مدرسه در افق چشم انداز ١٤٠٤

سرپرست سابق مرکز امور اداری، تشکیلات و منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش

💢چالش های انتخاب و معرفی وزیر! 📌در آستانه استقرار دولت چهاردهم، چگونگی ارائه پیشنهادها، رایزنی ها،  نظرسنجی ها  و معرفی اشخاص برای وزیری آموزش و پرورش، نشان می دهد که همچنان در زمینه شایستگی ها، شاخص ها، مرجع و نحوه سنجش شایستگی برای انتخاب وزیر آموزش و پرورش خلاء وجود دارد.  به عبارت دیگر  برخی افراد و   مؤسسات به جای ارائه شاخص های عینی و دقیق و پیشنهاد ساز و کار علمی انتخاب وزیر، با ذهنیت  و روش های غیر علمی اقدام به معرفی گزینه های خاص و نظر سنجی های مهندسی شده  می کنند. انتخاب فردی شایسته برای وزارت آموزش و پرورش یکی از مهمترین و حساس ترین تصمیم ها و اقدامات رئیس جمهور است که از یکسو  نشانگر  توجه رئیس جمهور به جایگاه آموزش و پرورش و نقش کلیدی  فرهنگیان در تحول و پیشرفت کشور و از سوی دیگر اعتماد و امید فرهنگیان به بهبود امور و همچنین میزان موفقیت دولت در نیل به اهدافش را تحت الشعاع قرار می دهد.  بر این اساس به نظر می رسد، دستگاه عظیم آموزش و پرورش با حدود یک میلیون معلم و 16 میلیون دانش آموز نیازمند وزیری است که حداقل چهار ویژگی اساسی زیر  را دارا باشد: 🔘معلم بودن و تسلط به دانش روز تربیت و آموزش شناخت و تسلط حرفه ای و داشتن تجربه موفق و دانش روز معلمی (مریی، مدیر، معاون، مشاور) در مدرسه (نظام رسمی آموزش و پرورش)، اولین شرط برای انتخاب وزیر آموزش و پرورش است. فردی که شناخت وی از مدرسه و دانش آموز مربوط به دوره تحصلیش در مدرسه است، یا دست بر قضا دو، سه سال اول خدمت را معلمی کرده و  سال ها از آموزش و پرورش و تغییرات و تحولات و مسائل آموزشی و شرایط مدرسه و دانش آموزان دور بوده نمی تواند وزیری شایسته برای این دستگاه زیربنایی باشد.  🔘دانش و تجربه مدیریت،  یکی دیگر از ویژگی وزیر برای مدیریت مستقیم حدود یک میلیون معلم، (جهت ارائه خدمت به 16 میلیون دانش آموز و خانواده های آن ها)، دانش و تجربه مدیریت (ملی یا استانی) است.  به این معنا که وزیر آموزش و پرورش باید در زمینه مدیریت (برنامه ریزی راهبردی و عملیاتی، مدیریت منابع انسانی، سند تحول بنیادین و چگونگی اجرای آن،  تنظیم بودجه و ...) دارای دانش، تجربه و مهارت مناسب باشد. شواهد نشان می دهد، کم نیستند وزرای آموزش و پرورشی که در بسیاری از زمینه ها و بخصوص در زمینه مدیریت منابع انسانی از حداقل دانش و مهارت  برای مدیریت یک میلیون معلم بی بهره بوده اند. ناعدالتی بیرونی و درونی حاکم بر نظام جبران خدمات معلمان، فرآیند پر پیچ خم، سرانجام نامطلوب و عدم تحقق اهداف قانون رتبه بندی گواه صادق ضعف دانش و مهارت بسیاری از وزرای آموزش و پرورش در زمینه مدیریت منابع انسانی است. اجرایی نشدن سند تحول و ناعدالتی چشمگیر حاکم بر نظام آموزشی کشور از دیگر نتایج ضعف در مدیریت راهبردی آموزش و پرورش است. 🔘تعلق سازمانی داشتن تعلق سازمانی به آموزش و پرورش، مدرسه و حرفه معلمی یکی دیگر از شاخص های مهم در انتخاب وزیر آموزش و پرورش است.  وزیر آموزش و پرورش باید اصلی ترین و مهم ترین اولویت شغلی و فعالیت های اجتماعی اش آموزش و پرورش، معلم، معلمی و مدرسه و دانش آموز باشد. افرادی که کار  در دیگر دستگاه های دولتی، سازمان ها و مؤسسات را بر معلمی و کار در آموزش و پرورش ترجیح می دهند و هر چند سالی را  در یک نهاد و سازمان خدمت می کنند، از تعلق سازمانی و هویت حرفه ای لازم برای جایگاه وزارت آموزش و پرورش برخوردار نیستند. اینان وزیر شدن در آموزش و پرورش را یک موقعیت شغلی همانند سایر مشاغل در نظر می گیرند. تعلق سازمانی یکی از مؤلفه ای مهم در مقبولیت اجتماعی وزیر در جامعه فرهنگیان است.   تجربه اثبات کرده که عموم این افراد به محض اتمام دوره وزارت، آموزش و پرورش را به طور کامل فراموش کرده و به مشاغل و مناصب دیگر روی می آورند. بسیارند افرادی که بدون حتی یک روز سابقه معلمی در نظام رسمی آموزش و پرورش، در سطوح بالای مدیریتی آموزش و پرورش قرار گرفتند و به محض پایان مدیریت شان، آموزش و پرورش را ترک نمودند. 🔘مقبولیت نسبی در میان فرهنگیان مقبولیت اجتماعی در جامعه فرهنگیان یکی دیگر از شاخص هایی است که در انتخاب وزیر آموزش و پرورش باید مد نظر قرار گیرد. فرهنگیان به عنوان یکی از اقشار فرهیخته و بسیار مؤثر کشور، تحلیل های دقیقی از میزان شایستگی، توانمندی و درایت افراد در مسئولیت های قبلی دارند. فردی که به عنوان وزیر معرفی می شود باید دارای سوابق مدیریتی موفقی در آموزش و پرورش باشد که  دانش، تخصص، مهارت، صداقت، دلسوزی و شأن معلمی او برای معلمان اثبات شده و  به صورت نسبی مورد قبول و پذیرش آنان قرار گیرد. معرفی فردی که پذیرش و مقبولیت نسبی در میان فرهنگیان نداشته باشد، یکی از تهدیدهایی است که می‏تواند موفقیت رئیس جمهور و  دولت و همچنین پیشرفت آموزش و پرورش  را به مخاطره بیندازد. ✍ دکتر حجت اله بنیادی

✍ دکتر حجت اله بنیادی سرپرست سابق مرکز امور اداری، تشکیلات و منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش

💢چالش های انتخاب و معرفی وزیر! 📌در آستانه استقرار دولت چهاردهم، چگونگی ارائه پیشنهادها، رایزنی ها،  نظرسنجی ها  و معرفی اشخاص برای وزیری آموزش و پرورش، نشان می دهد که همچنان در زمینه شایستگی ها، شاخص ها، مرجع و نحوه سنجش شایستگی برای انتخاب وزیر آموزش و پرورش خلاء وجود دارد.  ▫️به عبارت دیگر  برخی افراد و   مؤسسات به جای ارائه شاخص های عینی و دقیق و پیشنهاد ساز و کار علمی انتخاب وزیر، با ذهنیت  و روش های غیر علمی اقدام به معرفی گزینه های خاص و نظر سنجی های مهندسی شده  می کنند. ▫️انتخاب فردی شایسته برای وزارت آموزش و پرورش یکی از مهمترین و حساس ترین تصمیم ها و اقدامات رئیس جمهور است که از یکسو  نشانگر  توجه رئیس جمهور به جایگاه آموزش و پرورش و نقش کلیدی  فرهنگیان در تحول و پیشرفت کشور و از سوی دیگر اعتماد و امید فرهنگیان به بهبود امور و همچنین میزان موفقیت دولت در نیل به اهدافش را تحت الشعاع قرار می دهد.  ▫️بر این اساس به نظر می رسد، دستگاه عظیم آموزش و پرورش با حدود یک میلیون معلم و 16 میلیون دانش آموز نیازمند وزیری است که حداقل چهار ویژگی اساسی زیر  را دارا باشد: 🔘معلم بودن و تسلط به دانش روز تربیت و آموزش شناخت و تسلط حرفه ای و داشتن تجربه موفق و دانش روز معلمی (مریی، مدیر، معاون، مشاور) در مدرسه (نظام رسمی آموزش و پرورش)، اولین شرط برای انتخاب وزیر آموزش و پرورش است. فردی که شناخت وی از مدرسه و دانش آموز مربوط به دوره تحصلیش در مدرسه است، یا دست بر قضا دو، سه سال اول خدمت را معلمی کرده و  سال ها از آموزش و پرورش و تغییرات و تحولات و مسائل آموزشی و شرایط مدرسه و دانش آموزان دور بوده نمی تواند وزیری شایسته برای این دستگاه زیربنایی باشد.  🔘دانش و تجربه مدیریت،  یکی دیگر از ویژگی وزیر برای مدیریت مستقیم حدود یک میلیون معلم، (جهت ارائه خدمت به 16 میلیون دانش آموز و خانواده های آن ها)، دانش و تجربه مدیریت ( ملی یا استانی) است.  به این معنا که وزیر آموزش و پرورش باید در زمینه مدیریت (برنامه ریزی راهبردی و عملیاتی، مدیریت منابع انسانی، سند تحول بنیادین و چگونگی اجرای آن،  تنظیم بودجه و ...) دارای دانش، تجربه و مهارت مناسب باشد. شواهد نشان می دهد، کم نیستند وزرای آموزش و پرورشی که در بسیاری از زمینه ها و بخصوص در زمینه مدیریت منابع انسانی از حداقل دانش و مهارت  برای مدیریت یک میلیون معلم بی بهره بوده اند. ناعدالتی بیرونی و درونی حاکم بر نظام جبران خدمات معلمان، فرآیند پر پیچ خم، سرانجام نامطلوب و عدم تحقق اهداف قانون رتبه بندی گواه صادق ضعف دانش و مهارت بسیاری از وزرای آموزش و پرورش در زمینه مدیریت منابع انسانی است. اجرایی نشدن سند تحول و ناعدالتی چشمگیر حاکم بر نظام آموزشی کشور از دیگر نتایج ضعف در مدیریت راهبردی آموزش و پرورش است. 🔘تعلق سازمانی داشتن تعلق سازمانی به آموزش و پرورش، مدرسه و حرفه معلمی یکی دیگر از شاخص های مهم در انتخاب وزیر آموزش و پرورش است.  وزیر آموزش و پرورش باید اصلی ترین و مهم ترین اولویت شغلی و فعالیت های اجتماعی اش آموزش و پرورش، معلم، معلمی و مدرسه و دانش آموز باشد. افرادی که کار  در دیگر دستگاه های دولتی، سازمان ها و مؤسسات را بر معلمی و کار در آموزش و پرورش ترجیح می دهند و هر چند سالی را  در یک نهاد و سازمان خدمت می کنند، از تعلق سازمانی و هویت حرفه ای لازم برای جایگاه وزارت آموزش و پرورش برخوردار نیستند. اینان وزیر شدن در آموزش و پرورش را یک موقعیت شغلی همانند سایر مشاغل در نظر می گیرند. تعلق سازمانی یکی از مؤلفه ای مهم در مقبولیت اجتماعی وزیر در جامعه فرهنگیان است.   ▫️تجربه اثبات کرده که عموم این افراد به محض اتمام دوره وزارت، آموزش و پرورش را به طور کامل فراموش کرده و به مشاغل و مناصب دیگر روی می آورند. بسیارند افرادی که بدون حتی یک روز سابقه معلمی در نظام رسمی آموزش و پرورش، در سطوح بالای مدیریتی آموزش و پرورش قرار گرفتند و به محض پایان مدیریت شان، آموزش و پرورش را ترک نمودند 🔘مقبولیت نسبی در میان فرهنگیان مقبولیت اجتماعی در جامعه فرهنگیان یکی دیگر از شاخص هایی است که در انتخاب وزیر آموزش و پرورش باید مد نظر قرار گیرد. فرهنگیان به عنوان یکی از اقشار فرهیخته و بسیار مؤثر کشور، تحلیل های دقیقی از میزان شایستگی، توانمندی و درایت افراد در مسئولیت های قبلی دارند. فردی که به عنوان وزیر معرفی می شود باید دارای سوابق مدیریتی موفقی در آموزش و پرورش باشد که  دانش، تخصص، مهارت، صداقت، دلسوزی و شأن معلمی او برای معلمان اثبات شده و  به صورت نسبی مورد قبول و پذیرش آنان قرار گیرد. معرفی فردی که پذیرش و مقبولیت نسبی در میان فرهنگیان نداشته باشد، یکی از تهدیدهایی است که می‏تواند موفقیت رئیس جمهور و  دولت و همچنین پیشرفت آموزش و پرورش  را  به مخاطره بیندازد.

💢ویژگی های یک‌وزیر بد! 📌از شنبه که پیروزی دکتر پزشکیان در ماراتن انتخابات اعلام شد بحث انتخاب وزیر آموزش و پرورش داغ شده است. ▫️واقعیت این است که هر چه زمان جلوتر رفته، وزرای آموزش و پرورش نچسب تر شده و برای معلمان غیر قابل تحمل تر شده اند. تا راز این نادلخواهی را ندانیم نمی توانیم به معیارهای وزیر مناسب دست بیابیم پس باید دید چرا وزرای این روزهای آموزش و پرورش محبوب نیستند؟ به نظرم وزیران سال های اخیر به دلایل زیر چنگی به دل معلمان نمی زنند: یک. هیچ وزیری از آنها که آمده اند نماد تغییر و تحولی در آموزش و پرورش نبوده اند. اگر چه هر یک در ابتدای کارشان جزوه ای تحت عنوان برنامه وزارت تحویل داده اند اما هیچ گاه خودشان هم به این بحر طویل نوشته هایشان مراجعه نکرده اند تا ببینند چه گفته اند و چه می کنند! اگر به هر یک از آنها بعد از رفتن بگویی حاصل این یکی دو ساله چه بود؟ هم قلم فرسایی و هم‌زبان آوری می کنند تا هیچ خود را چیز نشان دهند. دو. از اسرار دیگر ناکامی وزرا این است که هنوز نیامده باید بروند زیرا پس از اندی و‌ چندی کوتاه معلوم‌ می شود که جز گذران روزمره امور که بدون وزیر هم می گذرد کار خاصی نمی کنند و پس از مدتی یک یا حداکثر دو ساله همگان و ازجمله خودشان می دانند که وقت رفتن است. وقتی از آقای فرشیدی وزیر وقت آموزش و پرورش که مرا از ریاست آموزش و پرورش خوزستان عزل می کرد پرسیدم دلیل عزل من چیست؟ جواب داد آموزش و پرورش مشکلات زیادی دارد و شاید تعویض مدیران مایه تسلای خاطر معلمان باشد! همین دلیل که صادقانه بیان شد در مورد خود وزیران و از جمله عزل خود آقای فرشیدی هم‌مصداق دارد. وزیری که دو سال بماند و در همچنان بر همان پاشنه بگردد باید هم برود. سه. بین وزیر و معلم شکافی پر نشدنی است به عبارتی دیگر آنچه وزیر در اتاق وزارت خانه می کند معمولا هیچ ربطی به آنچه معلم و دبیر در کلاس درس انجام می دهند ندارد. وقت وزیر به ملاقات با نمایندگان مجلس برای شنیدن و‌ پیگیری امور آنها و جلوگیری از اجماع آنها برای استیضاح می گذرد و در جلساتی رسمی و تشریفاتی که گره ای از کار معلمان باز نمی کند. اگر به جلسات شورای معاونان و سایر شوراهایی که وزیر در آنها شرکت‌می‌کند توجه شود و مصوبات این جلسات طولانی از نظر گذرانده شود معلوم‌می شود این‌جلسات برگزار شده اند تا جلساتی برگزار شده باشد و این گونه وقت گذرانی وزیر او را به کلی از مأموریت تمرکز بر کلاس درس دور می کند. دیگر نه وزیر مساله مدرسه را می فهمد و نه برای معلم وزیر و وزارت خانه محلی از اعراب دارد. بزرگترین مشکل وزیران دوری از مدرسه است در سال های اخیر تنها وزیری که به مدرسه می رفت آقای فخرالدین احمدی دانش آشتیانی بود که او‌ هم چند ماهی بیشتر وزارت نکرد. چهار. وزرا دلشان خوش است که با تعامل در دولت و مجلس و سازمان برنامه و خزانه داری کشور مسأله کسری بودجه را رفع می کنند و حقوق را با کمی بالا و پایین پرداخت می کنند و این اصلاً دخلی به مساله آموزش ندارد زیرا از نظر معلمان این‌ امر که این حقوق حداقلی پرداخت شود مسأله ای بدیهی است، در حالی که وزیر و وزارت خانه آن را نوعی شق القمر برای خود تلقی می کنند. پنج. هیچ وزیری نیامده که به دلیل حل نشدن مسائل آموزش و‌پرورش از سمتش کنار رفته باشد، وزرا آمده اند مسائل حل نشده اند بلکه کلاف آن ها بیشتر سر در گم شده است و وزرا رفته‌اند و تنها قاب عکسی بر قاب های موجود در اطاق جلسات دفتر وزیر اضافه کرده اند! ✍🏻دكتر عبدالرسول عمادی رئيس اسبق مركز سنجش آموزش و پرورش

💢درخواست دكتر فانی از دلسوزان آموزش و پرورش فرهنگیان عزیز وگرانقدر: با تبریک برگزیده شدن جناب آقای دکتر مسعود پزشکیان به عنوان نهمین رئیس جمهور اسلامی ایران، وظیفه خودم می دانم از حضور گسترده و موثر فرهنگیان عزیز در مراحل مختلف انتخابات به‌عنوان یک معلم قدیمی، صمیمانه قدردانی وتشکر نموده، از رئیس جمهور محترم استدعا کنم در اولین فرصت، وعده های داده شده به این قشر فهیم وباکرامت وعزت نفس را عملیاتی کنند. و از همه شما می خواهم به سؤالات زیر مشروح پاسخ فرموده و به شماره این جانب ۰۹۱۲۱۱۰۲۵۷۶(از طریق واتساپ یا تلگرام یا بله) ارسال نموده تا پس از جمع بندی با رعایت کامل امانت، در اختیار ایشان قرار دهم. ۱- وضعیت امروز آموزش وپرورش را چگونه می بینید؟ ۲- چه انتظاراتی از وزیر آموزش وپرورش دولت چهاردهم دارید؟ ۳- با توجه به انتظارات مطرح شده، وزیر آموزش وپرورش آینده چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟             ✍ارادتمند شما عزیزان علی اصغر فانی

💢درخواست دكتر فانی از دلسوزان آموزش و پرورش فرهنگیان عزیز وگرانقدر: با تبریک برگزیده شدن جناب آقای دکتر مسعود پزشکیان به عنوان نهمین رئیس جمهور اسلامی ایران، وظیفه خودم می دانم از حضور گسترده و موثر فرهنگیان عزیز در مراحل مختلف انتخابات به‌عنوان یک معلم قدیمی، صمیمانه قدردانی وتشکر نموده، از رئیس جمهور محترم استدعا کنم در اولین فرصت، وعده های داده شده به این قشر فهیم وباکرامت وعزت نفس را عملیاتی کنند. و از همه شما می خواهم به سؤالات زیر مشروح پاسخ فرموده و به شماره این جانب ۰۹۱۲۱۱۰۲۵۷۶(از طریق واتساپ یا تلگرام یا بله) ارسال نموده تا پس از جمع بندی با رعایت کامل امانت، در اختیار ایشان قرار دهم. ▪️۱- وضعیت امروز آموزش وپرورش را چگونه می بینید؟ ▪️۲- چه انتظاراتی از وزیر آموزش وپرورش دولت چهاردهم دارید؟ ▪️۳- با توجه به انتظارات مطرح شده، وزیر آموزش وپرورش آینده چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟             ✍ارادتمند شما عزیزان، علی اصغر فانی

. دعواها همه سرِ یک حرفِ اضافه است که کجایِ ایران بگذاریدش. پیش از ایران بیاید: ... برایِ ايـران یا پس از ایران: ایـران، برایِ ... البته کمتر کسی آشکارا می‌گوید «ایران برای ...»؛ هرچند به جای سه نقطه، خط قرمزهای زیاد می‌کشند. به هر حال، سرنوشت ایران با جایگاهِ حرفِ «برای» گره خورده است. «ایران» مفهوم روشنی است: یک قطعه زمین بزرگ که نفت دارد و گاز؛ مغز دارد و معدن؛ بازار دارد و بورس، و ایضاً تاریخ و فرهنگ؛ با پلیس و سپاه، و بسیار دارایی‌ها. اگر حرفِ «برای» را بگذاریم پیشِ ایران؛ آن همه دارایی‌ها می‌شود «برایِ ایران»؛ اما اگر ایران را بگذاریم جلوی این حرفِ اضافه، آن وقت دار و ندارِ «ایران، برایِ» چیزهای دیگر است. به نزد برخی‌ها آن امورِ دیگر «اصول»اند و ایران برای آنهاست؛ به همین دلیل بی‌پروا می‌گویند: «ایران برای فرقۀ ماست و هر که مثل ما نیست برود». هرگز چنین نیست، ایران مُضافِ ما و من نیست؛ همه چیز، «برایِ ایران» است، چون ایران برای تمام ایرانی‌هاست. ایران مُتَمِّم است نه مُضاف.

💢نوام چامسکی، پدر زبان‌شناسی مدرن، درگذشت 📌نوام چامسکی زبان‌شناس، فیلسوف، دانشمند علوم شناختی، مورخ، منتقد اجتماعی و فعال سیاسی آمریکایی، در سن ۹۷ سالگی درگذشت. 🔖چامسکی، زبان‌شناس، فیلسوف و نظریه‌پرداز آمریکایی و استاد بازنشستهٔ دانشگاه ام‌آی‌تی بود که از وی به عنوان پدر زبان‌شناسی مدرن، یاد می‌شد. روحش شاد

💢 نوآم چامسکی، نمونه‌ای خوب از تعهد یک معلم 📌بار اولی که به نوآم چامسکی، زبان‌شناس و فیلسوف بزرگ، ایمیل زدم از جواب صمیمی، گرم و مفصلش شگفت‌زده شدم، در حالی که من نه شاگردش بودم و نه کسی مرا معرفی کرده بود. بعدها از خود او شنیدم که شب‌ها قبل از خواب به بیش از صد ایمیل پاسخ می‌گوید. این که روزانه چند ساعت صرف پاسخ‌گویی به افراد ناشناس می‌کند نشان از تعهد، احترام و گشودگی دارد. 🔹در یکی ازسخنرانی‌هایش در همان ابتدا دو نکته گفت: اول اینکه بنا ندارد فقط خودش صحبت کند و مطلوب این است که همانند یک سمینار با جلسه برخورد شود. دوم اینکه فرض نگرفته و نباید گرفت که هر آنچه می‌گوید صحیح است و از مخاطبین طلب کرد نظر مخالفشان را ابراز کنند. به قول خودش: «ابطالیه تولید کنید» (Produce refutations)! 🔹در سخنرانیِ دیگری از قول گاندی گفت: در معلمی تلاش برای راضی‌کردن دانش‌آموز نوعی خشونت محسوب می‌شود! او همواره تأکید دارد نباید طوری تدریس کرد که گویی حقایق از قبل روشن هستند و کار معلم صرفاً انتقال حقایق است، بلکه باید کلاس درس را کارگاهی دید که قرار است برداشت ما از حقیقت تا آن زمان و در آن مکان ساخته شود. 🔹او همچنین یادی از استادش کرد که برخلاف دیگر ریاضی‌دانان به جای مطرح‌کردن و بلافاصله اثبات قضیه راهی دیگر داشت؛ او ابتدا قضیهٔ ریاضی را می‌نوشت، سپس به کمک شاگردانش به قضیه حمله‌های متعدد می‌کردند تا بتوانند در نهایت اثبات را به کمک هم بسازند. 📍در جایی دیگر چامسکی به دو برداشت از آموزش اشاره کرد و گفت: آموزش را نباید پُرکردن ظرفی از آب دید، آموزش را باید کمک به گُل در جهت رشد دانست؛ رشد در راهی که خودش خواهد رفت و از قبل مشخص نشده است. 🔖چامسکی، زبان‌شناس، فیلسوف و نظریه‌پرداز آمریکایی و استاد بازنشستهٔ دانشگاه ام‌آی‌تی است که از او به عنوان پدر زبان‌شناسی مدرن، یاد می‌شود. 📚منبع: سايت راسخون https://t.me/Schoolatthe1404horizons