خانهٔ ویراستار

همین الساعة داشتم از بلوار دستغیب رد می‌شدم و دیدم به‌جای بنر دیروزی، بنر جدید نصب شده. این هم شاید #مسئولیت_اجتماعیِ شرکت «ایده‌گزین ارتباطات روماک» است! شرکت را بنا به جبر قانون، با نام فارسی ثبت کرده است؛ اما نام تجاری‌اش را گذاشته «اسنپ» تا لگدش را به زبان فارسی بزند. خیلی قشنگ جلوی چشم مسئولان محترم، قوانین را دور زده است.

اسنپ بایک اسنپ باکس اسنپ فود اسنپ مارکت اسنپ تریپ اسنپ روم اسنپ اکسپرس اسنپ دکتر اسنپ شاپ اسنپ پی اسنپ وانت اسنپ لاین

و حالا هم که از «اسنپ پرو» رونمایی کرده. گل و بلبل! #اسنپ #واژه_بیگانه #خودباختگی_فرهنگی #فارسی‌ستیزی #واژه‌گزینی 💎خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است. @heydarisani_ir

در پی سانحهٔ مه‌آلود برای رئیس‌جمهور فقید، جناب دکتر رئیسی، در مشهد چند نهاد شهر را سیاه‌پوش کرده و بنر عزا نصب کرده‌اند. بعضی بی نام و امضاست و احیاناً مربوط به نهادهای دولتی مثل شهرداری. بعضی هم نام‌ونشان دارد؛ مثل بنرهای #هلیوم‌پارک. بین همهٔ نهادهایی که دیدم، هلیوم‌پارک تنها نهاد غیردولتی است و ظاهراً به‌واسطهٔ #مسئولیت_اجتماعی خود این کار را کرده است. اما متناسب با فضای این سرا، فقط به جنبهٔ زبانی ماجرا کار دارم. 🔹بارها گفته‌ایم و شنیده‌اید که «تسلیت» یعنی: دل‌آسایی، خاطرنوازی، آسایش، دلداری، غم‌زدایی خرسندی دادن، دل‌خوشی دادن، دل‌آرامی، دلداری و... «تسلیت» را باید بگوییم یا بدهیم یا بکنیم. «تسلیت باد» یعنی تسلیت باشد. مطمئناً هیچ مصیبتی برای صاحبان عزا موجب تسلیت نیست. ما به آن‌ها تسلیت می‌گوییم. داغ وطن مایهٔ تسلیت هیچ‌کس نیست. 🔸هیلوم‌پارک عزیز با آن نام غیرفارسی و نامربوطت و البته با محیط مفرح و شاداب و سالم و زیبایت، لطفاً یک مشاور زبانی هم به سایر کارهای خوبت بیفزا. قربانت. 🔻رفقا، این فرسته سیاسی نیست. لطفاً دیدگاه سیاسی نگذارید. دمتان گرم. 💎خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است. @heydarisani_ir

گفته بودم قسمت جذاب ویراستار بودن، اینجاست که متنی ویرایش می‌کنی با شخصیت‌های ویراستار. تجربۀ جدیدم اینکه ویراستار ممکن است «هیولای سبز» هم بشود. 🐲 خب نویسندۀ عزیز، جواب نامۀ بچۀ مردم را دیر می‌دهی، چرا به پای ویراستارِ یک‌لاقبای بیچاره می‌نویسی؟! 💎خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است. @heydarisani_ir

لحظه‌ای خودش را با او مقایسه کرد؛ لری زودتر داشت پیر می‌شد، نصف ریش‌هایش هم سفید شده بودند.

ایضاً در ایران، ریش ما سفید می‌شود، نه اینکه ریش‌هایمان سفید شوند. پ.ن: تصویر را کوپایلوت خیردیده کشیده. نصف سکه‌هایم را هم سوزانده تا به این نتیجه رسیده. 💎خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است. @heydarisani_ir

فارسی زبانی توانمند در بیان مفاهیم است. یک نفر در گروه دورهمی خانۀ ویراستار پرسید:

در جملۀ زیر به‌جای واژه‌‌ی «برحذر کردن یا داشتن» چه معادلی پیشنهاد می‌کنید؟ این قانون قاضی را برحذر می‌کند که مجرم را تبرئه و شخص مبرا را محکوم نکند.

پاسخ دادم: 🔹این قانون قاضی را منع می‌کند که مجرم را تبرئه و شخص مبرا را محکوم نکند. 🔸این قانون جلوی قاضی را می‌گیرد که... 🔹این قانون مانع قاضی می‌شود که... 🔸این قانون مسیر قاضی را سد می‌کند که... 🔹این قانون دست‌وپای قاضی را می‌بندد که... 🔸این قانون نمی‌گذارد قاضی مجرم را تبرئه و شخص مبرا را محکوم نکند. برای برطرف کردن #منفی‌گویی_مکرر نیز می‌شود جمله را مثبت کرد؛ البته با اندکی تغییرِ معنا: 🔹این قانون قاضی را بر آن می‌دارد که مجرم را تبرئه و شخص مبرا را محکوم کند. 🔸این قانون قاضی را وادار می‌کند که مجرم را تبرئه و شخص مبرا را محکوم کند. 🔹این قانون قاضی را وامی‌دارد که... 🔸این قانون قاضی را مجبور می‌کند که... 🔹این قانون قاضی را سوق می‌دهد به‌سمت اینکه مجرم را تبرئه و شخص مبرا را محکوم کند. 🔻شما چه پیشنهادی دارید؟ دیدگاه بگذارید. 💎خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است. @heydarisani_ir

پیدایش کردید؟! خب اول تصویر را ببینید و شاهکار را بیابید. بله، به‌یک‌باره دیگ غیرت ویراستار به جوش آمده و تمام «لیست»های متن را با «فهرست» Replace All کرده تا تخم این واژه را از زمین بردارد. نخندید؛ چون ممکن است از دست شما هم دربرود و از این خطاها بکنید! 😉 🔻چند نکتۀ کلیدی ۱. #دستورکلی را بگذارید برای پیش‌از آغاز ویرایش. موقع ویرایش دستورکلی ندهید، دانه‌دانه #ریپلیس کنید. ۲. پس‌از دستورکلی لازم است یک بار تمام متن دیده شود. ۳. قبل‌از زدن دکمۀ Replace All، پنج‌شش بار یکی‌یکی ریپلیس کنید تا خطاهای احتمالی به چشمتان بیاید. ۴. از وایلدکاردهای <> برای مشخص کردن آغاز و پایان کلمات استفاده کنید. بعضی‌ها هم خودشان را راحت می‌کنند و اول و آخر کلمه اسپیس می‌گذارند. ۵. در دورۀ صفحه‌آرایی در وُرد، دستورکلی هم آموزش داده‌ام. دلتان خواست بر همه‌چیز #ویرایش_رایانه‌ای مسلط شوید، قدم‌رنجه کنید: صفحه‌آرایی در وُرد. #خطای_ویراستار #ویرایش_ماشینی 💎خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است. @heydarisani_ir

🔸پرسش رسیده سلام. وقت به‌خیر. یک متن ترجمه است. یک جا اول مقداری از ویژگی‌های مثبت توله‌سگ‌ها می‌گوید؛ بعد این‌طور نتیجه می‌گیرد:

مثل یک توله‌سگ، زیاد به مردم سخت نگیرید.

کژتابی دارد. به نظرتان، اگر «مثل یک توله‌سگ» را ببرم آخر، کژتابی رفع می‌شود؟ شاید هم توی متن گویا باشد و کژتابی نداشته باشد. ممنون. 🔹پاسخ من سلام. ریخت جمله طوری است که آدم دلش می‌خواهد یک «پدرسگ» هم بعداز «توله‌سگ» بیاورد تا حق مطلب ادا شود! 😅 شاید این‌طوری بشود اصلاحش کرد:

زیاد به مردم سخت نگیرید، مثل توله‌سگ‌ها.

با تغییر بیشتر:

مثل این توله‌سگ‌ها باشید که زیاد به مردم سخت نمی‌گیرند.

🔻پیشنهاد شما چیست؟ دیدگاه بگذارید. #کژتابی 💎خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است. @heydarisani_ir

🔹اگر کلمه‌ای مختوم به واکه (مصوت) باشد، درصورتی‌که کسرۀ اضافه در انتهای آن بیاید، برای سهولت تلفظ یک یای میانجی بعداز آن کلمه افزوده می‌شود:

روستا ← روستای زیبا فردا ← فردای امید گردو ← گردوی امسالی

🔸خب، قاعده را خواندید؟ حالا کلمات مختوم به های غیرملفوظ هم همین‌طور هستند؛ یعنی با واکه پایان یافته‌اند و یای میانجی می‌خواهند:

خانه ← خانه + ی + پدری

🔹اما نحوۀ نگارش این یای میانجی در پایان کلماتی که های غیرملفوظ دارند، در روزگار ما به دو صورت است:

۱. خانه‌ی پدری ۲. خانۀ پدری

آن نویسه در شکل دوم، همان ی است که کوچک شده و رفته بالا تا راحت‌تر نوشته شود و جای کمتری بگیرد. امروزه «سریا» صدایش می‌زنند؛ یعنی سرِ حرف ی. 🔸شیوۀ برگزیده و توصیه‌شدۀ فرهنگستان در دستور خط فارسی که مطابق با سیر تطور خط فارسی است و با اصل اقتصاد زبانی (البته در خط) موافقت دارد، همین حالت دوم است. بنابراین بنویسید:

خانۀ پدری گربۀ ملوس

🔹نویسه‌اش این است: ۀ یونیکدش این است: 06C0 اما در وب، برای اینکه موتورهای جست‌وجو گیج نشوند و اصطلاحاً مطلب سئو شود، این‌طوری درجش می‌کنند:

ه + ٔ

که کنار هم این‌طور دیده می‌شود: هٔ یونیکد این نویسۀ همزه (ــٔــ) این است: 0654 🔸برای درج نویسه‌ها با یونیکد، این مسیر را در نرم‌افزار وُرد بروید:

Insert → Symbol → More Symbols → گوشۀ پایین سمت راست → Character code → درج یونیکد → Insert

از همین‌ پنجره می‌توانید میان‌برش را ببینید یا برایش میان‌بر بسازید. دکمۀ Sortcut Key را بزنید. 🔻اگر جایی از توضیحاتم مبهم بود یا نظری داشتید، دیدگاه بگذارید. #سریا #رسم‌الخط #دستورخط 💎خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است. @heydarisani_ir

عزیزانم در یادِمی مدتی است در تدارک دوره‌ای آموزشی دربارۀ سرویراستاری هستند. یادمی این دوره را با یاری «ویراستاران» برگزار می‌کند و ایشان من را برای تدریس این سرفصل برگزیده‌اند: yaademy.com/c/19 از شما دعوت می‌کنم در دورۀ آموزشی #سرویراستاری همراهم شوید. این کد تخفیف ۴۰درصدی هدیه‌ای است برای همراهان خانۀ ویراستار:

YDKHVSV

💎خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است. @heydarisani_ir

دورۀ «سرویراستاری» 🖊 آنلاین + ویدئو + تمرین 📆 از ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ اگر مدتی است ویراستاری می‌کنی، اگر دربارۀ ویرایش آموزش دیده‌ای، اگر دغدغه‌مندانه در وادی ویرایش قلم زده‌ای، اگر دورنمای بلندمدت زندگی‌ات شغل ویرایش است، دعوت می‌کنیم به این کارگاه بپیوندی و دربارۀ سرویراستاری بیاموزی و افقی جدید و حرفه‌ای‌تر برای فعالیتت بگشایی. سیدحمید حیدری‌ثانی مدرس دوره‌های ویرایش و درست‌نویسی، با تجربۀ چهارده سال ویراستاری و نیز ده سال سرویراستاری در مؤسسۀ «ویراستاران» و نشر «میلکان» و...، در این دوره به‌صورت نظری و عملی گام‌به‌گام همراهی‌ات می‌کند و تجربه‌هایش را به اشتراک می‌گذارد تا با زیروبم پروژه‌گردانی و مدیریت تیم ویرایش آشنا شوی. جزئیات: yaademy.com/c/19 📌 مزیت‌های این دوره • مبتنی بر تجربه و دانش تخصصی • کاملاً تعاملی و دوطرفه (پرسش‌وپاسخ، تمرین، تبادل تجربه و...) • عضویت در گروه تلگرامی دوره • امکان مشاهدهٔ ویدئوی درس‌های آنلاین ثبت‌نام با ظرفیت محدود: yaademy.com/c/19 ----------------- @yaademy | یادِمی @virastaran | «ویراستاران»