مهران صولتی

🔹️ دکتر مهران صولتی در این سخنرانی با استناد به سخنان سعید جلیلی توضیح می‌دهد که؛ چرا او رئیس جمهور مناسبی برای ایران امروز نیست؟ 🔺 فهرستی از بحران‌های ایران امروز 🔺 نگاه فانتزی و غیر واقعی جلیلی به پیشرفت کشور 🔺 چرا ایده‌های جلیلی توهم آمیز، شعارزده، و غیر کارشناسی هستند؟ 🔺 چرا جلیلی قادر به نمایندگی همه ایرانیان به عنوان رئیس جمهور نیست؟ زمان فایل: ۲۲ دقیقه دهم تیرماه ۱۴۰۳ @solati_mehran #انتخابات #سعید_جلیلی

🔴 کلامی مخلصانه با مردم عزیز میهنم متن پیام ویدیویی دکتر همایون کاتوزیان (استاد دانشگاه آکسفورد و پژوهشکر برجستهٔ تاریخ اجتماعی ایران) در دعوت از هم‌وطنان برای رأی به مسعود پزشکیان: هموطنان عزیزم سلام من همایون کاتوزیان هشتاد و یک ساله و از امنیت شهر آکسفورد انگلستان با شما گفتگو می‌کنم. گرچه دوریم ولی از تو سخن می‌گوییم. من یک تن ضعیفم و به هیچ جریان سیاسی و غیرسیاسی متصل و متعهد نیستم و اصلا فعال سیاسی نیستم. اما برای خود یک رشته وظایف وجدانی قائلم. خطاب من به همه شما عزیزان ولی به ویژه به طبقات متوسط اعم از مذهبی و غیرمذهبی، به روشنفکران و استادان و معلمان و دانشجویان ارجمند، به همه زنان اعم از بی‌حجاب و محجبه، به جوانان بی‌کار، به مردم داغدار، به فقیران و به گرسنگان است. عزیزان من! در انتخابات جمعه آینده هرکه برنده شود تقریبا کوچکترین تاثیری در زندگی شخص من نخواهد داشت جز اینکه اگر وضع شما بدتر شود مثل شصت سال گذشته دلم خواهد سوخت و غصه خواهم خورد -شصت سالی که به تحقیق و مطالعه و مشاهده و تجربه گذشت و غالبا با نفی و وهن و انکار و ناکامی قرین بود. اینکه بعضی می‌گویند وضع همیشه همین‌طور بوده و همین‌طور هم خواهد بود خلاف واقع است. فقط دوران خاتمی را با احمدی‌نژاد قیاس کنید که بر اثر قهر کردن مردم از خودشان به حکومت رسید. و دوران اورا با دوران روحانی قیاس کنید که به رغم تمام فشارها قرارداد برجام را بست پیش از آنکه ترامپ آن را پاره کند و بلای بزرگی بر سر ما بیاورد. حال از گذشته بگذریم. اگر پزشکیان انتخاب شود دستکم وضع بدتر نمی‌شود بلکه امیدواریم بهتر شود. ولی اگر انتخاب نشود وضع بسیار بدتر خواهد شد چون از آنچه گفته و شنیده شده و از سوابقی که در دست است حتی ممکن است ایران عزیز در خطر افتد. من هم مثل شما داغدار مهسا و نیکا و عزیزان دیگرم ولی از صرف کینه‌کشی اگر نتیجه منفی نگیرم، نتیجه مثبت نمیگیرم. اجازه بدهید به آینده بنگریم. اجازه بدهید: امیدوار باشیم که زنان مورد آزار و توهین و تحقیر قرار نگیرند. امیدوار باشیم که استادان و معلمان و دانشجویان آزاداندیش از کار خود بی‌کار نشوند. امیدوار باشیم که با رفع تحریم‌ها و حصول سرمایه‌گذاری خارجی و سیاست‌های درست اقتصادی هیچ کودکی سر گرسنه به زمین نگذارد یا به امید یافتن یک لقمه قوت لایموت از پیت زباله بالا نرود و تا کمر در آن خم نگردد. امیدوار باشیم که کارتن پوشها سر پناه مناسبی پیدا کنند. امیدوار باشیم که جوانان کار پیدا کنند و به قول یکیشان آماده فرار از مملکت نباشند. امیدوار باشیم که از محرومیت مردم محروم سیستان بلوچستان، کهگیلویه،لرستان و سایر نقاط کاسته گردد. میًگویم امیدوار باشیم. نمی‌گویم همه یا بیشتر این امیدها به دست می‌آید ولی اگر همت کنیم بعضی از آنها ممکن است. اما در هر حال و دستکم و بالاتر از همه کاری نکنیم که وضع بسیار بدترشود. @jalaeipour

🔹 نوار شوربختی ایرانیان چه زمانی قطع خواهد شد؟ 🎤 مهران صولتی در دوازدهمین اپیزود از مجموعه پادکست‌های توسعه ایران به مسائل زیر پرداخته است: 🔺 فهرستی از شوربختی ایرانیان از حمله مغول تا ایران معاصر 🔺 نقش استبداد دیرپا در بداقبالی ایرانیان 🔺 تاثیرات زیستن در منطقه خاورمیانه 🔺 تجربه استثناگرایی در جمهوری اسلامی 🔺 راه‌کارهای برون رفت از شوربختی زمان فایل: ۲۷ دقیقه @solati_mehran #شوربختی #پادکست #توسعه_ایران

✅ تقویت جامعه: تجربه نشان داده که نفی تکثر و تنوع موجود در جامعه ایران و تلاش بی‌حاصل برای گنجاندن همگان در یک قالب فکری و زیستی، جدای از هزینه‌های مادی و انسانی فراوان، تعارضاتی اجتناب پذیر بین جامعه و حکومت پدید آورده، و مهم‌تر از آن، به تضعیف پیوندهای اجتماعی و سستی تار و پود جامعه انجامیده است. در حالی‌که، در غیاب یک جامعه قوی داشتن یک حکمرانی مؤثر با هزاران دشواری روبرو خواهد شد. قدرت جامعه نیز در گروی ارتباط و تشکّل افراد در گروه‌ها و نهادها و اجتماعات گوناگون و فعالیت در فضایی آزاد و قانونمند است. در واقع، به‌جای تقسیم افراد به خودی و غیرخودی و مقابل همدیگر قرار دادن مردم، باید گوناگونی فکری و رفتاری آن‌ها را به رسمیت شناخت و به تحکیم پیوندهای اجتماعی میان‌شان اهتمام ورزید. گفتار و رفتار آن پنج نامزد دیگر، با تفاوت‌هایی جزئی، نشان از آن دارد که برای هیچ‌کدام‌شان پذیرفتن واقعیت تنوع و تکثر اجتماعی و نیز مخالفت با سیاست-های معطوف به یکسان‌سازی سبک فکری و زیستی مردم اولویت ندارد. در نتیجه این نگرانی وجود دارد که در صورت روی کار آمدن‌شان شاهد استمرار رویه‌های ناصوابی باشیم که بنیان‌های جامعه را تضعیف کرده و به مخاطراتی مثل فروپاشی اجتماعی دامن می‌زند. مواضع فکری پزشکیان و پیشینۀ او البته از این جنس نیست و همین مایۀ امیدواری است که با روی کار آمدن‌اش فضا و فرصتی برای ترمیم زخم‌های اجتماعی و تقویت جامعه مدنی فراهم آید. امّا خام‌اندیشی است که تصور شود سیاست‌ها و رویه‌های نادرست جاری به آسانی تغییر کنند. بلکه به عکس باید منتظر دوره‌ای از کشمکش و تنش میان ارکان مختلف قدرت باشیم که معلوم هم نیست نتیجۀ مطلوبی به بار آورد. در هر حال، جامعه برای قدرتمندشدن ناگزیر از عبور از همین مسیر سنگلاخ و ناهموار است، ولی رأی به پزشکیان هم جز کورسویی از امید به تغییر اوضاع پیش چشم نمی‌آورد ✅ واقعیت و ریسک: جامعه و حکومت دو سر یک طیف‌اند و مناسبات مطلوب میان‌شان در گروی رعایت متقابل حقوق و حرمت یکدیگرست، هرچند که جامعه میزبان است و حکومت میهمان و مراعات احوال صاحبخانه در هر حال اولویت دارد. برای تقویت جامعه، نمی‌توان به‌کلّی به حکومت بی‌اعتنا و بی‌اعتماد بود، بلکه باید برای تغییر نگاه اصحاب قدرت به جامعه از راه‌های مختلف تلاش کرد. از سوی دیگر، روندهای اجتماعی تا حدّی وضعیت آینده جامعه را مشخص می کنند، ولی آینده عرصۀ امکان‌های ناشناخته و محاسبه ناپذیر هم هست. انتخابات یکی از همین فرصت‌ها و رخدادهاست که پس از تکوین و بسط در بستر زمان و در تفاعل و تعامل با دیگر عوامل اجتماعی می‌تواند به نتایجی نامنتظر، اعم از مثبت یا منفی، برسد. بر همین اساس و با اتکاء به همین کورسوی امید است که تصمیم دارم برای ترمیم و تقویت جامعۀ زخم‌خوردۀ ایرانی، به پزشکیان رأی بدهم. تصمیمی تردیدآلود که تضمینی برای نتیجه‌بخشی‌اش نمی‌یابم. بعید نیست که رأی‌ها مصادره گردد و یا پزشکیان نتواند و یا نگذارند که به تقویت جامعه بپردازد. در همۀ این حالت‌ها البته از رأی‌دادن به او متأسف خواهم شد ولی پشیمان نه، و برای تسکین خودم سخن لویی پاستور را به یاد خواهم آورد که من آنچه را که در توانم بود، انجام دادم. @solati_mehran #پزشکیان #انتخابات #اسماعیل‌نیا

🔹️ به خاطر جامعه! @solati_mehran ✍  محمود اسماعیل‌نیا: جامعه شناس همین اول حرف آخرم را بزنم. قصد دارم به پزشکیان رأی بدهم فقط به خاطر جامعه، منظورم از جامعه هم، به توضیحی که خواهم آورد، چیزی بیش از مردم است. رأی من البته اهمیتی ندارد ولی فکر کردم که مسیر رسیدن به تصمیمم را بازگو کنم، آن هم نه برای مجاب کردن دیگران به همراهی با خودم، بلکه صرفاً از باب هم‌اندیشی در مورد دغدغۀ مشترک این روزها. ✅ سیطرۀ تردید: ویژگی بارز این انتخابات تردید بسیاری از رأی‌دهندگان در اصل سودمندی شرکت در انتخابات است. تردیدی که ریشه در تجربۀ دوره های قبلی انتخابات دارد و نیز آرایش صحنه رقابت در این دوره که وجود سناریویی پنهان را محتمل می‌سازد. رفع این تردید آسان نیست، خصوصاً که جنگ روانی گروه‌های ذی‌نفع و فوران اخبار و تحلیل های درست و نادرست هم مزید بر علت شده و سنجش عقلانی جوانب موضوع را دشوارتر کرده است. گسترش جدال بین عقل و عاطفه و استمرار نزاع میان آرزواندیشی و واقع‌گرایی در فضای واقعی و مجازی، ذهن بسیاری از رأی‌دهندگان را خسته و ناتوان از تصمیم‌گیری نموده است. برای بسیاری از افراد وزن دلایل موافقان و مخالفان تقریباً مساوی‌ست که با هر گفتار یا رویداد جدیدی کفّه به سود یک طرف تکانی می‌خورد ولی غالباً نه تا بدان حدّ که کسی را مصمم به شرکت یا عدم شرکت کند. این وضعیت بی‌سابقۀ تردیدآمیز البته فرع بر کاستی‌های اصل فرایند انتخابات است.   ✅ بازی نامنصفانه: بسیاری از رأی‌دهندگان بر این باورند که فرایند انتخابات از آغاز تا به انجام، از قانون تا اجرا، نامتوازن و نامنصفانه است. به همین دلیل، بسیاری از انتخابات قطع امید کرده و عطایش را به لقایش بخشیده‌اند. کسانی هم که به‌رغم ناخشنودی از این فرایند، هنوز بازی انتخابات را ترک نگفته‌اند یک راهبرد بیشتر ندارند: بازی قوی با مهره‌های ضعیف، راهبردی که ریسک‌اش قطعی است و نتیجه‌بخشی‌اش محتمل. مثل تماشاگری که دخالتی در تعیین قوانین مسابقه و انتخاب بازیکنان دو تیم و فرایند داوری ندارد وتنها یک راه برایش باقی مانده، تشویق بازیکن محبوب تیمش به امید کسب پیروزی، البته اگر چنین بازیکنی در زمین حاضر باشد.  ✅ پنج به اضافۀ یک: انصاف آن است که هیچ یک از شش نامزد این دورۀ انتخابات، حتی با معیارهای داخلی، جزو کارآمدترین افراد برای تصدی پست ریاست جمهوری نیستند. امّا دغدغۀ من بیشتر معطوف به جامعه است. پنج تن از این نامزدها متعلق به یک جریان فکری اند که نگاهی کمابیش یکسان به جامعه داشته و مرادشان از مردم بیشتر افراد و گروه‌های همفکر و حامی خودشان است. ولی پزشکیان بر اساس گفتار و رفتاری که بوی صداقت می‌دهد، ظاهراً چنین رویکردی نداشته و تکثر و تنوع موجود در جامعه را به رسمیت می شناسد. از نگاه او دیگری و دیگران، غیرخودی نبوده و استیفای حقوق همه ایرانیان وظیفۀ رئیس‌جمهور است. این دقیقاً همان نقطۀ امیدی است که ریسک شرکت در انتخابات و رأی به پزشکیان را برای کسانی که، فارغ از غوغاهای سیاسی و جناحی، نگران فرسایش تدریجی جامعۀ ایرانی هستند، توجیه‌پذیر می‌کند. امّا پرسش این است که آیا کاری از او ساخته است؟

🔹 توطئه اندیشی ایرانیان از کجا آمده است؟ @solati_mehran ✍ مهران صولتی نظریه توطئه در میان ایرانیان همواره طرفدار داشته است. اگر روزگاری کاراکتر دایی جان ناپلئون نمایش طنزآمیز هراس از نقشه های پنهان  انگلیسی ها محسوب می شد اما این روزها  نیروهای سیاسی داخلی نیز در مظان اتهام قرار گرفته اند؛ اصلاح طلبانی که قرار است عامل تداوم وضع موجود و سوپاپ اطمینان نظام باشند، عدالت خواهانی که می خواهند اذهان را از واقعیت های جامعه پرت کنند، و معترضانی که وابسته به دلارهای بیگانگان هستند. حال اما جای این پرسش خالی است که توطئه اندیشی ایرانیان از کجا آمده است؟ ✅ رقابت های استعماری بلندمدت: ایران برای مدت های طولانی صحنه رقابت استعماری روسیه و انگلیس بوده است. پدیده استعمار اگر چه در کنار غارت منابع توانست به نضج گیری حاکمیت قانون و بوروکراسی کارآمد در برخی از مستعمرات (هند و کره) کمک نماید ولی ایران بیشتر به گوشت قربانی نزاع میان دو قدرت تبدیل شده بود. روسیه و انگلیس نه تنها تصمیم گیری مستقل را از حاکمان کشور ستانده بودند بلکه مسیر هر گونه حرکت اصلاحی از جنس امیر کبیر را با موانع جدی روبرو ساخته بودند. ✅ خیال پردازی درباره قدرت لویاتان: توماس هابز دولت را ضرورتی برای وضعیت طبیعی می داند که در آن انسان ها گرگ یکدیگر بوده و تهدیدی برای هم به شمار می روند. در چنین شرایطی آدمیان می پذیرند که بخشی از حقوق و آزادی های خود را به دولتی واگذارند که در قامت هیولایی اسطوره ای به نام لویاتان تجلی یافته است. در ایران اما اگر چه از زمانه های دور دولت به معنای امروزین آن وجود نداشته و بیشتر مناسبات قبیله ای رایج بوده است ولی ایرانیان همواره آن را پرهیمنه، اسرار آمیز و توطئه آفرین می پنداشته اند. ✅ سیکل معیوب قدرت مندی و بی قدرتی: سیر تاریخ ایران معاصر برای ایرانیان دیالکتیکی میان احساس قدرت و بی قدرتی بوده است. مردمی که از یک سو با آفرینش دو انقلاب تمام عیار قدرت بسیج و سازماندهی خود را به رخ کشیده اند و از سوی دیگر بعد از پیروزی با اعتماد تام به رهبران، زمام تصمیم گیری را به نظام جدید واگذار کرده اند. فرآیندی که در آن دولت شیئیت یافته و به پدیده ای مستقل تبدیل شده است. به بیان دیگر در فقدان تشکل یافتگی جامعه، و تقدس یافتگی رهبران، مردم بی قدرت و ناتوان در مواجهه ای پارادوکسیکال از یک طرف همه چیز را از دولت طلب می کنند و از طرف دیگر انواع توطئه ها را به آن نسبت می دهند. ✅ شکاف فزاینده دولت - ملت: انقلاب ها در ایران معاصر اگر چه موجبات نزدیکی و همدلی موقت میان حکومت و جامعه را فراهم آورده اند ولی به دلیل فقدان زیر ساخت های مشارکت آفرین بعد از مدت کوتاهی و بر خلاف انتظار پیشین باعث افزایش شکاف دولت - ملت شده اند. تجربه جمهوری اسلامی هم نشان داده است که کاهش تدریجی نقش آفرینی ملت در سیاست گذاری ها موجب سقوط سرمایه اجتماعی و افول اعتماد عمومی شده و زمینه های ایجاد بدبینی مردم نسبت به کارنامه حکومت و پررنگ شدن نظریه توطئه را فراهم می آورد. @solati_mehran #نظریه_توطئه #جمهوری_اسلامی

🔹 دکتر مهران صولتی در این سخنرانی دلایل خود برای شرکت در انتخابات و رای به دکتر پزشکیان را به شرح زیر فهرست می‌کند: ✅ اهمیت بازاندیشی درباره گذشته ✅ هم‌آیندی بحران‌های متعدد ✅ بحران مهاجرت نخبگان ✅ فقدان حکم‌رانی حزبی ✅ شکاف فزاینده ملت - دولت ✅ سونامی آسیب‌های اجتماعی ✅ خارج شدن کشور از مدار توسعه ✅ پایان بخشیدن به احساس تحقیر زمان فایل: ۲۲ دقیقه ۲۹ خرداد ۱۴۰۳ @solati_mehran

🔹 شریعتی چه چیزهایی را دید و چه چیزهایی را ندید؟ @solati_mehran ✍ مهران صولتی علی شریعتی را می‌توان تاثیرگذارترین روشنفکر ایران معاصر نامید. برخی او را دردمندی می‌دانند که با هنرمندی توانست خوانشی از اسلام ارائه کند که تفاوتی آشکار با قرائت روحانیان داشت، و گروهی دیگر او را انسان ناصادقی می‌انگارند که توانست با زبان سحار و نبوغ ادبی خویش مذهب را آرایش و آن‌را در یک بسته‌بندی جذاب و فریبنده به مخاطبان عمدتا جوان خود ارائه کند. کارنامه پرمناقشه شریعتی اما مشحون از نقاط قوت و ضعف است و ما در این یادداشت برآنیم که نگاهی بیفکنیم بر چیزهایی که شریعتی دید و چیزهایی که ندید: ✅ عاملیت را دید ولی ساختار را ندید: شریعتی اراده‌گرا بود و عزم ساختن جان و جهانی نو را داشت. او از انسان‌سازی آغاز کرد تا بعد از آن جامعه ساخته شود. تاکید بر عاملیت در آموزه‌های او پررنگ و فربه است. او اگر چه آدمیان را بندی چهار زندان طبیعت، تاریخ، جامعه و خویشتن می‌دید ولی افق رهایی را به کمک اراده و ایمان روشن می‌یافت. شریعتی اما در عمل ساختارهای محدود کننده را ناچیز می‌دید و تصوری از این‌که محدودیت‌ها چگونه می‌توانند بر اراده‌ها قید و بند گذاشته و سکون و جمود را باز تولید کنند نداشت. ✅ انقلاب را دید ولی بعد از انقلاب را ندید: شریعتی شیفته انقلاب بود و برای تحقق آن اهتمام فراوان داشت. او اگر چه انقلاب را پیش از آگاهی فاجعه می‌دانست و نوعی تحول ژرف در فکر و فرهنگ مسلمانان را مدنظر داشت ولی از آن.جا که نه یک آکادمیسین دانشگاهی بلکه یک روشنفکر انقلابی بود آموزه های‌اش آشکارا دلالت های سیاسی یافت. به رغم ارجمندی انقلاب نزد شریعتی اما او کمتر به دوران بعد از انقلاب می‌اندیشید. این که با فروکش کردن امواج اولیه نیروها چگونه بر اساس پیشینه، سازماندهی و جایگاه خود در توازن قوای سیاسی به تقسیم سهم خواهند پرداخت. ✅ هویت را دید ولی حقیقت را ندید: شریعتی مارکسیسم را رقیب اسلام می‌دانست و توفیق اش در جذب جوانان را نگران کننده می‌یافت. به باور شریعتی خوانش‌های سیاه از تشیع، سکون و رکود را بر شیعیان تحمیل کرده بودند و او بر آن بود که با معرفی تشیع سرخ، تحول آفرین و دگرگون ساز باشد. شریعتی کوشید تا مصالح جذاب مارکسیسم را در معماری اسلام سیاسی به کار گرفته و به جوانان مسلمان هویت انقلابی ببخشد. بنابراین در رقابت با مکتب قدرتمند رقیب دغدغه شریعتی بیشتر هویت بود تا حقیقت. خوانش گزینشی از تاریخ اسلام و شخصیت‌های آن نیز در همین راستا انجام شد. ✅ امت را دید ولی ملت را ندید: شریعتی با پیروی از سید جمال به دنبال دردهای امت اسلام بود نه ملت ایران. همین بود که در آموزه های او مسائل ایران از جمله توسعه نامتوازن، پیامدهای اصلاحات ارضی، فرمایشی شدن انتخابات، و شخصی شدن قدرت سیاسی هرگز به اندازه دغدغه‌های امت اسلام مانند اوضاع فلسطین، هجوم دین‌ستیزانه مارکسیسم، حاکمیت تشیع صفوی و از خودبیگانگی مسلمانان در قبال فرهنگ غرب پررنگ و پرتعداد نبود‌. بنابراین بیراه نیست اگر بگوییم که شریعتی بیش از ملت ایران به امت اسلام می‌اندیشید. ✅ روحانی را دید ولی روحانیت را ندید: شریعتی ارتباط نزدیکی با برخی از روحانیان انقلابی داشت و به آینده آن‌ها خوش بین بود. هم‌چنین او با تمایز نهادن میان تاریخ اروپا و اسلام روحانیت به مثابه یک طبقه را به رسمیت نمی‌شناخت و برای آن‌ها امکانی برای رهبری آینده ایران نمی‌دید. بیژن جزنی تئوریسین چریک‌ها اما بر خلاف او دیدگاهی واقع‌ بینانه نسبت به روحانیت داشت و برای آن‌ها در آینده پساانقلابی شانس رهبری می‌دید. شریعتی اما نماند تا دوران بعد از انقلاب را ببیند که چگونه روحانیت به مثابه منسجم‌ترین گروه اجتماعی به قدرت رسید و سرنوشت ایرانیان را از سر نوشت. @solati_mehran #شریعتی #روحانیت #انقلاب

🔹 شریعتی چه چیزهایی را دید و چه چیزهایی را ندید؟ @solati_mehran ✍ مهران صولتی علی شریعتی را می‌توان تاثیرگذارترین روشنفکر ایران معاصر نامید. برخی او را دردمندی می‌دانند که با هنرمندی توانست خوانشی از اسلام ارائه کند که تفاوتی آشکار با قرائت روحانیان داشت، و گروهی دیگر او را انسان ناصادقی می‌انگارند که توانست با زبان سحار و نبوغ ادبی خویش مذهب را آرایش و آن‌را در یک بسته‌بندی جذاب و فریبنده به مخاطبان عمدتا جوان خود ارائه کند. کارنامه پرمناقشه شریعتی اما مشحون از نقاط قوت و ضعف است و ما در این یادداشت برآنیم که نگاهی بیفکنیم بر چیزهایی که شریعتی دید و چیزهایی که ندید: ✅ عاملیت را دید ولی ساختار را ندید: شریعتی اراده‌گرا بود و عزم ساختن جان و جهانی نو را داشت. او از انسان‌سازی آغاز کرد تا بعد از آن جامعه ساخته شود. تاکید بر عاملیت در آموزه‌های او پررنگ و فربه است. او اگر چه آدمیان را بندی چهار زندان طبیعت، تاریخ، جامعه و خویشتن می‌دید ولی افق رهایی را به کمک اراده و ایمان روشن می‌یافت. شریعتی اما در عمل ساختارهای محدود کننده را ناچیز می‌دید و تصوری از این‌که محدودیت‌ها چگونه می‌توانند بر اراده‌ها قید و بند گذاشته و سکون و جمود را باز تولید کنند نداشت. ✅ انقلاب را دید ولی بعد از انقلاب را ندید: شریعتی شیفته انقلاب بود و برای تحقق آن اهتمام فراوان داشت. او اگر چه انقلاب را پیش از آگاهی فاجعه می‌دانست و نوعی تحول ژرف در فکر و فرهنگ مسلمانان را مدنظر داشت ولی از آن.جا که نه یک آکادمیسین دانشگاهی بلکه یک روشنفکر انقلابی بود آموزه های‌اش آشکارا دلالت های سیاسی یافت. به رغم ارجمندی انقلاب نزد شریعتی اما او کمتر به دوران بعد از انقلاب می‌اندیشید. این که با فروکش کردن امواج اولیه نیروها چگونه بر اساس پیشینه، سازماندهی و جایگاه خود در توازن قوای سیاسی به تقسیم سهم خواهند پرداخت. ✅ هویت را دید ولی حقیقت را ندید: شریعتی مارکسیسم را رقیب اسلام می‌دانست و توفیق اش در جذب جوانان را نگران کننده می‌یافت. به باور شریعتی خوانش‌های سیاه از تشیع، سکون و رکود را بر شیعیان تحمیل کرده بودند و او بر آن بود که با معرفی تشیع سرخ، تحول آفرین و دگرگون ساز باشد. شریعتی کوشید تا مصالح جذاب مارکسیسم را در معماری اسلام سیاسی به کار گرفته و به جوانان مسلمان هویت انقلابی ببخشد. بنابراین در رقابت با مکتب قدرتمند رقیب دغدغه شریعتی بیشتر هویت بود تا حقیقت. خوانش گزینشی از تاریخ اسلام و شخصیت‌های آن نیز در همین راستا انجام شد. ✅ امت را دید ولی ملت را ندید: شریعتی با پیروی از سید جمال به دنبال دردهای امت اسلام بود نه ملت ایران. همین بود که در آموزه های او مسائل ایران از جمله توسعه نامتوازن، پیامدهای اصلاحات ارضی، فرمایشی شدن انتخابات، و شخصی شدن قدرت سیاسی هرگز به اندازه دغدغه‌های امت اسلام مانند اوضاع فلسطین، هجوم دین‌ستیزانه مارکسیسم، حاکمیت تشیع صفوی و از خودبیگانگی مسلمانان در قبال فرهنگ غرب پررنگ و پرتعداد نبود‌. بنابراین بیراه نیست اگر بگوییم که شریعتی بیش از ملت ایران به امت اسلام می‌اندیشید. ✅ روحانی را دید ولی روحانیت را ندید: شریعتی ارتباط نزدیکی با برخی از روحانیان انقلابی داشت و به آینده آن‌ها خوش بین بود. هم‌چنین او با تمایز نهادن میان تاریخ اروپا و اسلام روحانیت به مثابه یک طبقه را به رسمیت نمی‌شناخت و برای آن‌ها امکانی برای رهبری آینده ایران نمی‌دید. بیژن جزنی تئوریسین چریک‌ها اما بر خلاف او دیدگاهی واقع‌ بینانه نسبت به روحانیت داشت و برای آن‌ها در آینده پساانقلابی شانس رهبری می‌دید. شریعتی اما نماند تا دوران بعد از انقلاب را ببیند که چگونه روحانیت به مثابه منسجم‌ترین گروه اجتماعی به قدرت رسید و سرنوشت ایرانیان را از سر نوشت. @solati_mehran #شریعتی #روحانیت #انقلاب

🔶 ارزیابی دلایل تحریم کنندگان انتخابات 🔸در حاشیه یادداشت آقای دکتر مهران صولتی با عنوان «دلایل موافقان و مخالفان شرکت در انتخابات!» ✍🏾 جعفر نکونام 27 خرداد 1403 آقای دکتر مهران صولتی دلایلی را از زبان تحریم کنندگان انتخابات بیان کرده است که از نظر اصلاح‌طلبان بسیار کلی‌گویانه و مبهم و فاقد نتایج مثبت و خارج از عقلانیت سیاسی ارزیابی می‌شود که اینک پاسخ اصلاح طلبان به چنین دلایلی ذکر می‌شود:

🔻 شرکت در انتخابات موجب مشروعیت بخشی به حکومت می‌شود.

🔺مشروعیت یا عدم مشروعیت مردمی تأثیری در بقا یا زوال یک حکومت ندارد. وقتی مردم در انتخابات شرکت نکنند، نهایتش این است که حکومت ایران شبیه نظام پادشاهی عربستان سعودی می‌شود که اساساً هیچ انتخاباتی ندارد؛ ولی در عین حال، بقا دارد. به علاوه، مشروعیت و عدم مشروعیت مردمی برای کسانی ارزش دارد که قایل باشند، رأی مردم مبنای مشروعیت است؛ اما اگر کسانی قایل باشند که مبنای مشروعیت انتصاب الهی است، هیچ اهمیتی ندارد که مردم در انتخابات شرکت کنند یا شرکت نکنند.

🔻 حکومت مشارکت در انتخابات را مصادره به‌ مطلوب در راستای منافع خود می‌کند.

🔺باب توجیه گشوده است. حکومت می‌تواند همان قلیل شرکت‌کنندگان در انتخابات را حماسه‌آفرین بخواند و یا عدم شرکت در انتخابات را فرافکنی کند و ناشی از تبلیغات سوء دشمنان بشمارد و این چنین خود را تبرئه کند.

🔻 شرکت موجب تجدید حس فریب‌خوردگی در رای دهندگان می‌شود.

🔺از کجا معلوم عدم شرکت در انتخابات حس حسرت را بعد از انتخابات در تحریم‌کنندگان انتخابات پدید نیاورد که بسا با شرکت در انتخابات می‌توانستند یک حداقلی از حقوق مشروع خود را به چنگ آورند؛ اما با عدم شرکت در انتخابات و میدان را خالی کردن برای رقیب به هیچ یک از حقوق خود نرسیدند؟

🔻 رئیس جمهور قدرت انجام تغییرات معنادار را ندارد.

🔺به فرض که رئیس جمهور قدرت هیچ انجام هیچ تغییر معناداری نداشته باشد، اما کاچی بهتر از هیچی است و حداقل تأثیر حضور رئیس جمهور متفاوت در ارکان قدرت، این است که جلوی برخی از اقدامات افراطی نظیر اخراج استادان و دانشجویان از دانشگاه‌ها را خواهد گرفت. هیچ عاقلی منفعت حداقلی را با محرومیت کامل از منفعت، معامله نخواهد کرد.

🔻 سیاست‌گذاری کلان کشور در حیطه اختیارات رئیس جمهور نیست.

🔺به فرض که چنین باشد، اما مگر تحریم انتخابات باعث می‌شود، سیاست‌گذاری کلان کشور تغییر کند و در حیطۀ اختیارات مردم قرار بگیرد؟ حق گرفتنی است؛ نه دادنی. با مشارکت در ارکان قدرت است که امکان تحصیل حقوق فراهم می‌گردد؛ نه با تحریم انتخابات و فریاد کشیدن از دور.

🔻 شرکت کردن موجب هدر رفتن خون معترضان جنبش زن، زندگی، آزادی می‌شود.

🔺عدم شرکت در انتخابات چه سودی برای معترضانی که خونشان ریخته شد، خواهد داشت؟ تحریم‌کنندگان انتخابات به چه کسانی چشم امید دوختند که انتقام خون معترضان را بگیرد؟ آیا اگر خودشان در ارکان قدرت به هر میزانی که می توانند حضور پیدا نکنند و حقوق خود را به چنگ نیاورند، کدام قدرت می‌تواند به احقاق حقوشان مدد رساند؟

🔻 پیروزی پزشکیان موجب طولانی شدن عمر جمهوری اسلامی می‌شود.

🔺عدم پیروزی پزشکیان چگونه باعث کاهش عمر جمهوری اسلامی خواهد شد؟ مردم کدام کشور توانسته‌اند، با عدم شرکت در انتخابات باعث کاهش عمر یک نظام حکومتی بشوند؟ آیا تحریم کنندگان مطمئن هستند که تصمیم آنان احساسی و خارج از عقلانیت سیاسی نیست؟

🔻 پیروزی نامزد اصلاح طلبان موجب کاهش فشارهای جهانی بر جمهوری اسلامی می‌شود.

🔺چه دلیلی وجود دارد که جناح رقیب از مواضع تند خود عقب‌نشینی نکند و از این رهگذر، موجب کاهش فشارهای جهانی بر جمهوری اسلامی نشود؟ چرا باید فکر کرد که آنان ولو برای بقای خود رویکرد تقابلی خود را با جهان فرو نخواهند کاست؟ بنابراین هرگز لزوماً تحریم در انتخابات باعث افزایش فشارهای جهانی نخواهد شد. کشورهای جهان هر کدام دنبال تحصیل منافع ملی خودشان هستند و اگر اقتضاء کند، با کشورهای دیکتاتوری هم کنار می‌آیند؛ بنابراین تحریم‌کنندگان مغلوب احساسات خود شدند؛ نه عقلانیت سیاسی که لازمۀ یک کنش سیاسی موفق است. https://t.me/dineaqlani