اهل تمیز

📚۱۷۵۷ سال آموزش عالی در ایران! ▪️دانشگاه تهران از سکۀ ۱۷۵۷ سال آموزش عالی در ایران، یعنی به قول بانیانش ۱۷۵۷ سال سنت دانشگاهی، با حضور رئیس مجلس پرده برداشت و گندیشاپور را در مسابقه‌ای که با خودش گذاشته بود قدیمترین دانشگاه جهان معرفی کرد. پیداست که در ایران مدارس درس در آنچه داخل در دایرۀ علم بوده است (از طب و علوم عقلی و دینی) همیشه برقرار بوده و در بعضی ادوار پررونق و شکوفا. ▪️این عالمانی که فی‌المثل از خراسان برخاسته‌اند البته مصداق «امسیت کردیا و اصبحت عربیا» نبوده‌اند و طبیبان بزرگی مانند ابن سینا و محمد بن زکریا، برغم ترهات چند طبیب راه‌نشین (charlatan) و گروهی ناآشنا با تحقیقات، چند دکتر علفی نبوده‌اند که حرفهای بقراطی را دربارۀ بلغم و‌ صفرا تکرار کرده باشند. بیمارستانی مانند بیمارستان عضدالدوله جایی نبوده که در آن به کمک طب جعلی علفی بیماران را درمان کنند، بلکه علم طب ترقیش را مرهون آن چیزی بوده که امروز آزمایشهای بالینی می‌گویند. ▪️بیمارستان گندیشاپور هم که بعدها اساس بیمارستان بغداد شد جز آنکه مرکز درمان بیماران بوده، آموزش پزشکی یونانی نیز در آن جریان داشته و اگر به بعضی اخبار اتکا کنیم، لااقل از زمان شاپور دوم ساسانی (قرن چهارم میلادی) پزشکی هندی نیز به آن راه یافته بوده است. در همان ناحیه، اگر بتوان به یک خبر حمزۀ اصفهانی اعتماد کرد، گروهی از عالمان و کتّاب گشته‌دبیره مقام داشته‌اند و جز پزشکی، احتمالاً در کار نقل و تألیف علوم دیگر نیز بوده‌اند. این در تصدیق کار آقایان که گمان می‌کنم فقط به داعی بازارگرمی این نمایش را راه نینداخته‌اند. ▪️اما آنچه در افواه عوام دربارۀ گندیشاپور است (و مانند آن دربارۀ بیت الحکمۀ بغداد نیز بر لسان همین عوام جاری است) بکلی مبالغه‌آمیز است. این مبالغات در بیرون از دانشگاه شاید یکسره نامطلوب نباشد، ولی در درون دانشگاه آنچه گفته می‌شود باید مستند باشد و در برابر نقد تاب بیاورد. در درون دانشگاه نمی‌توان و نباید از «دانشگاه گندیشاپور» سخن گفت و نمی‌توان و نباید وجود بیمارستانی در گندیشاپور را دلیل بر «سنت آموزش عالی» دوهزارساله شمرد، چنانکه — انصاف را — نباید بیمارستانی را که در آن اطبای سریانی‌زبان و ایرانی‌زبان و احتمالاً یونانی‌زبان و هندی‌زبان مشغول درمان و در عین حال تحقیق بوده‌اند چیزی کم‌ارج شمرد. ▪️مع هذا بعد از تقلبات ایام از بعد از آل بویۀ بغداد نه استمراری که لازم معنای «سنت» است در این باصطلاح دانشگاه می‌توان دید (چراغ علم البته این جا و آن جا مادام که وزرای قابل بر مسند بوده‌اند روشن بوده است) و نه اسناد تاریخی اجازۀ چنین استنباطات مبالغه‌آمیز را به مورخ دربارۀ گندیشاپور می‌دهد. اسناد ما دربارۀ گندیشاپور چنان است که هر مورخ کارناآزموده‌ هم به زودی درمی‌یابد که نمی‌تواند به آنها اعتماد درست کند و نمی‌تواند اطلاع درستی از گندیشاپورِ ماقبل قرن ششم میلادی از آنها به کف آورد، سهل است دربارۀ همین قرن ششم و هفتم میلادی نیز جز چند خبر معدود که به چیزی بیرزد به دستش نمی‌افتد. ▪️از جمله این تاریخ عجیب و دقیق ۱۷۵۷ سال (یعنی اواخر حکومت شاپور اول ساسانی) را که من مخصوصاً مسحور دو رقم سمت راست آنم با هیچ منقاش و منقاری نمی‌توان از اسناد بیرون آورد، مگر آنکه بکلی در تحقیق راه مساحمه را برویم. فی‌الجمله افتخار به مواریث گذشتگان البته بد نیست، ولی دهن‌کجی به علم تاریخ یا نادیده گرفتن اصول تحقیق تاریخی هم هیچ خوب نیست. طرفه آنکه این تاریخ ۱۷۵۷ سال را یکی از اهل همین تاریخ کشف کرده که خود خالی از فضل و هنری نیست، و این ماجرا را ناخوشایندتر می‌کند. نودسالگی دانشگاه تهران مبارک باد! 🖋دکتر سیداحمدرضا قائم‌مقامی @YaddashtQaemmaqami @ahle_tamyz

‍ 🔺به فرهنگ باشد روان تندرست🔺 🔴ایران سرزمینی کهن با فرهنگ باستانی است. سرزمین نیکی‌ها و مردمان نجیبی که ستایشگر داد و راستی و دوستی و نکوهشگر ظلم و دروغ و دشمنی‌اند. باید تا می توان از ایران گفت و نوشت. چرا که ظرف و محتوای توسعه کشور است. باید زبان فارسی را دوست داشت و در جهت ترویج آن از هیچ اقدامی دریغ نکرد. باید تا حد ممکن فرزندان کشور را با حافظ و سعدی، با فردوسی و مولوی و نظامی آشنا کرد. اگر ایده ایران از جمع معدودی نخبگان خارج شود و در میان مردم و سیاستگذاران شکل خودآگاهانه بگیرد معنای امنیت، مصلحت و منافع ملی شکل خواهد گرفت. حقیقت این است که امروزه ایران مورد غفلت قرار گرفته است و بدون وطن، کشور و ایراندوستی هیچ تحول مهمی رقم نمی‌خورد. 🔴فهرست زیر از کوشاترین و معتبرترین رسانه ها و نهادهای فرهنگیِ مستقل تشکیل شده است که جملگی در گستره‌یِ گسترده‌یِ تاریخ و ادبیات و فرهنگِ زرینِ ایران زمین می‌کوشند. با پیوستن به این رسانه ها و نهادها به توسعه فرهنگی در جامعه یاری رسانیم.                                🔺پـــــــایــنده ایــــــــــران🔺 🟥دکتر محمّد‌علی اسلامی‌نُدوشن 🟥کتاب گویا (لذت مطالعه با چشمان بسته). 🟥زین قند پارسی (درست بنویسیم، درست بگوییم). 🟥کتابخانه تخصصی ادبیات 🟥بهترین داستان‌های کوتاه جهان 🟥رسانه رسمی استاد فریدون فرح اندوز (گوینده و مجری رادیو و تلویزیون ملی ایران). 🟥رازها و نمادها و آموزه‌های شاهنامه 🟥مولانا و باغ سبز عشق 🟥 حافظ // خیام ( صوتی ) 🟥بنیاد فردوسی خراسان (كانون شاهنامه فردوسی توس‏). 🟥رمانهای صوتی بهار 🟥مردم‌نامه، فصلنامه مطالعات تاریخ‌ مردم. 🟥خردسرای فردوسی (آینه‌ای برای پژواک جلوه‌های دانش و فرهنگ ایران زمین). 🟥چراغداران (دایرةالمعارف بزرگ صوتی ایران، صداهای نایاب فرهنگ و ادب و هنر) 🟥آرخش، کلبه پژوهش حماسه‌های ایرانی (رسانه دکتر آرش اکبری مفاخر). 🟥سرو سایـه‌فکن (رسانه ای برای پاسداشت زبان و ادبیات فارسی). 🟥شاهنامه کودک هما 🟥منابع تاریخ ساسانیان 🟥مطالعات قفقاز 🟥ستیغ، خوانش اشعار حافظ و سعدی و...(رسانه سهیل قاسمی) 🟥زبان شناسی و فراتر از آن (محفلی برای آموختن زبانهای ایرانی). 🟥شاهنامه برای کودکان (قصه های شاهنامه و خواندن اشعار برای کودکان و نوجوانان). 🟥تاریخ اشکانیان 🟥انجمن شاهنامه خوانی آنلاین (دبی، کانادا، ایران، لندن). 🟥مأدبه‌ی ادبی، شرح کلیله و دمنه و آثار ادبی فارسی (رسانه دکتر محمّدامین احمدپور). 🟥شرح غزلیات سعدی با امیر اثنی عشری 🟥بوستان سعدی با امیر اثنی عشری 🟥کانون پژوهش‌های شاهنامه (معرفی کتاب‌ها و مقالات و یادداشت‌ها پیرامون شاهنامه). 🟥گاهگفـت (دُرُست‌خوانیِ شعرِ کُهَن). 🟥شرح و بررسی آکادمیک تاریخ اشکانیان 🟥ملی‌گرایی ایرانی/شاهنامه پژوهی 🟥رهسپر کوچه رندان (بررسی اندیشه حافظ). 🟥فرهنگ یاریگری، توسعه پایدار و زیست بوم‌داری 🟥تاریخ روایی ایران 🟥اهل تمییز (معرفی و نقد کتاب، پاسداشت یاد بزرگان) 🟥حافظ‌خوانی - محمدرضا کاکایی 🟥کتابخانه متون و مطالعات زردشتی 🟥کتاب گویای ژیگ 🟥انجمن دوستداران شاهنامه البرز (اشا) 🟥تاریخ، فرهنگ، هنر و ادبیات ایران زمین 🟥سفر به ادبیات (خوانش و شرح گلستان صوتی، معرفی کتاب و...) 🟥تاریخ ترجمه(یادداشتها و جستارها دربارهٔ تاریخ‌نگاری و تاریخ ترجمه در ایران). 🟥تاریخ میانه 🟥کتاب و حکمت 🟥سخن و سخنوران (سخنرانی و گفتگوهای نایاب نام آوران وطن فارسی). 🟥انجمن شاهنامه‌خوانی هما (خوانش و شرح بیتهای شاهنامه). 🟥کانال میهمان: 🔴انجمن زبانهای باستانی آژیار 🔺فـــرِّ ایــــران را می سـتایـیـم.🔺 🔴هماهنگی جهت شرکت در تبادل 🟥@Arash_Kamangiiir

🔹هرمنوتیک: روش‌های گوناگون برای فهمیدن متن ▪️مانفرد اومینگ، استاد دانشگاه هایدلبرگ آلمان، و معاون رئیس دانشکدۀ مطالعات یهودی این دانشگاه است. حوزۀ اصلی فعالیت علمی او مطالعات تاریخ بنی‌اسرائیل، مزامیر، باستان‌شناسی بایبل و گفت‌وگوی مسیحیت و یهودیت است. از او کتاب‌های متعددی در همین موضوعات منتشرشده و از نویسندگان دانشنامۀ آنلاین «دین در گذشته و امروز» است. وی همچنین پروژه‌هایی را در حوزۀ برداشت بنیادگرایانه از بایبل، مسئلۀ خشونت در سنت بایبلی، تفسیر کتاب ایوب، حفاری‌های باستان‌شناختی در منطقۀ عزیقه، که بر اساس روایت دینی محل جنگ داود و جالوت بوده، در دانشگاه هایدلبرگ هدایت می‌کند. ▪️یکی از آثار اومینگ که در اصل به آلمانی نوشته شده و اکنون ترجمۀ فارسی آن را در اختیار داریم، درآمدی بر هرمنوتیک بایبلی معاصر است (ترجمۀ نسیم حسنی، انتشارات طرح نو، ١۴۰٢) که در آن، چنان‌که از نامش پیداست، به سنت هرمنوتیک با تمرکز بر بایبل، کتاب مقدس مسیحیان، می‌پردازد. کتاب با مقدمۀ مؤلف بر ترجمۀ فارسی آغاز می‌شود و پس از آن مترجم نیز مقدمه‌ای دربارۀ وضعیت هرمنوتیک و مباحث مرتبط با آن در نوشته‌های ایرانیان در دو _ سه دهۀ اخیر نگاشته است. ▪️اومینگ کتاب خود را بر اساس یک طبقه‌بندی منطقی تنظیم کرده است، با این توضیح که هرمنوتیک تلاش برای فهم متن است و هر فهمی چهار عامل دارد: مؤلف، خواننده، متن، موضوع. هر یک از مکاتب هرمنوتیکی در رویکرد خود به متن تمرکز خود را بر یکی از این چهار عامل نهاده‌اند. ▪️روش‌هایی که تمرکز خود را مؤلف نهاده‌اند روش تاریخی ـ انتقادی، جامعه‌شناسی تاریخی (مارکس و انگلس)، روان‌شناسی تاریخی (یاسپرس)، باستان‌شناسی جدید هستند که مدعای اصلی آنها این است که برای فهم متن باید به بکوشیم که وارد جهان ذهنی مؤلف شویم و وضعیت تاریخی یا روانی وی در حین نوشتن متن را دریابیم. ▪️روش‌هایی که بر متن و جهان متن مرکزند یعنی متن را یک جهان مستقل از مؤلف و شرایط روانی و ذهنی وی و امری خودبنیاد می‌دانند و با ابزارهای نقد ادبی سراغ فهم متن می‌روند؛ این ابزارها روان‌شناسی ساختارگرا، نقد ادبی جدید (اوئرباخ)، تفسیر قانونی متن مقدس و تفسیر به‌مثابۀ کنش گفتاری (هایدگر) هستند. ▪️سومین روش که در آن بر خواننده و دریافت‌کنندۀ متن تمرکز می‌شود و احوالات وی نکتۀ اصلی در فهم متن دانسته می‌شود؛ تفسیر تاریخی (گادامر، اکو)، تفسیر روان‌شناختی (فروید، یونگ)، تفسیر نمادین، درام بایبل (اجرای داستان‌های بایبل در قالب نمایش و رفتن در دل نقش‌ها برای فهمیدن بهتر متن با الهام‌گرفتن از فلسفۀ بازی گادامر)، تفسیر رهایی‌بخش، و تفسیر فمینیستی همگی تلاش‌هایی برای فهم متن با تمرکز بر حالات خواننده و دریافت‌کنندۀ آن هستند. ▪️گروه چهارم روش‌هایی هستند که بر موضوع و واقعیتی فراتر از متن تمرکز دارند که شامل تفسیر عقیدتی، تفسیر بنیادگرایانه، تفسیر وجودی (هایدگر) می‌شود. ▪️نویسنده تک‌تک این روش‌ها را به صورت تطبیقی و با آوردن مثالی از نحوۀ تفسیر یک پاره از متن بایبل در آن روش تبیین کرده و نقاط ضعف و قوت هر یک را نیز برشمرده است. وی در پیش‌درآمدی بر کتاب نیز با نگاهی تاریخی روند تحولات نظریات مربوط به فهم و هرمنوتیک را از دورۀ افلاطون و ارسطو تا دورۀ معاصر بیان کرده است. آخرین صاحب‌نظری که در این بررسی تاریخی به نظریاتش پرداخته شده ژان فرانسوا لیوتار (درگذشتۀ ١٩٩٨) است. یعنی این کتاب را می‌توان چکیدۀ نظریات هرمنوتیکی در قرن بیستم دانست. ▪️اومینگ در سخن پایانی خود به این نتیجه می‌رسد که برای هرچه بهتر فهمیدن بایبل یا هر کتاب مقدسی و بلکه هر متنی بررسی آن به روش‌های گوناگون هرمنوتیکی بصیرت ما را دربارۀ آن عمیق‌تر می‌کند و باعث می‌شود که ابعاد گوناگون متن را بفهمیم و نباید هیچ یک از روش‌ها را تنها روش فهم متن به شمار آوریم. «هر تلاشی برای گرد هم آوردن همۀ خوانندگان متن زیر چتر یک روش‌شناسی هنجاری خاص محکوم به شکست است» و همیشه باید از تکثر روش‌ها استقبال کرد. ▪️استفادۀ نویسنده از زبانی عمومی و خودداری‌اش از زیاده‌گویی در کنار عرضۀ نسبتاً بی‌طرفانۀ نظریات و ارائۀ مثال تطبیقی از متن بایبل و سپس ارزیابی نقاط قوت و ضعف هر نظریه و همچنین طبقه‌بندی دقیق مطالب آن باعث تدوین یک کتاب مفید و کاربردی شده که افزون بر مفید بودن برای خوانندۀ عمومی، مناسب تبدیل شدن به یک متن درسی دانشگاهی است. 🖋احسان موسوی خلخالی @ahle_tamyz

🔹هرمنوتیک: روش‌های گوناگون برای فهمیدن متن ▪️مانفرد اومینگ، استاد دانشگاه هایدلبرگ آلمان، و معاون رئیس دانشکدۀ مطالعات یهودی این دانشگاه است. حوزۀ اصلی فعالیت علمی او مطالعات تاریخ بنی‌اسرائیل، مزامیر، باستان‌شناسی بایبل و گفت‌وگوی مسیحیت و یهودیت است. از او کتاب‌های متعددی در همین موضوعات منتشرشده و از نویسندگان دانشنامۀ آنلاین «دین در گذشته و امروز» است. وی همچنین پروژه‌هایی را در حوزۀ برداشت بنیادگرایانه از بایبل، مسئلۀ خشونت در سنت بایبلی، تفسیر کتاب ایوب، حفاری‌های باستان‌شناختی در منطقۀ عزیقه، که بر اساس روایت دینی محل جنگ داود و جالوت بوده، در دانشگاه هایدلبرگ هدایت می‌کند. ▪️یکی از آثار اومینگ که در اصل به آلمانی نوشته شده و اکنون ترجمۀ فارسی آن را در اختیار داریم، درآمدی بر هرمنوتیک بایبلی معاصر است (ترجمۀ نسیم حسنی، انتشارات طرح نو، ١۴۰٢) که در آن، چنان‌که از نامش پیداست، به سنت هرمنوتیک با تمرکز بر بایبل، کتاب مقدس مسیحیان، می‌پردازد. کتاب با مقدمۀ مؤلف بر ترجمۀ فارسی آغاز می‌شود و پس از آن مترجم نیز مقدمه‌ای دربارۀ وضعیت هرمنوتیک و مباحث مرتبط با آن در نوشته‌های ایرانیان در دو _ سه دهۀ اخیر نگاشته است. ▪️اومینگ کتاب خود را بر اساس یک طبقه‌بندی منطقی تنظیم کرده است، با این توضیح که هرمنوتیک تلاش برای فهم متن است و هر فهمی چهار عامل دارد: مؤلف، خواننده، متن، موضوع. هر یک از مکاتب هرمنوتیکی در رویکرد خود به متن تمرکز خود را بر یکی از این چهار عامل نهاده‌اند. ▪️روش‌هایی که تمرکز خود را مؤلف نهاده‌اند روش تاریخی ـ انتقادی، جامعه‌شناسی تاریخی (مارکس و انگلس)، روان‌شناسی تاریخی (یاسپرس)، باستان‌شناسی جدید هستند که مدعای اصلی آنها این است که برای فهم متن باید به بکوشیم که وارد جهان ذهنی مؤلف شویم و وضعیت تاریخی یا روانی وی در حین نوشتن متن را دریابیم. ▪️روش‌هایی که بر متن و جهان متن مرکزند یعنی متن را یک جهان مستقل از مؤلف و شرایط روانی و ذهنی وی و امری خودبنیاد می‌دانند و با ابزارهای نقد ادبی سراغ فهم متن می‌روند؛ این ابزارها روان‌شناسی ساختارگرا، نقد ادبی جدید (اوئرباخ)، تفسیر قانونی متن مقدس و تفسیر به‌مثابۀ کنش گفتاری (هایدگر) هستند. ▪️سومین روش که در آن بر خواننده و دریافت‌کنندۀ متن تمرکز می‌شود و احوالات وی نکتۀ اصلی در فهم متن دانسته می‌شود؛ تفسیر تاریخی (گادامر، اکو)، تفسیر روان‌شناختی (فروید، یونگ)، تفسیر نمادین، درام بایبل (اجرای داستان‌های بایبل در قالب نمایش و رفتن در دل نقش‌ها برای فهمیدن بهتر متن با الهام‌گرفتن از فلسفۀ بازی گادامر)، تفسیر رهایی‌بخش، و تفسیر فمینیستی همگی تلاش‌هایی برای فهم متن با تمرکز بر حالات خواننده و دریافت‌کنندۀ آن هستند. ▪️گروه چهارم روش‌هایی هستند که بر موضوع و واقعیتی فراتر از متن تمرکز دارند که شامل تفسیر عقیدتی، تفسیر بنیادگرایانه، تفسیر وجودی (هایدگر) می‌شود. ▪️نویسنده تک‌تک این روش‌ها را به صورت تطبیقی و با آوردن مثالی از نحوۀ تفسیر یک پاره از متن بایبل در آن روش تبیین کرده و نقاط ضعف و قوت هر یک را نیز برشمرده است. وی در پیش‌درآمدی بر کتاب نیز با نگاهی تاریخی روند تحولات نظریات مربوط به فهم و هرمنوتیک را از دورۀ افلاطون و ارسطو تا دورۀ معاصر بیان کرده است. آخرین صاحب‌نظری که در این بررسی تاریخی به نظریاتش پرداخته شده ژان فرانسوا لیوتار (درگذشتۀ ١٩٩٨) است. یعنی این کتاب را می‌توان چکیدۀ نظریات هرمنوتیکی در قرن بیستم دانست. ▪️اومینگ در سخن پایانی خود به این نتیجه می‌رسد که برای هرچه بهتر فهمیدن بایبل یا هر کتاب مقدسی و بلکه هر متنی بررسی آن به روش‌های گوناگون هرمنوتیکی بصیرت ما را دربارۀ آن عمیق‌تر می‌کند و باعث می‌شود که ابعاد گوناگون متن را بفهمیم و نباید هیچ یک از روش‌ها را تنها روش فهم متن به شمار آوریم. «هر تلاشی برای گرد هم آوردن همۀ خوانندگان متن زیر چتر یک روش‌شناسی هنجاری خاص محکوم به شکست است» و همیشه باید از تکثر روش‌ها استقبال کرد. ▪️استفادۀ نویسنده از زبانی عمومی و خودداری‌اش از زیاده‌گویی در کنار عرضۀ نسبتاً بی‌طرفانۀ نظریات و ارائۀ مثال تطبیقی از متن بایبل و سپس ارزیابی نقاط قوت و ضعف هر نظریه و همچنین طبقه‌بندی دقیق مطالب آن باعث تدوین یک کتاب مفید و کاربردی شده که افزون بر مفید بودن برای خوانندۀ عمومی، مناسب تبدیل شدن به یک متن درسی دانشگاهی است. 🖋احسان موسوی خلخالی @ahle_tamyz

📚درآمدی بر هرمنوتیک بایبلی معاصر، مانفرد اومینگ، ترجمۀ نسیم حسنی، انتشارت طرح نو، چاپ نخست ١۴۰٢، ٢٨٢ صفحه @Ahle_tamyz

🔹هرمنوتیک: روش‌های گوناگون برای فهمیدن متن ▪️مانفرد اومینگ، استاد دانشگاه هایدلبرگ آلمان، و معاون رئیس دانشکدۀ مطالعات یهودی این دانشگاه است. حوزۀ اصلی فعالیت علمی او مطالعات تاریخ بنی‌اسرائیل، مزامیر، باستان‌شناسی بایبل و گفت‌وگوی مسیحیت و یهودیت است. از او کتاب‌های متعددی در همین موضوعات منتشرشده و از نویسندگان دانشنامۀ آنلاین «دین در گذشته و امروز» است. وی همچنین پروژه‌هایی را در حوزۀ برداشت بنیادگرایانه از بایبل، مسئلۀ خشونت در سنت بایبلی، تفسیر کتاب ایوب، حفاری‌های باستان‌شناختی در منطقۀ عزیقه، که بر اساس روایت دینی محل جنگ داود و جالوت بوده، در دانشگاه هایدلبرگ هدایت می‌کند. ▪️یکی از آثار اومینگ که در اصل به آلمانی نوشته شده و اکنون ترجمۀ فارسی آن را در اختیار داریم، درآمدی بر هرمنوتیک بایبلی معاصر است (ترجمۀ نسیم حسنی، انتشارات طرح نو، ١۴۰٢) که در آن، چنان‌که از نامش پیداست، به سنت هرمنوتیک با تمرکز بر بایبل، کتاب مقدس مسیحیان، می‌پردازد. کتاب با مقدمۀ مؤلف بر ترجمۀ فارسی آغاز می‌شود و پس از آن مترجم نیز مقدمه‌ای دربارۀ وضعیت هرمنوتیک و مباحث مرتبط با آن در نوشته‌های ایرانیان در دو _ سه دهۀ اخیر نگاشته است. ▪️اومینگ کتاب خود را بر اساس یک طبقه‌بندی منطقی تنظیم کرده است، با این توضیح که هرمنوتیک تلاش برای فهم متن است و هر فهمی چهار عامل دارد: مؤلف، خواننده، متن، موضوع. هر یک از مکاتب هرمنوتیکی در رویکرد خود به متن تمرکز خود را بر یکی از این چهار عامل نهاده‌اند. ▪️روش‌هایی که تمرکز خود را مؤلف نهاده‌اند روش تاریخی ـ انتقادی، جامعه‌شناسی تاریخی (مارکس و انگلس)، روان‌شناسی تاریخی (یاسپرس)، باستان‌شناسی جدید هستند که مدعای اصلی آنها این است که برای فهم متن باید به بکوشیم که وارد جهان ذهنی مؤلف شویم و وضعیت تاریخی یا روانی وی در حین نوشتن متن را دریابیم. ▪️روش‌هایی که بر متن و جهان متن مرکزند یعنی متن را یک جهان مستقل از مؤلف و شرایط روانی و ذهنی وی و امری خودبنیاد می‌دانند و با ابزارهای نقد ادبی سراغ فهم متن می‌روند؛ این ابزارها روان‌شناسی ساختارگرا، نقد ادبی جدید (اوئرباخ)، تفسیر قانونی متن مقدس و تفسیر به‌مثابۀ کنش گفتاری (هایدگر) هستند. ▪️سومین روش که در آن بر خواننده و دریافت‌کنندۀ متن تمرکز می‌شود و احوالات وی نکتۀ اصلی در فهم متن دانسته می‌شود؛ تفسیر تاریخی (گادامر، اکو)، تفسیر روان‌شناختی (فروید، یونگ)، تفسیر نمادین، درام بایبل (اجرای داستان‌های بایبل در قالب نمایش و رفتن در دل نقش‌ها برای فهمیدن بهتر متن با الهام‌گرفتن از فلسفۀ بازی گادامر)، تفسیر رهایی‌بخش، و تفسیر فمینیستی همگی تلاش‌هایی برای فهم متن با تمرکز بر حالات خواننده و دریافت‌کنندۀ آن هستند. ▪️گروه چهارم روش‌هایی هستند که بر موضوع و واقعیتی فراتر از متن تمرکز دارند که شامل تفسیر عقیدتی، تفسیر بنیادگرایانه، تفسیر وجودی (هایدگر) می‌شود. ▪️نویسنده تک‌تک این روش‌ها را به صورت تطبیقی و با آوردن مثالی از نحوۀ تفسیر یک پاره از متن بایبل در آن روش تبیین کرده و نقاط ضعف و قوت هر یک را نیز برشمرده است. وی در پیش‌درآمدی بر کتاب نیز با نگاهی تاریخی روند تحولات نظریات مربوط به فهم و هرمنوتیک را از دورۀ افلاطون و ارسطو تا دورۀ معاصر بیان کرده است. آخرین صاحب‌نظری که در این بررسی تاریخی به نظریاتش پرداخته شده ژان فرانسوا لیوتار (درگذشتۀ ١٩٩٨) است. یعنی این کتاب را می‌توان چکیدۀ نظریات هرمنوتیکی در قرن بیستم دانست. ▪️اومینگ در سخن پایانی خود به این نتیجه می‌رسد که برای هرچه بهتر فهمیدن بایبل یا هر کتاب مقدسی و بلکه هر متنی بررسی آن به روش‌های گوناگون هرمنوتیکی بصیرت ما را دربارۀ آن عمیق‌تر می‌کند و باعث می‌شود که ابعاد گوناگون متن را بفهمیم و نباید هیچ یک از روش‌ها را تنها روش فهم متن به شمار آوریم. «هر تلاشی برای گرد هم آوردن همۀ خوانندگان متن زیر چتر یک روش‌شناسی هنجاری خاص محکوم به شکست است» و همیشه باید از تکثر روش‌ها استقبال کرد. ▪️استفادۀ نویسنده از زبانی عمومی و خودداری‌اش از زیاده‌گویی در کنار عرضۀ نسبتاً بی‌طرفانۀ نظریات و ارائۀ مثال تطبیقی از متن بایبل و سپس ارزیابی نقاط قوت و ضعف هر نظریه و همچنین طبقه‌بندی دقیق مطالب آن باعث تدوین یک کتاب مفید و کاربردی شده که افزون بر مفید بودن برای خوانندۀ عمومی، مناسب تبدیل شدن به یک متن درسی دانشگاهی است. 🖋احسان موسوی خلخالی @ahle_tamyz

📚درآمدی بر هرمنوتیک بایبلی معاصر، مانفرد اومینگ، ترجمۀ نسیم حسنی، انتشارت طرح نو، چاپ نخست ١۴۰٢، ٢٨٢ صفحه @Ahle_tamyz

📚تاریخ جهان اسلام: از خاستگاه‌های آن تا ظهور مدرنیته به کوشش: مرضیه گودرزی ▪️همانطور که از اسم کتاب بر می‌آید، محتوای آن را به طور خلاصه می‌توان تاریخچه‌ای فراگیر از جهان اسلام از زمان پیامبر اسلام تا تولد عصر جدید قلمداد کرد. این کتاب رویدادها، شخصیت‌ها، درگیری‌ها و همگرایی‌های عمده‌ای را که تاریخ جهان اسلام را شکل داده‌اند، به طور مفصل تشریح می‌کند. محتوای کتاب برای خوانندگان سفری را از مبدأ اسلام تا آستانۀ قرن نوزدهم پایه‌ریزی کرده و پایان داستان را تا به زمان حاضر ادامه می‌دهد. بنابراین کوک تاریخچۀ وسیعی از یک تمدن را ارائه می‌دهد که هم به دلیل وحدت و هم تکثر آن قابل توجه است. ▪️این کتاب پس از نمایش صحنۀ خاورمیانه در دوران باستان متأخر، ظهور اسلام را به عنوان یک رویداد "قوی سیاه" به تصویر می‌کشد. این امر با ظهور خیره‌کنندۀ خلافت اسلامی بر پایۀ پرورش تمدنی جدید ادامه می‌یابد. سپس به تاریخ‌های تمام مناطق اصلی جهان اسلام می‌پردازد و گزارشی گسترده از تحولات کلیدی نظامی، سیاسی و فرهنگی‌ای ارائه می‌دهد که با گسترش اسلام به سمت شرق و غرب رخ داده است. در عین حال، کتاب روایتگر نقل‌های متعددی از منابع دست اول است و بدین وسیله صداهای مختلف بسیار الهام‌بخشی از گذشتۀ مسلمانان را به خوانندگان می‌رساند. 🔹فهرست محتوای کتاب بخش اول: ظهور جهان اسلام ▪️فصل ۱ با هدف بررسی وضعیت خاورمیانه در اواخر دوران باستان، به جنگ‌های داخلی عربستان، فرهنگ قبیله‌ای و بت‌پرستی در شبه جزیره، امپراتوری‌های بیزانس و ایران و روابط آن‌ها با عربستان می‌پردازد. فصل ۲ با تمرکز بر روی پیامبر اسلام، از طرفی به رسالت او، شخصیت‌اش به عنوان احیاگر دین ابراهیمی و جانشین موسی و عیسی پرداخته و از طرف دیگر حکومت او، پیمان مدینه و دیگر مسائل سیاسی مرتبط را بحث می‌کند. فصل ۳ به مسألۀ خلافت از قرن اول تا سوم هجری و دیگر مسائل بعد از رحلت پیامبر می‌پردازد، مسائلی چون جانشینی پیامبر، فتوحات، اولین جنگ‌ داخلی، سلسله و حکومت اموی، دشمنان مسلمان و غیرمسلمان، بنی‌امیه، عباسیان و ... همچنین به مسائلی پیرامون ارتباط شبه‌جزیرۀ عربستان با شمال آفریقا، مصر و ایران و در نهایت شکل‌گیری و توسعهٔ تمدن اسلامی. در فصل ۴ به فروپاشی خلافت در غرب پرداخته می‌شود و غرب جهان اسلام در قرن سوم، شورش بربرها، ظهور فاطمیان و عواقب آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. در فصل ۵ و ۶ نیز به ترتیب، فروپاشی خلافت در شرق جهان اسلام (ایران) و مرکز جهان اسلام (حکومت مرکزی عباسیان) بحث شده است. بخش دوم: جهان اسلام از قرن پنجم تا دوازدهم ▪️این قسمت به تاریخ اقوام مختلف در منطقۀ جغرافیایی خاورمیانه و حوالی آن می‌پردازد که شامل این زیربخش‌هاست: ترک‌ها، مغول‌ها و اسلام در استپ‌ها | ایران و آسیای مرکزی | ترک‌ها در غرب خاورمیانه | امپراتوری عثمانی | هند | اقیانوس هند | آفریقا | اعراب بخش سوم: خاتمه ▪️این قسمت به جهان اسلام و غرب (مرز غربی مدیترانه و اروپای غربی) می‌پردازد و در نهایت می‌خواهد به این سوال پاسخ دهد که از سال ۱۸۰۰ در حوزه‌های جمعیتی، قلمرو، ارتباطات، اقتصاد، جامعه، ایالت و غیره چه چیزی تغییر کرده است؟ همچنین در انتها دربارهٔ نگرش مسلمانان به اروپای مسیحی صحبت می‌کند. نقشه‌ها ▪️از مزایای این کتاب، فراهم آوردن ۲۸ نقشهٔ تاریخی است که هدف از آن‌ها، نمایش حداکثر تعداد ممکن شهرها و مکان‌های مرتبط با حوادث تاریخ اسلام بر روی نقشه با جداسازی مرزها است. دریافت نقشه‌های کتاب 🔹معرفی نویسنده ▪️مایکل کوک استاد مطالعات خاور نزدیک در دانشگاه پرینستون است. کتاب‌های او شامل "ادیان باستانی، سیاست مدرن"، "تاریخ مختصر نژاد بشر"، "امر به معروف و نهی از منکر" و "قرآن: مقدمه‌ای بسیار کوتاه" است. ▪️کتاب «تاریخ جهان اسلام» در حقیقت حاصل تدریس درس «مقدمه‌ای بر خاورمیانه» در دانشگاه پرینستون در سالیان متمادی است. کوک در بخش تقدیر کتاب در این رابطه می‌نویسد: «نسل‌های متعددی از دانشجویان کارشناسی که دوره‌های من را می‌گذراندند، مرا وادار کرده‌اند که به‌منظور ارائهٔ تاریخ اسلام به شیوه‌ای مناسب و قابل فهم، به طور گسترده بخوانم و شجاعانه فکر کنم.» همچنین کوک متواضعانه در پیشگفتار کتاب می‌نویسد: «کار یک مورخ فهمیدنی کردن گذشته برای امروز است، و هرچند من تلاش کرده‌ام [در این کتاب] این کار را تا حد ممکن به صورت عینی به انجام رسانم، اما بدون تردید، چگونگی نگرش من به گذشته، از ارزش‌هایی که من امروزه به آن‌ها باور دارم، رنگ گرفته‌اند.» دریافت فایل کتاب @inekas @ahle_tamyz

📚A History of the Muslim World: From Its Origins to the Dawn of Modernity, Michael A. Cook, Princeton University Press, Year: 2024 @ahle_tamyz

در تفسیر آزادی نیز می گوید: ▪️«آزادی هر ملت که اساس مشروطیت مبتنی بر آن است، عبارت است از عدم  مقهوریتشان در تحت تحکمات  خودسرانه‌ی سلطنت (حکومت) و بی‌مانعی در احقاق حقوق مشروعه‌ی ملیّه و رقــّیت مقابل آن هم عبارت از همین مقهوریت مذکوره و فاقد هر چیز بودن در مقابل دولت است.» (مجله‌ی حکمت، صفر ١٣٢٨هجری، ص۵) ▪️با وجود انتقادات گسترده‌ی متشرعان به آزادی‌خواهان و روزنامه‌های هوادار مشروطه، از جمله صوراسرافیل، آخوند خراسانی به دلیل اعتقاد راسخی که به آزادی اندیشه و بیان و قلم و اجتماعات داشت، سیه‌کاری‌های محمدعلی شاه در تخریب مجلس و تعطیل جراید و مجامع و قتل روزنامه‌نویسان و آزادی‌خواهان را با نفرت یاد می‌کرد و از سرنوشت غم انگیز آزادی‌خواهانی مانند مدیر صوراسرافیل  که خنجر در دلش کردند، چنین گزارش داد: «جراید را بالتمام، از انتشار ممنوع داشت و مدیران جراید را سربرید و شکم درید ... جمعیت‌ها را از اجتماع منع ساخت ... هر کس اسم حرّیت بر زبان آورد زبانش قطع کرد ... تمام حسّیات ملت را باطل نموده و به درجه‌ی محو رسانیده که نه پارلمنت دارد نه جراید. نه محافل و اموال و نفوس، از تطاولات دلبخواهانه‌ی او ایمن است.» (حیات الاسلام، از تلگراف آخوند به سران دولتها، ص۵۵) ▪️در نامه ای که برای اعضای انجمن ایرانیان در لندن فرستاد، ضمن ابراز نگرانی از اقدامات وحشیانه‌ی حکومت مستبد در ایران، اظهار خوشوقتی کرد که ایشان «اوقات خود را صرف ترقی و آزادی نوع می‌نمایند.» [زیرا] «معلوم است که حقوق بشریّت، این گونه اعانت و انتصار را بر تربیت یافتگان عالم بشریت واجب می‌کند: بنی آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند چو عضوی به درد آورد روزگار  دگر عضوها را نماند قرار» (پیام بهارستان، دوره‌ی ٢، س١، ش٣، ص۵٨) @akbarsobout @ahle_tamyz