің жұқпалы аурулар жөніндегі маманы Амеш Адалья Оңтүстік Кореяда 26 ақпанда өткен баспасөз конференциясында айтылған мәлімдемеге қатысты өз пікірін білдірді.
Оның сөзінше, «вакцинацияның жанама әсерлерін өз бетінше бағалау вакцинаның рөлі туралы себеп-салдарлық қорытынды жасау үшін пайдаланылмауы керек».
🤥 Баспасөз конференциясында келтірілген көрсеткіштер Оңтүстік Кореяда COVID-19 қарсы вакцинациядан зардап шеккендердің ресми статистикасы емес. Бұл адамдардың себеп-салдарлық байланысы жоқ хабарламалары. KDCA есебінің деректері коронавирустық инфекцияға қарсы вакциналардың қауіпсіздігіне күмән келтіру мақсатында контекстен үзіп алынған.
@stopfake_kz – шындықты білгің келсе, жазыл | 282 | 0 | Loading... |
13 ❗Пользователи соцсетей обсуждают видео, в котором сообщается о выращивании растений с вакциной. Якобы в Канаде стартовал проект, где в растения можно внедрить любую
мРНК-вакцину. На самом деле автор публикации неверно истолковал информацию в видеоролике.
Прежде всего надо понимать, что в процессе изготовления мРНК-вакцин против вируса SARS-CoV-2 могут использоваться культуры клеток животных и человека. Но при этом сами вакцины не содержат ни клеток, ни тканей животных или людей. Пример животного ингредиента в вакцине — акулий сквален. Это масло из печени акул. Иногда его добавляют в вакцину, так как оно помогает повышать и стимулировать иммунный ответ.
В видео, размещенном в соцсети, рассказывается о растительной вакцине от COVID-19, которую 25 февраля 2022 года одобрило Министерство здравоохранения Канады. Использовать ее разрешили взрослым в возрасте от 18 до 64 лет. Такое решение было основано на исследовании, в котором приняло участие 24 тысячи взрослых. Испытания показали, что вакцина эффективна в предотвращении COVID-19 на 71%.
Разработкой растительной вакцины занималась фармацевтическая компания из Квебека Medicago. За основу была взята близкая родственница табачного растения Nicotiana benthamiana. Именно она стала живой фабрикой по производству вирусоподобных частиц, которые имитируют белок-шип коронавируса. Готовые частицы удаляли с листьев растений и очищали. Для создания инъекции их смешивали с адъювантом, который производила британско-американская компания GlaxoSmithKline.
🤥 В Канаде не внедряют вакцины в растения, как утверждается в публикации. Листья табака используются лишь для выращивания вирусоподобных частиц, которые затем используют для изготовления вакцины. Таким образом, публикация – фейк.
@stopfake_kz – подпишись, чтобы сразу узнать правду | 350 | 0 | Loading... |
14 ❗Әлеуметтік желі қолданушылары өсімдіктерді вакцинамен өсіру туралы бейнені талқылайды. Канадада кез-келген жобаны өсімдіктерге енгізуге болатын жоба басталды.Әлеуметтік желі қолданушылары өсімдіктерді вакцинамен өсіру туралы бейнені талқылайды. Канадада өсімдіктерге кез-келген вакцинану егуге болатын жоба қолға алынған екен. Шындығында, жарияланым авторы видеодағы ақпаратты қате түсіндірген.
Ең алдымен, SARS-CoV-2 вирусына қарсы мРНҚ вакциналарын жасау процесінде жануарлар мен адам жасушаларының дақылдарын қолдануға болатындығын атап өткен жөн. Бірақ вакциналардың өзінде жануарлардың немесе адамдардың жасушалары да, тіндері де болмайды. Вакцинадағы жануар ингредиенті – акуланың сквалені. Бұл акуланың бауыр майы. Ол иммундық реакцияны арттыруға және ынталандыруға көмектеседі. Сондықтан оны кейде вакцинаға қосады.
Әлеуметтік Желіде жарияланған видеодаКанаданың Денсаулық сақтау министрлігі 2022 жылғы 25 ақпанда мақұлдаған COVID-19-ға қарсы өсімдік негізіндегі вакцина туралы айтылады. Оны 18 бен 64 жас аралығындағы ересектерге қолдануға рұқсат етілді. Бұл шешім 24 мың ересек адамды зерттеуге негізделген. Сынақтар вакцинаның COVID-19 алдын алуда 71% тиімді екенін көрсетті.
Өсімдік вакцинасын әзірлеумен Квебектегі Medicago фармацевтикалық компаниясы айналысты. Оған негіз ретінде темекі өсімдігімен тектес Nicotiana benthamiana алынды. Ол коронавирустың тікенді ақуызына еліктейтін вирус тәрізді бөлшектерді шығаратын тірі фабрикаға айналды. Дайын бөлшектер өсімдік жапырақтарынан алынып, тазартылды. Инъекция жасау үшін оларды британдық-америкалық GlaxoSmithKline компаниясы шығарған адъювантпен араластырды.
🤥 Канадада жарияланымда айтылғандай өсімдіктерге вакциналар екпейді. Темекі жапырақтары тек вирус тәрізді бөлшектерді өсіру үшін ғана қолданылады, кейін олар вакцина жасау үшін пайдаланылады. Демек, жарияланым – фейк.
@stopfake_kz – бірден шындықты білгіңі келсе, жазыл | 319 | 0 | Loading... |
15 ⚡ Казахстанцы обсуждают новость о том, что в Японии якобы запретят вакцинированным людям быть донорами. Будто бы их кровь испорчена. Это ложь.
В данном случае под вакцинацией имеется в виду прививка от коронавирусной инфекции. Фейк появился в 2021 году — в разгар пандемии COVID-19. На самом деле такого запрета не существовало.
На официальном сайте Красного Креста Японии 14 мая 2021 года вышло постановление. В нем говорилось, что привитые от коронавирусной инфекции не могут сдавать кровь в течение 48 часов. Ограничения распространялись на все виды вакцин. Приостановка была связана с разработкой правительства приемлемых правил для доноров. По истечении времени кровь можно было сдавать без проблем.
Представитель посольства Японии в Вашингтоне Хитоши Хатта объяснил такую позицию властей беспокойством за здоровье вакцинированных. Как известно, прививки могут вызвать побочные эффекты: головокружение, боли в теле, лихорадку. Все это препятствует сдаче крови. Никакого опасения за безопасность вакцин со стороны правительства не было.
В феврале 2024 года аналогичные фейки начали появляться в соцсетях США. Якобы американский Красный Крест запретил людям, получившим вакцину от COVID-19, сдавать кровь из-за того, что она «испорчена».
«Нет никаких причин, по которым потенциальный донор был бы объявлен абсолютно неприемлемым только потому, что он получил вакцину от COVID-19», — сообщил агентству Associated Press представитель Красного Креста.
По протоколам организации, те, кто получил вакцину на основе мРНК или вирусных векторов, могут стать донором в любое время. Люди, привитые инактивированной вакциной, должны подождать 2 недели. Рекомендации Красного Креста также распространяются на вакцинированных от краснухи, кори, ветряной оспы и других инфекций.
🤥 Следовательно, в Японии нет запрета на сдачу крови вакцинированным от COVID-19. Необходимо лишь подождать 48 часов.
@stopfake_kz – подпишись, чтобы сразу узнать правду | 373 | 3 | Loading... |
16 ⚡ Қазақстандықтар Жапонияда вакцинацияланған адамдарға донор болуға тыйым салынады деген жаңалықты талқылауда. Олардың қаны бұзылған екен. Бұл өтірік.
Бұл ретте коронавирустық инфекцияға қарсы егу туралы айтылып отыр. Фейк 2021 жылы COVID-19 пандемиясы өршіген кезде шыққан. Шын мәнінде, мұндай тыйым болмаған.
2021 жылғы 14 мамырда Жапонияның Қызыл Крестінің ресми сайтында қаулы жарияланды. Құжатта коронавирустық инфекцияға қарсы егілгендер 48 сағат ішінде қан тапсыра алмайтды деп жазылған. Шектеу вакциналардың барлық түрлеріне қатысты болған. Бұл Үкіметтің донорларға қолайлы ережелерді әзірлеуімен байланысты. Көрсетілген уақыт өткен соң еш қиындықсыз қан тапсыруға рұқсат етілді.
Жапония елшілігінің Вашингтондағы өкілі Хитоши Хатта биліктің бұл ұстанымын вакцинацияланғандардың денсаулығына алаңдаушылық деп түсіндірді. Өздеріңіз білетіндей, вакцинацияның жанама әсерлері болуы ықтимал: бас айналу, дененің ауыруы, безгек. Мұның бәрі қан тапсыруға кедергі келтіреді. Үкімет вакциналар қауіпті деп ойламайды.
2024 жылдың ақпан айында АҚШ-та әлеуметтік желілерде осы сияқты фейктер тарала бастады. Америкалық Қызыл Крест COVID-19 қарсы вакцина алған адамдардың қаны «бүлінгендіктен» оларға қан тапсыруға тыйым салған екен.
«COVID-19 қарсы екпе алған әлеуетті донор мүлдем жарамсыз болып қалды деуге еш себеп жоқ», – деді Қызыл Крест өкілі Associated Press агенттігіне.
Ұйымның хаттамаларына сәйкес, мРНҚ немесе вирустық векторларға негізделген вакцинамен егілгендер кез келген уақытта донор бола алады. Инактивтендірілген екпе алған адамдар 2 апта күтуі керек. Қызыл Крест ұсыныстары қызамыққа, қызылшаға, желшешекке және басқа инфекцияларға қарсы вакцинацияланғандарға да қатысты қолданылады.
🤥 Демек, Жапонияда COVID-19 қарсы вакцинацияланғандарға қан тапсыруға тыйым салынбаған. Егілгеннен кейін 48 сағат өтсе жеткілікті.
@stopfake_kz – бірден шындықты білгің келсе, жазыл | 346 | 0 | Loading... |
17 Если вам случалось становиться жертвой мошенников, то вы знаете, насколько это обидно. Вас мучает досада, обида, гнев и желание во что бы то ни стало найти и наказать обманщиков. Онлайн-мошенники придумали, как сыграть на этом спектре эмоций и обмануть своих жертв еще раз. Рассказываем, как это происходит.
Существует бесчисленное множество схем кибермошенничества. Злоумышленники могут выдавать себя за сотрудников банка, романтиков с сайтов знакомств, биржевых брокеров и много кого еще. Если обманщик умело разыгрывает свою роль и ловит собеседника «на крючок», то исход у этих схем всегда одинаков. Мошенник прикарманивает себе краденые деньги, а жертва, понимая, что ее обманули, сгорает от досады и гнева.
И в этот момент мошенники могут разыграть второй акт своего представления.
На этот раз они скажут, что являются «международными юристами». Преступники сами звонят обманутому, уверенным тоном сообщают, что понимают его горе и что он не один такой: по всему миру есть такие же бедолаги, которых точно так же обманули эти же самые мошенники. «Сейчас группа международных юристов готовит коллективный иск в суд для того, чтобы наказать преступников и вернуть деньги обманутым», — говорят лжеюристы, вселяя жертве надежду. Естественно, упоминают «защитники», их услуги не бесплатны. Тем не менее жертва, пылая праведным гневом, без колебаний выплачивает названные суммы и с надеждой ждет, когда же ей вернут украденное. Но этого не происходит. Получив деньги, «международные юристы» исчезают, оказавшись точно такими же мошенниками.
Уберечь себя от таких обманщиков можно, обратив внимание на следующие «красные флаги» ➡️
@stopfake_kz – подпишись, чтобы сразу узнать правду | 571 | 1 | Loading... |
18 Егер алаяқтарға алданып қалған кезіңіз болса, мұның қаншалықты өкінішті жағдай екенін білесіз. Ашуға беріліп, ренжисіз, ызаланасыз, қалай болса да алаяқтарды тауып, жазалағыңыз келеді. Онлайн алаяқтар осы эмоцияларды пайдалана отырып, құрбандарын тағы да алдаудың жолын тапқан екен. Оның қалай болатынын айтып берейік.
Кибер алаяқтықтың схемалары өте көп. Олар өздерін банк қызметкерлеріміз, танысуға арналған сайттардағы біреу, биржалық брокерлерміз және т.б. деп таныстырады. Алаяқ рөлін шебер ойнап, адамды құрығына түсірсе, оның арты немен аяқталатыны белгілі. Ол ұрланған ақшаны қалтасына басады, ал жәбірленуші алданғанын түсініп, ашуға беріледі.
Осы кезде алаяқтар тағы да әрекет етуі мүмкін.
Бұл жолы олар «Халықаралық заңгерлер» болып шығады. Қылмыскерлер алданған адамға өздері қоңырау шалып, оның жағдайын түсінетіндіктерін және жалғыз ол емес, басқа да алданған адамдар барын айтады. Осындай алаяқтардан зардап шеккендер бүкіл әлемде бар. «Қазір Халықаралық заңгерлер тобы қылмыскерлерді жазалап, ақшаны алданған адамдарға қайтару үшін сотқа ұжымдық талап-арыз дайындап жатыр», – дейді жалған заңгерлер үміт отын жағып. Әрине, «қорғаушылар» қызметтері тегін емес екенін айтады. Ал бойын ашу мен ыза кернеген жәбірленуші аталған соманы төлеуден тартынбайды және ұрланған ақшасы қайтарылатынына сенеді. Бірақ олай болмайды. Ақшаны алғаннан кейін «халықаралық заңгерлер» де алаяқ болып шығып, ізін суытады.
Алайда, мына маңызды жағдайларға назар аудара отырып, осындай алаяқтардан сақ бола аласыз ➡️
@stopfake_kz – бірден шындықты білгің келсе, жазыл | 490 | 1 | Loading... |
19 ❓ Сильная магнитная буря обрушилась на Землю 10 мая и длилась несколько дней. И сразу же начали появляться фейки, связанные с этим природным явлением. В одном из Telеgram-каналов посчитали, что магнитные бури связаны с внедрением 5G. Рассказываем, почему связь нового поколения тут ни при чем.
Геомагнитные бури происходят из-за Солнца, ведь это гигантская магнитоактивная звезда. Штормы вызываются корональными выбросами массы – пузырьками плазмы с поверхности Солнца либо солнечными вспышками. Бури могут нарушать магнитное поле Земли, и тогда появляются проблемы с электроэнергией, спутниками, нарушается радиосвязь. И в то же время можно увидеть ослепительное явление – Полярное сияние.
Магнитные бури случаются в пик активности Солнца, примерно каждые 11 лет. Крупнейший геомагнитный шторм был зарегистрирован 1-2 сентября 1859 года. Назван он был «событие Кэррингтона». Буря вызвала пожары на нескольких телеграфных станциях. А еще, конечно, Северное сияние. Его увидели жители Мексики, Гавайев и Кубы. Яркую солнечную вспышку наблюдали и задокументировали британские астрономы Ричард Кристофер Кэррингтон и Ричард Ходжсон. По словам ученых, если бы подобная буря прошла сегодня, она бы вызвала масштабные перебои электроэнергии по всему миру.
В дальнейшем происходили менее сильные штормы. 17 ноября 1882 года буря вызвала Полярное сияние во многих частях мира, а в мае 1921 года — пожары и сбой в работе телеграфных служб.
🔎 Читайте подробнее тут
@stopfake_kz – подпишись, чтобы сразу узнать правду | 378 | 0 | Loading... |
20 ❓ 10 мамырда Жерде қатты магниттік дауыл болды. Ол бірнеше күнге созылды. Бірден осы табиғи құбылысқа қатысты фейктер тарай бастады. Telegram арналарының бірінде магниттік дауылдар 5G байланысы енгізілгеннен басталды деп жазылды. Бұған жаңа буынжағы байланыстың еш қатысы жоқ, неге екенін айтып өтейік.
Геомагниттік дауылдар Күннің әсерінен болады, өйткені бұл алып магнитоактивті жұлдыз. Дауылдар тәждік масса шығарындыларынан туындайды – бұл Күннің бетіндегі плазма көпіршіктері немесе Күн сәулесі. Дауылдар Жердің магнит өрісін бұзуы мүмкін, сол кезде электр энергиясымен, спутниктермен проблемалар туындайды, радиобайланыс үзіледі. Сонымен қатар, көздің жауын алатын шоу – Поляр шұғыласы көрінеді.
Магниттік дауылдар Күн белсенділігінің артуына байланысты, шамамен 11 жыл сайын болып тұрады. Ең ірі геомагниттік дауыл 1859 жылы 1-2 қыркүйекте тіркелген. Ол «Кэррингтон оқиғасы» деп аталды. Дауыл салдарынан бірнеше телеграф станциясында өрт шықты. Поляр шұғыласы да болды. Оны Мексика, Гавайи мен Куба тұрғындары көре алды. Күн сәулесінің жарқылын британдық астрономдар Ричард Кристофер Кэррингтон мен Ричард Ходжсон бақылап, құжатқа жазды. Ғалымдардың айтуынша, осындай дауыл қазір болса, ол бүкіл әлемде электр қуатының үзілуіне әкелер еді.
Бұдан кейінгі дауылдар әлдеқайда жеңіл болды. 1882 жылы 17 қарашада орын алған магниттік дауыл әлемнің көптеген бөліктерінде Поляр шұғыласын тудырды, ал 1921 жылы мамырда өрттер болып, телеграф қызметтері істен шықты.
🔎 Толығырақ мына жерден оқыңыз
@stopfake_kz – бірден шындықты білгің келсе, жазыл | 376 | 0 | Loading... |
21 Представьте, вы видите объявление о новой инвестиционной программе. В рекламе говорится, что ее запустил известный бизнесмен, гарантирующий инвесторам высокую прибыль в короткий срок. Не ожидая обмана, вы вкладываете сначала небольшую сумму и вскоре получаете ее назад с процентами. «Загоревшись» идеей легкого заработка, вы вкладываете еще, на этот раз по-крупному, и… остаетесь ни с чем. Так сейчас работают онлайн-мошенники. Описываем эту схему в деталях и рассказываем, как не стать ее жертвой.
Сценарий, при котором интернет-воры выдают себя за биржевых брокеров, условно можно разделить на три шага. Зная, как действуют преступники, вы сможете вовремя распознать обман и не попасться на их крючок ➡️
@stopfake_kz – подпишись, чтобы сразу узнать правду | 473 | 2 | Loading... |
22 Сіз жаңа инвестициялық бағдарлама туралы хабарландыруды көріп қалдыңыз делік. Жарнамада оны инвесторларға қысқа мерзімде қомақты табыс табуға кепілдік беретін танымал кәсіпкер іске қосқаны айтылған. Сөйтіп, алданып қалатыныңызды білмей, алдымен аз мөлшерде ақша салып, көп ұзамай оны пайызбен қайтарасыз. Оңай ақша табатыныңызға «сеніп», тағы да ақша саласыз, көбірек, бірақ…. алданып қаласыз. Қазір онлайн алаяқтар осылай әрекет етеді. Бұл схеманы егжей-тегжейлі сипаттап, оның құрбаны болмаудың жолдары жайлы айтып өтейік.
Интернет-ұрылар өздерін биржалық брокерлер деп таныстыратын сценарийді шартты түрде үш қадамға бөлуге болады. Қылмыскерлердің қалай әрекет ететінін біле отырып, сіз олардың алдап жатқандарын уақытында танып, қармағына түспейсіз ➡️
@stopfake_kz – бірден шындықты білгің келсе, жазыл | 431 | 1 | Loading... |
Photo unavailableShow in Telegram
❗️ В Казнете вновь появилось фейковое видео с известным казахстанским бизнесменом Маргуланом Сейсембаевым. Киберпреступники обещают от его имени вернуть деньги казахстанцам, которые пострадали от брокеров-мошенников. Якобы специально для этого инвестор собрал команду юристов. От обманутых казахстанцев требуется лишь составить заявку и ждать звонка. На самом деле этой информации верить не нужно, перед нами очередной дипфейк.
Маргулан Сейсембаев известен как основатель образовательной платформы Margulan.info, общественный деятель, меценат и филантроп. Предприниматель ведет свой канал на платформе YouTube. Именно здесь аферисты взяли видео, чтобы использовать его в своих целях.
Наш сайт с помощью онлайн-детектора дипфейков проверил ролик на подлинность. Результат – видео поддельное. Мошенники воспользовались реальным роликом с канала Маргулана Сейсембаева и наложили фальшивый звук.
Казахстанцам для составления заявки предлагается пройти на сайт и оставить личные данные. Пройдя по ссылке, пользователь попадает на платформу якобы столичной юридической компании «Вектор». Данную фирму уже проверял в 2023 году сайт Vklader.com, который специализируется на финансовых мошенниках. Судя по выводам, лжефирма «Вектор» постоянно меняет название сайта, адресные данные и реквизиты. Одно лишь остается неизменным – платформа используется для обмана граждан с целью наживы.
🤥 В прошлом году подобная фальшивая реклама с участием Маргулана Сейсембаева уже появлялась в Сети. Тогда ее опроверг на своем официальном сайте новостной канал «24.kz».
@stopfake_kz – подпишись, чтобы сразу узнать правду
👍 3
Photo unavailableShow in Telegram
❗️ Қазнетте танымал қазақстандық кәсіпкер Марғұлан Сейсембевтың фейк видеосы тарады. Киберқылмыскерлер алаяқ брокерлерден зардап шеккен қазақстандықтарға ақшаларын қайтарып береміз дейді. Ол үшін инвестор арнайы адвокаттар тобын құрған. Алданған қазақстандықтар тек өтінім жазып, қоңырауды күтуге тиіс. Бірақ бұл ақпаратқа сенбеген жөн. Бұл тағы бір дипфейк.
Марғұлан Сейсембаев Margulan.info білім беру платформасының негізін қалаушы, қоғам қайраткері, меценат және филантроп. YouTube платформасында кәсіпкердің жеке арнасы бар. Алаяқтар видеоны сол жерден алып, өз мақсаттарында пайдаланған.
Біздің сайт дипфейктердің онлайн-детекторының көмегімен роликтің түпнұсқалығын тексерді. Нәтиже – видео жалған. Алаяқтар Марғұлан Сейсембаевтың арнасындағы роликті қайта дыбыстаған.
Қазақстандықтарға өтінім жазу үшін сайтқа кіріп, жеке деректерін қалдыру ұсынылады. Пайдаланушы сілтеме арқылы елордалық «Вектор» заң компаниясының платформасына өтеді. Қаржылық алаяқтықпен айналысатын бұл фирманы 2023 жылы Vklader.com сайтытексерген. Қорытындыға сүйенсек, «Вектор» жалған фирмасы сайттың атауын, мекен жайы деректері мен деректемелерін үнемі өзгертіп отырады. Өзгермейтін бір ғана нәрсе – платформа пайда табу үшін азаматтарды алдау үшін пайдаланылады.
🤥 Былтыр Желіде Марғұлан Сейсембаевтың осындай жалған жарнамасы тараған болатын. Оны «24.kz» жаңалықтар арнасы өзінің ресми сайтында жоққа шығарды.
@stopfake_kz – бірден шыңдықты білгін келсе, жазыл
Photo unavailableShow in Telegram
В мессенджере WhatsApp рассылают сообщение о мошенниках, которые выдают себя за полицейских. Делая подомовой обход и имея с собой бланки с символикой МВД, они якобы проверяют удостоверения личности казахстанцев в преддверии предстоящей переписи населения, а на самом деле совершают кражи.
Информацию прокомментировали в пресс-службе Министерства внутренних дел РК.
«Фактов мошенничества, указанных в рассылке, на территории республики не зарегистрировано.
МВД не проводит обход граждан с целью проверки удостоверений личности, фотографирования и снятия отпечатков пальцев.
Предупреждаем об уголовной ответственности за распространение заведомо ложной информации согласно статье 274 УК РК.
Призываем граждан быть бдительными и не передавать посторонним лицам информацию о личных данных», — говорится в сообщении пресс-службы МВД РК.
@stopfake_kz –подпишись, чтобы сразу узнать правду
👍 2😱 1
Photo unavailableShow in Telegram
WhatsApp мессенджерінде тараған хабарламада өздерін полиция қызметкеріміз деп таныстыратын алаяқтар туралы айтылған. Қолдарына ІІМ символикасы бар бланкілер ұстаған олар үйлерді аралап, алдағы халық санағы қарсаңында қазақстандықтардың жеке куәліктерін тексереді. Ал шын мәнінде тонаумен айналысады екен.
ҚР Ішкі істер министрлігінің баспасөз қызметі бұл ақпаратқа қатысты түсініктеме берді.
«Таралған хабарламада көрсетілген алаяқтық фактілері республика аумағында тіркелген жоқ.
ІІМ азаматтардың жеке куәліктерін тексеру, суретке түсіру және саусақ іздерін алу мақсатында үйлерді араламайды.
ҚР ҚК 274-бабына сәйкес көрінеу жалған ақпарат таратқаны үшін қылмыстық жауапкершілік қарастырылғанын еске саламыз.
Азаматтарды сақ болуға және бөгде адамдарға жеке деректер туралы ақпарат бермеуге шақырамыз», – делінген ҚР ІІМ баспасөз қызметінің хабарламасында.
@stopfake_kz – бірден шындықты білгің келсе, жазыл
Photo unavailableShow in Telegram
🤥 О новом виде интернет-мошенничества сообщает Министерство внутренних дел РК. Преступники делают видеозвонок, используя популярный мессенджер WhatsApp. Мошенникам хватает несколько секунд разговора, чтобы получить данные для оформления кредита на чужого человека.
О преступной схеме информирует пресс-служба МВД РК.
«Мошенники могут позвонить посредством видеозвонка для того, чтобы скопировать себе изображение лица ответившего человека. Были случаи, когда аферисты звонили по видео, копировали изображение лица и проходили верификацию в мобильном банкинге. Не отвечайте на видеозвонки с незнакомых номеров, особенно иностранных. Если вы все-таки ответили, сразу же оповещайте об этом сотрудников полиции по номеру 102», — предупреждают в пресс-службе МВД Республики Казахстан.
@stopfake_kz – подпишись, чтобы узнать правду первым
👍 2🤔 2
Photo unavailableShow in Telegram
🤥 ҚР Ішкі істер министрлігі интернет-алаяқтықтың жаңа түрі туралы ескертеді. Қылмыскерлер танымал WhatsApp мессенджері арқылы бейнеқоңырау шалады. Алаяқтарға біреудің атына несие рәсімдеуге деректерді алу үшін бірнеше секунд сөйлессе жеткілікті.
ҚР ІІМ баспасөз қызметі қылмыстық схема туралы айтып берді.
«Алаяқтар адамның бет-бейнесін түсіру үшін бейнеқоңырау арқылы хабарласады. Алаяқтар бейнеқоңырау шалып, адамның бет-әлпетін көшіріп, мобильді банкингте тексеруден өткен жағдайлар болды. Бейтаныс, әсіресе шетелдік нөмірлерден келіп түскен бейнеқоңырауларға жауап бермеңіз. Ал егер жауап берген болсаңыз, бұл туралы 102 нөмірі бойынша полиция қызметкерлеріне дереу хабарлаңыз», – деп ескертеді ҚР ІІМ баспасөз қызметі.
@stopfake_kz – бірден шындықты білгің келсе, жазыл
Photo unavailableShow in Telegram
⚡ В соцсетях появилось видео, на котором президент Казахстана Касым-Жомарт Токаев обещает вернуть денежные средства гражданам, пострадавшим от мошеннических схем. Якобы специально для этого он совместно с МВД создал компанию «Қазақстан халқына». Это дипфейк.
Ролик был проверен нами с помощью онлайн-детектора дипфейков. Видео было сгенерировано нейросетью. Аферисты сделали рекламу с помощью фальшивой озвучки и реального выступления главы государства. За видеооснову взято обращение Касым-Жомарта Токаева к народу Казахстана 7 января 2022 года.
Общественный социальный фонд «Қазақстан халқына»президент поручил создать
11 января 2022 года. Но создан он не для борьбы с мошенниками и не для возврата средств обманутым аферистами гражданам. Фонд решает проблемы в сфере здравоохранения, образования и социальной поддержки.
На официальном сайте президента Казахстана нет ни одной новости о программе, с помощью которой казахстанцы могут вернуть потерянные из-за мошеннических схем деньги.
🤥 Злоумышленники выпустили рекламу с фишинговым сайтом с одной целью – выманить денежные средства у доверчивых казахстанцев. Не стоит переходить по сомнительной ссылке и оставлять свои личные данные, вы можете потерять денежные средства.
@stopfake_kz – подпишись, чтобы узнать правду первым
👍 5🔥 1
Photo unavailableShow in Telegram
⚡ Әлеуметтік желілерде тараған видеода Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев алаяқтық схемалар салдарынан зардап шеккен азаматтарға ақшалай қаражатты қайтаруға уәде береді. Ол үшін ІІМ-мен бірлесіп «Қазақстан халқына» компаниясы құрылады екен. Бұл дипфейк.
Біз роликті дипфейктердің онлайн-детекторыарқылы тексердік. Видео нейрожелінің көмегімен жасалған. Алаяқтар Мемлекет басшысының сөйлеген сөзін дыбыстаған. Бейнежазба Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2022 жылғы 7 қаңтардағы Қазақстан халқына үндеуі негізінде жасалған.
Президент «Қазақстан халқына» қоғамдық әлеуметтік қорын құруды 2022 жылғы 11 қаңтарда тапсырды. Оның мақсаты алаяқтармен күресу де, алаяқтарға алданып қалған азаматтарға қаражат қайтару да емес. Қор денсаулық сақтау, білім беру және әлеуметтік қолдау саласындағы мәселелерді шешумен айналысады.
Мемлекет басшысының ресми сайтындақазақстандықтарға алаяқтық схемалар салдарынан жоғалтған ақшаны қайтаратын бағдарлама туралы жаңалықтар жоқ.
🤥 Қаскүнемдер фишингтік сайтқа апаратын жарнаманы жасаған кезде бір ғана мақсатты көздеген – сенгіш тұрғындардың ақша қаражатын иемдену. Күмәнді сілтеме арқылы өтіп, жеке деректеріңізді қалдырмаңыз, өйткені, нәтижесінде ақшаңыздан айырылып қалуыңыз мүмкін.
@stopfake_kz – бірден шындықты білгің келсе, жазыл
👍 1🔥 1
Photo unavailableShow in Telegram
🤥 Полицейские предупреждают казахстанцев о новом виде мошенничества. На этот раз злоумышленники звонят или пишут в WhatsApp под видом медицинских работников.
По информации, размещенной на официальном Tеlegram-канале МВД РК, это те же киберпреступники, которые раньше звонили, представляясь сотрудниками служб безопасности банка или полицейскими.
Аферисты предлагают пройти диспансеризацию или флюорографию. Затем подбирают якобы удобную дату и просят подтвердить запись по SMS-коду.
«Ни в коем случае не называйте код! По нему мошенники удаленно могут войти в ваши личные кабинеты, завладеть персональными данными и оформить кредиты.
Обязательно расскажите об этом своим близким, в особенности людям преклонного возраста», — говорится в заявлении МВД РК.
@stopfake_kz – подпишись, чтобы сразу узнать правду
🔥 3👍 1
Photo unavailableShow in Telegram
🤥 Полицейлер қазақстандықтарды алаяқтықтың жаңа түрі туралы ескертеді. Соңғы уақытта қаскөйлер өздерін медицина мамандары ретінде таныстырып, WhatsApp-қа қоңырау шалуда немесе хабарлама жазуда.
ҚР ІІМ ресми Telegram каналында жарияланған ақпаратқа сәйкес, бұлар бұрын банктің қауіпсіздік қызметкерлері немесе полиция қызметкерлері болып хабарласқан алаяқтар.
Алаяқтар диспансерлеуді немесе флюорографияны ұсынады. Содан кейін олар ыңғайлы күнді таңдап, SMS-код арқылы жазбаны растауды сұрайды.
«Ешқандай жағдайда кодты айтпаңыз! Алаяқтар сіздің жеке кабинеттеріңізге қашықтан кіріп, дербес деректерді иемдену арқылы несие рәсімдей алады.
Осы туралы жақындарыңызға, әсіресе, егде жастағы адамдарға айтыңыз», – делінген ҚР ІІМ хабарламасында.
@stopfake_kz – бірден шындықты білгің келсе, жазыл
🔥 1