دین، فرهنگ، جامعه | محسن‌حسام مظاهری

دو رقیب اصلی انتخابات، دیشب (۱۹ تیر ۱۴۰۳) در مراسم عزاداری شرکت کردند. برای نخستین حضور پس از انتخابات در محافل مذهبی، پزشکیان مجلس شیخ حسین انصاریان (مشهورترین واعظ پیشکشوت پایتخت) را انتخاب کرد و جلیلی مجلس منصور ارضی (مشهورترین مداح پیشکسوت پایتخت) را. هردو انتخاب‌هایی معنادار و نمادین داشتند: پزشکیان به مجلس یک واعظ سنتی رفت که در این انتخابات موضعی له یا علیه هیچ‌یک از نامزدها نگرفته بود؛ و جلیلی مجلس مداحی سیاسی را برگزید که نه فقط در دوره‌ی دوم، بلکه در دوره‌ی اول انتخابات و وقتی اغلب مداحان مشهور و حتی شاگردان و نزدیکانش از قالیباف حمایت کردند، یک‌تنه طرف جلیلی ایستاد. پزشکیان به مجلس عالم و روحانی‌ مردم‌دار شهر رفت که کمتر در مسائل سیاسی روز مداخله می‌کند اما مواضع انتقادی‌اش در سال‌های اخیر (ازجمله در موضوع برخورد سخت با بی‌حجابی) و رویکرد رحمانی و پرجاذبه‌اش او را به شخصیتی معتدل و مورداحترام برای طیف وسیعی از مخاطبان با گرایش‌های مختلف (حتی مخاطبان بیرون از فضای محافل مذهبی) مبدل کرده است؛ و جلیلی مجلس مداحی را انتخاب کرد که همواره مواضع رادیکال و تند سیاسی‌اش حاشیه‌ساز و پردافعه بوده و بدنه‌ی مخاطبانش محدود به یک لایه‌ی ایدئولوژیک سیاسی خاص در بین وفاداران مذهبی نظام می‌شود. * همین دو انتخاب نمادین، می‌تواند بخشی از نتایج انتخابات و پیروزی پزشکیان (با سبد رأی سیال، متنوع‌تر و افزایش‌پذیر) و شکست جلیلی (با سبد رأی متصلب، یکدست‌تر و داری سقف مشخص) را توضیح دهد. ✍محسن‌حسام مظاهری @mohsenhesammazaheri

📗کتاب «زنان کربلا:‌ نمایش آیینی و گفتمان‌های نمادین در اسلام شیعی مدرن»📗 The Women of Karbala: Ritual Performance and Symbolic Discourses in Modern Shi'i Islam به‌کوشش: کامران اسکات آقایی ترجمه‌ی پرستو نیکنام از سری «کتابهای سرو» (مطالعات اجتماعی شیعه) چاپ اول: ۱۴۰۳ نشر آرما فهرست مقالات: ▪️وجوه جنسیتی ظهور و سیر تاریخی شعائر و نمادهای شیعه / کامران اسکات آقایی ▪️تعزیه: چرخه‌ی تاریخ در زندگی روزمره / نگار متحده ▪️پویایی جنسیتی نمادها و آیین‌های محرم در اواخر دوره قاجار / کامران اسکات آقایی ▪️«آه! دلم تنگ است، محرم است، ماه زینب» نقش زیبایی‌شناسی و مجالس سوگواری زنانه در شیراز / اینویلد فلاسکرد ▪️دختران کربلا: تصویر زن در فرهنگ عامه شیعه در ایران / فائقه شیرازی ▪️شمایل‌نگاری زنان کربلا: کاشی، نقاشی دیواری، تمبر و پوستر / پیتر جی. چلکوفسکی ▪️سکینه: روایتگر کربلا شرح قوم‌نگاری آیین مجلس زنانه در پاکستان / شمیم برنی عباس ▪️سیده زینب: فاتح دمشق و فراتر از آن / سید اکبر حیدر ▪️جنسیت و آیین محرم در فرقه اسماعیلیه مسلمانان آسیای جنوبی / ریحانا قدیالی ▪️مهاجرت زنان کربلا به آمریکا: آیین‌های شیعی در ایران، پاکستان و کالیفرنیا / ماری ایلین هرگلند ▪️آیین‌های مذهبی زنان در عراق / الیزابت وارناک فرنیا و باسیما کیو. بزیرگان ▪️از سوگواری تا عمل‌گرایی: سیده زینب، زنان شیعه لبنانی و تحول عاشورا / لارا زی. دیب https://t.me/nashre_arma/1089 #نشر_آرما #کتابهای_سرو این کتاب را علاوه بر کتابفروشی‌ها، از فروشگاه‌های اینترنتی زیر می‌توانید تهیه کنید: چهارسوق ایران‌‌کتاب سی‌بوک @nashre_arma @sarvbooks

📗کتاب «زنان کربلا:‌ نمایش آیینی و گفتمان‌های نمادین در اسلام شیعی مدرن»📗 The Women of Karbala: Ritual Performance and Symbolic Discourses in Modern Shi'i Islam به‌کوشش: کامران اسکات آقایی ترجمه‌ی پرستو نیکنام از سری «کتابهای سرو» (مطالعات اجتماعی شیعه) چاپ اول: ۱۴۰۳ نشر آرما فهرست مقالات: ▪️وجوه جنسیتی ظهور و سیر تاریخی شعائر و نمادهای شیعه / کامران اسکات آقایی ▪️تعزیه: چرخه‌ی تاریخ در زندگی روزمره / نگار متحده ▪️پویایی جنسیتی نمادها و آیین‌های محرم در اواخر دوره قاجار / کامران اسکات آقایی ▪️«آه! دلم تنگ است، محرم است، ماه زینب» نقش زیبایی‌شناسی و مجالس سوگواری زنانه در شیراز / اینویلد فلاسکرد ▪️دختران کربلا: تصویر زن در فرهنگ عامه شیعه در ایران / فائقه شیرازی ▪️شمایل‌نگاری زنان کربلا: کاشی، نقاشی دیواری، تمبر و پوستر / پیتر جی. چلکوفسکی ▪️سکینه: روایتگر کربلا شرح قوم‌نگاری آیین مجلس زنانه در پاکستان / شمیم برنی عباس ▪️سیده زینب: فاتح دمشق و فراتر از آن / سید اکبر حیدر ▪️جنسیت و آیین محرم در فرقه اسماعیلیه مسلمانان آسیای جنوبی / ریحانا قدیالی ▪️مهاجرت زنان کربلا به آمریکا: آیین‌های شیعی در ایران، پاکستان و کالیفرنیا / ماری ایلین هرگلند ▪️آیین‌های مذهبی زنان در عراق / الیزابت وارناک فرنیا و باسیما کیو. بزیرگان ▪️از سوگواری تا عمل‌گرایی: سیده زینب، زنان شیعه لبنانی و تحول عاشورا / لارا زی. دیب https://t.me/nashre_arma/1089 #نشر_آرما #کتابهای_سرو خرید اینترنتی: چهارسوق ایران‌‌کتاب سی‌بوک @nashre_arma @sarvbooks

سلام بر حسین شب‌های عاشوراپژوهی ۳ با هدف پیوند میان پژوهش‌های عاشورایی و مجالس حسینی، «موسسه‌ی فرهنگی آیه» با همراهی «دبیرخانه‌ی دوسالانه‌ی کتاب عاشورا» برای سومین سال برنامه‌ای را با محوریت کتاب‌ها و پژوهش‌های برتر عاشورایی و با عنوان «شب‌های عاشوراپژوهی» برگزار می‌کنند. از شب تاسوعا، پنج شب، پنج عاشوراپژوه با محوریت مباحث کتاب خود سخن خواهند گفت. شب‌های عاشوراپژوهی مجالی است برای نگریستن در حماسه‌ی عاشورا، پس از گریستن بر آن مصیبت عظیم. شب اول کتاب «اسرار سرشک جاودانه: علل جاودانگی نهضت امام‌حسین» دکتر اصغر منتظرالقائم شب دوم کتاب «مقتل الحسین به روایت شیخ صدوق» حجت‌الاسلام محمد صحتی سردرودی شب سوم کتاب «کوفه: از پیدایش تا عاشورا» دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی شب چهارم کتاب‌های «عاشورا به روایت زیدیه» و «عاشورا به روایت اسماعیلیه» دکتر مجتبی سلطانی احمدی شب پنجم کتاب «زیارت عاشورا از آغاز تا امروز» حجت‌الاسلام سیدمهدی محمودی بخش ثابت هر پنج شب: تحلیل تاریخی واقعه‌ی عاشورا دکتر سعید طاووسی مسرور اصفهان ـ خیابان شیخ مفید ـ خانه حکمت (تکیه‌ی میرفندرسکی) ۲۴ تا ۲۸ تیر ۱۴۰۳ ساعت ۲۰:۳۰ @ashoorabook

پی‌نوشت‌ها اول: یادداشت «سلام بر دولت نامقدس» واکنش‌های موافق و مخالف فراوانی داشت. جالب آن‌که عمده‌ی مخالفت‌ها مربوط به کاربرانی بود که تصادفاً و بدون شناخت قبلی از من و مواضعم با آن یادداشت مواجه شده و مضمون آن را اساساً‌ غلط فهمیده بودند. با خواندن سرسریِ چند سطر اول احساس کرده بودند نویسنده به رییس‌جمهور منتخب توهین کرده و برای همین از سر تعصب در کامنت‌ها و پیام‌های خصوصی انواع فحش‌ها و ناسزاهای رکیک و جنسی را نثار نویسنده کرده بودند. من البته به فحاشی لشکرهای سایبری و کاربران فیک یا کینه‌توز عادت دارم، اما این مدل جدید و جالبی بود و وقت زیادی صرف حذف‌کردن صدها کامنت اینچنینی شد. اما اگر سوءبرداشت متن را بگذاریم به حساب بی‌دقتی مسری در شبکه‌های اجتماعی، و فحاشی را هم بگذاریم به حساب هیجان متعصبانه‌ی هواداران رییس‌جمهور جدید در روز اعلام پیروزی‌اش (که البته هیچکدام توجیهات قابل قبولی نیست)، موضوع مهم و تأمل‌برانگیز این است که این صدها کاربر و احتمالاً‌ بسیاری از دیگر مردم، صفت «نامقدس» کنار دولت را در بدو امر توهین فهم می‌کنند. آنچه این موضوع را جالب‌تر می‌کند اینست که تا آنجایی که از سر کنجکاوی بررسی کردم، کسانی که متن را به غلط توهین به آقای پزشکیان فهم کرده بودند، جملگی از هواداران و رأی‌دهندگان به وی بودند که در صفحات و پروفایل‌هایشان کمتر رد و نشانی از تظاهرات مذهبی و «حزب‌اللهی» دیده می‌شد. اغلب کاربرانی معمولی بودند که بین‌شان از کابینت‌ساز تا بوتیک‌دار، و از سالن آرایش عروس تا پیک موتوری و مهندس صنایع وجود داشت. و این یعنی هنوز راه زیادی در پیش است برای عرفی‌سازی نهاد قدرت در ایران. دوم: در آستانه‌ی انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1396 یادداشتی نوشتم با عنوان: «دولت نامقدس: انتخابات ریاست‌جمهوری و چالش‌های دینداری در حکومت دینی» و سال 1400 و در آستانه‌ی ریاست‌جمهوری رییسی هم یادداشت دیگری با عنوان: «بیم‌ناک؛ در آستانه‌ی برآمدن شهریاری مقدس». مرور این یادداشت‌ها بعد از تجربه‌ی دو دولت، یکی نامقدس (روحانی) و دیگری مقدس (رییسی) خالی از لطف نیست؛ برای درک موقعیت دولت پزشکیان و ترسیم مسیر مطلوبی که باید در پیش گیرد. @mohsenhesammazaheri

سلام بر دولت نامقدس دولتی که «دولت امام زمان» نیست، «زمینه‌ساز ظهور» نیست، «با عنایت امام هشتم» رأی نیاورده. یک دولت عرفی است که در رقابتی نابرابر و دشوار، با رأی شکننده‌ی بخشی از مردم و عدم حضور و قهر نیمی از مردم بر سر کار آمده و باید با کارنامه‌ و میزان کارآمدی‌ ارزیابی‌اش کرد و بدون لکنت نقدش کرد و منافع جامعه را از او مطالبه کرد؛ بدون آن‌که متهم به تقدس‌شکنی شویم. و درود بر رییس‌جمهوری که گرچه شخصاً متدین است و اصول و زبان دیندارانه دارد، اما دین را نردبانی برای رسیدن به قدرت نساخت و در تبلیغات انتخاباتی از شعارها و مناسک دینی استفاده‌ی ابزاری نکرد و رقابت بر سر منصبی دنیایی را رنگ تقدس نزد و لشکر مبلغان مذهبی و دینی برای رأی‌آوردنش بسیج نشدند و چوب حراج به معتقدات دینی مردم نزدند. از امروز فصل تازه‌ای در حیات جامعه‌ی ایرانی رقم می‌خورد که امیدوارم برای همه‌ی مردم ایران، هم آن‌ها که به رییس‌جمهور منتخب رأی دادند، هم آن‌ها که به رقیب او رأی دادند، و هم آن 50 درصد که پای صندوق نیامدند، فصل مبارک و امیدبخشی باشد. امیدوارم دکتر پزشکیان، با استفاده از مشاوران و همکاران کاردان و مسئولیت‌پذیر و میهن‌دوست و بهره‌مندی از مشورت و نقد همه‌ی صاحبنظران و دلسوزان کشور، فراتر از مناسبات باندی و جناحی، بتواند مسیر توسعه‌ی پایدار کشور را دنبال کند؛ دو آموزه‌ی انصاف و عدالت را فراموش نکند؛ فضیلت‌های صداقت،‌ مردم‌داری و پاکدستی‌‌اش را همچنان حفظ کند؛ مراقب نفوذ سهم‌خواهان و فرصت‌طلبان و مفسدان در حلقه‌ی پیرامونی و دولت خود باشد؛ به تکثر جامعه‌ی ایرانی در همه‌ی اشکالش (فرهنگی، سیاسی، قومیتی، مذهبی، سبک زندگی و...) احترام بگذارد و تفاوت‌ها را نه تهدید که فرصت به‌شمار آورد؛ در احقاق حقوق زنان و عدالت جنسیتی بکوشد؛ در توزیع فرصت‌های شغلی، شایستگی و رقابت علمی و تجربی را جایگزین وفاداری و سرسپردگی به سیستم کند؛ برابر تمامیت‌خواهی‌ها و فشارها برای محدودکردن آزادی‌ها و تضییع حقوق شهروندان ایستادگی کند؛ از سنگینی فشار معیشتی و اقتصادی بر دوش مردم بکاهد؛ طبقات فرودست و حاشیه‌نشین‌های قدرت را فراموش نکند و چنان‌که خود بارها گفته است «صدای بی‌صدایان» باشد؛ رفتار و گفتاری نداشته باشد که تشدید‌کننده‌ی گسل‌ها و شکاف‌های جامعه است و به فضای دوقطبی و رادیکال دامن می‌زند؛ با حذف مداخلات گسترده‌ و نابه‌جای نهاد دولت، بستر رشد و تقویت جامعه‌ی مدنی را فراهم کند؛ و نهایتاً بتواند کارنامه‌ای موفق و نامی خوش از خود در تاریخ ایران به‌جا گذارد. @mohsenhesammazaheri

بیانیه جمعی از فضلا، استادان و پژوهشگران حوزه علمیه قم در رابطه با مرحله دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری @MohsenAlviri