روانشناسی سلامت

چگونه بازى «‌سرزنش ديگران» را متوقف كنيم؟ چگونه دست زدن به بازي سرزنش ديگران (افراد، شرايط، حوادث، شانس، …) مي‌تواند شادماني و خشنودي ما را تهديد كند؟ يكي از مخرب‌ترين مشغوليت‌هاي انسان انجام «بازي سرزنش» است. اين بازي باعث به وجود آمدن وقايع و درگيري‌هاي بزرگي همانند جنگ‌ها، دعواها و منازعات تأسف‌بار خياباني و در طيف وسيع‌ترش درگيري در روابط بين فردي (اعم از درگيري‌هاي خانوادگي، اجتماعي، شغلي) و ميزان زيادي از ناكامي‌ و ناخشنودي در زندگي انسان‌ها بوده است. بازي سرزنش معمولا شامل سرزنش كردن يا مقصر قلمداد كردن ديگران، وقايع، شرايط و رخدادهايي كه به نظر ما نامطلوب و ناخوشايند مي‌آيند و تأكيد بر مقصر بودن، عوامل بيروني است، به جاي آن كه بطور فعّال در پي آن باشيم كه دست به تغييراتي بزنيم، يا اقداماتي انجام دهيم كه شرايط و وضعيت را بهبود بخشد. از دیدگاه شناختے نيروي محركه و برانگيزاننده اين بازي چهار باور غيرمنطقي فرد است: ١- اگر كسي اشتباهي مرتكب شود يا اشتباهي رخ دهد (يا اگر امور آنگونه كه بايد پيش نرود) آنگاه كسي به غير از خودِ من بايد به عنوان عامل مقصد شناسايي شده و براي اين اتفاق يا شرايط پيش آمده مورد سرزنش قرار گيرد. ٢- اشتباه و خطا (يا بدكاري) اين فرد (يا افراد) مقام احترام و شأن و منزلتي كه به عنوان يك انسان دارا بوده را از  آنها سلب مے ڪند. ٣- بنابراين كاملا مجاز است با او (يا آنها) به گونه‌اي كه شایسته آن  هستند رفتار شود، رفتارهايي مانند ناديده گرفتن، فحاشي، قهر و يا در موارد افراطي‌تر كتك زدن يا زد وخورد فيزيكي. ٤- من نبايد براي شرايط / موقعيت / رويداد پيش‌آمده هيچ مسئوليتي بپذيريم، يا مسئوليت زيادي متوجه من نخواهد بود. چرا كه پذيرفتن اين مسئوليت  و اين‌كه من هم سهم دارم، به اين معنا خواهد بود كه من نيز احترام انساني خودم را از بين برده و بنابراين من هم مستحق مزمت و برخورد منفي خواهيم كرد. 💎 @psh_salamat

▪️آلفرد آدلر روان شناس مشهور اتریشى به بیماران اندوهگین خود مى گفت: اگر از این نسخه پیروى کنید ظرف ۱۴ روز معالجه خواهید شد. هر روز فکر کنید چطور مى توانید یک نفر دیگر را خوشحال کنید، زیرا اندیشه خوشحال کردن دیگران ما را از تفکر درباره خودمان باز مى دارد و بزرگ ترین عامل نگرانى، ترس و اندوه اندیشیدن درباره خود است. شادمانى انسان و شادمانى دیگران به یکدیگر بستگى دارد. تنها چیزى که مى شود از یک انسان توقع داشت و بهترین تحسینى که مى شود از یک انسان کرد این است که او همنوعى خیرخواه باشد، بتواند با دیگران دوستى برقرار کند و در عشق و ازدواج شریکى حقیقى باشد. لازم نیست مصلح اجتماعى باشید که بتوانید دنیاى بهترى بسازید، بلکه همین که دنیاى خصوصى خودتان را بهتر کنید، خدمت بزرگى کرده اید. 💎 @psh_salamat

ستریوتایپینگ (تفکر قالبی) دامِ استریوتایپینگ و تکنیک تعلیق سه ثانیه‌ای: اینها شیرازی هستند، پس... هستند. آنها شمالی هستند، پس... هستند. همه مردها ... هستند. شما زن ها همتون ... ایرانی‌ها... هستند ولی خارجی‌ها ... هستند. ما ایرانیها همیشه میخواهیم آسان ترین راه راانتخاب کنیم. متولد ماه... هستی پس بی قید و بندی! اهالی فلان شهر همه قاچاقچی هستن طرف بنز داره پس... و هزاران مثال دیگر خطای استریوتایپ ترکیبی از نگرش و پیشداوری‌هاست که به گروهی خاص تعمیم‌یافته و اغلب هم نادرست است. به عبارتی کسانی تفکر قالبی دارند که فکر می‌کنند همه افراد یک گروه از یک ویژگی معین برخوردارند. یک روز پسری همراه پدر خود سوار ماشین در حال مسافرت توی مسیر تصادف می کنند و پدر فوت میکند. نیروهای امدادی پسر رو به بیمارستان منتقل می کنند. زمانی که رییس بیمارستان برای بررسی وضعیت جسمانی پسر به ملاقاتش می آيد با تعجب متوجه میشود که این فرد همان پسر خودش است. اگر پدر فوت کرده، پس رییس بیمارستان چه کسی است؟ آیا ما این جا با یک معما و مساله پیچیده خانوادگی روبرو هستیم؟ اگر خطای استریوتایپ در مورد جنسیت وجود نداشت بیشتر ما جواب درست را می توانستیم حدس بزنیم. رئیس بیمارستان مادر پسر بود. اما ما این استریوتایپ را داریم که رئیس بیمارستان قاعدتاً یک مرد است و اصلاً ذهن ما اجازه حل این معما را به ما نمیدهد. چه کنیم که از خطای استریوتایپینگ در امان بمانیم. "سه ثانیه تعلیق" معمول آن است که میان قضاوت درباره‌ یک شی ،شخص ،پدیده و به زبان آوردنِ آن قضاوت، تقریباً زمانی وجود ندارد و به همان سرعتی که در ذهنِمان قضاوت شکل می گیرد آن قضاوت را بیان می کنیم؟! اگر چند روز تمرین کنیم که بین آنچه در ذهن مان می گذرد و آن چه می گوییم فقط سه ثانیه تاخیر بیاندازیم مغز ما فرصت پیدا می کند که در مورد آن، نه به صورت خودکار که به صورت خودآگاه تفکر و سپس قضاوت و اظهار نظر کند. در آن سه ثانیه فقط یک سوال از خود بپرسیم: آیا برای آنچه می خواهم بگویم شواهد،اسناد و دلیل کافی دارم ؟ همین تاخیر سه ثانیه‌ای و همان سوال ساده را می‌شود  در فوروارد کردن یک پیام یا به اشتراک‌گذاری مجدد آن پیام در شبکه های اجتماعی،یا روابط خانوادگی  و اجتماعی و....... به کار برد. 💎 @psh_salamat

«وقتی کسی مرا ناراحت می کند، از خود می پرسم این فرستاده شده تا چه درس مهمی به من یاد بدهد؟ فاقد کدام ویژگی شخصیتی و روانی هستم که باعث شده متحمل درد و رنج شوم؟! انسانهای عصبانی، آرامش و خونسردی را می آموزند؛ انسانهای تحقیرگر، عزت نفس را به شما می آموزند؛ انسانهای بی احساس، عشق بی قید و شرط را می آموزند؛ و انسانهای لجباز، انعطاف را به شما می آموزند..!» از امروز تو زندگیتون وقتی رفتار کسی اذیتتون میکنه؛ از خودتون بپرسید اومده تا چه درسی بهتون بده؟! اینجوری خیلی راحت تر با قضیه کنار میایید. لوییز هی 💎 @psh_salamat

#تلنگر چگونه از توجه‌آگاهی برای مقابله با افسردگی استفاده کنیم؟ پرورش یک زندگی شادمانه مثل پرورش یک باغچه است. هردو با خطر آفت‌ روبه‌رو هستند و ما می‌توانیم انتخاب کنیم که چگونه با آفت‌ها مبارزه کنیم. در زندگی هیجانی، توجه‌آگاهی راه‌حلی برای مبارزه با آفت افسردگی است: 1️⃣ نوشتن با توجه‌آگاهی: ما تمایل داریم که بعضی ناراحتی‌های مشخص را در زندگی خود نادیده بگیریم. بعضی وقت‌ها بهتر است باغچه هیجانی خود را شخم بزنیم و همه‌چیز را ببینیم تا برای راه‌حل مناسب تصمیم بگیریم. نوشتن با توجه‌آگاهی به افزایش آگاهی کمک می‌کند. یک‌تکه کاغذ بردارید و بنویسید: من آگاهم که... حالا توقف کنید و ببینید چه چیزی به ذهنتان می‌آید. بعضی وقت‌ها چیزهای ناراحت‌کننده‌ای به ذهنتان می‌آید اما سعی در مورد خودتان تندوتیز قضاوت نکرده و نسبت به خودتان شفقت داشته باشید. 2️⃣ کنجکاوی: افسردگی ممکن است مثل علف هرز رشد کند و نگذارد که ببینیم در زندگی چه چیزی خوب و لذت‌بخش است. همین حالا به دوروبر خود نگاه کنید، توقف کنید، نفس عمیقی بکشید و دوباره به دوروبر نگاه کنید. حالا با کنجکاوی چیزی لذت‌بخش مثل یک رنگ، یک کتاب یا یک صدا پیدا کنید. به همه‌چیزهای دوروبر خود دقت کنید تا چیزی لذت‌بخش پیدا کنید. وقتی پیدایش کردید با کنجکاوی آن را برانداز کنید و از خود بپرسید که چه چیز جالبی در آن وجود دارد. آیا این چیز خاطره خوبی را در ذهن شما زنده می‌کند؟ کنجکاوی می‌تواند به شما کمک کند تا لذت‌های نامنتظره و دور از توجهی را در زندگی روزمره خود کشف کنید. 3️⃣ شکرگزاری: آیا امروز شکرگزاری کرده‌اید؟ لحظه‌ای توقف کنید و درباره سه چیز خوبی که امروز برای شما اتفاق افتاده است تأمل‌کنید. شکرگزاری باعث رشد گشودگی نسبت به قدرشناسی و مهربانی و دریافت آن‌ها می‌شود. افسردگی توجه ما را می‌دزدد و ما را مجبور می‌کند فقط چیزهای ناخوشایند زندگی خود را ببینیم؛ اما با تمرین شکرگزاری می‌توانیم توجه خود را پرورش بدهیم تا چیزهای خوب، واقعی و صحیح زندگی خود را هم ببینیم. شکرگزاری با تغییر عمدی توجه و آگاهی، تبدیل به ابزاری برای توجه‌آگاهی می‌شود. پژوهش‌ها هم نشان می‌دهد که شکرگزاری تمرینی معتبر برای افزایش بهزیستی هیجانی است. 4️⃣ مراقبه کوهستان: ما نمی‌توانیم وضعیت آب‌وهوا را کنترل کنیم اما می‌توانیم به‌قدر نیاز مراقب باشیم. چشمان خود را چند لحظه ببندید و تصور کنید که داخل یک کوه هستید. تغییر فصل‌ها و وقوع طوفان‌ها را ببینید. حالا تغییرات آب‌وهوا را در زندگی خود مشاهده کنید. آیا بارانی است؟ طوفانی است یا در آن گردباد می‌وزد؟ آیا در دل طوفان هستید یا آمدنش را پیش‌بینی می‌کنید. حالا ببینید چه چیزهایی در دسترس دارید که از شما محافظت می‌کنند؟ ما نمی‌توانیم الگوهای آب‌وهوای زندگی خود را تغییر بدهیم اما می‌توانیم یاد بگیریم تا از باغچه زندگی خود تا حد امکان محافظت کنیم. 💎 @psh_salamat

آغاز تمدن وقتی یکی از دانشجویان از "مارگارت مید" پرسید نخستین نشانه‌ی تمدن در یک فرهنگ چیست؟ دانشجو انتظار داشت تا "مید" درباره‌ی سفال یا سنگ آسیاب حرف بزند، ولی "مید" گفت نخستین نشانه‌ی تمدن در یک فرهنگِ باستانی استخوان رانی بوده که شکسته شده و دوباره جوش خورده. "مید" توضیح داد که چنانچه پای شما در یک قلمروی حیوانی بشکند، شما می‌میرید. نمی‌توانید از خطر فرار کنید، برای نوشیدن به رودخانه بزنید یا برای غذا شکار کنید. شما خوراکی هستید برای جانوران پرسه‌زن. هیچ حیوانی با پای شکسته آنقدر دوام نمی‌آورد تا استخوانش جوش بخورد. استخوان شکسته‌ی رانی که جوش خورده است گواهی‌ست بر اینکه کسی زمان صرف کرده تا با شخص پاشکسته همراهی کند. محل جراحت را بسته، شخص را نگهداری و تیمار کرده تا سلامت و بهبودی پیدا کند. "مید" گفت: کمک به دیگری در عین دشواری، همان‌ جایی‌ست که تمدن آغاز می‌شود. ما وقتی در اوج شکوفایی خود هستیم که به دیگران یاری می‌رسانیم. 💎 @psh_salamat

... اگر افراد می‌توانستند یاد بگیرند که آنچه برای من خوب است، لزومی ندارد که برای دیگران هم خوب باشد، آنگاه دنیای شاد و خوشایندتری می‌داشتیم تئوری انتخاب به ما می‌آموزد که دنیای مطلوب من، اساس زندگی_من است نه اساس زندگی دیگران ... #ویلیام_گلاسر 💎 @psh_salamat

پرسش فقط این نیست که "من کیستم؟" بلکه این هم هست که "برای چه زندگی می‌کنم؟" و "چه کاری ارزش انجام‌دادن دارد؟" وقتی برای خود هدفی تعیین می‌کنم یا تصمیمی می‌گیرم، باید باور داشته باشم که این منم که آینده‌ام را می‌سازم؛ به اعتقاد من، هنر زندگی و هدف هر فلسفه شخصی این است که یک "من" معنادار بسازد و به زندگی‌ام معنا ببخشد. مل_تامپسون 💎 @psh_salamat

ﺩﺯﺩﯼ ﺍﻧﺮﮊﯼ روانی بسياری از ما ﻭﻗﺘﯽ ﮐﻢ می‌آوریم ، در واقع دچار ﮐﻤﺒﻮﺩ ﺍﻧﺮﮊﯼ هستيم اما ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﺗﻤﯿﺰ ﺍﺯ ﻏﺬﺍﻫﺎ، ﻃﺒﯿﻌﺖ، ﺩﺭﺧﺘﺎﻥ، نور ﺧﻮﺭﺷﯿﺪ،  ﻭﺭﺯﺵ، ﻣﺪﯾﺘﯿﺸﻦ ﻭ ... ناخودآگاه ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺩﺯﺩﯼ ﺍﻧﺮﮊﯼ می‌زنیم ﻭ ﺍﺯ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺍﻧﺮﮊﯼ می‌گیریم. راه‌های ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﭘﺎﮎ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﻗﻌﯽ ﮐﻪ ﮐﻤﺒﻮﺩ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﺩﺍﺭﯾﻢ : ١ - ﺧﻮﺍﺏ ٢ - غذاى ﺳﺎﻟﻢ ﻭ ﺗﺎﺯﻩ ٣ - ﺍﺳﺘﺮﺍﺣﺖ ٤ - ﺗﻔﺮﯾﺢ ٥ - ﻣﺪﯾﺘﯿﺸﻦ ٦ - ﻃﺒﯿﻌﺖ ، ﻧﻮﺭ ﺧﻮﺭﺷﯿﺪ ، ﮔﯿﺎﻫﺎﻥ ، ﺣﯿﻮﺍﻧﺎﺕ ﺭﻭﺵ ﺩﺭﺳﺖ، ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻫﺴﺖ ﻭﻟﯽ ﮔﺎﻫﯽ ﺳﻌﯽ می‌کنیم از دیگران، ﺩﺯﺩﯼِ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﮐﻨﯿﻢ . معمولاً ﭼﻬﺎﺭ ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺯﺩﯼ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﻫﺴﺖ و ﭼﻬﺎﺭ نوع ﺭﻓﺘﺎﺭ را شامل می‌شود : ١ - ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻇﺎﻟﻢ : ﺍﯾﻦ ﺩﺳﺘﻪ ﺑﺎ تهديد و ﺍﺭﻋﺎﺏ ﻭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﻭ ﺗﺮساندن ديگران ﻭ رفتارهای پرخاشگرانه ﺍﺯ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺍﻧﺮﮊﯼ می‌گیرند. ٢ - ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻈﻠﻮﻡ : ﺑﺎ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﻧﻤﺎﯾﯽ ﻭ ﺩﺭﺩﻝ ﮐﺮﺩﻥ ﻭ گفتن ﺍﺯ ﻏﺼﻪ ها و ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﯾﻬﺎی خود ، ﻣﺎ ﺭا ﻭﺍﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﺩﻟﺴﻮﺯﯼ می كنند و در پايان می‌گویند : ﺳﺒﮏ ﺷﺪﻡ ﺑﺎ تو ﺣﺮﻑ ﺯﺩﻡ . هدف ﺍﯾن افراد ﺍﺯ ﺑﺎﺯﮔﻮ ﮐﺮﺩﻥ ﻣﺸﮑﻼﺕ، ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻭ ﮐﻤﮏ گرﻓﺘﻦ ﻧﯿﺴﺖ. زيرا ﺷﻤﺎ ﻫﺮچه بگوييد ، آن‌ها ﮐﺎﺭ ﺧﻮد را خواهند كرد و فقط می‌خواهند ﮐﻤﺒﻮﺩ ﺍﻧﺮﮊی خود را ﺑﺎ ﺟﻠﺐ ﺩﻟﺴﻮﺯﯼ ﺷﻤﺎ ﺟﺒﺮﺍﻥ كنند . ٣ - ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻏﺮﻏﺮﻭ : ﺑﺎ ﻧﻖ ﺯﺩﻥ ، ﺍﯾﺮﺍﺩﮔﯿﺮﯼ ، ﺑﻬﺎﻧﻪ ﮔﯿﺮﯼ ﻭ ﺗﻮﺟﯿﻪ ﮐﺮﺩﻥ ، ﺩﺯﺩﯼ ﺍﻧﺮﮊﯼ مي كنند ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﯾﻦ ﺩﺳﺘﻪ ﻫﻢ نظير ﺩﻭ گروه ﻗﺒﻠﯽ بسيار است. ٤ - ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻨﺰﻭﯼ : این‌ها ﻗﻮﯼ ﺗﺮﯾﻦ ﺩﺯﺩﺍﻥ ﺍﻧﺮﮊی هستند ﻭ معمولاً ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺁﺳﯿﺐ ﺭا می‌توانند ﺑﺰنند. ﻗﻬﺮ می‌کنند ﻭ سكوت می‌کنند ﻭ ﻧﺎﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻩ می‌خواهند ﺑﺎ ﺍﯾﻨﮑﺎﺭ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺟﻠﺐ کنند ﻭ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﺑﮕﯿﺮند. 💎 @psh_salamat