استاد دکتر شفیعی کدکنی

💠 از کربلا به مدینه🕊 آخرین نامه‌ی حسین بن علی(ع)، به محمد بن حنفیه؛ در آستانه‌ی مرگ، کوتاه و ژرف. بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحيمِ أمّا بَعدُ فَكَأَنَّ الدُّنيا لَم تَكُن وكَأَنَّ الآخِرَةَ لَم تَزَل وَالسَّلامُ ...دنيا چنان است كه گويى هرگز نبوده است و آخرت چنان است كه گويى همواره بوده است! والسلام. 📗 کامل‌الزیارات، ص۱۵۸. @golhaymarefat

مغناطیس عارفان ما می‌گفتند ما و عقل و دلایل ما نیست که لمس خدا را برای قلب‌هایمان ممکن می‌سازد. شناخت او به میانجی عقل و دلیلْ شدنی نیست، تنها به لطف او و مدد کارگشای او ممکن است. می‌گفتند تو قادر نیستی به او برسی. اوست که تو را به خویش می‌رساند. از این‌رو برای راه‌یافتن و رسیدن کاری نمی‌توانی بکنی جز اینکه نیازمندانه او را فرابخوانی تا تو را برساند. به مددِ آنچه «خود» می‌نامیم نمی‌توان به «خدا» رسید. به او تنها با او می‌توان رسید: و گفت: قُرّایان[=زاهدان] می‌گویند «خدای را به دلیل باید دانست» بل که خدای را به خدا باید دانست، به مخلوق چون دانی؟ ▪️(نوشته بر دریا، از میراث عرفانی ابوالحسن خرقانی، تصحیح شفیعی کدکنی، ص۲۲۰، نشر سخن، ۱۳۸۴) و گفت: علما گویند «خدای را به دلیل عقل بباید دانست». و این خود به ذات نابیناست، به خدای، راه ندانست مگر به خدای، به خرد او را چون توان دانست؟ از خلقان بسیاری که اهل خرد بودند بآفریده درهمی گشتند، من ایشان را دست گرفتم از آفریده ببردم، راه به خدای ها نمودم، و اینجا که منم خرد اینجا نتواند آمد. ▪️(همان، ص۱۶۶) و گفت: راه دو است: یکی راهِ هدایت، دیگر راه ضلالت. آنچه راه ضلالتست آن راه بنده است به خداوند، و آنچه راه هدایتست آن راه خداوند است به بنده. پس هر که گوید «بدو رسیدم» نرسید، و هر که گوید «رسانیدند» رسید. ▪️(همان، ص۱۹۷) ذوالنون_قدس الله روحه_ گوید که خدای را به خدا شناختم. و اگر مدد وی نبودی هرگز وی را نشناختمی. ▪️(مناقب الصوفیه، قطب‌الدین منصور عبادی، به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه و ایرج افشار، ص۱۲۱، کتاب‌خانه منوچهری، ۱۳۶۲) و بایزید گفت: خدای را به خدای شناختم و آنچه را جز اوست به روشنایی او شناختم. ▪️(دفتر روشنایی، از میراث عرفانی بایزید بسطامی، ترجمه شفیعی کدکنی، ص۱۷۰، نشر سخن، ۱۳۸۴) از خویش به ما راه نَیابی هرگز از ما سویِ ما راه هَمی باید بُرد (کلیات شمس، رباعیِ ۵۱۲) به‌گفته عارفان، کسی با خود و با اعتماد به درک و دلیل و فضیلت خود به خدا نمی‌رسد. راهی از خود به خدا نیست. حافظ می‌گفت: تکیه بر تقوا و دانش در طریقت کافری است راهرو گر صد هنر دارد توکلّ بایدش اما در این میانه چیزی هست که خاصیت مغناطیس دارد. جاذب معرفت و حقیقت است. و آن مغناطیس چیزی جز «نیاز» نیست: «نیاز، مغناطیس است که اسرار حقیقت را به خویش کشد.» ▪️(چشیدن طعم وقت، از میراث عرفانی ابوسعید ابوالخیر، ص۲۰۶، نشر سخن، ۱۳۸۵) نیاز، مغناطیس است، چرا که اذعان به ناتوانی و محدودیت «خود» است و فراخواندن خداوند تا چهرهٔ خویش را بر دلی که در نیاز، فقر، طلب و درد آغشته است هویدا کند. تویی که باید ما را به خویش برسانی. و برای فراخواندن تو جز «نیاز» چه داریم؟ خوشا کسی که مغناطیس نیاز را دریافته است. @sedigh_63

وطن مادر من استاد شهرام ناظری شعر و آهنگ: آرمین فریدی

آهنگ وطن وحید تاج طبیبی فهميده بايد دست بر درمان زند تا ز نو بهبود يابد حال بيمار وطن

ای‌خوشا شادی آغاز و خوشا صبحدما ای‌خوشا جاده و در جاده نهادن قَدَما ... دکتر شفیعی‌کدکنی

برای دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی مراد اهل دل روزگار یافتمش به خلق و خوی چو خرّم‌بهار یافتمش حمیدخصلت و آزادمرد و مردم‌دوست کریم‌طبع و کرامت‌شعار یافتمش مقیم کوی قناعت رها ز حرص و حسد به قاف عزّت سیمرغ‌وار یافتمش مدار مردی و معیار مردمی با دوست به حال خصم مدارامدار یافتمش درو نظر چو به چشم دل و درون کردم چو روشن‌آینه‌یی بی‌غبار یافتمش رها ز قید رعونت گسسته بند غرور از اهل فضل و کرم یادگار یافتمش ضمیر پاکش خورشیدوار نورافشان به روشنایی آیینه‌وار یافتمش امین قول بزرگان به نقل و نقد و نظر بدیع‌کار و بدایع‌نگار یافتمش شجاع و شیردل و استوار و پابرجای برابر ستم نابکار یافتمش فرشته‌خوی و جوانمرد و پایدار به عهد به عهد و پیمان بس استوار یافتمش یگانه در نظر و نقد و در فنون سخن یگانه‌داور این روزگار یافتمش عجب مدار که من دوست دارمش چون جان به دوستی زر کامل‌عیار یافتمش یکی منم ز محبّان بی‌ریایش من که از فنون ریا برکنار یافتمش کمال مکرمت و مردمی درو دیدم مدار فضل و فضیلت‌مدار یافتمش دگر نکرده ره مردمی و در همه حال به مهر و آذر چون نوبهار یافتمش کریم‌طبع و کرامت‌خصال و دوست‌نواز به دوستی و کرم پایدار یافتمش نگاه کن به کمال مروّت و کرمش که پیش خصمان چون دوستار یافتمش یگانه دیده‌ام او را به یاری یاران به صدق و یاری چون یار غار یافتمش مظاهر مصفا @shekoftandaraftab

«در سلسله شد دجله» یادداشتی از استاد شفیعی کدکنی درباره مطلع ایوان مداین خاقانی یادنامه دکتر رشید عیوضی به کوشش: محمد طاهری @shekoftandaraftab

🌱 در محضر مولانا🌱 حکیمیم طبیبیم ز بغداد رسیدیم بسی علتیان را ز غم بازخریدیم سَبَل‌های کهن را غم بی‌سر و بُن را ز رگ هاش و ز پی‌هاش به چنگاله کشیدیم طبیبان فصیحیم که شاگرد مسیحیم بسی مرده گرفتیم در او روح دمیدیم بپرسید از آن‌ها که دیدند نشان‌ها که تا شکر بگویند که ما از چه رهیدیم سر غصه بکوبیم غم از خانه بروبیم همه شاهد و خوبیم همه چون مه عیدیم طبیبان الاهیم ز کس مزد نخواهیم که ما پاک روانیم نه طمّاع و پلیدیم مپندار که این نیز هلیله‌ست و بلیله‌ست که این شُهره عقاقیر ز فردوس کشیدیم حکیمان خبیریم که قاروره نگیریم که ما در تن رنجور چو اندیشه دویدیم دهان باز مکن هیچ که اغلب همه جغدند دگر لاف مپران که ما بازپریدیم معنی لغات و اصطلاحات حکیم: اهل حکمت، خردمند، پزشک بغداد: مرکز حکومت خلفای عباسی، که به داشتن مدارس عالی و دانشمندان و پزشکان ماهر شهرت داشت. علتیان: بیماران/ علتی: بیمار/ علت: بیماری (خام خوردن علت آرَد در بشر- مثنوی) بازخریدن: رهانیدن سَبَل: نوعی بیماری مربوط به چشم است که در آن موی در درون پلک می روید و رگ های چشم متورّم می شود. بُن: ریشه/ غم بی سر و بن: غم های ناپیدا، و بی حد و اندازه. چنگاله: آلت فلری باریک و سرکج که در طبابت بکار می رفته است. فصیح: زبان آور، کاربلد مسیح: عیسی بن مریم که با دَم خویش بیماران مرده دل و جان را شفا می بخشید. رهیدن: خلاص شدن، شفا یافتن‌ روبیدن: پاک کردن، جارو کردن شاهد: نکو روی، زیبا مه عید: هلال ماه عید فطر طبیبان الاهیم ز کس مزد نخواهیم: ما برای علاج درد خلق خدا برای خود کیسه ندوخته ایم و در پی کسب درآمد نیستیم. یادآور آیه: قُل ما اَسألُکُم عَلَیهِ مِن اَجر إلا مَن شاءَ اَن یَت‍خِذَ إلی َربه سبیلا ( فرقان:۵۷) بگو من ازشما هیچ مزدی نمی خواهم مگر اینکه کسی بخواهد به سوی پروردگار خویش راهی برگزیند. طمّاع: حریص و آزمند هلیله و بلیله: دو نوع داروی گیاهی که می کوبیدند و به عنوان مسهل و قابض به بیمار می خوراندند/ از هلیله قبض شد اطلاق رفت// آن هلیله و آن بلیله کوفتن...(مثنوی). شُهره: مشهور، زبانزد عقاقیر: ج عَقّار؛ داروهای گیاهی فردوس: بهشت خبیر: آگاه، خردمند قاروره: ظرف شیشه ای برای گرفتن و نگه داشتن نمونه ادار بیمار// این نبض مرا بگیر و قاروره ببین( دیوان شمس) لاف مپران: لاف نزن. ____ خلاصه ی کلام مولانا در این غزل زیبا و دلنشین این است که ما از نوع طبیبان مدعی نیستیم که قاروره ببینیم و نبض بگیریم و مزد ستانیم. ما با یک نظر بیماری های روحی و روانی را درمان می کنیم و برای این کار هم مطالبه ی مزد و پاداش نمی کنیم. دارویی که ما می دهیم ار جنس هلیله و بلیله نیست؛ ما طبیبان عیسی دمیم و داروی مان را از فردوس برین آورده ایم. مولانا خود این نوع معالجه را تجربه کرده است؛ آنگاه که به بیماری عُجب و غرور مبتلا بود و در دست نااهلان گرفتار آمده بود، شمس تبریز، این حکیم الاهی، از راه رسید و انگشت بر رگ جانش نهاد و دردش را دوا کرد و رفت. در اولین حکایت مثنوی هم که سخن از طبیب الاهی می رود درواقع همان شمس است که جان دردمند مولانا را درمان کرد و از آن همه رنجوری نجاتش داد: بشنوید ای دوستان این داستان خود حقیقت نقد حال ماست آن حالا هم مولانا از پس قرن ها با مثنوی و غزل هایش جان های مشتاق را هدایت و درمان می کند. همچنان که خود فرموده بود(به نقل از رساله سپهسالار): "بعد از ما مثنوی شیخی کند و مرشد طالبان گردد و سایق و سابق ایشان باشد." مولانا در غزل معروف و دل انگیز: "مرده بُدم زنده شدم..." درواقع داستان ناخوشی خود و معالجه ی پر از شگرد شمس تبریز را با ما در میان می گذارد. @golhaymaefat

بهارِ زخمیِ این باغ دلکش است هنوز اگرچه نغمه به لب خشک شد هزاران را (شفیعی‌کدکنی) @golhaymarefat

ویدئوی جدید از محمدرضا شفیعی کدکنی و صحبت‌های این شاعر در مورد محمد مصدق - مصدق آدم پاک و شریفی بود،خطای بزرگش این بود که دشمنان اصلیش رو دست کم می‌گرفت!