مطالعات برنامه درسی خوارزمی

. گروه برنامه درسی و صنعت #انجمن_مطالعات_برنامه_درسی_ایران برگزار میکند. 🔷چیستی و چرایی #برنامه_درسی_محیط_کار🔷 ❇️گفتگوی مستقیم با آقای #دکتر_کوروش_فتحی واجارگاه عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی ❇️میزبان : #دکتر_فرزانه_فرزادنیا ،مدیر گروه برنامه درسی و صنعت @dr.farzaneh.farzadnia ⏰زمان:سه شنبه ۱۱ شهریور ۱۳۹۹ ساعت نه و نیم شب 🎥این گفتگو را می توانید در پیج اینستاگرام انجمن به آدرس زیر مشاهده کنید. @icsa_iran

🚨 چگونگی ربط و نسبت حوزه برنامه درسی با نشانه های بحران از نظر شواب: #جوزف_شواب #برنامه_درسی #بحران_مبنا_ها @kharazmicurriculum 1⃣ تردیدی نیست که حوزه برنامه درسی با گریز نوع اول مواجه است.همانطور که قبلا نیز اشاره شد هر حوزه و دیسیپلینی با این نوع بحران مواجه است. حوزه برنامه درسی نیز مستثنی از این نیست بدین معنی که در حوزه برنامه درسی نیز نوعی گریز از خود حوزه و جابجاسازی موضوعات و مشکلات آن و پرداختن به موضوعات و مشکلات آن توسط صاحبنظران اسمی و غیرمتخصص حوزه برنامه درسی نه توسط صاحبنظران رسمی و متخصص آن، وجود دارد. 🔺نشانه های این نوع بحران را نیز در مشارکت کم یا عدم مشارکت متخصصان برنامه درسی در تدوین و صورت بندی موضوعهای درسی دید مثل آموزش علوم که در اختیار متخصصان زیست شناسی و یا آموزش زبان انگلیسی که در اختیار متخصصان زبان است و متخصصان برنامه درسی مشارکت آنچنانی ندارند. 2⃣ مدلها، نظریه‌ها و فرانظریه های حوزه برنامه درسی بیش از این که دل مشغول شناسایی حد مرز و قلمرو حوزه برنامه درسی و مانع های بهره‌ور ساختن مستمر این حوزه باشند، دل مشغول بهره‌کشی نامتعارف و مدپسند از مدل‌ها و نظریه‌ها و فرانظریه‌ها مثل نظریه سیستمها و منطق نمادین و تحلیل زبان می‌باشند. مدل ها و نظریه ها و فرانظریه‌‌های بسیار دیگر حوزه برنامه درسی، حتی مدل‌ها و نظریه‌ها و فرانظریه‌های مسئولیت پذیر و پاسخگو نیز در اصل گریزهای برگشت ناپذیر از نوع به بالا یا به حاشیه رفتن می‌باشند؛ به این معنا که آنها در واقع مدل ‌ها و نظریه‌های دل مشغول ارزیابی و داوری، تدوین و صورت بندی منطقی یا باز تدوین و بازتولید برنامه درسی نمی‌باشند بلکه دل مشغول موضوع‌ها و مبحث‌های دیگری هستند. برای مثال دل مشغولی این نیستند که تغییرهای برنامه درسی چگونه رخ می‌دهند و اینکه چگونه میشود برنامه‌های برنامه‌درسی را مدیریت و راهبری کرد‌. 3⃣ نگاه بی‌واسطه داشتن به موضوع ها و مشکلات حوزه برنامه درسی به چند علت و دلیل یک نشانه مفقود شده در این حوزه می باشد. نگاه نو و بی واسطه داشتن به موضوعات و مشکلات در هر حوزه و دیسیپلین باعث بوجود آمدن اصل ها و مبناهای نوین خواهد شد. 4⃣ حاشیه‌نشینی برنامه‌ریزان درسی یکی از نشانه‌های بحران و بیماری حوزه برنامه درسی می باشد چراکه برنامه ریزان درسی به جای برنامه‌ریزی درسی در نقش کسوت تاریخ‌نویسان، ادیبان، مفسران و منتقدان برنامه درسی ظاهر می‌شوند. 5⃣ حفظ و تکرار کردن دانش پیشین در زبان جدید نیز نشانه‌های بحران زده بودن حوزه برنامه درسی است. کم نیستند افراد و کتابهایی که زندگیشان را مدیون و مرهون بدست دادن نوبیانیه هایی از منطق برنامه درسی تایلر، از موضوعیت داشتن هدفهای رفتاری و ویژگیهای آنها و نظریه برنامه درسی دیویی هستند. 6⃣ افزایش فراوانی و شدت بحث‌ها و گفت و شنودهای برآمده از احساسات و ستیزه‌جویی از جمله نشانه‌های بحران حوزه برنامه درسی می‌باشد. تعداد نویسندگان حوزه برنامه درسی که گستاخی و بد اخلاقی را در نوشته‌هایشان به اوج رسانده‌اند کم نیستند. @kharazmicurriculum

⚠️بحران مبناها (3) #بحران_مبنا_ها #برنامه_درسی #جوزف_شواب @kharazmicurriculum 🚨نشانه های بحران ✍ #جوزف_شواب: 1⃣ نخستین و در عین حال مهمترین و معنادارترین نوع موضوع گریزی و مشکل گریزی در هر حوزه و دیسیپلین، گریز از خود حوزه و دیسیپلین و جابجاسازی موضوع‌ها و مشکل‌های آن و پرداختن به موضوع‌ها و مشکل‌های آن از جانب دیگران، صاحبنظران و کارورزان اسمی آن دیسیپلین و حوزه، نه توسط صاحبنظران و کارورزان رسمی و متخصصان آن، می باشد. 🔴 مثال: اصل‌ها و مبناهای روانشناختی در سال‌های اخیر، با یک نوع تهی‌سازی و رگ‌زنی فزاینده مواجه شده‌اند؛ این را آغاز مشارکت پزشکان عمومی، روانپزشکان، زیست‌شناسان و انسان‌شناسان در دانش و معرفت حوزه روان‌شناسی نشان داده است. 2⃣ موضوع گریزی و مشکل گریزی نوع دوم، گریز رو به بالاست؛ گریز از سطح گفتمان درباره موضوع‌ها و مشکل‌های حوزه و دیسیپلین و رفتن به سطح گفتمان درباره گفتمان‌های حوزه و دیسیپلین می‌باشد؛ گریز از کاربست اصل‌ها و مبناها و روش‌های حوزه و دیسیپلین و رفتن به سمت‌وسوی صحبت کردن درباره آن‌ها؛ گریز از نتیجه گیری‌های زمینه‌ای برای تدوین و صورت بندی کردن مدل‌ها و رفتن از مدل به نظریه‌ها، از نظریه‌ها به فرانظریه‌ها و از فرا نظریه‌ها به فرافرا نظریه‌ها می باشد. 3⃣ گریز نوع سوم گریز به طرف پایین می باشد. این نوع گریز بر تلاش کارورزان حوزه برای بازگشت به موضوع‌ها و مشکل‌های حوزه، در همان حالت و وضعیت ناآلوده و دست نخورده نخستین‌شان، در واقع تراشیدن و تهی ساختن حوزه از اصل‌ها و مبناهای آن، نه تنها اصل‌ها و مبناهای موجود، بلکه تمام اصل‌ها و مبناها، ناظر می‌باشد. 🔴 این نوع گریز متضمن تلاش برای نگاه نو و بی‌واسطه داشتن به موضوع‌ها و مشکل‌های حوزه و دیسیپلین و به دست دادن اصل‌ها و مبناهای نوین می‌باشد. 4⃣ گریز نوع چهارم به حاشیه رفتن متخصصان حوزه (برنامه درسی) و در نقش مشاهده‌گر، تفسیرکننده، تاریخ‌نویس و نقد کننده مشارکت دیگران در این حوزه درآمدن و ظاهر شدن می باشد. 5⃣ گریز نوع پنجم، حفظ و تکرار کردن دانش پیشین و آشنا در قالب یک زبان نو یا حفظ و تکرار کردن صورت بندی‌های پیشین و آشنا از راه انتقادها یا افزودن‌ها و تعدیل‌های ناچیز و نا عمده‌ می‌باشد. 6⃣ در نهایت گریز ششم، افزایش بحث‌ها و گفت‌وشنودهای ستیزه‌جویانه و برآمده از روی احساس می باشد. ____________________________ در ادامه: حوزه برنامه درسی با کدام یک از این شش نشانه بحران(مبناها) مواجه هست؟ @kharazmicurriculum

⚠️ بحران مبناها (2) #برنامه_درسی #جوزف_شواب @kharazmicurriculum 🗣 #جوزف_شواب: ✍ اصل‌ها و مبناهای متعدد و متنوع دیسیپلین‌ها، نابسندگی و ناکارآمدی‌شان را در دو حوزه نظریه و عمل نشان داده اند. در حوزه پژوهش و بررسی نظری، با ناکامیابی در پرداختن به موضوع‌های حوزه، یا با ناکامیابی در پاسخ گفتن به پرسش‌های پیش رو، یا با ناهمسانی‌ها و تعارض‌ها و تناقض‌های موجود در داده‌ها و نتیجه‌گیری‌های برطرف ناشدنی، یا با ناهمخوانی‌های آشکار بین دانش بدست آمده از راه پژوهش و بررسی حوزه‌ها و موضوع‌های مدعی این دانش، نشان داده‌اند. در پژوهش و بررسی حوزه عمل نیز با ناتوانی در دست یافتن به راه‌حل مشکل‌ها، یا با ناتوانی در تشخیص و تعیین راه‌حل‌های پیشنهادی و یا با ناکامیابی‌های متقابل در به اجرا در آوردن راه‌حل‌ها و حل و حذف مشکل‌ها نشان داده‌اند. ناکامیابی و فرسودگی های اصل‌ها و مبناهای حوزه ها و دیسیپلین های علمی ممکن است از دیدگاه صاحب نظران این حوزه ها و دیسیپلین‌ها پوشیده و پنهان مانده باشد و حداقل ممکن است در سطح ناهشیار شان این چنین بوده باشد. اما این فرسودگی ها و ناکامیابی‌ها خود را در رفتار هوشیار آنان، همچنین در ادبیات و متن های تخصصی و فعالیت های علمی حوزه و دیسیپلین نشان داده اند و این خود نشانه آغاز بحران بوده است؛ بحران با مواجه شدن با این نابسندگی و ناکارآمدی اصل ها و مبناها آغاز شده است. افزایش شماره مقاله‌های منتشر شده و گفتگوهای انجام شده که موضوع مشکل گریزی حوزه ها و دیسیپلین های متعدد و متنوع را نشان می‌دهند نشانه های این بحران را به دست می دهند. این موضوع گریزی و مشکل گریزی، یا جهت هایی که این موضوع گریزی و مشکلی گریزی به خود گرفته است، به طور معمول ۶ نشانه دارد. @kharazmicurriculum

⚠️ بحران مبناها (1) #برنامه_درسی #جوزف_شواب @kharazmicurriculum 🗣 #جوزف_شواب: ✍ حوزه برنامه درسی در حال حاضر یک حوزه بحران زده است؛ این نوع آسیب‌شناسی تنها مختص حوزه برنامه‌درسی نیست.صاحبنظران این حوزه نیز در پدید آیی آن قصور و تقصیری ندارند تا شرمنده آن باشند. تمام حوزه‌های فعالیت نظام‌مند فکری، مشمول و محکوم یک چنین ناکامی و بحران زندگی می باشند. تمام دیسیپلین های نظام‌مند فکری محکوم و در معرض آسیب اند؛ چرا که تلاش و فعالیت علمی و حرفه ای‌شان را با اصل ها و مبناهای ناآزموده آغاز کرده‌اند. هریک از دیسیپلین‌ها کار خود را با موضوع‌های تا حدودی ناشناخته، مشکل‌های حل نشده و حتی تعریف نشده آغاز کرده اند.این حوزه‌ها در آغاز فعالیت هنوزنمی‌دانستند چه پرسش‌ها را بپرسند؛ بر چه دانشگاهایی تکیه کنند؛ چه داده‌‌های را جستجو نمایند و فرا خوانند؛ از این داده ها نیز چه چیزی را صورت‌بندی کنند و بسازند. این حوزه‌ها و دیسیپلین ها در انجام پژوهش های شان نیازمند و طالب یک راهنمای ناآزموده مقدماتی اما ضروری بوده اند؛ این راهنما را نیز در عاریت گرفتن، در ابداع و اختراع کردن یا در تمثیل و قیاس، طلب و جستجو کردند. آن هم در شکل پای بندی پرخطر نسبت به خصیصه مشکل‌ها یا موضوع های مورد مطالعه شان؛ در تعهد نسبت به قانون ها و قاعده های دنبال کردن شیوه های پژوهش و مستندسازی در تعهد نسبت به کار بست و به خدمت گرفتن این قانون ها و قاعده ها در فعالیت های شان. پیامد این تعهد و پایبندی هم، کاربرد آن قانون ها و قاعده ها و دنبال گرفتن آن شیوه های پژوهش و مستند سازی ای بوده است که هر یک از این حوزه‌ها خود را نسبت به آنها متعهد و وابسته دیده و دانسته اند؛ این کاربرد و پیروی سال‌ها است که ادامه دارد. این سالها را میشود سال‌های پژوهش و بررسی کاربرد آن در درون این حوزه‌ها و دیسیپلین ها نامید. در نظر اکثریت صاحبنظران هر یک از این حوزه‌های فعالیت نظام‌مند و دیسیپلین‌ها، این سال‌های پژوهش و بررسی، تنها در حکم دنبال کردن دانش موضوع آن حوزه و دیسیپلین و حل مشکل های آن می‌باشد. این صاحب‌نظران اصل‌ها و مبناهای راهنمای پژوهش و بررسی را در حکم اصل‌ها و معناهای مسلم و قطعی فرض کرده و در نظر گرفته اند. @kharazmicurriculum

🚩 عمل: یک زبان برای #برنامه_درسی @kharazmicurriculum ✍ #جوزف_شواب: 🗣 منظور من از عمل، درست در همان وضع و حالتی نیست که مدیران معمولی و متوسط مدرسه ها یا افراد عادی در سطح خیابان ها درنظر دارند؛ چرا که عمل برای آنان به معنا و مفهوم هدف‌های دم دست و آشنایی است که به سهولت و به واسطه ابزارهای آشنا می‌شود به آنها دست یافت. بلکه منظور من از عمل، اشاره و ارجاع به دیسیپلین پیچیده و تا حدودی ناآشنا برای محیط‌های عمل می‌باشد؛ این دیسیپلین عمل، با دیسیپلین‌های نظری تفاوت و تمایز اصولی و اساسی دارد. چرا که دیسیپلین عمل، دل مشغول انتخاب و اقدام می‌باشد؛ درحالیکه در مقابل، دیسیپلین‌های نظری دل مشغول دانش‌اند. رویکردها و روش‌های دیسیپلین عمل، به تصمیم‌گیری قابل دفاع منتج می‌شوند؛ درحالیکه روش‌های دیسیپلین‌های نظری، به نتیجه گیری‌های اطمینان بخش منتهی می گردند. روش‌ها و قابلیت‌های این دو نوع دیسیپلین، بطور اصولی از یکدیگر متفاوت و متمایز است. @kharazmicurriculum

⚠️ سه نکته‌مهم از زبان #جوزف_شواب درباره حوزه #برنامه_درسی: @kharazmicurriculum 1⃣ نکته اول اینکه حوزه‌ برنامه‌درسی حوزه در حال جان دادن و مشرف به موت می‌باشد؛ چرا که با مبناها و روش‌های موجود خود دیگر قادر نیست تا فعالیت سازنده‌اش را تداوم بخشد؛ پس به ناچار باید در طلب و جستجوی مبناها و روش‌های کارآمد و اثربخش نوین باشد. 2⃣ نکته دوم اینکه حوزه برنامه‌درسی به این علت به این وضعیت اسف‌بار دچار شده که بر نظریه اعتماد و اتکای مزمن و ناآزموده و نا کاویده کرده است آن هم در جاهای که در وهله اول تکیه بر نظریه چندان مناسب و بایسته نبوده است؛ در وهله دوم حتی در جاهایی که اعتماد و اتکای بر نظریه مناسب و بایسته بوده، برای انجام و ایفای کارآمد وظیفه‌‌هایی که حوزه برنامه‌درسی در دستور کار خود داشته، نابسنده بوده است. 3⃣ نکته سوم اینکه حوزه برنامه‌درسی با یک نوزایی، با یک حیات دوباره بخشیدن به ظرفیت‌های خود رو به رو می‌باشد یا در واقع نیازمند یک چنین نوزایی حیات دوباره می باشد تا با ظرفیت‌های نو به صحنه آموزش بازگردد و در کیفیت بخشی به آن مشارکت کند. البته این نوزایی و کیفیت بخشی یک شرط مهم و اساسی دارد و آن اینکه بخش اعظم انرژی انباشته شده خود را از پرداختن به مبحث‌ها و موضوع‌های نظریه برنامه درسی به سمت مبحث‌ها و موضوع‌های عمل، شبه عمل و گزینش و التقاط، بین نظریه و عمل برنامه‌درسی برگردان کند و تغییر جهت دهد. @kharazmicurriculum

💔 ایست قلبی حوزه #برنامه_درسی 《حوزه #برنامه_درسی در اصل از درون فرو ریخت در عین حال از برون نیز فرو ریخت.》 @kharazmicurriculum ✍ از درون فرو ریخت چرا که همواره و پیوسته نوسازی نشد و حرکت رو به رشد خود را حفظ نکرد و نمایش نداد؛ چرا که بطور عمده به منطق تایلر بسنده کرد. از برون هم فرو ریخت؛ چرا که رهبری جنبش ملی بازبینی و اصلاح برنامه درسی از دست اختیار این حوزه خارج شد. همچنین روندهای جمعیتی، جمعیت دانش آموزی دهه ۱۹۷۰ را کاهش داد؛ مدرسه‌ها در بیشتر موضوع‌های درسی با پدیده معلم مازاد مواجه شده‌اند؛ سرمایه‌ها و پول‌های دولت‌ها نیز به جاهای دیگر هدایت شد. پس تعجبی نداشت که همزمان با رشد و افزایش شک و تردید نسبت به پارادایم سنتی تایلر، حوزه #برنامه_درسی به درون نوعی ایست قلبی و خواب عمیق فرو رود. بلکه شگفت آور نوع کسانی بودند که به این فکر مهم و ایده معنادار رسیدند که این بیمار در حال احتضار و روبه موت را باید احیای قلبی کرد؛ باید به این حوزه خاموش و به خواب عمیق رفته شوک وارد آورد؛ شاید از ایست قلبی و خواب عمیق رهایی و بیداری یابد. ____________________________ 📝 برگرفته از مقاله فهم کردن #برنامه_درسی به منزله یک متن تاریخی(پاینار، اسلتری، تابمن، رینولدز) ____________________________ @kharazmicurriculum