ساحت زیست

🖋درباره فعال سیال محیط زیست؛ چرا دیگر فعال محیط زیست نیستم؟ 1⃣ ساحت زیست کار خود را در یلدای 93 شروع کرد و بیش از یک سال است که به محاق رفته است. دلایل زیادی داشت از جمله اینکه همچون بسیاری از افراد دیگر فکر میکردم احتمالا گوش شنوا و خردی حداقلی،  برای حل، یا دست کم فهم بحران‌های محیط‌زیستی که درباره‌شان مینویسیم و هشدار می‌دهیم وجود دارد. اما نداشت و ندارد. 2⃣ ‌برای همه‌ ما مسجل شده‌ که همان علل،ریشه‌ها، فرآیندها و ساختارهایی که بحران‌های محیط‌زیستی را موجب شده‌اند، بله دقیقا و دقیقا و دقیقا همان‌ها، سایر بحران‌های  سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را به وجود آورده‌اند . گویی با منظومه‌ای شوم مواجهیم که تمام دوایر بحرانی بر مدار یک نقطه پرگار می‌چرخند. از همین روی آن‎کس که فریاد زن، زندگی، آزادی سر می‌دهد فعال محیط‌زیست است و آن‌که بر حقابه دریاچه ارومیه یا رودخانه کارون، یا احیا یوزپلنگ ایرانی  پای می‌فشارد فعال سیاسی محسوب می‌شود. چراکه همه همان نقطه پرگار را هدف گرفته‌اند. در سیالیتی این‌چنین دیگر نه فعال سیاسی معنای مستقلی دارد و نه فعال محیط زیستی یا فعال فرهنگی. زیستن اخلاقی و مطالبه حقوق بنیادین برای انسان و سایرگونه‌ها یعنی فعال همه چیز. 3⃣ کانال را نمی‌بندم به دو دلیل. اول اینکه آرشیو نسبتا خوبی است برای سرچ در حوزه نظریه‌های اجتماعی محیط زیست و دوم اینکه امید دارم به آن روز بزرگ و خوب که خواهد آمد و دوست دارم در آن روز، اگر زنده باشم، شادباشی محیط زیستی بنویسم و کار را از سر گیرم. https://t.me/sahatzist

درباره بوم‌شناسی عمیق: من از جنگل محافظت نمی‌کنم. من خود جنگل هستم! ساحت زیست @sahatzist

🌎آزادسازی سواحل؛سریع، فوری، انقلابی! 🔸در چند روز گذشته تقریبا تمام رسانه‌های جمهوری اسلامی بخش زیادی از اخبار را به دستور رئیس دولت برای آزادسازی سواحل و حفظ حریم 60متری دریا و تاثیر آن بر احقاق حقوق عامه، اختصاص داده‌اند. در این باره اما چند نکته مهم مغفول مانده‌است: 1️⃣احقاق حق عامه بدون شفافیت در امر سیاست‌گذاری ممکن نیست و این شفافیت از مبدا تا اجرا می‌بایست رعایت شود. آمارها حکایت از آن دارد که بیش از نود و پنج درصد ساحل دریای خزر به تصرف اشخاص حقیقی و حقوقی در آمده‌است اما هیچ آماری شجاعت آن را نداشته تا مشخص کند این متصرفات به تفکیک در اختیار چه اشخاص یا نهادهای حاکمیتی بوده‌اند. قدم اول برای ارزیابی صداقت سیاست‌گذار و موفقیت یا شکست آن شفافیت است. اگر این راضی ملی است و قبلا هم ملی بوده، چه کسانی آن را غصب کرده‌اند؟ چه فرآیندها و ساحتارهای فسادزایی در غصب این اراضی ملی دخیل بوده‌اند؟ چه مجازات‌هایی برای نمایندگان حقیقی این ساختارهای فسادزاد در نظر گرفته شده است؟ چه اصلاحاحتی به وجود آمده تا بعد از مدتی سواحل آزاد شده دوباره به تصرف در نیایید؟ در خشت اول دستور رئیس دولت چنین شفافیتی دیده نمی‌شود. 2️⃣تصرف ساحل دریای خزر یک‌شبه صورت نگرفته است و در طی چندین دهه متصرفان به مرور و اغلب با استفاده از مصالح بنایی نسبت به ساخت و ساز و نقض حریم دریا اقدام کرده‌اند. حتی اگر بر فرض محال امکان این وجود داشته‌باشد تا طی فقط بیست روز این حجم عظیم متصرفات تخریب شود، پیامدهای بهداشتی آن فاجعه‌بار خواهد بود چراکه قسمت اعظم نخاله‌های ساختمانی که عمدتا هم شامل مصالح بی‌کیفیت است، قابل بازیافت نیست. کسی می‌تواند باور کند که این دستور رئیس دولت، ارزیابی‌های کارشناسانه برای شیوه صحیح بازیافت یا دست‌کم امحاء نخاله‌های ساختمانی را داشته‌باشد؟ این ارزیابی یا پیوست کجاست؟ برای دپوی صدهاهزارتن نخاله چه سایت یا محلی در نظر گرفته شده‌است؟ آیا همان نسخه ای که برای ساحل نکاء پیچیده شده برای ساحل محمود آباد هم قابل اجراست یا می بایست محدوده های جغرافیای مختلف بسته به نوع متصرفات و ظرفیت امحا زباله از روش های دیگری مثل تغییر کاربری متصرفات استفاده می کردند؟ 3️⃣تجربه زیسته همه ما مردم حکایت از آن دارد که هر تصمیمی که مزین به نام‌هایی چون جهادی و سریع فوری انقلابی باشد، ابتر و صرفا نمایشی است. آن چه محتمل است این است که علی رغم یکدست شدن تمام حاکمیت، نارضایتی های اجتماعی و اقتصادی چنان گسترده است که بحران دستاوردی را که سرجهیزیه همه رئیسان دولت قبلی بود، دوچندان عمیق کرده و آقای رئیسی چاره‌ای ندارد جز اینکه به اقداماتی چنین دست زند. ساحت زیست @sahatzist

‍ ⚫️هر سال چند روز، هر روز چندساعت و هر ساعت چند دقیقه و ثانیه است؟ ▪️دقیقا 4سال از بازداشت گروهی از کارشناسان حیات‌وحش و فعالین حفاظت از حیات‌وحش گذشت. وزارت اطلاعات وقت و کمیسیون وقت محیط‌زیست مجلس و رئیس سازمان محیط‌زیست به عنوان نهادها و افرادی حاکمیتی و تقربا تمامی فعالین، پژوهشگران، متخصصین داخلی و خارجی محیط زیست، همگی گواهی و شهادت بر بی‌گناهی ایشان دادند. ▪️در این مدت یک نفر از این جمع جانش را در زندان از دست داد. یک نفر در نامه‌ای وحشت‌انگیز به شرح شکنجه‌های خود پرداخت. مادر یک نفر از دوری فرزند دق کرد و فرزند حتی نتوانست لحظات آخر عمر در کنار مادش باشد و چه‌ها که بر سر مابقی رفت. ▪️ما چه می‌توانیم کنیم؟ بستگی به این دارد که باشیم اما اگر هنوز ترس و توسری وجدان‌ما را نبلعیده است دست‌کم یک قدم پیش رویم از همان جنس قدم‌هایی که شیه ابوسعید ابوالخیر دعوت هه پیامبران دانست. شیخ ابوسعید یک بار به طوس رسید. مردمان از شیخ استدعای مجلس کردند. اجابت کرد. بامداد در خانقاه استاد تخت بنهادند. مردم می آمد و می‌نشست. چون شیخ بیرون آمد مقریان قرآن برخواندند و مردم بسیار درآمدند، چنانک هیچ جای نبود. معرف بر پای خاست و گفت: «خدایش بیامرزاد که هر کسی از آنجا که هست یک گام فراتر آید.» شیخ گفت: «و صلی الله علی محمد و آله اجمعین.» و دست به روی فرو آورد و گفت: «هر چه ما خواستیم گفت، و همه پیغمبران بگفته‌اند، او بگفت که از آنچ هستید یک قدم فراتر آیید.» کلمه‌ای نگفت و از تخت فرو آمد و برین ختم کرد مجلس را. ساحت زیست @sahatzist

‍ به بهانه اخراج محمد فاضلی استاد مشهور دانشگاه شهید بهشتی تهران، نظرات کاربران توییتر که عمدتا درباره محیط‌زیست می‌نویسند را در زیر می خوانید. این قسمت از مصاحبه محمد فاضلی درباره آینده ایران نیز در بیشتر توییت‌ها بازنشر می‌شود. ساحت زیست @sahatzist لیلی مرگن : دکتر محمد فاضلی از دانشگاه اخراج شد! مدتهاست از مرحله تعجب گذشته‌ایم و از شنیدن هیچ خبری متعجب نمی‌شم تلاش‌های محمد فاضلی در مرکز بررسی‌های استراتژیک برای طرح مسئله آب ستودنی است اما مرکزی که در وزارت نیرو راه‌اندازی کرد و منحل شد، به نظرم اصلا موفق نبود و درگیر سلبریتی پروری شد! ایمان معمار: علی‌رغم همه نقدهایی که ممکن است نسبت به نظریات یا عملکرد #محمد‌_فاضلی در وزارت نیرو وارد باشد(یا نباشد)اما قدر مسلم پیوند علوم اجتماعی و مساله محیط‌زیست در ایران مدیون امثال اوست. اخراج او از دانشگاه ادامه تفکری است که دانشگاه را پادگان علوم انسانی اسلامی می‌خواد. امین شول سیرجانی: علوم انسانی به مثابه مسأله #محمد‌_فاضلی که یکی از کارهایش در این سال‌ها ترویج دانش اجتماعی درباره مسأله آب بود از دانشگاه بهشتی اخراج شد. #آرش_اباذری هم از گروه فلسفه علم دانشگاه شریف کنار گذاشته شد. کتاب‌های سعید مدنی، جامعه‌شناس، هم ممنوع از چاپ شده‌اند. محمد درویش: محمد فاضلی یکی از امیدوارترین جامعه‌شناس‌هایی است که می‌شناسم؛ فرهیخته‌ای که همواره بر این آرمان بود که باید ماند و این مملکت را ساخت. آن اراده‌ای که اندک محمد فاضلی‌های باقیمانده را از دانشگاه می‌تاراند، بی‌شک خواسته یا ناخواسته در مسیر فروپاشی ایران و فرار نخبگان حرکت می‌کند. کاوه مدنی: #محمد_فاضلی را هم برنتابیدند!؟ مژگان جمشیدی: اخراج #محمد_فاضلی از دانشگاه تعجب آور نبود اما سکوت دانشگاهیان و بویژه اساتید دانشگاه شهید بهشتی در برابر این اخراج حقیقتا شرم آور است اون دانشگاهی که حتی محمد فاضلی _که اساسا همیشه امیدوار به بهبود ساختار بود_ را هم بر نمی تابد باید درش را گِل گرفت رضا ساکی: دکتر #محمد_فاضلی از دانشگاه بهشتی اخراج شد او در ایرانی که آن را بر لبه تیغ فرض کرده است از «جامعه ناامیدان ناآرام» می‌گوید و هشدار می‌دهد. محمدواعظ: #محمد_فاضلی از #آب به عنوان مهم‌ترین دغدغه برای ایران می‌گوید و پیش‌بینی می‌کند ادامه سیاست‌های فعلی در حکمرانی باعث زیست ناپذیری ایران در آینده نزدیک می‌شود. او دعوت به عقلانیت و علم می‌کند و جاهلان خرافه‌پرست کرسی تدریسش در دانشگاه را از او می‌گیرند. یوسف فرهادی بابادی: شامورتی بازی های #حلقه_آشنا تمامی ندارد؛ حالا که مشخص شد اخراج #محمد_فاضلی واقعیت ندارد؛ لطف کنید یک گزارش از عملکرد ایشان در مرکز اجتماعی وزارت نیرو ارائه کنید. همین جا از آقای فاضلی تقاضا دارم از تدریس #جامعه_شناسی_پزشکی و سایر دروس غیرمرتبط انصراف دهد. امیر ناظمی: نمی‌توان از مفهوم #مسوولیت_اجتماعی در کلاس‌ها حرف زد، اما در برابر به این پدیده ساکت ماند. در اعتراض به قطع همکاری دانشگاه شهید بهشتی و صنعتی شریف، با دو استاد برجسته، #محمد_فاضلی و #آرش_اباذری، اعضاء هیات علمی را دعوت می‌کنم به این #کارزار: https://karzar.net/fazeli-abazari مجتبی رحیمی: #محمد_فاضلی زیردست حسام‌الدین آشنا در مرکز تحقیقات استراتژیک کار می‌کرد و مشاور وزیر نیرو هم بود. تنها دستاوردش در مقام جامعه‌شناس! جا انداختن مفهوم "سوریه‌شدن" و "دخالت خارجی" برای سرکوب بیشتر اعتراضات علیه حکومت بود. البته استاد همه این‌ها را #فاکتور می‌کرد. یاسر عرب: سر ستیز ایشان با «خردمندان» نیست با «خرد» است! حسام الدین آشنا : آیا انصاف و عقلانیت انقلابی اقتضا می‌کند دانشجویان عزیز دانشگاه شهید بهشتی از دانشور نوآور و دغدغه‌مندی چون #دکتر‌_محمد‌_فاضلی محروم شوند. آیا مکاتبه انجمن‌های معتبر علمی کشور با رئیس محترم جمهور@raisi_com و مکاتبه دفتر ایشان با وزیر محترم علوم نباید مورد توجه بیشتر قرار بگیرد؟ ساحت زیست @sahatzist

🔸معاول اول رئیس دولت البته همان کسی است که 5 اردیبهشت و در مقام رئیس وقت ستاد فرمان اجرایی امام وعده داده بود: « تا اخر تیر 12 میلیون و تا آخر مرداد 20 میلیون و تا آخر شهریور 50 میلیون واکسن تولید می کنیم» 🔸با این حساب تصویب شدن پروژه‌های فاقد مجوزمحیط زیستی ردخور ندارد! ساحت زیست @sahatzist

⚫️اعدام در لردگان؛ روستاییان حافظان طبیعت‌اند یا دشمنان آن؟ @sahatzist ▪️برخلاف آن تفکر غالبی که زندگی در روستا را همبسته احترام به طبیعت و حیات‌وحش می‌داند کنشگران محیط‌زیستی می دانند که فقدان آموزش در کنار فقر مالی و نبود زیرساخت‌های فنی برای رفتار دوستانه با طبیعت، چه‌طور می‌تواند جوامع محلی را تبدیل به یکی از بزرگترین مخربان زیست‌محیطی کند. به خصوص آن‌که این جوامع علاوه بر دسترسی به طبیعت، برخلاف اسلاف خود مجهز به ابزارهای لازم برای نابودی آن نیز هستند. ▪️جوامع محلی همچون هر جامعه دیگری از انسان‌هایی تشکیل شده که نوع رفتارشان با محیط‌زیست پیرامونشان برآیندی از منافع فردی یا جمعی، آموزش‌های صورت گرفته، تاثیر تحولات سیاسی و اجتماعی در مقیاس خرد و کلان، مجازات‌ها و پاداش‌های بالقوه و ...است. این‌که آن‌ها حافظان طبیعت باشند یا مخربان آن بسته به متغیرهایی است که اغلب در اختیار حاکمیت است. نخطئه و تبرئه این جوامع بر اساس رویدادهایی از جنس آن چه در این فیلم می‌بینیم بزرگترین اشتباه ممکن است. منبع فیلم: حساب توییتری حقوق حیوانات در ایران ساحت زیست @sahatzist

🔸امشب بنا بوده تا طبق فراخوان فعالین محیط‌زیست، توفان توییتری در حمایت از هوای پاک و قانون هوای پاک برگزار شود. از این مساله بگذریم که هنوز مطالبات محیط‌زیستی به دلایل کاملا روشنی نمی‌تواند اولویت جامعه ایران باشد و فراخوان‌های این‌چنینی حتی در حد نسیم توییتری هم مورد استقبال قرار نمی‌گیرند، تعجب از جزئی‌نگری افراطی بسیاری از مطالبه‌گران زیست‌محیطی است. 🔸آیا واقعا عدم اجرای قانون هوای پاک این است که حاکمیت از جزییات و مفاد آن خبر ندارد؟! یا مثلا چون تقریبا پنج سال از تصویب آن گذشته فراموش کرده که چه وظایفی دارد؟ ساحت زیست @sahatzist

🔴نخودی تر از نخودی؟ 🔸یکی از قواعد بازی های کودکی پذیرفتن نقش نخودی بود. یعنی بچه ای که آن قدر از سایرین کوچکتر است که عملا حضورش در بازی موثر نیست اما در عین حال برای رعایت حال افکار عمومی داخلی و خارجی(یعنی پدر و مادرش) به بازی گرفته میشد بدون اینکه جدی گرفته شود. 🔸سازمان محیط زیست اگرچه همیشه نخودی حکومت در ایران بوده اما در دولت فخیمه انقلابی رئیسی نخودی تر از نخودی هم شده است.یعنی نه تنها سایر قوا این سازمان را به جایی حساب نمی کنند بلکه خود دولت هم که این سازمان بخشی از آن است به جایی حسابش نمی کند! 🔸جلالوندی تصریح کرد: تاکید بر تولید و توسعه به هر قیمتی در سایر قوا هم دیده می‌شود و نمایندگان مجلس نیز به دلیل اینکه این پروژه‌ها در حوزه انتخابی‌شان یک کارکرد مثبت تلقی می‌شوند به دنبال اجرای این پروژه‌ها هستند. وی در رابطه با پاسخ سازمان برنامه و بودجه به نامه رئیس سازمان محیط زیست اظهار کرد: سازمان برنامه و بودجه مطرح کردن پروژه‌‌های فاقد مجوز زیست محیطی را فضاسازی رسانه‌ای تلقی کرد و به خاطر بی‌توجهی این سازمان, پیگیری ماجرا را در مجلس شورای اسلامی ادامه دادیم ساحت زیست @sahatzist

🔴خبردان ؛ بی‌قانونی بهتر است یا قانون بد؟ @sahatzist 2️⃣تا مدت‌ها جریان قدرتمندی از طرفداران نظم و ثبات سیاسی استدلال میکردند که به دلایل مختلف قانون بد بهتر از بی‌قانونی است اما به نظر مثال‌های نقض فراوانی در برابر آن‌ می‌توان یافت. مثلا همین قانون هوای پاک خودمان که در سال 96 تصویب شده را در نظر بگیرید. بنا به گفته معاون اجتماعی قوه قضائیه از این قانون آن قسمتی که به نفع حکومت بوده و درآمدزایی داشته مثل جریمه کردن ماشین‌های فرسوده با جدیت اجرایی شده اما آن قسمت‌های که برعهده حاکمیت بوده مثل نوسازی ناوگان فرسوده عملا به بایگانی فرستاده شده است. واقعا قانون بد بهتر از بی‌قانونی است؟ 🔸اصغر جهانگیر در گفت‌وگو با ایسنا، در ارتباط با اجرا نشدن قانون هوای پاک و استمرار آلودگی هوا گفت: در این قانون پیش‌بینی شده که از تردد خودروهای فرسوده جلوگیری شود و الان نیروی انتظامی خودروهایی را که شرایط قانونی نداشته باشند جریمه می‌کند اما از طرف دیگر پیش‌بینی شده ظرف ۵ سال ناوگان حمل و نقل عمومی و خصوصی ما مثل تاکسی‌ها با تسهیلاتی که دولت در اختیار بخش خصوصی و دولتی می‌گذارد نوسازی شود اما این بخش قانون اجرا نشده و تسهیلات به ناوگان حمل و نقل اختصاص داده نشده یا اگر داده شده در حد پیش‌بینی قانون نیست. 🔸جهانگیر در پایان گفت: ۵ سال درنظر گرفته شده توسط این قانون در ماه‌های آینده و منتهی به ۱۴۰۱ تمام می‌شود در حالی که بخش زیادی از آن هنوز اجرا نشده و دستگاه‌های مختلف از جمله دستگاه‌های دولتی به وظیفه‌شان عمل نکردند و شاهد این هستیم که هم‌چنان قانون خوب بدون اجرا باقی مانده است. 2️⃣یک‌سوم جمعیت ایران در معرض زلزله البته از نوع خاموش آن(فرونشست) قراردارند. چرا این خبر از فاجعه‌ای قریب‌الوقع حکایت دارد؟ فرونشست در مناطق شهری باعث نشست‌های نامتقارن در سازه ساختمان‌ها شده و در شرایط حداقلی آثاری چون ترک‌های گسترده در دیوارها و در شرایط حداکثری بازنشدن در و پنجره‌ها و آسیب به تاسیسات آب و فاضلاب و حتی در مواردی تخریب خود سازه می‌انجامد. به این ترتیب خریدارانی که با قرض و وام خانه‌های بسازبفروشی را خریده‌اند، قبل از آن‌که اقساطشان تمام شود مجبور به هزینه‌های هنگفت برای تعمیرات کلی یا حتی تخلیه ملک خود می‌شوند. در چنین شرایطی با اینکه سلسله و زنجیره نهادها و اشخاص مقصر مشخص است اما چنان گسترده است که آسیب دیدگان نمیتوانند از کسی شکایت کنند.مثل اینکه هزاران نفر در قتل کسی مشارکت اندک داشته باشند و امکان تعقیب قضایی آنان میسر نشود و بدتر آنکه این هزاران نفر خود مرجع شکایت خانواده مقتول باشند! 🔸به گزارش خبرنگار محیط زیست خبرگزاری تسنیم ۲۸ میلیون نفر از جمعیت کشور ما در "مناطق خطر جدی فرونشست" زندگی می‌کنند و ۸.۵ میلیون واحد مسکونی بر روی زون‌های (مناطق) مستعد فرونشست قرار دارند! در حال حاضر در ۶۰۹ دشت و ۳۱ استان کشور با پدیده فرونشست مواجه هستیم! 🔸وضعیت فرونشست زمین در ایران به‌شدت بحرانی است و پدیده فرونشست به‌جز استان گیلان, تمام مناطق کشورمان را درگیر کرده است. عمق این پدیده از دشت‌های کشور گذشته و در استان‌های تهران, اصفهان, فارس و خوزستان به مناطق مسکونی نیز خسارات جدی وارد کرده است. 🔸میانگین فرونشست زمین در ایران 30 سانتی‌متر در سال است که این مقدار ایران را به‌عنوان چهارمین کشور درگیر با پدیده فرونشست در جهان معرفی کرده است. وضعیت فرونشست در استان تهران بحرانی‌تر از سایر مناطق کشور است و آمار عجیب فرونشست سالانه 40 سانتی‌متر در برخی از مناطق دشت ورامین و شهریار ثبت شده است! فرونشست تهران که متخصصان از آن به‌عنوان "بمب ساعتی" زیر پای مردم تهران از آن یاد می‌کنند, به علت کاهش سطح آب‌های زیرزمینی, جای‌گذاری نادرست ساخت‌وساز‌ها و اسکان بیش از حد جمعیت در این استان حاصل شده است. 🔸دکتر بیت اللهی: حدودا از سال 1355 کسری مخزن آب‌های زیرزمینی در کشور شروع شد و این کسری مخزن تا سال 1373 با شیب ملایمی افزایش پیدا کرد اما از اوایل دهه 80 کسری مخزن آب‌های زیرزمینی سرعت بیشتری پیدا کرد و در نتیجه آن از سال 1355 تاکنون نزدیک به 135 میلیون کیلومتر مکعب آب زیرزمینی در کشور ما کم شده است! برای تجسم این میزان از برداشت منابع زیرزمینی آب باید گفت این میزان برابر است با استخری با پهنای یک کیلومتر که طول آن از ساحل دریای خزر تا جزیره قشم است و عمق آن تا 100 متر یعنی سه برابر عمق متوسط خلیج فارس است! 🔸 در کمربند جنوب تهران که مخزن نفت را در آنجا قرار دارد، لوله‌ای به قطر یک متر تعبیه شده است که بنزین را به شمال غرب تهران هدایت می‌‌کند، تصور کنید اگر زمین بیشتر از این میزان پایین برود، این لوله بعد از تحمل فشارهای ناشی از فرونشست زمین گسیخته می‌شود ساحت زیست @sahatzist