تاریخ آستارا

#زبان_تالشی 🔴زبان تالشی در شهرستان آستارا 🔺️گویشِ تالشیِ شهرستان آستارا دارای حدودا سه گونه می باشد . یک: گونه تالشی لَوَندَویل دو : گونه تالشی شهر آستارا تا روستای تاریخی قلعه سه : گونه تالشی روستاهای دهستان هِیران این گونه های تالشی در گویش تالشی شهرستان آستارا حدودا ده الی بیست درصد با یکدیگر تفاوت هایی را دارند. در ادامه واژه هایی از گونه تالشی لَوَندَویل و گونه تالشی روستاهای دهستان هِیران آورده می شود که تفاوت هایی را با هم دارند. ۱- پسر : تالشی لَوَندَویل : زواَ ، زوئه zua تالشی دهستان هِیران : زوآ ، زوئه zuâ ۲- دختر : لَوَندَویل : کینَه kina دهستان هیران : کِلَه kela ۳- برادر : لَوَندَویل : بوَه bǝva دهستان هیران : بوآ ، بوئه buâ ۴- خواهر : لوندویل : هُوَه hova دهستان هیران : هُوآ ، هُوَه hovâ ۵- داماد : لوندویل : یَزنَه yazna دهستان هیران : یِزنَه yezna ۶- عروس : لوندویل : وَیو vayu دهستان هیران : وای ، وَی vây ۷- سَگ : لوندویل : سبَه sǝba دهستان هیران : اسپَه ǝspâ ۸- ستاره : لوندویل : آستَوَه āstova دهستان هیران : سوآ ، سوئه suâ ۹ - ماه ( کُره ماه ) : لوندویل : اُوشم ovšǝm دهستان هیران : اُشم ošǝm ۱۰- باران : لوندویل : کیلُک kilok دهستان هیران : کلُک kǝlok ۱۱- دروغ : لوندویل : دیو dǝyu ؛ دِی dey دهستان هیران : دوی duy ۱۲- کوچک : لوندویل : گَدَه gada دهستان هیران : گول لو gullu ۱۳- پنهان : لوندویل : نینو nino دهستان هیران : نین nin ۱۴- فردا : لوندویل : ماشکی māški دهستان هیران : سبادام ، سبَدَم sǝbâdâm ۱۵- بازی : لوندویل : هوُآ ، هوُئه hūâ دهستان هیران : تامشو tâmšo ۱۶- نگاه کردن : لوندویل : دی یَه کاردِی diya kārdey دهستان هیران : داداشتِه dâdâšte ۱۷- انداختن : لوندویل : قاندِی qāndey ؛ اَقاندِی aqāndey دهستان هیران : واندِه vânde ✍ضیاء طرقدار - نویسنده و پژوهشگر - آستارا @tarikh_astara #گیلان #منطقه_تالش #تالش #آستارا #زبان_تالشی #تالشان

🟢زبان تالشی 🔴زبان تالشی دارای سه گویشِ شمالی ، مرکزی و جنوبی می باشد . مقصود از تالشی شمالی ، تالشی آن سوی رود اَرَس ( و آستارا رود ) ، یعنی تالشی جمهوری آذربایجان ( آران ) است که ادامه آن در ایران تا کرگان رودِ تالش ، پیش رفته است . مراد از تالش مرکزی ، گویش هایی است که در قلمرو دو رودخانه شفارود در جنوب ، و ناو رود در شمال ( اسالم ، پره سر ،  و... بین شهرتالش و رضوانشهر ) تداول دارد . و منظور از تالشی جنوبی ، تالشی میان شفارود تا سفید رود است که شامل تالشی خوشابری ، ماسالی ، ماسوله ای ، سیاهمزگی و دیگر گویش های جلگه ای گیلان می شود . 🔺️منبع : زبان تالشی ، توصیف گویش مرکزی ، دکتر محرم رضایتی ، نشر فرهنگ ایلیا ، چاپ دوم 1390 ، ص 18 – 19 @tarikh_astara

🟢منطقه تالش کجاست ؟ منطقه قومی تالش از حدود شهرستان رودبار گیلان آغاز می شود و با در بر گرفتن سراسر آبریز شرقی البرز شمالی – جبال تالش و جلگه های ساحلی آن ، از کپورچال تا مغان شرقی  و شهرستان سالیان در خاک شیروان ( جمهوری آذربایجان ) امتداد می یابد . نقاط مسکونی تالشان در گذشته بیشتر از حال به سوی شمال پیش رفته بود و با نقاط تات نشین جنوب قفقاز تماس می یافت ، و به نظر می رسد که از جانب شمال غرب نیز به ارسباران و رودخانه ارس امتداد می یافت و با میتانیان و ارمنیان همسایه بودند . آثار این گستردگی در شمال غربی پیوسته آشکار بوده است ، چنانکه در اواسط سده هفتم .ه.ق اهالی کلیبر هنوز مرکب از ترک و تالش بودند ، و نام تالش هنوز بر روی چند طایفه بزرگ مغان و ساکن در اراضی جنوب ارس ، همچون میکائیل لو و قوجه بیگ لو که دست کم نیم قرن پیش از این مشتمل بر 5000 خانوار بودند ، باقی مانده است . 🔴منبع : تالشان کیستند ، علی عبدلی ، نشر جامعه نگر ، ویراست سوم ، چاپ اول 1391 ، ص 11 – 13 #منطقه_تالش @tarikh_astara

ارّان یا آذربایجان؟ حزب مساوات که عنوان اصلی آن «حزب دموکراتیک اسلامی مساوات» بود، به سال ۱۹۱۱ میلادی در شهر باکو تأسیس یافت. حزب مذکور در ماه ژوئن ۱۹۱۸ استقلال بخشی از قفقاز را زیر عنوان «جمهوری مستقل آذربایجان» اعلام کرد. حال آن که نام این سرزمین هیچگاه آذربایجان نبود.  در آن روزها، گذاردن نام «آذربایجان» بر بخشی از قفقاز اعتراض عدۀ کثیری از میهن‌پرستان را سبب گردید. سال‌ها گذشت و ماجرا به دست فراموشی سپرده شد. اکنون کمتر کسی می‌داند که سرزمین ترکی‌زبان قفقاز در گذشته نامی جز آذربایجان داشته و هرگز به این نام نامیده نمی‌شده است. با گذاردن نام «آذربایجان» بر بخشی از قفقاز اندیشه‌ای تازه نیز عنوان شد مبنی بر اینکه گویا «آذربایجان سرزمینی است دونیم گشته که بخشی در شمال و بخشی در جنوب رود ارس نهاده شده است.» چندی نگذشت که واژه‌هایی چون «آذربایجان شمالی» (مقصود سرزمین ترکی‌زبانان قفقاز است) و «آذربایجان جنوبی» (آذربایجان تاریخی و راستین) عنوان شد. گمان می‌رود گذاردن نام آذربایجان بر اران و شیروان قفقاز بنا بر خواست و سیاست ترکان بوده است، زیرا ترکان که چند بار به آذربایجان ایران حمله بردند با وجود کشتار فراوان همواره مقاومت شدید مردم آذربایجان را برابر خود مشاهده کردند و بنابراین قادر نبودند از راه‌های مستقیم مردم آذربایجان را به خود متمایل گردانند. از این رو طریق غیر مستقیم را در پیش گرفتند و در صدد برآمدند نخست قفقاز و آذربایجان را زیر نام واحد «آذربایجان» متحد گردانند و پس آنگاه دو سرزمین نامبرده را ضمیمۀ خاک خود کنند. 🔴منبع : آذربایجان و ارّان (آلبانیای قفقاز)، دکتر عنایت‌الله رضا، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۳۹۹، صص ۲۵-۲۷ و ۱۶۱ بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملی @AfsharFoundation @tarikh_astara

🟢تاریخ ایران بزرگ 🔴آران و شروان.....!! @tarikh_astara

🟢 عهدنامه های گلستان و ترکمانچای و جدایی بخش هایی از ایران زمین 🔺عهدنامه گلستان : پس از پایان دوره اول جنگ های ایران و روسیه ، مذاکرات صلح مدتی طول کشید و عاقبت عهدنامه ای در گلستان از توابع قراباغ در یازده فصل و یک مقدمه نوشته شد و در تاریخ 29 شوال سال 1228 هجری قمری ( 12 اکتبر 1813 میلادی ) با حضور سفیر انگلیس به وسیله میرزا ابوالحسن خان شیرازی نماینده ایران و نیکولا نماینده فوق العاده تزار و سردار روس به امضاء رسید . فصل سوم این عهدنامه این گونه است : پادشاه ایران برای ابراز دوستی و وفاق نسبت به امپراتور روسیه تمامی ولایات قراباغ و گنجه و خانات موشکی و شیروان و قبه و دربند و باکو و هر جا از ولایت تالش را که بالفعل ( یعنی در تاریخ عقد قرار داد ) در تصرف دولت روسیه است و تمامی داغستان و گرجستان را تا دریای خزر مخصوص و متعلق به دولت امپراتوری روسیه می داند . 🔺عهدنامه ترکمانچای : پس از پایان دوره دوم جنگ های ایران و روسیه عهدنامه ترکمانچای در شانزده فصل و در تاریخ 5 شعبان 1243 هجری قمری مطابق با 10 فوریه 1828 میلادی به امضاء نمایندگان ایران و روسیه رسید. فصل سوم این عهدنامه این گونه است : اعلیحضرت شاهنشاه ایران از طرف خود و اخلاف و وراث خود خانات ایروان را که در دو طرف رود ارس واقع است و نیز خانات نخجوان و ایروان را به ملکیت مطلقه به دولت روس واگذار می کند . شاهنشاه ایران متعهد می شوند که دفاتر و اسنادی که راجع به حکومت و اداره خانات فوق الذکر است ، در ظرف شش ماه از امضاء این عهدنامه به مأمورین روس تسلیم نمایند . منبع : ایران در دوره سلطنت قاجار ، علی اصغر شمیم ، انتشارات بهزاد ، چاپ اول 1387 ، ص 85 ، 94 ، 95 #ایران_بزرگ #ایرانشهر #آریایی #آذربایجان #باکو #آران #شروان #شیروان #عهدنامه_گلستان #عهدنامه_ترکمنچای @tarikh_astara

🟢تاریخ ایران بزرگ 🔴عهدنامه های گلستان و ترکمانچای و جدایی بخش هایی از ایران زمین @tarikh_astara