✍کوردی گەڕۊسی✍

‍ آتشکده ساسانیان بیجار ، بنایی که هرگز شناخته نشد . قسمت دوم عبدالحمید جعفری _ بهار ۱۴۰۰ 🔹🔹🔹 تا سال ۱۳۴۵ خورشیدی در وسط بنای چهار طاقی چیزی مانند قبر وجود داشت که سنگی یشمی روی ان دیده می شد. بزرگان قدیم بیجار می گفتند کسی نمی توانست نوشته های انرا بخواند اما چیزهایی مانند زاویه و دایره و خطوط هندسی را می شد روی سنگ تشخیص داد . ومردم عقیده داشتند قبر بشر ( بوشر ) حافی است . بشر حافی به معنی پا برهنه و لقب درویشی است که درزمان امام جعفر صادق می زیسته و قبرش در بغداد است . پس کسی که در وسط چهار طاقی دفن شده کیست و اصلا چرا آن را درست کرده اند ؟ چون در سال ۱۳۳۲ جسد پدربزرگم دریکی از دخمه های این بنا قرار داشت و دو سال بعد همراه چند جسد خشک شده ی دیگر به قم منتقل شد ، از کودکی نسبت به این مکان کنجکاو بودم و بعد از تحقیقات فراوان و دیدن جاهایی دیگری مانند آن در نقاط مختلف ایران ، به نتایج جالبی رسیدم . قرار دادن جسد در دخمه های وحشتناک این مکان و بودن قبر فلان درویش صوفی پابرهنه و درست شدن قبرستان در اطراف بقعه ، مربوط به بعد از اسلام و زمان صفویه است . آن زمان که در ایران مذهب شیعه رسمی شد و فتوا دادند که می شود اجساد مردگان را به شهرهایی مانند قم و کربلا و نجف منتقل کرد تا به بهشت بروند. اما کاربرد این سازه قبل از صفویه و حتی قبل از اسلام چه بوده ؟ اگر به تصویر پایین دقت کنید می بینید بنا از لحاظ معماری از بیرون هشت ضلعی وگنبد ان مخروطی شکل ( کله قندی) بوده و در راس گنبد سوراخ بزرگی دیده می شود( بانجه ) هر ‌کدام از ورودی های اصلی در چهار جهت شمال ، جنوب ، شرق و غرب قرارگرفته ، که سقف طاق ویران شده جنوبی و ادامه طاق شمالی در پس زمینه تصویر دیده می شود. باید گفت در چهارطاقی های کامل راهروهایی در جهت شمال شرقی و غربی و جنوب شرقی و عربی وجود دارند( مانند همین سازه ) همچنین اکثر بناهای ارامگاهی بعد از اسلام و حمامهای قدیمی ایران از معماری چهارطاقی الگو گرفته اند اما سقف انها کله قندی نبوده و گنبدی است .باتوجه به اینکه اتشکده نیاسرکاشان و اتشکده ایلام را از نزدیک دیده ام ، به نظر می رسد که بنای بقعه مشهور به بشر (بوشر )حافی بیجار کاملتر از این اتشکده ها بوده وکاربرد نجومی هم داشته یعنی انقلاب تابستانی و زمستانی و بلندترین و کوتاهترین روز سال را با تابش پرتوهای خورشید در دالانهای این بنا نشان می داده . در گنبد کله قندی این سازه دوازده سوراخ در زوایای مختلف وجود داشت که کبوتر ها در آنها لانه کرده بودند و باتوجه به مطالعاتی که اینجانب در برج رادکان انجام دادم و تشابه روزنه های ان با گنبد بشر حافی بیجار ، کاملا مشخص شد که این روزنه ها متعلق به مکان ماه در آسمان و موقعیت های مختلف ان در ماه های مختلف سال بوده و سوراخ وسط گنبد برای رصد ستارگان در شب در نطر گرفته شده است . ادامه دارد. عکس از ارشیو جمشید فرجوند فردا

‍ اتشکده ساسانیان بیجار ، بنایی که هیچگاه شناخته نشد . عبدالحمید جعفری _ بهار ۱۴۰۰🔹🔹🔹 در سالهای نه چندان دور و در شب های سرد و یخبندان زمستانهای قدیم بیجار، گاهی خانواده ها دور کرسی می نشستند و از هر دری سخن می گفتند . ان وقت ها از ماهواره و تلویزیون و موبایل و تلگرام و غیره خبری نبود . بیشتر برنامه های مردم به گفتن اخبار داخل شهر ،تعریف خاطره ، گوش کردن به رادیو و صفحات موسیقی گرامافون خلاصه می شد . گاهی از دیوان حافظ فال می گرفتند و گاهی داستانی از شاهنامه می خواندند و زمانی از جن و روح سخن می گفتند که ما بچه های ان زمان این قسمت را خیلی دوست داشتیم . پدر بزرگ و مادر بزرگ و عموها هر کدام داستانی درباره اجنه و ارواح تعریف می کردند و می گفتند : بقعه بشر حافی بیجار جن دارد و ارواح مردگان در انجا سرگردانند . نکند شب های چهار شنبه به تنهایی از کنار ساختمان بقعه عبور کنید که ... (( توجه _ بقعه یک بنای ارامگاهی و بشر 《 بوشر 》حافی هم نام یک فرد است )) تا میانه ی دهه ۱۳۴۰ شمسی ، بنای باستانی بقعه خارج از بیجار قرار داشت و اطراف آنرا برج و باروهای بلند و قدیمی شهر و قبرستانی بزرگ ، فرا گرفته بود . در میان چهار طاقی بقعه، دخمه های مردگان به شکل اتاقک های کوچک مکعب مستطیل ، به اندازه های دو در یک متر و ارتفاع نیم متر از سطح زمین دیده می شدند که به حالت نامنظم کنار هم قرار داشتند . سقفشان را با تکه های چوب پوشانده و روی سقف و دیوارها را با مخلوط کاه و گل ، اندود کرده بودند . چون در ان زمان امکانات امروزی و چیزهایی مانند آمبولانس یخچال دار و ..‌ نبود ، جسد بعضی از مرده ها را بطور موقت در آن دخمه ها ( اتاقک ها ) قرار می دادند تا در فرصت های مناسب به شهر های قم و کربلا و نجف منتقل کنند.‌ روی بعضی از دخمه ها باز و داخل آنها خالی بود ، یعنی مرده را برده بودند اما درون بسیاری از انها هنوز جسدهایی وجود داشتند که با توجه به ریزش سقف و دیوار بعضی از این دخمه ها ( اتاقک ها ) داخل آنها کاملا معلوم و اجساد مردگان در حالی که کفن بر روی بدنشان مانند چرم خشک شده بود، با چشمانی گود و دندانهایی سفید و به هم فشرده ، روی لنگه درهای چوبی قدیمی که در کف دخمه ها قرار داشتند ، دراز به دراز خوابیده بودند. با توجه به ویرانی فضای بقعه و زوزه باد و بودن تخته های شکسته ی تابوت و تکه های کهنه کفن و استخوان مردگان و آثار جادو و جنبل روی دیوارها و سایه روشن های نور ، صحنه ی بسیار وحشتناکی بوجود اورده بود که مو را بر بدن انسان راست می کرد. ادامه دارد ... در زیر تصویری از محل مورد نظر را می بینید. . قله کوه نقاره کوب در سمت چپ گنبد دیده می شود . عکس از ارشیو جمشید فرجوند فردا

‍ آتشکده ساسانیان بیجار ، بنایی که هرگز شناخته نشد، قسمت سوم ، آخرین قسمت عبدالحمید جعفری _ بهار ۱۴۰۰🔹🔹🔹 مردم منطقه گروس قبل از اسلام دارای ادیان مختلفی از قبیل مهرپرستی ، کلیمی ، زرتشتی و ...بوده اند . اسامی روستاهایی مانند مهرآوا ( الهه مهر یا خورشید ) مهراباد ، میرگ یا میرک به معنی چمن زار ، ماقیوت یا شیرینی معطر ، شوشتری ، سرزمین آب های زلال و غیره نشان از حضور ادیان مختلف در منطقه دارد و حتی کنیست و مدرسه و حمام و قبرستان و معازه های متعدد کلیمیان ( موسایگان ) تا اوایل دهه پنجاه در داخل شهر موجود و پل و کوچه اخر بازار هنوز با نام موسایگان خوانده می شود . و حتی در داخل شهر چند مغازه مسیحی هم وجود داشت . در زمستان سال ۱۳۲۴ شمسی ایت آلله شیخ عبدالحسین فاضل گروسی که به بنیانگذار گفتگوی ادیان در ایران مشهور است ، وفات یافت و جسد ایشان در طاق غربی بنای بشر حافی که حالت ویرانه ای داشت ، دفن شد . بعد از انقلاب اسلامی یعنی سال ۱۳۶۹ به منطور بزرگداشت مقام ایت الله فاضل گروسی سمیناری در بیجار برگزار ومسئولین وقت بدون توجه به قدمت بنا و معماری منحصر به فرد ان ، به خاطر قبر ایت الله فاضل ، تصویب کردند که بقعه کاملا ویران و به فرهنگسرای کوچکی تبدیل شود . اینجانب صمن انعکاس موقعیت بنا و قدمت ان در مطبوعات و تهیه نقشه و عکس و ارسال انها به مرکز و مخالفت با از بین رفتن این اثر باستانی در داخل شهر ، توانستم گروهی را از سنندج و تهران به بیجار بیاورم . انها صمن قبول پاره ای از واقعیت ها برنانه احداث فرهنگسرا را لغو و ساختمان جدید را باتوجه به نفشه قبلی بنا ، اما با معماری اسلامی درست کردند . در مصالح ساختمان جدید بقعه، به جای سنگ از اجر استفاده شد . ارتفاع بنا یک متر و بیست سانتیمتر بلندتر شد و گنبد هم از حالت کله قندی به صورت نیم کره در امد و نامش به بقعه فاضل تغییر پیدا کرد . شاید نسل جوان نداند که قدمت بنای اولیه این مکان به بیش از ۱۵۰۰ سال قبل برمی گردد .‌ جالب است که سنگ یشمی وسط بنا هم قبل از انقلاب توسط کسانی که به بهانه تعمیر قبر آیت الله فاصل انجا را حفاری می کردند و هیچ کاری هم انجام ندادند ، دزدیده شد. همان سنگی که کسی نمی توانست نوشته هایش را بخواند . پایان

🌼 خوانش شعر کودکانه کردی گروسی توسط دو هنرمند عزیز #دیانا_و_مارینا_عنایتی @BahmanGharehdaghi

‍ 《دو تصویر متفاوت از پست بیجار》 عبدالحمید جعفری .🔹🔹🔹 سمت راست مرحوم آقایار شیرعلیزاده پستچی قدیمی بیجاردر سالهای خیلی دور ،که با اسب محموله های پستی را بین شهرهای اطراف جابجا می کرد.. سمت چپ اولین موتور سه چرخه پست بیجار کردستان در پنجاه سال قبل که راننده ی آن ابتدا یک فردمشهدی به نام آقای میرزایی و بعد ها آقای احمد اسماعیلی بودند و نامه ها و بسته های درون شهری را پخش می کردند . محل اداره در کوچه روبروی بانک ملی مرکزی و شامل سه ساختمان پست ، تلگراف و تلفن بین شهری بود که با PTT یا پ . ت . ت مخفف پست و تلگراف و تلفن مشخص می شد، قیمت تمبرارسال نامه برای دورترین نفطه ایران فقط دو ریال بود . 🌸هدیه نوروز ۱۴۰۰ 🌸 از آرشیو عبدالحمید جعفری

احمد قاسمی/ قروه مارینا عنایتی/ بیجار بژی 🌺🌷🌺🌷🌺🌷🌺🌷🌺 @garroosi

دیانا عنایتی/ بیجار گروس احمد قاسمی/ قروه کردستان 🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸 @garroosi

پیشکەش وە دیانا و مارینا و تەمام زاڕوو نازارەگان گەڕووس خودا شۆکرت وە ئەی گۆڵزار پاکە وە ئەی هەمکە کۆڕ و دۆیت سینە چاکە وەتەن گیان خەم نەخوەی بۆیشی ئژارم ئەگەر دۆشمەن هزاریش بو چ باکه ××× ئلاهی شەهر بیجاڕ ئاودان بو سەری بەرزو لە میژو جاودان بو ئلاهی خاک بی گەرد گەڕووسی ئەرای چاو وەتەن وەک سۆرمەدان بو ××× هەمووتان خوەش قسەو شیرین کەلامن جیەی ڕێز و سپاس و سەد سەلامن الهی مەرگدان نەیۆنم ئەزیزان بەڕاستی کە نوادەی میرنزامن هەڵوەدا👈 قۆروە 🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺 @garroosi

باوک شعر از جناب محمود پیران خوانش از فرزند خلف گروس دیانا عنایتی کوردی گروسی ✅✅✅✅✅✅✅✅ @garroosi

مهرسام رضا پناه از بیجار گروس کوردستان ✅✅✅✅✅✅✅✅ @garroosi