The Bookfather

​​​​​​#hazil #futbol Avvalgi safar Fransiya va Britaniya adabiy terma jamoalari bilan tanishgan edik. Bu safar sizlarga nemis adabiy jamoasini tanishtirib o'tamiz. Ularning safida nemis tilida yozgan boshqa millat vakillari ham bor. Demak Nemislar jamoasi: 🖐Darvozabon: Rudolf Raspe (Myunxauzen muallifi) 🔴Himoyachilar: Genrix Geyne Aka-ukalar: Tomas Mann Genrix Mann Genrix Byoll 🏃Yarim himoyachilar: Stefan Zweig Herman Hesse Franz Kafka Erix Maria Remark ⚽️Xujumchilar: Patrik Zyuskind Markus Zusak 👥👥👥 Zaxiradagilar: Maks Frish Fridrix Dyurrenmant Bernxard Shlink Lion Feyxtvanger Bertoldt Brext Elias Kanetti 🎩Murabbiy: Wolfgang Gyote 🔊Yordamchi murabbiy: Fridrix Shiller Nemislar yana kuchli o'ynash uchun Fixte, Feyerbax, Gegel, Shopengauer, Kant, Nitshe, E.Fromm, K.Marks, Freyd, K.Yung kabi faylasuflarni ham jalb etmoqchi bo'lishibdi. Ammo faylasuflar o'zlari alohida jamoa tuzishmoqchiligi sababli adabiyotchilarga rad javobini berishgan)))📚🙂⚽️ @timur_books

​​Marina Svetayeva yozadi: "Yoz - dam olish kunlariga o'xshaydi. Zavqli, ammo tez tugab qoladi. Iyun - juma, iyul - shanba, avgust esa yakshanbadek..." @timur_books

Telegram'ning o'zbekzabon segmentidagi adabiyot, kitoblar, san'at, ilm-fan va boshqa sohalaridagi eng faol blogerlarning sahifalarini bir joyga saralab to'pladik. Siz bu sahifalardan yangi bilimlar, qiziqarli faktlar va kitob haqida qiziqarli tahlillarni topishingiz mumkin. Ro'yxatdagi barcha sahifalar bitta havolaga jamlangan. Uni bosib, istaganingizga yoki barcha sahifalarga a'zo bo'lishingiz mumkin. Ijtimoiy tarmoqlarda ko'p vaqt o'tkazsangiz, bu sahifalar sizning vaqtingizni foydali, mazmunli va samarali o'tishiga yordam beradi. https://t.me/addlist/LNJ9I8bQEeFlYTdi

​​#sarhisob Iyun oyida o'qigan kitoblarim ✳️Nasriy asarlar: 1️⃣L.Tolstoy - Anna Karenina 2️⃣J.London - Oq so'yloq 3️⃣X.Rulfo - Pedro Paramo 4️⃣J.Steynbek - Javohir 5️⃣D.Defo - Robinzon Kruzo 6️⃣B.Stoker - Drakula🗒 7️⃣T.Murod - Ot kishnagan oqshom 8️⃣T. Murod - Oydinda yurgan odamlar 9️⃣R.Hamzatov - She'rlar 🗒 1️⃣0️⃣Elchin - Bosfor tubidagi muhabbat ✴️Ilmiy-ommabop va publitsistik kitoblar: 1️⃣1️⃣V.Kataev - Xayol chechaklari 1️⃣2️⃣Добролюбов - Статьи о литературе 🗒 1️⃣3️⃣J.Safoyev - Mashhur iboralar O'qiganlarim orasida (🗒belgili) 3 ta kitobga taqriz yozishga ulgurmadim. Endi yozaman... Xullas natija yomon emas-a😉 @timur_books

#sarhisob Iyun oyida o'qigan kitoblarim ✳️Nasriy asarlar: 1️⃣L.Tolstoy - Anna Karenina 2️⃣J.London - Oq so'yloq 3️⃣X.Rulfo - Pedro Paramo 4️⃣J.Steynbek - Javohir 5️⃣D.Defo - Robinzon Kruzo 6️⃣B.Stoker - Drakula🗒 7️⃣T.Murod - Ot kishnagan oqshom 8️⃣T. Murod - Oydinda yurgan odamlar 9️⃣R.Hamzatov - She'rlar 🗒 1️⃣0️⃣Elchin - Bosfor tubidagi muhabbat ✴️Ilmiy-ommabop va publitsistik kitoblar: 1️⃣1️⃣V.Kataev - Xayol chechaklari 1️⃣2️⃣Добролюбов - Статьи о литературе 🗒 1️⃣3️⃣J.Safoyev - Mashhur iboralar O'qiganlarim orasida (🗒belgili) 3 ta kitobga taqriz yozishga ulgurmadim. Endi yozaman... Xullas ko'rsatkich yomon emas-a😉 @timur_books

​​#taqriz Жавоҳир Америкалик ёзувчи Жон Стейнбек (1902-1968) ўтган асрнинг 30-йилларидан бошлаб асар ёза бошлаган. Унинг насрий асарларида оддий кишилар – деҳқонлар ва ишчиларнинг мураккаб ҳаёти тасвирланади. “Жавоҳир” қиссасида эса ўз ерларида бегоналарга айлантирилган маҳаллий ҳиндуларнинг ХХ асрдаги ҳаётидан бир лавҳа қаламга олинади. Умуман тарихга назар солсак Америка қитъасида ҳиндулар минг йиллардан бери тинч-тотув яшаб келишган. Колумб ва унинг издошлари бу қитъани тасодифан топиб келишганидан кейин эса уларнинг тинчлиги абадий бузилади. Европалик конкистадорлар бу ерларга дўстона ниқоб билан келиб, 5 аср ичида миллионлаб ҳиндуларни қириб ташлашади. Уларга қилинган геноцид ХХ асрнинг иккинчи ярмигача давом этади. Қиссадаги воқеалар ҳам ўтган асрнинг 40 йилларига тегишли. Унда ҳинду – Кино ҳам ўзи яшаётган ҳудуддаги оқ танлиларнинг зуғум ва фирибларидан қўрқиб зўрға кун кўради. У яшаётган ҳудудда марварид изловчилар кўп эди. Кино ҳам сувдан каттагина жавоҳир топиб оладию шаҳардаги тинчлик бузилади... Асардаги кичкинагина ҳиндулар оиласи мисолида ёзувчи эзгулик ва ёвузлик, адолат ва ноҳақлик, ирқлар ўртасидаги азалий рақобатни моҳирона ёритиб беради. Ҳиндуларнинг ҳаёти Фенимор Купер, Жек Лондон, Майн Рид, Сетон Томпсон асарлари хилма-хил услубда ёритиб берилган. Стейнбек эса уларнинг ҳаётига ўзгача ёндашади. Ҳиндуларнинг оқ танлилар билан азалий қонли курашларидан кўра, ривожланаётган АҚШдаги турмушларини, цивилизация ва қадимги анъаналар ўртасидаги руҳиятларини тасвирлаб беради. Кино топган марварид унинг тинчини бузади. Ўзи шундоғам унга кун бермайдиган, унинг оиласига одам деб қарамайдиганлар учун бу жавоҳир бир баҳона бўлади. Ҳамма унга эга чиқишни хоҳлайди... Дунёда шундай одамлар борки, улар ўзи яшаётган уй ва қишлоқдан бошқа яна бир жойлар, янги шаҳарлар ва қитъалар борлигин тасаввур ҳам қилишолмайди. Бутун олам шу қишлоқдан иборат деб билишади. Асардаги Кино ва хотини Хуана ҳам ана шундай кишилар эдилар... Улар шунчаки тинч ва бахтли яшашни, фарзандини ҳамма қатори мактабда ўқитишни, чиройли кийинишни, черковда никоҳдан ўтишни орзу қилишади... Аммо ўша пайтларда ҳиндуларнинг ҳаёти осон бўлмаган. Уларни ўз ерларида келгинди деб аташган. Ҳозир ҳам шундай ҳолатлар бўлиб туради. АҚШнинг собиқ президенти, асл миллати ирландиялик бўлган Дональд Трамп бир куни: “Келгиндилар Американи тарк этиб, уйларига кетсин” деганида, маҳаллий ҳиндулар унга жавобан: “Жаноб Трамп, бу бизнинг уйимиз. Бемалол кетаверинг!” дейишган эди... Ҳозирги кунда АҚШдаги маҳаллий ҳиндуларнинг сони 5 млнга яқин. Қиссани рус тилидан Амирқул Каримов таржима қилган. Асар эса Ёшлар матбуоти нашриётда қайтадан нашр қилинган. @timur_books

​​Yosh Stiven King maktab o'quvchilariga mistik hikoyalaridan o'qib bermoqda🤡👹 @timur_books

​​#taqriz Ойдинда юрган одамлар Тоғай Муроднинг мана шу қиссасини ўқисам ўтмишнинг номаълум асрларида қолиб кетган аждодларим ҳақида ўйлаб қоламан. Уларнинг менга мавҳум ва сирли қиёфаларию феъл-атворларини, бизникидан буткул фарқ қилувчи турмушларини тасаввур қиламан. Ўзимча улар ҳам қиссадаги Қоплонбек бобо ва Оймомо бувиларга ўхшаса керак деган ўй ўтади ичимдан. Нега бундай деб ўйлашимнинг сабаби бор. Чунки бу икки образ бобо ва момоларимизнинг энг жонли типик образлари сифатида ўзбек адабиётидан мустаҳкам жой эгаллашди. Адабиётимизга назар солсак бу каби жаннатмакон “инсонлар” анчагина. Қаҳҳорнинг Асрор бобоси ва унинг кампири, Саид Аҳмаднинг ўнлаб нуроний боболари ва момо образлари, Одил Ёқубовнинг “Диёнат”идаги Н.Шомуродов ва унинг аёли, Ўткир Ҳошимовнинг “Икки эшик ораси” ва “Дунёнинг ишлари”даги жонли қаҳрамонлари... Изласангиз чиқаверади. Тоғай Мурод қиссасида эса эр-хотиннинг бутунлай халқона, ҳеч бир ёзувчида учрамаган сиймоларини топамиз... Ёзувчи “Юлдузлар мангу ёнади”да полвонлар ва миллий курашни, “От кишнаган оқшом”да кўпкарини тасвирлаган бўлса, “Ойдинда юрган одамлар” қиссасида ўзбек халқининг тўй удумларини қаламга олади. “Ойдинда юрган одамлар”! Қисса нега бундай номланади? Самимий, беозор, тарбияли, бир-бирига ўта меҳрибон бу жуфтликни Оллоҳ барча эзгу неъматлари билан сийлагану, биттаю битта фарзанддан қисган. Бу фарзандсизлик улар яшаган уйда ҳам, маҳаллаю қишлоқда ҳам, бутун теварак атрофда ҳам уларга азоб беради. Тўйдан кейинги ширин дамларида улар бўлажак фарзандларига қандай исм қўйишларини ният қилганларида ўқувчи қандай қувонса, халқ орасида боласизликдан эзилиб, бошлари хам бўлганларини ўқиб шунчалик хафа бўлади. Қоплонбек ва Оймомоларнинг қиссадаги нотекис ва қоронғи йўлларини ёзувчи ойнинг оппоқ нурлари билан ёритиб боради. Бу ойдинлик уларнинг қалбидан таралиб тургандек бўлади. Аслида бу ойдинлик уларга Яратганнинг туҳфаси бўлади. Ой рамзи аслида барча миллатларнинг адабиётида бор. Америкаликлар уни мистик афсоналар ва бўриларнинг табиатига боғлайдилар, Французлар уни севги ва висол рамзи деб билишади, “Уста ва Маргарита”да у диний рамзларга чулғанади... Тоғай Муроднинг Оймомоси эса муҳаббат ва садоқат, меҳр ва иймон рамзи бўлиб кўринади бизга. Қисса ёзувчига хос ўйноқи тил асосига қурилган. Халқона иборалар ва мақоллар ўз ўринларида қўлланилади: “Совчилар қадами қизлик эшикка шараф” “Аслини билмай сўз демаслар, наслини билмай қиз бермаслар” “Кўнглинг билан эшит, қулоқ алдайди. Ақлинг билан кўр – кўз алдайди”. “Чиройинг борида чинорингни топ” “Болали уй хандон бўлди, боласиз уй зиндон бўлди” “Бўларингда бўлиб ўт, бўз йўрғадай елиб ўт” “Фолчига ишонма, сувга суянма” “Элакка бормиш аёлнинг эллик оғиз гапи бор” “Бир қишнинг бир ёзи бор. Қарғанинг қағиллагани қолади” “Ўнта бўлса ўрни бошқа, қирқта бўлса қилиғи” “Ёмон хотиннинг уйи кўп, порахўрнинг ғўйи кўп” Ёзувчи қиссага диний ва тарихий ривоятларни қўшади. Совчилик, тўй, хатна, Наврўз, жаноза манзаралари жонли тасвирланади... Сўфи Оллоёр, Ҳазрати Ҳизр ҳақидаги ривоятларни ҳам қиссага моҳирона жойлаб ўтади. Қисса ғамгин ва ғуссали кайфияти билан Гоголнинг “Қадимги замон помешчиклари”даги фарзандсиз яшасалар-да бир-бирига вафодор ва меҳрибон бўлган Афанасий Иванович ва Пульхерия Ивановналарни эслатиб юборади.... Голсуорси: “Чеховнинг саҳна асарларини инглизлар театрда ўйнай олишмайди, чунки у ҳақиқий рус кишилари учун ёзилган” деган эди. “Ўткан кунлар”даги Отабекнинг: “Йиғланилмасин” деган сўзини русчада ифодалаб бўлмайди дейишганди. Миллий колоритга бой ва соф ўзбекона руҳдаги бу қисса ҳам рус ва инглиз тилларига таржима қилинса қандай жарангларкан деган савол ўйлантиради. Менимча, асарни бошқа тилга ўгирувчи таржимон энг аввало Тоғай Мурод яшаган жойларни келиб кўриши, ўзбек халқининг урф-одатларидан хабардор бўлиши шарт. Асар таржимаси ана шунда аслиятга яқинроқ келади.... Сизу бизда эса қиссани аслиятда ўқиш имконияти бор. @timur_books

1916 йил. Жек Лондоннинг АҚШдаги Ойдин водий ранчоси. Ёзувчи ўлимидан уч кун олдин ушбу овозсиз видеотасвирларга тушган. Бу тасвирлар Жек Лондон қатнашган камёб жонли лавҳа бўлса керак... @timur_books

​​#taqriz ПЕДРО ПАРАМО Биздан жудаям олисда, Ер шарининг нариги тарафида шундай бир қитъа борки, у ернинг одамлари ХХ асрга қадар бизга бутунлай номаълум эдилар. Кейин эса уларнинг сўз усталари ҳам, чарм тўп усталари ҳам бутун дунёни ўзларига қаратиб – Лотин Америка деган қитъа борлигини исботлаб қўйишди. Аслида минг йиллардан бери мавжуд бу қитъани бизга қандай танитишди? Кимлар танитди? Шубҳасиз – адабиёт ва унинг – Маркес, Борхес, Кортасар, Коэльо, Неруда, Льоса, Амаду, Мистраль, Онетти каби донгдор номлари танитиб беришди. Улар бизга ана шу сирли оламнинг нафақат эшикларини, балки жиловланмаган ёввойи табиатни, бир-бирига ўхшамайдиган турли туман инсонларнинг рангбаранг оламларини кашф этиб беришди. Аммо мана шу барча номларнинг шу даражага етишишига бошқа бир ижодкор – мексикалик Хуан Рульфо сабабчи бўлган экан. Унинг жанрлар қоришмасидан иборат “Педро Парамо” номли ихчамгина асарида биз таниб улгурган Лотин Америкасининг эпик тасвири акс этган. Асардаги воқеаларни ўқиётиб қаҳрамонлари икки дунё оралиғида турганини ҳис қиласиз. Ундаги ҳар бир персонажнинг аллақачон бу дунёни тарк этганини, аммо руҳи Комала (романдаги шаҳарча)да дарбадар кезиб, изғиб юрганини биласиз. Педро Парамо ким? У Лотин америкаси адабиётида типик даражага айланган мустабид образининг илк намоёндасидир. Рульфо бу персонаж ёрдамида яккаҳукмронликнинг ўта қабих ва ўта хаёлпараст типини яратганди. У бир тарафдан ўта золим ва адолатсиз. У ўзи истаган ҳар қандай аёлга эга чиқишни, ўзи истаган ҳар бир мол-мулкни олишни истайди. Бироқ ўз-ўзича Сусанна деган қизнинг кўнглини забт этмоқни хоҳлайди... Комаланинг катта-ю кичик арвоҳлари эса бир пайтлар унинг қурбонлари бўлиб, энди эса унинг қилмишларини фош қилиб, бу хувиллаган шаҳарчада дайдиб юрадилар. Нима учун Лотин америка адабиётида диктаторлик, жин ва арвоҳлар, фахш ва зино, қонли урушлар мавзуси қуюқ-қуюқ тасвирланади? Наҳотки бу ўлканинг ўтмиши, менталитети шу иллатлардан иборат бўлса? Аммо қайси халқ булардан ҳоли ва топ-тоза. Ҳар бирининг ўз қора бўёқлари бор эмасми. Борхес: “Бу бутун испан тилли адабиётнинг, умуман башар адабиётининг ўзига хос ютуғидир” деб таън берган. Маркес: “Бу испан тилида ёзилган романлар ичида беқиёс гўзал асардир... Уни қайта ўқиб, ниҳоят ўзим узоқ излаган йўлни топдим. Шундан сўнг асар ёзишга киришдим” деган. Ҳақиқатдан ҳам Габриель Маркеснинг – арвоҳлар ва собиқ мустабидларга тўла Макондосида “Педро Парамо”нинг излари кўп. “Педро Парамо” 1955 йилда илк бор нашрдан чиқади. 1978 йилда эса асар киночилар томонидан экранлаштирилади. Ўзбек тилида эса 2022 йил Эмин Усмон таржимасида “Anorbooks” нашриётда чоп этилди... @timur_books